الىنبايتىن اسۋ جوق
استانا قالاسى
گۋمانيتارلىق كوللەدجى
وقىتۋشى: حايرات ەلميرا
تاقىرىبى: «الىنبايتىن اسۋ جوق»
ماقساتى: ءوز مۇمكىندىكتەرىن دۇرىس قولدانا وتىرىپ، ماقساتىنا جەتۋ جولىندا تاباندىلىق تانىتۋعا ۇيرەتۋ؛
كەز كەلگەن جاعداياتتا ءوزىن دۇرىس ءارى سابىرلى ۇستاي الاتىن، وزىنە سەنىمدى تۇلعا تاربيەلەۋ؛
توپتا جۇمىس ىستەي بىلۋگە، جاقسىدان ونەگە الۋعا، ءبىرىن - ءبىرى سىيلاۋعا باۋلۋ.
قۇندىلىعى: دۇرىس ارەكەت
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
1. «ادام مۇمكىندىكتەرى ۇعىمىن قۇندىلىق رەتىندە ءتۇسىنىپ، وزىندىك ويلاۋ، پايىمداي الۋى، شەشىم قابىلداي ءبىلۋى، جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنە وتىرىپ، ءوز مۇمكىندىكتەرىن باعالاي جانە ىسكە اسىرا ءبىلۋ كەرەكتىگىن ۇعىنۋى.
2. قيىندىققا مويىمايتىن، ماقساتى ايقىن، وزىنە سەنىمدى، دۇرىس شەشىم شىعارا الاتىن «تۇلعا» بولۋعا دەگەن قۇشتارلىقتارى ارتادى.
كورنەكىلىگى: سلايد، ءان جانە ءاننىڭ ءماتىنى، تىرەك سوزدەر.
ءتۇرى: توپتىق جۇمىس، ترەنينگ
بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءساتى:
سالەمەتسىزدەر مە؟ بۇگىنگى وتىلەتىن «الىنبايتىن اسۋ جوق» اتتى تاربيە ساعاتىنا قوش كەلدىڭىزدەر. ءبىز بۇگىن ادام مۇمكىندىكتەرى، قيىندىققا قارسى تۇرىپ ماقساتى جەتۋ جولدارى تۋرالى اڭگىمەلەيمىز. بۇل ءىس - شارا سىزدەرگە جاقسى كوڭىل كۇي سىيلاپ ەرىك جىگەرىڭىزدى جوعارىلاتاتىنىنا سەنىمدىمىن.
ءىى. «ءوز مەنىن كوتەرۋ» جاتتىعۋى
ماقساتى: قاتىسۋشىلاردىڭ وزىنە دەگەن سەنىمدەرىن وياتۋ
جاتتىعۋ بارىسى:
وقۋشىلار شەڭبەر بويىمەن تۇرىپ ءوز مەنىن كوتەرۋگە ىقپال ەتەتىن جاتتىعۋلاردى جاسايدى.
مەن سابىرلىمىن
مەن بايسالدىمىن
مەن اقىلدىمىن
مەن جاسپىن، ادەمىمىن
مەن ءومىردى سۇيەمىن
مەنىڭ قولىمنان ءبارى كەلەدى
مەن كۇشتىمىن
مەن وزىمە سەنەمىن
مەن ومىرگە كەلگەنىمە ءوزىمدى باقىتتى سانايمىن
ءبىز باقىتتى جاندارمىز
ءبارى جاقسى بولادى.
ءىىى. «كىم جىلدام؟» جاتتىعۋى
قاتىسۋشىلار ەكى توپقا بولىنەدى. ەكى توپ قاراما – قارسى تۇرادى، قاتىسۋشىلار قولدارىنان ۇستاپ تۇرادى. وقىتۋشى ەكى توپتىڭ ورتاسىنا تۇرىپ، ءبىر قولىمەن ءبىر توپتى، ەكىنشى قولىمەن ەكىنشى توپتىڭ قاتىسۋشىسىنىڭ قولىنان ۇستاپ تۇرىپ يمپۋلس جىبەرەدى، شەتكى قاتىسۋشى ورتادا تۇرعان پلاستيكالىق بوتەلكەنى قولىنا يمپۋلس كەلگەن بويدا قاعىپ الۋى كەرەك. قاي توپ 3 رەت جىلدام الىپ ۇلگەرسە سول توپ جەڭىمپاز.
