انۋاربەك دۇيسەنبييەۆ. شىرشا جىرى
شقو، اياگوز اۋدانى، قوساعاش اۋىلى،
«ش. ۋاليحانوۆ اتىنداعى جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپ»
كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى مۋكاتايەۆا ايناش ورالوۆنا
انا ءتىلى
ساباقتىڭ اتاۋى: ءا. دۇيسەنبييەۆ. شىرشا جىرى
ماقساتى: ءماتىننىڭ مازمۇنىن مەڭگەرتۋ، نەگىزگى يدەياسىن اشۋ، بالالار جازۋشىسى م. تورەجانوۆ تۋرالى قىسقاشا مالىمەت بەرۋ. شىرشا جىرىن اۋەنىمەن ايتۋعا جاتتىعۋ، سويلەۋ ءتىلىن، سوزدىك قورىن دامىتا وتىرىپ، سىيلاستىققا، دوستىققا، ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: ءماتىننىڭ نەگىزگى يدەياسىن مەڭگەرگەن تۇلعا
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىس - ءتاسىلى: توپپەن جۇمىس.
پسيحولوگيالىق احۋال شاتتىق شەڭبەرى:
اياز قىسىپ، ورنەك سىزىپ،
تەرەزەڭدى تورلايدى.
قارعا ومبىعىپ،
بالدىرعاندار وينايدى.
بوبەكتەرىم ايتىڭدارشى،
بۇل قاي كەزدە بولادى؟
قىس. كۇن سۋىق بولادى، ادامدار قالىڭ كيىنەدى. دالاعا شىقساق قار جاپالاقتاپ جاۋىپ تۇر ەكەن، ءبارىمىز كوز جۇمايىق، الاقاندارىمىزدى اشىپ، قولىمىزدى سوزايىق كىمنىڭ قولىنا قار قيىرشىعى تۇسەدى ەكەن. قيىرشىقتى جازىلعان سوزدەر بويىنشا توپقا بولىنەمىز.
1-توپ: مەشىن
2 - توپ: قوي
3 - توپ: تىشقان.
ءۇي تاپسىرماسى: بالالار اياز اتا كەلە جاتىر ەكەن قارسى الايىق. اياز اتا سىيلىق تاراتادى، شىرشا ويىنشىقتارى جازىلعان تاپسىرمالارى بار.
1) اڭدار نەگە تالاستى؟
2) اڭدار نەنى كۇتە باستادى؟
3) تۇيە نەگە ىزالاندى؟
4) نەگە ول تىشقاندى تاپتاپ ولتىرمەكشى بولدى؟
5) تىشقان قالاي ءبىرىنشى بولىپ كوردى؟
6) تۇيەنىڭ ۇستىنە قاي اڭ شىقتى؟
7) تىشقان تۇيەنىڭ وركەشىنە نەگە ءمىنىپ الدى؟
8) كوردىم دەگەن ءسوزدى كىم ايتتى؟
9) جىل اتىمەن اتالعان جانۋارلاردى اتا؟
ماعىنانى تانۋ
ءسوزجۇمباقتى شەشۋ.
1. ادام اتى. 2. اياز اتانىڭ سەرىگى. 3. سوڭعى جىل اتاۋى. 4. جاڭا جىل كوركى. 5. جىل اتاۋى. 6. جىل باسى. 7. اياز اتا دورباسىنداعى زات.
شەشكەننەن كەيىن ار جاعىنان شىرشانىڭ سۋرەتى شىعادى.
وقۋشىلار «شىرشا جىرى» ءانىن ايتاتىنىن بىردەن تاۋىپ الادى.
«وي قوزعاۋ: - جاڭا جىلعا دايىندىعىڭ قانداي؟
(وقۋشىلاردىڭ وي – پىكىرى تىڭدالادى.)
اۆتورلارعا شولۋ: م: - ءاننىڭ ءسوزىن جازعان: ءا. دۇيسەنبييەۆ، ءانىن جازعان: ل. حاميدي
لاتيف ابدۋلحاي ۇلى حاميدي – 1906 جىلى 17 شىلدەدە بۇرىنعى تاتار اسسر - ءنىڭ اپاس اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. بەلگىلى كومپوزيتور، قاز سسر - ءنىڭ حالىق ءارتيسى، قاز سسر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى.
قازاق بالالار ادەبيەتىنىڭ كورنەكتى وكىلى، اقىن، اۋدارماشى، بالالارعا ارنالعان پروزالىق شىعارمالاردىڭ اۆتورى، جۋرناليست انۋاربەك دۇيسەنبييەۆ 1931 جىلى قازان ايىنىڭ 25 جۇلدىزىندا الماتى وبلىسى، جامبىل اۋدانى، قاراقىستاق اۋىلىندا تۋعان. قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن.
