InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: ا. قۇدايبەرگەنوۆ. اقجايىق.
ساباقتىڭ ماقساتى: جايىق وزەنىنىڭ تاريحى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ، ءماتىن مازمۇنىن مەڭگەرتۋ، ويىن جيناقتاپ ايتۋعا، نەگىزگى يدەيانى انىقتاۋعا جەتەلەۋ. ىنتىماقتاستىق قاجەتتىلىكتەرىن تانىتۋ. بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرا وتىرىپ، سۇلۋلىقتى سەزىنە بىلۋگە جانە ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن باعالاي بىلۋگە جانە اڭگىمەلەي الۋعا داعدىلاندىرۋ. تۋعان جەردىڭ تابيعاتىن ايالاۋعا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
كورنەكى قۇرالدار: سەمانتيكالىق كارتا، باعالاۋ پاراعى، ۇلەستىرمەلى تاپسىرمالار، سۋرەتتەر.

ساباقتىڭ بارىسى

ءىس - ارەكەت تۇرلەرى ءادىس - تاسىلدەر.

I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. «ءبىز قاندايمىز، قاندايمىز؟ شۇعىلالى تاڭدايمىز كۇلىمدەگەن كۇندەيمىز، ەش ۋايىمدى بىلمەيمىز.» ساباققا قاتىسپاعان وقۋشىلاردى بەلگىلەۋ ساباقتا ءوزىن - ءوزى باعالاۋ كريتەرييلەرىمەن تانىستىرۋ. مۇعالىممەن سالەمدەسۋ. كوڭىل كوتەرۋ، نازارلارىن اۋدارۋ وقۋشىلاردى تۇستەر بويىنشا 3 - توپتا ءبولىنىپ، وتىرعىزۋ. وقۋشىلار باعالاۋ كريتەرييلەرىن ەسكەرە وتىرىپ، بەلسەندى قاتىسادى جاقسى باعالانۋعا ۇمتىلادى II ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ سويلەتەر ءسوزدى شەبەرلەپ، ءوزىڭنىڭ انا تىلىڭمەن. بايىپپەن جاقسى وقىساڭ، نەگىزى مەندە ءبىلىمنىڭ. - ءيا، بالالار انا ءتىلدى بايىپپەن وقىساڭدار، انا ءتىلى – ءبىزدىڭ تاريحىمىز، ادەبيەتىمىز، مادەنيەتىمىز. ولاردى تەرەڭ ءبىلۋ مىندەتىمىز ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. تۋعان جەر. جاتقا ايتۋ ورازاقىن اسقار. III. جاڭا ساباققا دايارلىق كەزەڭى: ءى قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ «وي قوزعاۋ» 1 - تاپسىرما: جۇمباقتى شەشۋ ايدىندا جۇزەدى. ءتىرى كۇمىس سۇزەدى. (بالىقشى) «توپتاستىر» ءى - توپ: بالىق اتتارىن ءىى - توپ: قوستاناي وبل. وزەن اتاۋلارىن ءىىى - توپ: ق ر وزەن اتاۋلارىن «بولجاۋ» ءماتىن مازمۇنى نە تۋرالى بولۋى مۇمكىن؟ IV جاڭا ساباق - ەندەشە بۇگىنگى جاڭا تاقىرىبىمىز؛ اقجايىق، ا. قۇدايبەرگەنوۆ. كارتامەن جۇمىس اقجايىق تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. قىسقاشا شولۋ: باتىس قازاقستاننىڭ جەر بەتى سۋلارىنا وزەندەر، كولدەر، سۋ قويمالارى جاتادى. وبلىس تەرريتورياسى بويىنشا 196 وزەن اعادى. ونىڭ ىشىندە تەك سەگىزىنىڭ اعىنى تۇراقتى. ۇزىندىعى 200 شاقىرىمنان اسادى. بىرنەشە گەوگرافيالىق ايماقتان اعىپ وتەتىن، ۇلكەن الاپتى تەك جايىق وزەنى. ءبىر گەوگرافيالىق ايماق شەگىندە ورنالاسقان، الابىنىڭ اۋدانى 50 كۆم دەن از ەمەس. 14 كىشى وزەندەرى بار. دەركول، شاعان، كوشىم، ۇلكەن جانە كىشى وزەن، بۇلدىرتى ت. ب تەك جايىق وزەنىندە كەمە جۇرەدى. وبلىستىڭ نەگىزگى سالا تامىرى – جايىق وزەنى. وبلىستىڭ بارلىق وزەندەرى جازىقتىق وزەندەرگە جاتادى. ال جايىق وزەنىنىڭ جارتىسى تاۋ وزەنىنە جاتادى. جايىق وزەنى ورال تاۋىنان باستالىپ، كاسپيي تەڭىزىنە قۇيادى. - وسى جايىق وزەنىنە ارناپ كوپتەگەن اقىن - جازۋشىلارىمىز، سازگەرلەرىمىز ءان - ولەڭ شىعارعان. وسى جايىق وزەنىنىڭ جاعاسىندا «قىز جىبەك» كينوسى تۇسىرىلگەن. ا. قۇدايبەرگەنوۆ اعامىزدا اقجايىق تۋرالى شىعارما جازعان جازۋشى تۋرالى ماعلۇمات؛ ا. قۇدايبەرگەنوۆ «تۋعان جەر» جازۋشى «اقجايىق» «بالىقشىنىڭ بالاسى» وقۋلىقپەن جۇمىس ءماتىندى مانەرلەپ وقۋ (ءتۇرتىپ الۋ ستراتەگياسى) سوزدىك جۇمىس وزەك – وزەن اعاتىن ارنا تۇنىعىندا – تەرەڭىندە ءوز بەتىمەن ءماتىندى وقۋ. وي قوزعاۋ اكەسى مەن بالاسى قايدا بولدى؟ - اكەسى وسەرگە نە تۋرالى اڭگىمەلەدى؟ - وزەن جاعاسىندا كىمدەر مەكەندەگەن؟ - بالا نەمەن اينالىسقان؟ - اجەسى نە دەدى؟ - جايىق وزەنىنىڭ ءتۇسىن نە وزگەرتتى؟ - وسەر اكەسىنە نە دەدى؟ - اقجايىق قانداي وزەن؟ - اقجايىق – اعىستى وزەن. - تۇيىق سۋ بولسا – ول قانداي وزەن؟(اششى وزەن) - تۇز قايدا كەتتى؟ سەرگىتۋ ءساتى. سۋدى جەيمىز. (تۇرۋ) سۋدى ىشەمىز (وتىرۋ) سۋمەن جۋىنامىز (وتىرۋ) سۋ قاتپايدى (تۇرۋ) سۋ سۇيىق زات (وتىرۋ)................. توپتاستىر 1 - توپ جايىق باسىندا قانداي وزەن؟ 2 - توپ جايىق سوڭىندا قانداي وزەن؟ 3 - توپ وسەر مەن اكەسى اراسىنداعى اڭگىمە؟ بەس جولدى ولەڭ. 1. كىم؟ بالا 2. قانداي؟ ەڭبەكقور 3. نە ىستەدى؟ بالىق اۋلادى 4. سويلەم. ەڭبەكقور بالا بالىق اۋلادى 5. ماعىنالى ءسوز. ------- بالىقشى ماقال - ماتەلدەر: 1) تەرىن توكسە جەرىنە جەر تىلەۋىن بەرەدى ەلىن سۇيگەن ەرىنە ەل بايلىعىن بەرەدى 2) سابىر ءتۇبى – سارى التىن VII قورىتىندى. ۆەنن دياگرامماسى. اقجايىق باسىندا اقجايىق سوڭىندا. VIII. باعالاۋ. باعالاۋ پاراعى IX. ءۇي تاپسىرماسى. «اقجايىق» ءماتىننىڭ مازمۇنىن ايتۋ، ءماتىندى اياقتاۋ، ەسسە جازۋ. سوزدىك جاتتاۋ.

قول ۇستاسىپ ساتتىلىك تىلەۋ. ءۇي تاپسىرماسىن جاتقا ايتۋ توپتىق جۇمىس اڭگىمە قۇراۋ سۋرەت سالۋ. كارتامەن جۇمىس