مىنەكەي كوڭىل – كۇيمىز جاقسارىپ، سەرگىتىلگەن سياقتىمىز، ەندەشە وسى جاتتىعۋدان كورىپ وتىرعانداي ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن، ادامعا جەڭىسكە دەگەن ۇمتىلىس قاجەت.
ءىV. «بيىكتىك» جاتتىعۋى:
كەلەسى جاتتىعۋدى ورىنداۋ ءۇشىن ماعان كومەكشى قاجەت. وسى جاتتىعۋدى ورىنداۋ ءۇشىن ءبىر قاتىسۋشى، قولىنا بور الىپ، تاقتانىڭ قاسىندا تۇرىپ سەكىرەدى، سەكىرگەننەن كەيىنگى جەتكەن جەرىن بورمەن سىزىپ بەلگىلەپ قويادى. سونان سوڭ قاتىسۋشىعا نۇسقاۋ بەرىلەدى، «ال ەندى جوعارىعا قاراپ، توبەگە جەتەمىن دەپ سەكىر» سونان سوڭ جەتكەن جەرىن بەلگىلەۋ كەرەك.
سۇراقتار:
• ەكى بەلگىنىڭ اراسىندا ايىرماشىلىق بار ما؟
• بيىككە سەكىرۋ ءۇشىن نە اسەر ەتتى؟
• قويىلعان ماقسات ناتيجەنى جاقسارتتى ما، ناشارلاتتى ما؟
• ماقسات قويۋ ءۇشىن ادامعا نە كەرەك؟
ەكىنشى جاتتىعۋدان كورگەنىمىز، ادامعا ماقسات قويۋ، كوزدەگەن ناتيجەگە جەتۋ ءۇشىن قاجەت، وعان وسى ارەكەتتى سانالى تۇردە باسقارۋ ءۇشىن ەرىك قاجەت.
ەرىك – بۇل سانالى تۇردە ماقسات قويا الۋ قابىلەتى مەن الدا كەزدەسەتىن ىشكى جانە سىرتقى كەدەرگىلەردى جەڭۋگە دەگەن ىشكى تالپىنىس.
سىرتقى كەدەرگىلەر – بۇل بىزگە سىرتقى الەۋمەتتىك ورتادان كەلەتىن قيىندىقتار. (الەۋمەتتىك ورتا، ماتەريالدىق جاعداي، ءارتۇرلى جاعدايلار)
ىشكى كەدەرگىلەر – بۇل ءوزىمىزدىڭ ىشىمىزدەن شىعاتىن قيىندىقتار. (قورقىنىش، اشۋ، ۇرەي، جۇرەكسىنۋ، شاراسىزدىق، ىزا، جەككورۋ، قىزعانىش، تاكاپپارلىق، نەمقۇرايلى، قىرسىقتىق، ءوزىن كىنالى سەزىنۋشىلىك، جاننىڭ اۋىرتپالىعى، ىشكى جالعىزدىق، ساراڭدىق، جالقاۋلىق ت. ب.
«ومىردە ەڭ ۇلكەن جەڭىس – بۇل ءوزىن - ءوزى جەڭۋ» دەيدى حالىق دانالىعى، سىرتقى كەدەرگىلەردى جەڭۋ الدىندا، ءبىز وزىمىزبەن كۇرەسەمىز، ءوزىمىزدى باعىتتايمىز. الدىمىزعا قويعان ماقساتىمىز قانشالىقتى ايقىن، قانشالىقتى ناقتى بولسا، سونشالىقتى بىزدەر سوعان جەتۋدەگى كەدەرگىلەردى جەڭۋگە دايىن بولۋىمىز قاجەت.