1) داۋىستاپ وقىتۋ
2) ىشتەي وقىتۋ
3) تىزبەكتەي وقىتۋ
XII. ساباقتى بەكىتۋ.
- ءماتىننىڭ اۆتورى كىم؟
- قانداي شىعارماسىمەن تانىستىق؟
- ءماتىننىڭ نەگىزگى ءتۇيىنى:
بىرەۋگە جاساعان جاقسىلىعىڭدى، قامقورلىعىڭدى ەل ايتسىن!
ءبىر – بىرىڭە جاقسى تىلەك ايت.
سەرگىتۋ ءساتى جەل ۋلەدى ۋ - ۋ،
بوران كەلىپ بيلەدى زۋ - زۋ،
قاتتى قاتتى جەل سوقتى گۋ - گۋ،
جاپالاقتاپ قار جاۋدى دۋ - دۋ.
بالالار پارتا اراسىنان شىعىپ، قولدارىن اۋىزدارىنا جاقىنداتىپ، جاي دىبىستايدى. ەكى قولدى قايشىلاپ، داۋىستارىن ۇدەتەدى، قولدارىن سوعادى.
وي تولعانىس داپتەرمەن جۇمىس.
ءوزى تاۋدىڭ بوكتەرىندە وسەدى،
جاڭا جىلدا ءۇي تورىنە كوشەدى.
وقۋشىلار داپتەرلەرىنە جازىپ الادى.
XII. ساباقتى بەكىتۋ. «جاڭا جىلدىق شىرشانى بەزەندىرۋ» ويىنىن وينايمىز. ول ءۇشىن سەندەر مىنا بوس شىرشانى بەزەندىرۋ ءۇشىن، ارتىندا جۇمباقتار جاسىرىلعان ويىنشىقتاردىڭ جۇمباقتارىن شەشۋ ارقىلى ويىنشىقتاردى شىرشاعا ءىلىپ، بەزەندىرەمىز.
جۇمباق شەشۋ؛
ۇيگە تاپسىرما «شىرشا جىرىن» جاتتاۋ.
باعالاۋ
كەرى بايلانىس
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
سلايدىن جۇكتەۋ
«ش. ۋاليحانوۆ اتىنداعى جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپ»
كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى مۋكاتايەۆا ايناش ورالوۆنا
انا ءتىلى
ساباقتىڭ اتاۋى: ءا. دۇيسەنبييەۆ. شىرشا جىرى
ماقساتى: ءماتىننىڭ مازمۇنىن مەڭگەرتۋ، نەگىزگى يدەياسىن اشۋ، بالالار جازۋشىسى م. تورەجانوۆ تۋرالى قىسقاشا مالىمەت بەرۋ. شىرشا جىرىن اۋەنىمەن ايتۋعا جاتتىعۋ، سويلەۋ ءتىلىن، سوزدىك قورىن دامىتا وتىرىپ، سىيلاستىققا، دوستىققا، ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: ءماتىننىڭ نەگىزگى يدەياسىن مەڭگەرگەن تۇلعا
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىس - ءتاسىلى: توپپەن جۇمىس.
پسيحولوگيالىق احۋال شاتتىق شەڭبەرى:
اياز قىسىپ، ورنەك سىزىپ،
تەرەزەڭدى تورلايدى.
قارعا ومبىعىپ،
بالدىرعاندار وينايدى.
بوبەكتەرىم ايتىڭدارشى،
بۇل قاي كەزدە بولادى؟
قىس. كۇن سۋىق بولادى، ادامدار قالىڭ كيىنەدى. دالاعا شىقساق قار جاپالاقتاپ جاۋىپ تۇر ەكەن، ءبارىمىز كوز جۇمايىق، الاقاندارىمىزدى اشىپ، قولىمىزدى سوزايىق كىمنىڭ قولىنا قار قيىرشىعى تۇسەدى ەكەن. قيىرشىقتى جازىلعان سوزدەر بويىنشا توپقا بولىنەمىز.
1-توپ: مەشىن
2 - توپ: قوي
3 - توپ: تىشقان.
ءۇي تاپسىرماسى: بالالار اياز اتا كەلە جاتىر ەكەن قارسى الايىق. اياز اتا سىيلىق تاراتادى، شىرشا ويىنشىقتارى جازىلعان تاپسىرمالارى بار.
