ادام كەيىپىن (پورترەتتىن) بەينەلەۋدىڭ ادىس-تاسىلدەرى (ساباق)
اقتوبە وبلىسى، ايتەكە بي اۋدانى، قارابۇتاق سەلوسى.
تۋرەبەكوۆ ەرلانگالي تۋرەگالييەۆيچ
بەينەلەۋ ونەرى 5 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ادام كەيپىن (پورترەتىن) بەينەلەۋدىڭ ءادىس - تاسىلدەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: بەينەلەۋ ونەرىنىڭ جانرلارىمەن وقۋشىلاردى جۇيەلى تۇردە تانىستىرۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق: ادام تۇلعاسىن بەينەلەۋدەگى ءادىس - تاسىلدەردى مەڭگەرتۋ.
ب) تاربيەلىلىك: سۇلۋلىق تاربيەسى، تابيعات پەن ونەردەگى سۇلۋلىقتى تۇسىنە ءبىلۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: يلليۋستراسيا، ديداكتيكالىق ماتەريال، البوم كىتاپتار، تاسپا، ينتەراكتيۆتى تاقتا، Activ Inspire، قاعاز، قارىنداش، وشىرگىش جانە ت. ب.
ساباقتىڭ ءتۇرى. ارالاس ساباق.
ءپانارالىق بايلانىس. دۇنيەتانۋ، انا ءتىلى، جاراتىلىستانۋ.
ساباقتىڭ جوسپارى:
ءى. كىرىسپە ءبولىم
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
1. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
2. ماشىقتىق جۇمىس.
ءىىى. قورىتىندى ءبولىم
1. ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
2. وقۋشىلىردىڭ بىلىمدەرىن باعالاۋ.
3. ۇيگە تاپسىرما.
ءى. كىرىسپە ءبولىم
1. ۇيىمداستىرۋ.
- سالەمەتسىزدەر مە، بالالار؟
- سالەمەتسىز بە، اعاي؟
وقۋشىلار شەڭبەرگە تۇرىپ ءبىر - بىرىنە تىلەك ايتادى، ترەنينگ ارقىلى توپقا ءبولىنىپ وتىرادى.
- وتىرا قويىڭدار. كىتاپ، البوم داپتەرلەرىڭدى، قالامدارىڭدى الدارىڭا شىعارىپ، ساباققا دايىندالىپ وتىرامىز.
ماقسات قويۋ. ساباق كەزەڭدەرىمەن تانىستىرۋ.
2. بىلىمدەرىن تەكسەرۋ. سايكەستىگىن تاپ ( فليپچارت )
1. قۋانىش
2. قورقىنىش
3. ارمانشىل
4. اشۋلى
5. تاڭعالۋ
3. سۇراق - جاۋاپ
ادامنىڭ بەت الپەتىن بەينەلەيتىن كوركەم شىعارما. (پورترەت)
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
1. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ. ( فليپچارتتان بەينە تاسپا كورسەتىلەدى )
نەمەسە https://www. youtube. com/watch؟ v=Qp1xIQ_Xo6Y
ەگەر سۋرەتتە ادام بەينەلەنسە، ول جانر پورترەت دەپ اتالادى.
ناتيۋرمورتتى سالعاندا قوزعالمايتىن زات بولعاندىقتان اسا قينالمايسىڭ، ال ادام باسىن سالعاندا ءبىراز قيىندىقتارعا كەزدەسەمىز. ويتكەنى ادام ءبىر ورىندا ۇزاق وتىرا المايدى. سوندىقتان، باستى سالعاندا ونىڭ قيمىلىن، جالپى بەينەسىن تەز ارادا سىزۋعا تۋرا كەلەدى. سۋرەتتى تەز سالۋ ءۇشىن كوپتەگەن دولبار سۋرەتتەر سالىپ، گيپستەن جاسالعان باستى سالىپ ونىڭ پروپورسيالىق ولشەمدەرىن انىقتاپ ۇيرەنەمىز. سونان كەيىن ءتىرى ادام بەينەسىن سالۋعا بولادى.