V. توپتار وزدەرىنە بەرىلگەن تاقىرىپتار بويىنشا دايىنداعان جوبالارىن قورعايدى.
VI.«تابىس قورجىنى» جاتتىعۋى
سىزدەردىڭ بارلىعىڭىزدا ماقساتتارىڭىز بار. ول ءسىز ءۇشىن قانشالىقتى ماڭىزدى؟ الدىڭنان كەدەرگى تاپ بولسا، قويعان ماقساتىڭنان باس تارتاسىن با؟
شولدەپ كەلە جاتقان ەكى ادامدى ەلەستەتىڭىز، بىرەۋى كوشەدە كەلە جاتىر، + 27 گرادۋس ىستىق، دۇكەندەردىڭ ماڭايىنان كەلە جاتىپ شولدەگەنىن سەزىنەدى، دۇكەنگە كىرىپ سورەلەردى قاراپ تۇرادى، نە السام ەكەن؟ «كولا» ما؟ الدە «تاسساي» الايىن با؟ ءوستىپ ويلانىپ تۇرعاندا دۇكەنشى «الاسىز با، جوق پا، تۇسكى ۇزىلىسكە جابامىن» دەيدى، ول اشۋلانىپ ەشنارسە الماي شىعىپ كەتەدى، ەندى ءبىرى ءشول دالادا كەلە جاتىر، سۋ ىشپەگەنىنە 2 كۇن بولعان، + 45 گرادۋس ىستىقتا كەلە جاتىر، الىستا قۇدىق كورىنەدى، سوعان قاراي بەتتەدى.
قايسىسى ماقساتىنا جەتەدى.
سۇراقتار:
وسى ەكى ادامنىڭ تىلەك كۇشتەرىنىڭ ايىرماشىلىعى بار ما؟
قانداي تىلەك قويعان ادام ماقساتىنا جەتەدى؟
ال ءسىزدىڭ قالاۋىڭىز قانداي ءبىرىنشى ادامدىكىندەي مە؟، الدە ەكىنشىسىنىكىندەي مە؟ تەكسەرىپ كورەيىك: ماقساتقا جەتۋ جولى ءارقاشان جەڭىل بولمايدى، كەدەرگىلەردەن ءوتىپ مىنا «سيقىرلى» قورجىنعا جەتسەڭىز، ارماندارىڭ ورىندالادى. قاتىسۋشىلار ەكى توپقا ءبولىنىپ ەكى قاتارعا تۇرادى. ارالارىنا 15 سم. اراقاشاقتىق قالدىرادى. توپتىڭ ماقساتى: قول، دەنە ارقىلى كەدەرگىلەر جاساۋ، ءبىراق ادامنىڭ وتۋىنە مۇمكىندىك بەرۋ. «جوق» ءسوزىن حورمەن ايتۋ.
ءار قاتىسۋشى كەزەكپەن وسى «كەدەرگىلەر توننەلىنەن» وتەدى، ىشىنەن وتكەندە «ءيا» دەپ ايتىپ ءوتۋى كەرەك. بارلىق قاتىسۋشى ءوز سيقىرلى پاراقتارىن الىپ بولعان سوڭ، شەڭبەرگە تۇرىپ، پاراقتاردىڭ ارتىنداعى ولەڭدى حورمەن ايتادى.
VII. قورىتىندى
ستۋدەنتتەردىڭ بۇل جاتتىعۋلاردان العان ىسەرلەرىمەن ءبولىسۋ.
مىنەكەي بىزدەر بۇگىن سىزدەردىڭ ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن وزىڭىزگە نە قاجەت ەكەنىن ءبىلىپ، ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن كەدەرگىگە تاپ بولساڭدار تاباندىلىق تانىتا الاتىنىڭىزدى بايقادىق، مىنەكەي وسى جاتتىعۋلاردى ورىنداعانداعىداي، جەڭىسكە ۇمتىلىسىڭىز بەن تاباندىلىعىڭىز بولسا، سىزدەردىڭ المايتىن اسۋلارىڭىز جوق دەپ ويلايمىن. سىزدەرگە ساتتىلىك تىلەيمىن!
