امەريكا قۇراما شتاتتارى
ساباقتىڭ بارىسى
1 ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى ( 2 مينۋت)
ستۋدەنتتەرمەن سالەمدەسۋ، ساباققا قاتىسۋىن تەكسەرۋ. ساباققا قاجەتتى قۇرال - جابدىقتارىن تۇگەلدەۋ.
2 ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ (10 مينۋت)
1) شىعىس ەۋروپا ەلدەرىن اتا (چەحيا، سلوۆاكيا، ۆەنگريا، رۋمىنيا، بولگاريا، سەربيا، چەرنوگوريا، سلوۆەنيا، حورۆاتيا، بوسنيا جانە گەرسەگوۆينا، ماكەدونيا، البانيا، پولشا، لاتۆيا، ليتۆا، ەستونيا)
2) شىعىس ەۋروپاداعى حالقى كوپ ەل (پولشا 38، 5 ملن)
3) شىعىس ەۋروپاداعى حالقى از ەل (ەستونيا 1، 3 ملن)
4) شىعىس ەۋروپانىڭ ەڭ باستى كولىك ءتۇرى (تەمىرجول)
3 جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ (20 مينۋت)
ءمۇعالىم: بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباق كونفەرەنسيا تۇرىندە وتەدى. كونفەرەنسياعا توپ ستۋدەنتتەرى. ولاردىڭ ىشىندە: تىلشىلەر، جۋرناليست، ەكولوگتار، اقش - تان كەلگەن قوناقتار.
وسى كىسىلەردىڭ باياندامالارىن تىڭداپ، جۋرناليست، تىلشىلەردىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، ءبىز اقش ەلىمەن تانىسامىز. بۇل ەلدى جەتە بىلۋگە تىرىسامىز.
ال، جۋرناليستتەر وزدەرىنىڭ جازاتىن ماقالاسىنىڭ تەزيسىن جازۋعا كەلگەن. ەندىگى ءسوز، بىزگە اقش - تان كەلگەن قوناقتار نە دايىنداپ اكەلگەنىن تىڭداپ كورەيىك.
اقش - تان كەلگەن قوناقتار بايانداماسىن وقيدى.
امەريكا قۇراما شتاتتارى
1 قوناق: امەريكا قۇراما شتاتتارى – دۇنيەجۇزىندەگى اسا ءىرى مەملەكەتتەردىڭ ءبىرى. ول جەرىنىڭ اۋدانى جونىنەن رەسەي، كانادا، قىتايدان كەيىنگى ءتورتىنشى ورىندا. مەملەكەتتىك قۇرىلىمى جونىنەن اقش 50 شتاتتان، ەل استاناسى – ۆاشينگتون قالاسى ورنالاسقان كولۋمبيا فەدەرالدى وكرۋگىنەن تۇراتىن فەدەراسيالىق رەسپۋبليكا بولىپ تابىلادى. رەسپۋبليكانى پرەزيدەنت باسقارادى، ول 4 جىل مەرزىمگە سايلانادى. اقش 5 ساعاتتىق بەلدەۋدە ورنالاسقان.
2 قوناق: 16 عاسىردا سولتۇستىك امەريكاعا ەۋروپالىقتار قونىس اۋدارا باستادى. 1607 جىلى قازىرگى اقش جەرىندەگى ۆيرگينيا شتاتىندا العاشقى قونىستار پايدا بولعان. ماسساچۋسەتس شىعاناعى جاعالاۋىنا اعىلشىن قونىس اۋدارۋشىلارى كەلىپ جەتتى. وسى ايماقتا پايدا بولعان جاڭا انگليانىڭ تۇرعىندارى يانكي دەپ اتالادى. ۆيرگينيالىق جەر يەلەنۋشى دجوردج ۆاشينگتون باسقارعان ازاتتىق ءۇشىن كۇرەس 1776 جىلى 4 شىلدەدە جاڭا مەملەكەت – اقش پايدا بولۋىمەن اياقتالدى.