1) اڭدار نەگە تالاستى؟
2) اڭدار نەنى كۇتە باستادى؟
3) تۇيە نەگە ىزالاندى؟
4) نەگە ول تىشقاندى تاپتاپ ولتىرمەكشى بولدى؟
5) تىشقان قالاي ءبىرىنشى بولىپ كوردى؟
6) تۇيەنىڭ ۇستىنە قاي اڭ شىقتى؟
7) تىشقان تۇيەنىڭ وركەشىنە نەگە ءمىنىپ الدى؟
8) كوردىم دەگەن ءسوزدى كىم ايتتى؟
9) جىل اتىمەن اتالعان جانۋارلاردى اتا؟
ماعىنانى تانۋ
ءسوزجۇمباقتى شەشۋ.
1. ادام اتى. 2. اياز اتانىڭ سەرىگى. 3. سوڭعى جىل اتاۋى. 4. جاڭا جىل كوركى. 5. جىل اتاۋى. 6. جىل باسى. 7. اياز اتا دورباسىنداعى زات.
شەشكەننەن كەيىن ار جاعىنان شىرشانىڭ سۋرەتى شىعادى.
وقۋشىلار «شىرشا جىرى» ءانىن ايتاتىنىن بىردەن تاۋىپ الادى.
«وي قوزعاۋ: - جاڭا جىلعا دايىندىعىڭ قانداي؟
(وقۋشىلاردىڭ وي – پىكىرى تىڭدالادى.)
اۆتورلارعا شولۋ: م: - ءاننىڭ ءسوزىن جازعان: ءا. دۇيسەنبييەۆ، ءانىن جازعان: ل. حاميدي
لاتيف ابدۋلحاي ۇلى حاميدي – 1906 جىلى 17 شىلدەدە بۇرىنعى تاتار اسسر - ءنىڭ اپاس اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. بەلگىلى كومپوزيتور، قاز سسر - ءنىڭ حالىق ءارتيسى، قاز سسر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى.
قازاق بالالار ادەبيەتىنىڭ كورنەكتى وكىلى، اقىن، اۋدارماشى، بالالارعا ارنالعان پروزالىق شىعارمالاردىڭ اۆتورى، جۋرناليست انۋاربەك دۇيسەنبييەۆ 1931 جىلى قازان ايىنىڭ 25 جۇلدىزىندا الماتى وبلىسى، جامبىل اۋدانى، قاراقىستاق اۋىلىندا تۋعان. قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن.
1) داۋىستاپ وقىتۋ
2) ىشتەي وقىتۋ
3) تىزبەكتەي وقىتۋ
XII. ساباقتى بەكىتۋ.
- ءماتىننىڭ اۆتورى كىم؟
- قانداي شىعارماسىمەن تانىستىق؟
- ءماتىننىڭ نەگىزگى ءتۇيىنى:
بىرەۋگە جاساعان جاقسىلىعىڭدى، قامقورلىعىڭدى ەل ايتسىن!
ءبىر – بىرىڭە جاقسى تىلەك ايت.
سەرگىتۋ ءساتى جەل ۋلەدى ۋ - ۋ،
بوران كەلىپ بيلەدى زۋ - زۋ،
قاتتى قاتتى جەل سوقتى گۋ - گۋ،
جاپالاقتاپ قار جاۋدى دۋ - دۋ.
بالالار پارتا اراسىنان شىعىپ، قولدارىن اۋىزدارىنا جاقىنداتىپ، جاي دىبىستايدى. ەكى قولدى قايشىلاپ، داۋىستارىن ۇدەتەدى، قولدارىن سوعادى.
وي تولعانىس داپتەرمەن جۇمىس.
ءوزى تاۋدىڭ بوكتەرىندە وسەدى،
جاڭا جىلدا ءۇي تورىنە كوشەدى.
وقۋشىلار داپتەرلەرىنە جازىپ الادى.
XII. ساباقتى بەكىتۋ. «جاڭا جىلدىق شىرشانى بەزەندىرۋ» ويىنىن وينايمىز. ول ءۇشىن سەندەر مىنا بوس شىرشانى بەزەندىرۋ ءۇشىن، ارتىندا جۇمباقتار جاسىرىلعان ويىنشىقتاردىڭ جۇمباقتارىن شەشۋ ارقىلى ويىنشىقتاردى شىرشاعا ءىلىپ، بەزەندىرەمىز.
جۇمباق شەشۋ؛
ۇيگە تاپسىرما «شىرشا جىرىن» جاتتاۋ.
باعالاۋ
كەرى بايلانىس
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
سلايدىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