توپ جەتەكشىسى: __________________________ حايرات. ە
گۋمانيتارلىق كوللەدجى
وقىتۋشى: حايرات ەلميرا
تاقىرىبى: «الىنبايتىن اسۋ جوق»
ماقساتى: ءوز مۇمكىندىكتەرىن دۇرىس قولدانا وتىرىپ، ماقساتىنا جەتۋ جولىندا تاباندىلىق تانىتۋعا ۇيرەتۋ؛
كەز كەلگەن جاعداياتتا ءوزىن دۇرىس ءارى سابىرلى ۇستاي الاتىن، وزىنە سەنىمدى تۇلعا تاربيەلەۋ؛
توپتا جۇمىس ىستەي بىلۋگە، جاقسىدان ونەگە الۋعا، ءبىرىن - ءبىرى سىيلاۋعا باۋلۋ.
قۇندىلىعى: دۇرىس ارەكەت
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
1. «ادام مۇمكىندىكتەرى ۇعىمىن قۇندىلىق رەتىندە ءتۇسىنىپ، وزىندىك ويلاۋ، پايىمداي الۋى، شەشىم قابىلداي ءبىلۋى، جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنە وتىرىپ، ءوز مۇمكىندىكتەرىن باعالاي جانە ىسكە اسىرا ءبىلۋ كەرەكتىگىن ۇعىنۋى.
2. قيىندىققا مويىمايتىن، ماقساتى ايقىن، وزىنە سەنىمدى، دۇرىس شەشىم شىعارا الاتىن «تۇلعا» بولۋعا دەگەن قۇشتارلىقتارى ارتادى.
كورنەكىلىگى: سلايد، ءان جانە ءاننىڭ ءماتىنى، تىرەك سوزدەر.
ءتۇرى: توپتىق جۇمىس، ترەنينگ
بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءساتى:
سالەمەتسىزدەر مە؟ بۇگىنگى وتىلەتىن «الىنبايتىن اسۋ جوق» اتتى تاربيە ساعاتىنا قوش كەلدىڭىزدەر. ءبىز بۇگىن ادام مۇمكىندىكتەرى، قيىندىققا قارسى تۇرىپ ماقساتى جەتۋ جولدارى تۋرالى اڭگىمەلەيمىز. بۇل ءىس - شارا سىزدەرگە جاقسى كوڭىل كۇي سىيلاپ ەرىك جىگەرىڭىزدى جوعارىلاتاتىنىنا سەنىمدىمىن.
ءىى. «ءوز مەنىن كوتەرۋ» جاتتىعۋى
ماقساتى: قاتىسۋشىلاردىڭ وزىنە دەگەن سەنىمدەرىن وياتۋ
جاتتىعۋ بارىسى:
وقۋشىلار شەڭبەر بويىمەن تۇرىپ ءوز مەنىن كوتەرۋگە ىقپال ەتەتىن جاتتىعۋلاردى جاسايدى.
مەن سابىرلىمىن
مەن بايسالدىمىن
مەن اقىلدىمىن
مەن جاسپىن، ادەمىمىن
مەن ءومىردى سۇيەمىن
مەنىڭ قولىمنان ءبارى كەلەدى
مەن كۇشتىمىن
مەن وزىمە سەنەمىن
مەن ومىرگە كەلگەنىمە ءوزىمدى باقىتتى سانايمىن
ءبىز باقىتتى جاندارمىز
ءبارى جاقسى بولادى.
ءىىى. «كىم جىلدام؟» جاتتىعۋى
قاتىسۋشىلار ەكى توپقا بولىنەدى. ەكى توپ قاراما – قارسى تۇرادى، قاتىسۋشىلار قولدارىنان ۇستاپ تۇرادى. وقىتۋشى ەكى توپتىڭ ورتاسىنا تۇرىپ، ءبىر قولىمەن ءبىر توپتى، ەكىنشى قولىمەن ەكىنشى توپتىڭ قاتىسۋشىسىنىڭ قولىنان ۇستاپ تۇرىپ يمپۋلس جىبەرەدى، شەتكى قاتىسۋشى ورتادا تۇرعان پلاستيكالىق بوتەلكەنى قولىنا يمپۋلس كەلگەن بويدا قاعىپ الۋى كەرەك. قاي توپ 3 رەت جىلدام الىپ ۇلگەرسە سول توپ جەڭىمپاز.