3 قوناق: باتىستا كورديلەرا تاۋ جۇيەسى ورنالاسقان. كورديلەرانىڭ ەل اۋماعىنداعى ەڭ بيىك نۇكتەسى – ماك - كينلي تاۋى (6193م). شىعىسىندا الاسا اپپالاچ تاۋى ورنالاسقان. ەلدىڭ ورتالىق بولىگىندە ۇلى جانە ورتالىق جازىقتار جاتىر. اقش جەرىنە تابيعات اپاتتارى ءجيى بولىپ تۇرادى. جەر سىلكىنىستەرى، تورنادو. ەڭ ءىرى وزەنى – ميسسيسيپي.
4 قوناق: اقش حالقى 317، 7 ملن ادام. حالقى سانى جاعىنان جۇڭگو مەن ءۇندىستاننان كەيىنگى ءۇشىنشى ورىندا. تۋۋ وتە تومەن. ورتا ۇزاقتىعى ەر ادام – 76 جاس، ايەل – 81 جاس. اقش كوپ ۇلتتى ەل. ءدىني قۇرامى دا وتە كۇردەلى. ەل اۋماعىندا حالىق بىركەلكى قونىستانباعان. اقش حالقىنىڭ ورتاشا تىعىزدىعى جونىنەن ون سەگىزىنشى ورىندا. 81 پايىزى قالادا تۇرادى. ۇلكەن 3 مەگالوپوليس بار: «بوسۆاش»، «چيپيتتس»، «سان - سان».
5 قوناق: شارۋاشىلىعى جەدەل وسۋدە. ەلدە مەتاللۋرگيا، وتىن - ەنەرگەتيكا، ماشينا، ەلەكتروندىق جانە ەلەكتر تەحنيكاسىن جاساۋ ونەركاسىبى، حيميا، جەڭىل ونەركاسىپتەرى كۇشتى دامىعان. تابيعي گاز وندىرۋدەن 1 ورىن الادى. اقش تا 20 شتاتتا اۆتوموبيل شىعارىلادى. اۆتوموبيل استاناسى – دەترويت. مونتانا، سولتۇستىك داكوتا، وكلاحوما، كانزاس، كولورادو شتاتتارى ورنالاسقان جەر «بيداي بەلدەۋى»، ورتالىق جازىق «جۇگەرى بەلدەۋى»، مەكسيكا شىعاناعى جاعالاۋى «ماقتا بەلدەۋى»، ۇلى كولدەر ماڭى مەن سولتۇستىك – شىعىس شتاتتار « ءسۇت بەلدەۋى»، ۇلى جازىقتار مەن باتىس شتاتتار «مال شارۋاشىلىعى بەلدەۋى» ورنالاسقان.
باياندامادان كەيىن تىلشىلەر (ەكى ءتىلشى ) قوناقتارعا سۇراقتارىن قويا باستايدى.
1 ءتىلشى:
1) اقش قايدا ورنالاسقان؟ (سولتۇستىك امەريكا قۇرلىعىندا)
2) اقش نەشە شتاتتى توعىستىرىپ تۇر؟ (50 شتاتتان، ونىڭ 48 شوعىرلانا، ال 2 الشاق ورنالاسقان).
3) اقش - تىڭ جەر كولەمى، حالقىنىڭ سانى قانشا؟ (9، 5 ملن ش. ش.، 317، 7 ملن ادام).
4) تابيعات ەرەكشەلىگى قانداي؟ (اتلانت پەن تىنىق مۇحيتتارىنىڭ اراسىندا ورنالاسقان اقش ەلى بىرنەشە ۋاقىت بەلدەۋلەرىنە بولىنەدى. الىپ جاتقان اۋماعىنىڭ ۇلكەندىگىنە بايلانىستى اقش جەرىنىڭ كليمات جاعدايلارى دا الۋان ءتۇرلى.).