باستى سالۋ ءار ءتۇرلى ءادىس - كەزەڭدەرمەن ءوربيدى: ( فليپچارتتان كەزەڭدەرگە سايكەس سالىنعان سىزبالاردى جانە سالۋ جولدارىن كورسەتەمىن )
1 - كەزەڭ. سۋرەتتىڭ ءساتتى شىعۋى وسى كەزەڭنىڭ دۇرىس ورىندالۋىنا بايلانىستى. ويتكەنى ءبۇل كەزەڭ سۋرەتتىڭ نەگىزگى ءتۇبىرى، جوباسى بولىپ تابىلادى. ەڭ الدىمەن كەزەڭ زاڭدىلىقتارىن ساقتاي وتىرىپ باستىڭ جالپى ءپىشىنىنىڭ نوبايىن جۇمىرتقا ءتارىزدى ەتىپ قاعاز بەتىنە ورنالاستىرامىز. سودان ونىڭ ورتاڭعى تىك سىزىعىن سىزامىز. باستى ءۇش بولىككە بولەمىز ەكپەن مۇرىن ۇشىنا دەيىن، ودان قاسقا دەيىنگى ارالىق، قاستان شاش وسىندىسىنە دەيىنگى قاشىقتىققا تەڭ. ەندى تىرەك نۇكتەلەرىنەن كوز وسىنە پاراللەل كومەكشى سىزىقتار جۇرگىزىپ، باستىڭ نەگىزگى پروپورسيالارىن بەلگىلەيمىز جانە مۇرىننىڭ ۇزىندىعىن الامىز. وسى سىزىقتىڭ بويىنان كوزدىڭ شەتكى نۇكتەلەرىن، قۇلاقتىڭ سۇلباسىن بەلگىلەپ قويامىز.
2 - كەزەڭ. ءبۇل كەزەڭدە باستىڭ نەگىزگى مۇشەلەرىنىڭ جالپى ءپىشىنىنىڭ قۇرىلىمىن سالۋمەن اينالىسامىز. ءبىرىنشى كەزەڭدە مۇرىننىڭ جالپى سىزىقتىق قاڭقاسىن سىزامىز. مۇنداعى مۇرىننىڭ كولدەنەڭ ەنى كوزدىڭ ۇزىندىعى بولىپ ەسەپتەلەدى. مۇرىندى سالۋ كەزىندە قۇلاقتىڭ دا قۇرىلىسىن قامتىپ وتىرۋ قاجەت. ويتكەنى ولاردىڭ ۇزىندىقتارى بىردەي جانە ءبىر دەڭگەيدە جاتادى. كوزدى بەينەلەگەن كەزدە ەكەۋىن ءبىر ۋاقىتتا سالۋ كەرەك، ويتكەنى ولار باستىڭ ەكى جاعىندا ءبىر دەڭگەيدە، ولشەمدەرى بىردەي سيممەتريالى جازىقتىقتا جاتادى. سول سياقتى قۇلاقتى سالعاندا دا وسى ءادىستى قولدانۋ كەرەك. اۋىز قاي دەڭگەيدە جاتاتىنىن تابۋ ءۇشىن مۇرىن مەن يەك ارالىعىن ءۇش بولىككە بولەمىز. سونداعى ۇستىڭگى بولىككە اۋىز ورنالاسىپ، بولىك سىزىعى اۋىزدىڭ وس سىزىعى بولىپ سانالادى.
3 - كەزەڭ. سۋرەتتىڭ وسى كەزەڭىندە كوزدى سالۋعا ەرەكشە كوڭىل ءبولۋ كەرەك. سۋرەتتەگى بەينەنىڭ ادامنىڭ ءوزىنىڭ تابيعي بەينەسىنە ۇقساۋى كوزدى نەمەسە كوز جانارىن شەبەرلىكپەن سالۋعا بايلانىستى.
4 - كەزەڭ. ەندى سۋرەتتىڭ (باستىڭ) جالپى ءپىشىنىن ءبىر رەڭگە باعىندىرىپ جيناقتاپ تۇيىندەيمىز.