مىنەكەي كوڭىل – كۇيمىز جاقسارىپ، سەرگىتىلگەن سياقتىمىز، ەندەشە وسى جاتتىعۋدان كورىپ وتىرعانداي ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن، ادامعا جەڭىسكە دەگەن ۇمتىلىس قاجەت.
ءىV. «بيىكتىك» جاتتىعۋى:
كەلەسى جاتتىعۋدى ورىنداۋ ءۇشىن ماعان كومەكشى قاجەت. وسى جاتتىعۋدى ورىنداۋ ءۇشىن ءبىر قاتىسۋشى، قولىنا بور الىپ، تاقتانىڭ قاسىندا تۇرىپ سەكىرەدى، سەكىرگەننەن كەيىنگى جەتكەن جەرىن بورمەن سىزىپ بەلگىلەپ قويادى. سونان سوڭ قاتىسۋشىعا نۇسقاۋ بەرىلەدى، «ال ەندى جوعارىعا قاراپ، توبەگە جەتەمىن دەپ سەكىر» سونان سوڭ جەتكەن جەرىن بەلگىلەۋ كەرەك.
سۇراقتار:
• ەكى بەلگىنىڭ اراسىندا ايىرماشىلىق بار ما؟
• بيىككە سەكىرۋ ءۇشىن نە اسەر ەتتى؟
• قويىلعان ماقسات ناتيجەنى جاقسارتتى ما، ناشارلاتتى ما؟
• ماقسات قويۋ ءۇشىن ادامعا نە كەرەك؟
ەكىنشى جاتتىعۋدان كورگەنىمىز، ادامعا ماقسات قويۋ، كوزدەگەن ناتيجەگە جەتۋ ءۇشىن قاجەت، وعان وسى ارەكەتتى سانالى تۇردە باسقارۋ ءۇشىن ەرىك قاجەت.
ەرىك – بۇل سانالى تۇردە ماقسات قويا الۋ قابىلەتى مەن الدا كەزدەسەتىن ىشكى جانە سىرتقى كەدەرگىلەردى جەڭۋگە دەگەن ىشكى تالپىنىس.
سىرتقى كەدەرگىلەر – بۇل بىزگە سىرتقى الەۋمەتتىك ورتادان كەلەتىن قيىندىقتار. (الەۋمەتتىك ورتا، ماتەريالدىق جاعداي، ءارتۇرلى جاعدايلار)
ىشكى كەدەرگىلەر – بۇل ءوزىمىزدىڭ ىشىمىزدەن شىعاتىن قيىندىقتار. (قورقىنىش، اشۋ، ۇرەي، جۇرەكسىنۋ، شاراسىزدىق، ىزا، جەككورۋ، قىزعانىش، تاكاپپارلىق، نەمقۇرايلى، قىرسىقتىق، ءوزىن كىنالى سەزىنۋشىلىك، جاننىڭ اۋىرتپالىعى، ىشكى جالعىزدىق، ساراڭدىق، جالقاۋلىق ت. ب.
«ومىردە ەڭ ۇلكەن جەڭىس – بۇل ءوزىن - ءوزى جەڭۋ» دەيدى حالىق دانالىعى، سىرتقى كەدەرگىلەردى جەڭۋ الدىندا، ءبىز وزىمىزبەن كۇرەسەمىز، ءوزىمىزدى باعىتتايمىز. الدىمىزعا قويعان ماقساتىمىز قانشالىقتى ايقىن، قانشالىقتى ناقتى بولسا، سونشالىقتى بىزدەر سوعان جەتۋدەگى كەدەرگىلەردى جەڭۋگە دايىن بولۋىمىز قاجەت.