2 ءتىلشى:
1) اقش - تا قانداي وزەندەر بار؟ (ميسسيسيپي، ميسسۋري، ريو - كولورادو جانە ريو - گاندە)
2) ۇلى كولدەردى اقش - تىڭ «ءۇشىنشى تەڭىز جاعالاۋى» دەپ اتالۋى نەلىكتەن؟ (اۋليە لاۆرەنتيي وزەنى ارقىلى ۇلى كولدەر جاعالاۋىنداعى تەڭىز پورتتارىنان اتلانت مۇحيتىنا تىكەلەي شىعۋعا بولادى.)
3) قانداي مەملەكەتتەرمەن ەكونوميكالىق قارىم - قاتىناستا؟ (نەگىزگى ساۋدا سەرىكتەستىكتەرى – باتىس ەۋروپا ەلدەرى، كانادا، مەكسيكا، جاپونيا. اقش - پەن قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق بايلانىسى 20 عاسىردىڭ 90 - جىلدارىندا دامي باستادى. ونداعان امەريكان فيرمالارى مەن كاسىپكەرلەرى جانە بەلگىلى بانكىلەر قازاقستاندا ءتۇرلى سالالار بويىنشا جۇمىس ىستەيدى).
(جۋرناليست وسى كەزدە كلاستەر تۇرىندە تەزيسىن قۇراي بەرەدى.)
ءمۇعالىم: سىزدەر ماقالاڭىزدىڭ تەزيسىن جاساڭىزدار.
ءمۇعالىم: مىنە، امەريكا قۇراما شتاتتارىمەن تانىسىپ جاتىرمىز. اقش - تىڭ قايدا ورنالاسقانىن، تابيعاتىنىڭ عاجايىپ كەرەمەتتىگىن. ال ەندى، اقش - تىڭ ەكولوگيالىق جاعدايى قانداي ەكەن؟ ەكولوگتاردىڭ پىكىرىن تىڭداپ كورەيىك.
ەكولوگ: (بايانداماسىن وقيدى)
قازاقستان مەن اقش ەكولوگيا سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋدى كوزدەپ وتىر. قازاقستان مەن امەريكانىڭ تابيعات قورعاۋ ۆەدومستۆولارىنىڭ اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرىن تالقىلاۋ، تابيعات قورعاۋ زاڭىن بۇزعاندارعا سانكسيا قولدانۋ بويىنشا تاجىريبە الماسۋ، قازاقستان اۋماعىن زياندى قالدىقتاردان تازارتۋ جونىندەگى جوبالارعا اقش ماماندارىنىڭ قاتىسۋى.
اقش ەكولوگيالىق جاعدايىنىڭ ناشارلاۋ سەبەبى — حيميا ونەركاسىبىنىڭ جانە ماشينا جاساۋ ونەركاسىبىنىڭ جوعارى قارقىنمەن دامىنىڭ ناتيجەسىندە ءوندىرىس قالدىقتارىنىڭ كوبەيۋىمەن تۇسىندىرىلەدى. جانە دە بۇل جەردە نيەۆادا شتاتىندا اتومدىق جارىلىس جاسالعان، سونىڭ زارداپتارى الىدە بولسا كۇشىن جويماي تۇر.
ءمۇعالىم: راحمەت بايانداماڭىزعا. مۇندا تىلشىلەر جاعىنان سۇراقتار تۋىندادى.
تىلشىلەر:
1) اقش - تىڭ ەڭ بيىك نۇكتەسى (ماك - كينلي شىڭى)
2) اقش - تىڭ اۆتوموبيل استاناسى؟ (دەترويت)
3) اقش - تىڭ تابيعاتىنا ماشينا جاساۋ سالاسىنىڭ قانشالىقتى زياندىلىعى تۋرالى ايتىپ بەرىڭىزشى.
ءمۇعالىم: بۇگىنگى كونفەرەنسياداعى قوناقتاردىڭ ارقاسىندا ءبىز اقش - پەن تانىستىق. ەندىگى ءسوز جۋرناليستكە بەرەيىك.
جۋرناليست: (تاقتاعا شىعىپ جازادى: كلاستەر، وقۋشىلار داپتەرلەرىنە جازىپ الادى).