سۋرەتتىڭ بىتەر تۇسىندا تۇتاس كورۋ قابىلەتىنىڭ ۇلكەن ماڭىزى بار. ەگەر تۇتاس كورۋدى (وبەمنوە ۆيدەنيە) جاقسى مەڭگەرگەن بولساڭدار نەمەسە جالپىلاما ويلاۋ قابىلەتتەرىڭ جاقسى جەتىلگەن بولسا، وندا سۋرەت ويداعىداي شىعادى.
سۋرەتتە ارتىق سىزىق، مولشەردەن تىس كولەڭكە مەن جارىقتىڭ قويۋلىعى بولمايدى.
2. سەرگىتۋ ءساتى. ( فليپچارتتان بەينە تاسپا كورسەتىلەدى )
نەمەسە https://www. youtube. com/watch؟ v=J846twhH8PA
3. ويىن. ( فليپچارتتان كورسەتىلەدى ) موزايكا. ەكى توپتىڭ وقۋشىلارى تورتكە بولىنگەن سۋرەتتەردى ءبۇتىن ەتىپ جينايدى.
4. تاپسىرما. ( فليپچارتتان كەزەڭمەن سالىنعان بەينە كورسەتىلەدى ) جوعارىداعى باستى سالۋدىڭ ادىستەمەلىك جولدارىن وقي وتىرىپ جانە مىنا سۋرەتتەرگە قاراپ، وزىڭشە ادام پورترەتىن نەمەسە قارسى وتىرعان وقۋشىنىڭ كەيپىن بەينەلەۋگە تىرىس.
ءىىى. قورىتىندى ءبولىم
ءار توپ ءبىر - ءبىرىنىڭ سالعان سۋرەتتەرىنىڭ مازمۇنىنا، بەينەلەۋدەگى ءمانىن اشۋدا،
پورترەتتىڭ قۇرىلىمىنا، مىنەز - قۇلقىنا تالداۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەدى جانە باعالايدى.
ۇيگە تاپسىرما: دوسىمنىڭ بەينەسى.
تۋرەبەكوۆ ەرلانگالي تۋرەگالييەۆيچ
بەينەلەۋ ونەرى 5 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ادام كەيپىن (پورترەتىن) بەينەلەۋدىڭ ءادىس - تاسىلدەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: بەينەلەۋ ونەرىنىڭ جانرلارىمەن وقۋشىلاردى جۇيەلى تۇردە تانىستىرۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق: ادام تۇلعاسىن بەينەلەۋدەگى ءادىس - تاسىلدەردى مەڭگەرتۋ.
ب) تاربيەلىلىك: سۇلۋلىق تاربيەسى، تابيعات پەن ونەردەگى سۇلۋلىقتى تۇسىنە ءبىلۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: يلليۋستراسيا، ديداكتيكالىق ماتەريال، البوم كىتاپتار، تاسپا، ينتەراكتيۆتى تاقتا، Activ Inspire، قاعاز، قارىنداش، وشىرگىش جانە ت. ب.
ساباقتىڭ ءتۇرى. ارالاس ساباق.
ءپانارالىق بايلانىس. دۇنيەتانۋ، انا ءتىلى، جاراتىلىستانۋ.
ساباقتىڭ جوسپارى:
ءى. كىرىسپە ءبولىم
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
1. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
2. ماشىقتىق جۇمىس.
ءىىى. قورىتىندى ءبولىم
1. ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
2. وقۋشىلىردىڭ بىلىمدەرىن باعالاۋ.
3. ۇيگە تاپسىرما.
ءى. كىرىسپە ءبولىم
1. ۇيىمداستىرۋ.
- سالەمەتسىزدەر مە، بالالار؟
- سالەمەتسىز بە، اعاي؟
وقۋشىلار شەڭبەرگە تۇرىپ ءبىر - بىرىنە تىلەك ايتادى، ترەنينگ ارقىلى توپقا ءبولىنىپ وتىرادى.