V. توپتار وزدەرىنە بەرىلگەن تاقىرىپتار بويىنشا دايىنداعان جوبالارىن قورعايدى.
VI.«تابىس قورجىنى» جاتتىعۋى
سىزدەردىڭ بارلىعىڭىزدا ماقساتتارىڭىز بار. ول ءسىز ءۇشىن قانشالىقتى ماڭىزدى؟ الدىڭنان كەدەرگى تاپ بولسا، قويعان ماقساتىڭنان باس تارتاسىن با؟
شولدەپ كەلە جاتقان ەكى ادامدى ەلەستەتىڭىز، بىرەۋى كوشەدە كەلە جاتىر، + 27 گرادۋس ىستىق، دۇكەندەردىڭ ماڭايىنان كەلە جاتىپ شولدەگەنىن سەزىنەدى، دۇكەنگە كىرىپ سورەلەردى قاراپ تۇرادى، نە السام ەكەن؟ «كولا» ما؟ الدە «تاسساي» الايىن با؟ ءوستىپ ويلانىپ تۇرعاندا دۇكەنشى «الاسىز با، جوق پا، تۇسكى ۇزىلىسكە جابامىن» دەيدى، ول اشۋلانىپ ەشنارسە الماي شىعىپ كەتەدى، ەندى ءبىرى ءشول دالادا كەلە جاتىر، سۋ ىشپەگەنىنە 2 كۇن بولعان، + 45 گرادۋس ىستىقتا كەلە جاتىر، الىستا قۇدىق كورىنەدى، سوعان قاراي بەتتەدى.
قايسىسى ماقساتىنا جەتەدى.
سۇراقتار:
وسى ەكى ادامنىڭ تىلەك كۇشتەرىنىڭ ايىرماشىلىعى بار ما؟
قانداي تىلەك قويعان ادام ماقساتىنا جەتەدى؟
ال ءسىزدىڭ قالاۋىڭىز قانداي ءبىرىنشى ادامدىكىندەي مە؟، الدە ەكىنشىسىنىكىندەي مە؟ تەكسەرىپ كورەيىك: ماقساتقا جەتۋ جولى ءارقاشان جەڭىل بولمايدى، كەدەرگىلەردەن ءوتىپ مىنا «سيقىرلى» قورجىنعا جەتسەڭىز، ارماندارىڭ ورىندالادى. قاتىسۋشىلار ەكى توپقا ءبولىنىپ ەكى قاتارعا تۇرادى. ارالارىنا 15 سم. اراقاشاقتىق قالدىرادى. توپتىڭ ماقساتى: قول، دەنە ارقىلى كەدەرگىلەر جاساۋ، ءبىراق ادامنىڭ وتۋىنە مۇمكىندىك بەرۋ. «جوق» ءسوزىن حورمەن ايتۋ.
ءار قاتىسۋشى كەزەكپەن وسى «كەدەرگىلەر توننەلىنەن» وتەدى، ىشىنەن وتكەندە «ءيا» دەپ ايتىپ ءوتۋى كەرەك. بارلىق قاتىسۋشى ءوز سيقىرلى پاراقتارىن الىپ بولعان سوڭ، شەڭبەرگە تۇرىپ، پاراقتاردىڭ ارتىنداعى ولەڭدى حورمەن ايتادى.
VII. قورىتىندى
ستۋدەنتتەردىڭ بۇل جاتتىعۋلاردان العان ىسەرلەرىمەن ءبولىسۋ.
مىنەكەي بىزدەر بۇگىن سىزدەردىڭ ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن وزىڭىزگە نە قاجەت ەكەنىن ءبىلىپ، ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن كەدەرگىگە تاپ بولساڭدار تاباندىلىق تانىتا الاتىنىڭىزدى بايقادىق، مىنەكەي وسى جاتتىعۋلاردى ورىنداعانداعىداي، جەڭىسكە ۇمتىلىسىڭىز بەن تاباندىلىعىڭىز بولسا، سىزدەردىڭ المايتىن اسۋلارىڭىز جوق دەپ ويلايمىن. سىزدەرگە ساتتىلىك تىلەيمىن!
توپ جەتەكشىسى: __________________________ حايرات. ە
You Might Also Like
-
1 ماۋسىم – حالىقارالىق بالالاردى قورعاۋ كۇنىنە ارنالعان ويىن - ساۋىقتىڭ جوسپارىتاقىرىبى: «جازدىڭ حيكايالارى »