بۇگىنگى تاقىرىپتىڭ تەزيسى وسىنداي: «امەريكا قۇراما شتاتتارى – امەريكانىڭ ەڭ جوعارى دامىعان مەملەكەتى».
ءمۇعالىم: بايانداماڭىزعا كوپ راحمەت. حالقىمىز جەردى اسا قۇرمەت تۇتىپ، وعان باس يگەن. ءبىزدىڭ بۇل ارەكەتىمىز قازاقستاننىڭ سەرىكتەسى بولىپ سانالاتىن اقش ەلىن تانۋ. ارينە، بىزدە سول امەريكا قۇراما شتاتىنداي ەڭ جوعارى دامىعان ەلدەر قاتارىنا قوسىلامىز. ءوزىمىزدىڭ قورشاعان ورتامىزدى تازا ۇستاپ، دامىعان 50 ەلدىڭ قاتارىنان تابىلۋ ءوز قولىمىزدا. تابيعاتتى ايالايىق!
4 جاڭا ساباقتى بەكىتۋ (5 مينۋت)
«كىم جىلدام؟» ويىنى ارقىلى بارلىق سىنىپ ۇجىمى جۇمىس ىستەيدى. ستۋدەنتتەردى جىلدامدىققا، العىرلىققا، بىلىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
1. دۇنيەجۇزى بويىنشا اقش ونەركاسىپ ونىمدەرىن شىعارۋ جونىنەن نەشىنشى ورىندا؟ (1)
2. ونەركاسىپ تاۋارلارىن شىعارۋدان الەمنىڭ كەز كەلگەن مەملەكەتىمەن باسەكەلەستىك قابىلەتى. (جوعارى)
3. اقش - تىڭ دۇنيەجۇزىلىك نارىقتاعى ءداستۇرلى ونەركاسىپ سالاسى. (اۆتوموبيل جاساۋ)
4. اقش - تىڭ اۆتوموبيل كومپانيالارىن اتا. (دجەنەرال موتورس، كرايسلەر، فورد موتورس)
5. اۆياسيالىق تەحنيكا جاساۋدان نەشىنشى ورىندا؟ (1)
6. مۇناي حيمياسىنىڭ استاناسى. (حيۋستون)
7. قازاقستانداعى اقش - تىڭ مۇناي سالاسىنداعى كومپانياسى. (شيەۆرون، تەكساكو)
8. كوكستەلىنەتىن كومىر الاپتارى. (اپپالاچتا)
9. تەلەكوممۋنيكاسيالىق جابدىقتار، ميكروسۇلبالار جاساۋدان نەشىنشى ورىندا؟ (2)
10. سيەتل قالاسىندا 1916 جىلى قانداي زاۋىت سالىندى؟ (بوينگ)
11) اقش - عى ەڭ بيىك عيمارات؟(«سيرس تاۋەر»)
12) اقش - تىڭ اسكەري - ونەركاسىپ ورتالىعى؟ ( كاليفورنيا)
13) «كوكا - كولا» فيرماسى ورنالاسقان قالا؟ (اتلانتا)
14) ايگىلى گولليۆۋد «كينو فابريكاسى» قايدا قالادا ورنالاسقان؟ (لوس - اندجەلەستە)
15) ءىرى كول ماڭى مەگاپوليسىن اتا. («چيپيتتس»)
16) مۇناي بايلىعىمەن ايگىلى شتات؟ (تەحاس شتاتى)
17) كينو جۇلدىزدارى تۇراتىن اتاقتى اۋدانى؟ (بيەۆەرلي - حيللز اۋدانى)
18) حيۋستوندا اقش - تىڭ عارىشقا ۇشۋ بارىسىن باسقارۋ ورتالىعى؟ (ناسا)
5 باعالاۋ (2 مينۋت)
وتكەن ساباق بويىنشا جانە جاڭا ساباق بويىنشا جاۋاپ بەرۋلەرىمەن باعالانادى.