- وتىرا قويىڭدار. كىتاپ، البوم داپتەرلەرىڭدى، قالامدارىڭدى الدارىڭا شىعارىپ، ساباققا دايىندالىپ وتىرامىز.
ماقسات قويۋ. ساباق كەزەڭدەرىمەن تانىستىرۋ.
2. بىلىمدەرىن تەكسەرۋ. سايكەستىگىن تاپ ( فليپچارت )
1. قۋانىش
2. قورقىنىش
3. ارمانشىل
4. اشۋلى
5. تاڭعالۋ
3. سۇراق - جاۋاپ
ادامنىڭ بەت الپەتىن بەينەلەيتىن كوركەم شىعارما. (پورترەت)
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
1. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ. ( فليپچارتتان بەينە تاسپا كورسەتىلەدى )
نەمەسە https://www. youtube. com/watch؟ v=Qp1xIQ_Xo6Y
ەگەر سۋرەتتە ادام بەينەلەنسە، ول جانر پورترەت دەپ اتالادى.
ناتيۋرمورتتى سالعاندا قوزعالمايتىن زات بولعاندىقتان اسا قينالمايسىڭ، ال ادام باسىن سالعاندا ءبىراز قيىندىقتارعا كەزدەسەمىز. ويتكەنى ادام ءبىر ورىندا ۇزاق وتىرا المايدى. سوندىقتان، باستى سالعاندا ونىڭ قيمىلىن، جالپى بەينەسىن تەز ارادا سىزۋعا تۋرا كەلەدى. سۋرەتتى تەز سالۋ ءۇشىن كوپتەگەن دولبار سۋرەتتەر سالىپ، گيپستەن جاسالعان باستى سالىپ ونىڭ پروپورسيالىق ولشەمدەرىن انىقتاپ ۇيرەنەمىز. سونان كەيىن ءتىرى ادام بەينەسىن سالۋعا بولادى.
باستى سالۋ ءار ءتۇرلى ءادىس - كەزەڭدەرمەن ءوربيدى: ( فليپچارتتان كەزەڭدەرگە سايكەس سالىنعان سىزبالاردى جانە سالۋ جولدارىن كورسەتەمىن )
1 - كەزەڭ. سۋرەتتىڭ ءساتتى شىعۋى وسى كەزەڭنىڭ دۇرىس ورىندالۋىنا بايلانىستى. ويتكەنى ءبۇل كەزەڭ سۋرەتتىڭ نەگىزگى ءتۇبىرى، جوباسى بولىپ تابىلادى. ەڭ الدىمەن كەزەڭ زاڭدىلىقتارىن ساقتاي وتىرىپ باستىڭ جالپى ءپىشىنىنىڭ نوبايىن جۇمىرتقا ءتارىزدى ەتىپ قاعاز بەتىنە ورنالاستىرامىز. سودان ونىڭ ورتاڭعى تىك سىزىعىن سىزامىز. باستى ءۇش بولىككە بولەمىز ەكپەن مۇرىن ۇشىنا دەيىن، ودان قاسقا دەيىنگى ارالىق، قاستان شاش وسىندىسىنە دەيىنگى قاشىقتىققا تەڭ. ەندى تىرەك نۇكتەلەرىنەن كوز وسىنە پاراللەل كومەكشى سىزىقتار جۇرگىزىپ، باستىڭ نەگىزگى پروپورسيالارىن بەلگىلەيمىز جانە مۇرىننىڭ ۇزىندىعىن الامىز. وسى سىزىقتىڭ بويىنان كوزدىڭ شەتكى نۇكتەلەرىن، قۇلاقتىڭ سۇلباسىن بەلگىلەپ قويامىز.
