InfoHub Logo

اباي جولى: ۋاقىتتان تىس ءومىر سۇرەتىن فيلوسوفيا

"اباي جولى" – قازاق ادەبيەتىنىڭ التىن قورىنا ەنگەن، مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ەڭبەگى، كورنەكتى قازاق اقىنى اباي قۇنانبايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن بەينەلەيدى. بۇل ەڭبەك، ونىڭ قازاق مادەنيەتى مەن ادەبيەتىنە قوسقان ۇلەسىنىڭ ايعاعى بولىپ تابىلادى. ابايدىڭ وي-تولعامدارى، اسىرەسە ونىڭ اقىندىق مۇراسى، ۇرپاقتان-ۇرپاققا جەتىپ، كوپشىلىكتى ءتانتى ەتىپ كەلەدى.

اۋەزوۆتىڭ "اباي جولى" رومانى – بۇل تەك قانا ابايدىڭ ءومىربايانىن باياندايتىن شىعارما عانا ەمەس، سونىمەن قاتار 19 عاسىردىڭ سوڭى – 20 عاسىردىڭ باسىنداعى قازاقستاندى وزگەرىستەر ءداۋىرىنىڭ ايناسى بولىپ تابىلادى. رومان، وسى كەزەڭدەگى قوعامدىق، رۋحاني جانە ساياسي ءومىردىڭ كورىنىستەرىن اشىپ بەرەدى، ونىڭ ىشىندە الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك، ءبىلىم مەن اعارتۋشىلىقتىڭ ماڭىزى، ءداستۇر مەن زاماناۋيليكتىڭ قاقتىعىسى سياقتى تاقىرىپتار قامتىلادى.

ابايدىڭ ءوزى دە، ونىڭ شىعارماشىلىعى دا، قازاق حالقىنىڭ رۋحاني دامۋىنا ۇلكەن اسەر ەتتى. ونىڭ ولەڭدەرى، فيلوسوفيالىق ويلارى جانە قارا سوزدەرى ءوزىنىڭ تەرەڭ ماعىناسىمەن جانە ءار ادامنىڭ جەكە ومىرىنە قاتىستى ويلارىمەن ەرەكشەلەنەدى. اباي، ادامگەرشىلىك پەن ءبىلىمنىڭ قۇندىلىعىن ناسيحاتتايدى، ءوز حالقىنىڭ مادەني جانە رۋحاني وركەندەۋى ءۇشىن كۇرەسەدى.

"اباي جولى" رومانى، ابايدىڭ ءومىرى مەن وي-پىكىرلەرىن ارقىلى قازاق قوعامىنىڭ كورىنىستەرىن، ونىڭ كۇردەلىلىگىن جانە كوپقىرلىلىعىن اشىپ كورسەتەدى. ونىڭ ەڭبەكتەرى قازىرگى زامانعا دەيىن وزەكتى بولىپ قالا بەرەدى، سەبەبى ولار ادامزاتتىڭ ماڭگىلىك ماسەلەلەرى تۋرالى ءسوز قوزعايدى. ابايدىڭ شىعارماشىلىعى، اسىرەسە ونىڭ دانالىق ويلارى مەن ومىرشەڭ يدەيالارى، بۇگىنگى كۇنگە دەيىن كوپتەگەن ادامدار ءۇشىن باعدارشام بولىپ تابىلادى.

سونىمەن قاتار، "اباي جولى" رومانى، وقىرماندارعا وزگە مادەنيەتتەر مەن داستۇرلەردى تانىپ-بىلۋگە، سونداي-اق وزگەرمەلى الەمدە وزىندىك ورىن تابۋعا كومەكتەسەدى. بۇل شىعارما ارقىلى مۇحتار اۋەزوۆ، ابايدىڭ مۇراسىن ۇرپاقتان-ۇرپاققا جەتكىزىپ، ونىڭ دانالىعىن الەمگە تانىتتى. "اباي جولى" – بۇل تەك قانا ادەبي شەديەۆر ەمەس، سونىمەن بىرگە ءوز زامانىنىڭ ايناسى جانە ۋاقىتتان تىس فيلوسوفيانىڭ كورىنىسى.