6 ۇيگە تاپسىرما ( 1 مينۋت)
امەريكا قۇراما شتاتتارى
1 ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى ( 2 مينۋت)
ستۋدەنتتەرمەن سالەمدەسۋ، ساباققا قاتىسۋىن تەكسەرۋ. ساباققا قاجەتتى قۇرال - جابدىقتارىن تۇگەلدەۋ.
2 ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ (10 مينۋت)
1) شىعىس ەۋروپا ەلدەرىن اتا (چەحيا، سلوۆاكيا، ۆەنگريا، رۋمىنيا، بولگاريا، سەربيا، چەرنوگوريا، سلوۆەنيا، حورۆاتيا، بوسنيا جانە گەرسەگوۆينا، ماكەدونيا، البانيا، پولشا، لاتۆيا، ليتۆا، ەستونيا)
2) شىعىس ەۋروپاداعى حالقى كوپ ەل (پولشا 38، 5 ملن)
3) شىعىس ەۋروپاداعى حالقى از ەل (ەستونيا 1، 3 ملن)
4) شىعىس ەۋروپانىڭ ەڭ باستى كولىك ءتۇرى (تەمىرجول)
3 جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ (20 مينۋت)
ءمۇعالىم: بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباق كونفەرەنسيا تۇرىندە وتەدى. كونفەرەنسياعا توپ ستۋدەنتتەرى. ولاردىڭ ىشىندە: تىلشىلەر، جۋرناليست، ەكولوگتار، اقش - تان كەلگەن قوناقتار.
وسى كىسىلەردىڭ باياندامالارىن تىڭداپ، جۋرناليست، تىلشىلەردىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، ءبىز اقش ەلىمەن تانىسامىز. بۇل ەلدى جەتە بىلۋگە تىرىسامىز.
ال، جۋرناليستتەر وزدەرىنىڭ جازاتىن ماقالاسىنىڭ تەزيسىن جازۋعا كەلگەن. ەندىگى ءسوز، بىزگە اقش - تان كەلگەن قوناقتار نە دايىنداپ اكەلگەنىن تىڭداپ كورەيىك.
اقش - تان كەلگەن قوناقتار بايانداماسىن وقيدى.
امەريكا قۇراما شتاتتارى
1 قوناق: امەريكا قۇراما شتاتتارى – دۇنيەجۇزىندەگى اسا ءىرى مەملەكەتتەردىڭ ءبىرى. ول جەرىنىڭ اۋدانى جونىنەن رەسەي، كانادا، قىتايدان كەيىنگى ءتورتىنشى ورىندا. مەملەكەتتىك قۇرىلىمى جونىنەن اقش 50 شتاتتان، ەل استاناسى – ۆاشينگتون قالاسى ورنالاسقان كولۋمبيا فەدەرالدى وكرۋگىنەن تۇراتىن فەدەراسيالىق رەسپۋبليكا بولىپ تابىلادى. رەسپۋبليكانى پرەزيدەنت باسقارادى، ول 4 جىل مەرزىمگە سايلانادى. اقش 5 ساعاتتىق بەلدەۋدە ورنالاسقان.
2 قوناق: 16 عاسىردا سولتۇستىك امەريكاعا ەۋروپالىقتار قونىس اۋدارا باستادى. 1607 جىلى قازىرگى اقش جەرىندەگى ۆيرگينيا شتاتىندا العاشقى قونىستار پايدا بولعان. ماسساچۋسەتس شىعاناعى جاعالاۋىنا اعىلشىن قونىس اۋدارۋشىلارى كەلىپ جەتتى. وسى ايماقتا پايدا بولعان جاڭا انگليانىڭ تۇرعىندارى يانكي دەپ اتالادى. ۆيرگينيالىق جەر يەلەنۋشى دجوردج ۆاشينگتون باسقارعان ازاتتىق ءۇشىن كۇرەس 1776 جىلى 4 شىلدەدە جاڭا مەملەكەت – اقش پايدا بولۋىمەن اياقتالدى.