2 - كەزەڭ. ءبۇل كەزەڭدە باستىڭ نەگىزگى مۇشەلەرىنىڭ جالپى ءپىشىنىنىڭ قۇرىلىمىن سالۋمەن اينالىسامىز. ءبىرىنشى كەزەڭدە مۇرىننىڭ جالپى سىزىقتىق قاڭقاسىن سىزامىز. مۇنداعى مۇرىننىڭ كولدەنەڭ ەنى كوزدىڭ ۇزىندىعى بولىپ ەسەپتەلەدى. مۇرىندى سالۋ كەزىندە قۇلاقتىڭ دا قۇرىلىسىن قامتىپ وتىرۋ قاجەت. ويتكەنى ولاردىڭ ۇزىندىقتارى بىردەي جانە ءبىر دەڭگەيدە جاتادى. كوزدى بەينەلەگەن كەزدە ەكەۋىن ءبىر ۋاقىتتا سالۋ كەرەك، ويتكەنى ولار باستىڭ ەكى جاعىندا ءبىر دەڭگەيدە، ولشەمدەرى بىردەي سيممەتريالى جازىقتىقتا جاتادى. سول سياقتى قۇلاقتى سالعاندا دا وسى ءادىستى قولدانۋ كەرەك. اۋىز قاي دەڭگەيدە جاتاتىنىن تابۋ ءۇشىن مۇرىن مەن يەك ارالىعىن ءۇش بولىككە بولەمىز. سونداعى ۇستىڭگى بولىككە اۋىز ورنالاسىپ، بولىك سىزىعى اۋىزدىڭ وس سىزىعى بولىپ سانالادى.
3 - كەزەڭ. سۋرەتتىڭ وسى كەزەڭىندە كوزدى سالۋعا ەرەكشە كوڭىل ءبولۋ كەرەك. سۋرەتتەگى بەينەنىڭ ادامنىڭ ءوزىنىڭ تابيعي بەينەسىنە ۇقساۋى كوزدى نەمەسە كوز جانارىن شەبەرلىكپەن سالۋعا بايلانىستى.
4 - كەزەڭ. ەندى سۋرەتتىڭ (باستىڭ) جالپى ءپىشىنىن ءبىر رەڭگە باعىندىرىپ جيناقتاپ تۇيىندەيمىز.
سۋرەتتىڭ بىتەر تۇسىندا تۇتاس كورۋ قابىلەتىنىڭ ۇلكەن ماڭىزى بار. ەگەر تۇتاس كورۋدى (وبەمنوە ۆيدەنيە) جاقسى مەڭگەرگەن بولساڭدار نەمەسە جالپىلاما ويلاۋ قابىلەتتەرىڭ جاقسى جەتىلگەن بولسا، وندا سۋرەت ويداعىداي شىعادى.
سۋرەتتە ارتىق سىزىق، مولشەردەن تىس كولەڭكە مەن جارىقتىڭ قويۋلىعى بولمايدى.
2. سەرگىتۋ ءساتى. ( فليپچارتتان بەينە تاسپا كورسەتىلەدى )
نەمەسە https://www. youtube. com/watch؟ v=J846twhH8PA
3. ويىن. ( فليپچارتتان كورسەتىلەدى ) موزايكا. ەكى توپتىڭ وقۋشىلارى تورتكە بولىنگەن سۋرەتتەردى ءبۇتىن ەتىپ جينايدى.
4. تاپسىرما. ( فليپچارتتان كەزەڭمەن سالىنعان بەينە كورسەتىلەدى ) جوعارىداعى باستى سالۋدىڭ ادىستەمەلىك جولدارىن وقي وتىرىپ جانە مىنا سۋرەتتەرگە قاراپ، وزىڭشە ادام پورترەتىن نەمەسە قارسى وتىرعان وقۋشىنىڭ كەيپىن بەينەلەۋگە تىرىس.
ءىىى. قورىتىندى ءبولىم
ءار توپ ءبىر - ءبىرىنىڭ سالعان سۋرەتتەرىنىڭ مازمۇنىنا، بەينەلەۋدەگى ءمانىن اشۋدا،
پورترەتتىڭ قۇرىلىمىنا، مىنەز - قۇلقىنا تالداۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەدى جانە باعالايدى.
ۇيگە تاپسىرما: دوسىمنىڭ بەينەسى.
You Might Also Like