3 قوناق: باتىستا كورديلەرا تاۋ جۇيەسى ورنالاسقان. كورديلەرانىڭ ەل اۋماعىنداعى ەڭ بيىك نۇكتەسى – ماك - كينلي تاۋى (6193م). شىعىسىندا الاسا اپپالاچ تاۋى ورنالاسقان. ەلدىڭ ورتالىق بولىگىندە ۇلى جانە ورتالىق جازىقتار جاتىر. اقش جەرىنە تابيعات اپاتتارى ءجيى بولىپ تۇرادى. جەر سىلكىنىستەرى، تورنادو. ەڭ ءىرى وزەنى – ميسسيسيپي.
4 قوناق: اقش حالقى 317، 7 ملن ادام. حالقى سانى جاعىنان جۇڭگو مەن ءۇندىستاننان كەيىنگى ءۇشىنشى ورىندا. تۋۋ وتە تومەن. ورتا ۇزاقتىعى ەر ادام – 76 جاس، ايەل – 81 جاس. اقش كوپ ۇلتتى ەل. ءدىني قۇرامى دا وتە كۇردەلى. ەل اۋماعىندا حالىق بىركەلكى قونىستانباعان. اقش حالقىنىڭ ورتاشا تىعىزدىعى جونىنەن ون سەگىزىنشى ورىندا. 81 پايىزى قالادا تۇرادى. ۇلكەن 3 مەگالوپوليس بار: «بوسۆاش»، «چيپيتتس»، «سان - سان».
5 قوناق: شارۋاشىلىعى جەدەل وسۋدە. ەلدە مەتاللۋرگيا، وتىن - ەنەرگەتيكا، ماشينا، ەلەكتروندىق جانە ەلەكتر تەحنيكاسىن جاساۋ ونەركاسىبى، حيميا، جەڭىل ونەركاسىپتەرى كۇشتى دامىعان. تابيعي گاز وندىرۋدەن 1 ورىن الادى. اقش تا 20 شتاتتا اۆتوموبيل شىعارىلادى. اۆتوموبيل استاناسى – دەترويت. مونتانا، سولتۇستىك داكوتا، وكلاحوما، كانزاس، كولورادو شتاتتارى ورنالاسقان جەر «بيداي بەلدەۋى»، ورتالىق جازىق «جۇگەرى بەلدەۋى»، مەكسيكا شىعاناعى جاعالاۋى «ماقتا بەلدەۋى»، ۇلى كولدەر ماڭى مەن سولتۇستىك – شىعىس شتاتتار « ءسۇت بەلدەۋى»، ۇلى جازىقتار مەن باتىس شتاتتار «مال شارۋاشىلىعى بەلدەۋى» ورنالاسقان.
باياندامادان كەيىن تىلشىلەر (ەكى ءتىلشى ) قوناقتارعا سۇراقتارىن قويا باستايدى.
1 ءتىلشى:
1) اقش قايدا ورنالاسقان؟ (سولتۇستىك امەريكا قۇرلىعىندا)
2) اقش نەشە شتاتتى توعىستىرىپ تۇر؟ (50 شتاتتان، ونىڭ 48 شوعىرلانا، ال 2 الشاق ورنالاسقان).
3) اقش - تىڭ جەر كولەمى، حالقىنىڭ سانى قانشا؟ (9، 5 ملن ش. ش.، 317، 7 ملن ادام).
4) تابيعات ەرەكشەلىگى قانداي؟ (اتلانت پەن تىنىق مۇحيتتارىنىڭ اراسىندا ورنالاسقان اقش ەلى بىرنەشە ۋاقىت بەلدەۋلەرىنە بولىنەدى. الىپ جاتقان اۋماعىنىڭ ۇلكەندىگىنە بايلانىستى اقش جەرىنىڭ كليمات جاعدايلارى دا الۋان ءتۇرلى.).
2 ءتىلشى:
1) اقش - تا قانداي وزەندەر بار؟ (ميسسيسيپي، ميسسۋري، ريو - كولورادو جانە ريو - گاندە)
2) ۇلى كولدەردى اقش - تىڭ «ءۇشىنشى تەڭىز جاعالاۋى» دەپ اتالۋى نەلىكتەن؟ (اۋليە لاۆرەنتيي وزەنى ارقىلى ۇلى كولدەر جاعالاۋىنداعى تەڭىز پورتتارىنان اتلانت مۇحيتىنا تىكەلەي شىعۋعا بولادى.)
3) قانداي مەملەكەتتەرمەن ەكونوميكالىق قارىم - قاتىناستا؟ (نەگىزگى ساۋدا سەرىكتەستىكتەرى – باتىس ەۋروپا ەلدەرى، كانادا، مەكسيكا، جاپونيا. اقش - پەن قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق بايلانىسى 20 عاسىردىڭ 90 - جىلدارىندا دامي باستادى. ونداعان امەريكان فيرمالارى مەن كاسىپكەرلەرى جانە بەلگىلى بانكىلەر قازاقستاندا ءتۇرلى سالالار بويىنشا جۇمىس ىستەيدى).
(جۋرناليست وسى كەزدە كلاستەر تۇرىندە تەزيسىن قۇراي بەرەدى.)
ءمۇعالىم: سىزدەر ماقالاڭىزدىڭ تەزيسىن جاساڭىزدار.
ءمۇعالىم: مىنە، امەريكا قۇراما شتاتتارىمەن تانىسىپ جاتىرمىز. اقش - تىڭ قايدا ورنالاسقانىن، تابيعاتىنىڭ عاجايىپ كەرەمەتتىگىن. ال ەندى، اقش - تىڭ ەكولوگيالىق جاعدايى قانداي ەكەن؟ ەكولوگتاردىڭ پىكىرىن تىڭداپ كورەيىك.
ەكولوگ: (بايانداماسىن وقيدى)
قازاقستان مەن اقش ەكولوگيا سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋدى كوزدەپ وتىر. قازاقستان مەن امەريكانىڭ تابيعات قورعاۋ ۆەدومستۆولارىنىڭ اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرىن تالقىلاۋ، تابيعات قورعاۋ زاڭىن بۇزعاندارعا سانكسيا قولدانۋ بويىنشا تاجىريبە الماسۋ، قازاقستان اۋماعىن زياندى قالدىقتاردان تازارتۋ جونىندەگى جوبالارعا اقش ماماندارىنىڭ قاتىسۋى.
اقش ەكولوگيالىق جاعدايىنىڭ ناشارلاۋ سەبەبى — حيميا ونەركاسىبىنىڭ جانە ماشينا جاساۋ ونەركاسىبىنىڭ جوعارى قارقىنمەن دامىنىڭ ناتيجەسىندە ءوندىرىس قالدىقتارىنىڭ كوبەيۋىمەن تۇسىندىرىلەدى. جانە دە بۇل جەردە نيەۆادا شتاتىندا اتومدىق جارىلىس جاسالعان، سونىڭ زارداپتارى الىدە بولسا كۇشىن جويماي تۇر.
ءمۇعالىم: راحمەت بايانداماڭىزعا. مۇندا تىلشىلەر جاعىنان سۇراقتار تۋىندادى.
تىلشىلەر:
1) اقش - تىڭ ەڭ بيىك نۇكتەسى (ماك - كينلي شىڭى)
2) اقش - تىڭ اۆتوموبيل استاناسى؟ (دەترويت)
3) اقش - تىڭ تابيعاتىنا ماشينا جاساۋ سالاسىنىڭ قانشالىقتى زياندىلىعى تۋرالى ايتىپ بەرىڭىزشى.
ءمۇعالىم: بۇگىنگى كونفەرەنسياداعى قوناقتاردىڭ ارقاسىندا ءبىز اقش - پەن تانىستىق. ەندىگى ءسوز جۋرناليستكە بەرەيىك.
جۋرناليست: (تاقتاعا شىعىپ جازادى: كلاستەر، وقۋشىلار داپتەرلەرىنە جازىپ الادى).
بۇگىنگى تاقىرىپتىڭ تەزيسى وسىنداي: «امەريكا قۇراما شتاتتارى – امەريكانىڭ ەڭ جوعارى دامىعان مەملەكەتى».
ءمۇعالىم: بايانداماڭىزعا كوپ راحمەت. حالقىمىز جەردى اسا قۇرمەت تۇتىپ، وعان باس يگەن. ءبىزدىڭ بۇل ارەكەتىمىز قازاقستاننىڭ سەرىكتەسى بولىپ سانالاتىن اقش ەلىن تانۋ. ارينە، بىزدە سول امەريكا قۇراما شتاتىنداي ەڭ جوعارى دامىعان ەلدەر قاتارىنا قوسىلامىز. ءوزىمىزدىڭ قورشاعان ورتامىزدى تازا ۇستاپ، دامىعان 50 ەلدىڭ قاتارىنان تابىلۋ ءوز قولىمىزدا. تابيعاتتى ايالايىق!
4 جاڭا ساباقتى بەكىتۋ (5 مينۋت)
«كىم جىلدام؟» ويىنى ارقىلى بارلىق سىنىپ ۇجىمى جۇمىس ىستەيدى. ستۋدەنتتەردى جىلدامدىققا، العىرلىققا، بىلىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
1. دۇنيەجۇزى بويىنشا اقش ونەركاسىپ ونىمدەرىن شىعارۋ جونىنەن نەشىنشى ورىندا؟ (1)
2. ونەركاسىپ تاۋارلارىن شىعارۋدان الەمنىڭ كەز كەلگەن مەملەكەتىمەن باسەكەلەستىك قابىلەتى. (جوعارى)
3. اقش - تىڭ دۇنيەجۇزىلىك نارىقتاعى ءداستۇرلى ونەركاسىپ سالاسى. (اۆتوموبيل جاساۋ)
4. اقش - تىڭ اۆتوموبيل كومپانيالارىن اتا. (دجەنەرال موتورس، كرايسلەر، فورد موتورس)
5. اۆياسيالىق تەحنيكا جاساۋدان نەشىنشى ورىندا؟ (1)
6. مۇناي حيمياسىنىڭ استاناسى. (حيۋستون)
7. قازاقستانداعى اقش - تىڭ مۇناي سالاسىنداعى كومپانياسى. (شيەۆرون، تەكساكو)
8. كوكستەلىنەتىن كومىر الاپتارى. (اپپالاچتا)
9. تەلەكوممۋنيكاسيالىق جابدىقتار، ميكروسۇلبالار جاساۋدان نەشىنشى ورىندا؟ (2)
10. سيەتل قالاسىندا 1916 جىلى قانداي زاۋىت سالىندى؟ (بوينگ)
11) اقش - عى ەڭ بيىك عيمارات؟(«سيرس تاۋەر»)
12) اقش - تىڭ اسكەري - ونەركاسىپ ورتالىعى؟ ( كاليفورنيا)
13) «كوكا - كولا» فيرماسى ورنالاسقان قالا؟ (اتلانتا)
14) ايگىلى گولليۆۋد «كينو فابريكاسى» قايدا قالادا ورنالاسقان؟ (لوس - اندجەلەستە)
15) ءىرى كول ماڭى مەگاپوليسىن اتا. («چيپيتتس»)
16) مۇناي بايلىعىمەن ايگىلى شتات؟ (تەحاس شتاتى)
17) كينو جۇلدىزدارى تۇراتىن اتاقتى اۋدانى؟ (بيەۆەرلي - حيللز اۋدانى)
18) حيۋستوندا اقش - تىڭ عارىشقا ۇشۋ بارىسىن باسقارۋ ورتالىعى؟ (ناسا)
5 باعالاۋ (2 مينۋت)
وتكەن ساباق بويىنشا جانە جاڭا ساباق بويىنشا جاۋاپ بەرۋلەرىمەن باعالانادى.
6 ۇيگە تاپسىرما ( 1 مينۋت)
امەريكا قۇراما شتاتتارى
You Might Also Like
-
دۇنيەتانۋ پانىنەن تەست جۇمىستارى 3 - سىنىپقا ارنالعان
