«اقساق كيىك» ساكەن سەيفۋللين
تاقىرىبى: «اقساق كيىك» س.سەيفۋللين .
م/ى: وقۋشىلاردىڭ كيىككە دەگەن جاناشىرلىعىن وياتىپ، جالپى جانۋارلارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى ارتتىرۋ، جالپى تابيعاتقا دەگەن قامقورلىق قاسيەتتەرىن ارتتىرۋ.
بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ.
- انا ءتىلى ساباعىندا قانداي ءبولىمدى ءوتىپ جاتىرمىز؟
- وقۋشىلار: «تابيعات – مەنىڭ ءوز ءۇيىم»
- جاقسى ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟ (التاي اياسىندا)
- دۇرىس. بۇل ولەندە قانداي تاۋ تۋرالى جازىلعان؟ (التاي تاۋى)
- قازاقستاندا تاعى قانداي تاۋلاردى بىلەسىڭدەر؟
(الاتاۋ، كوكشەتاۋ، تارباعاتاي، سەمەيتاۋ، كوكەن)
2. تاپسىرمالارمەن جۇمىس.
1. اقىن التاي تاۋىنىڭ ادەمىلىگى تۋرالى نە دەيدى؟
2. التايدىڭ بيىكتىگى نە دەلىنگەن؟
3.التاي اياسىندا قانداي اڭدار مەن حايۋاناتتار مەكەندەيدى؟
4.التاي تاۋىنان وندىرىلەتىن كەندەردى اتا.
3.التاي تاۋىنىڭ قانداي ەكەنىن وقىپ، قۋانىپ وتىرمىز.
سول قۋانىشقا ارناپ «التاي» ءانىن ورىنداپ بەرەيىك.
4. ءمۇعالىمنىڭ تۇسىنىگى بويىنشا ، وقۋشىلارمەن اڭگىمە. جانۋارلاردى قورعاۋ تۋرالى اڭگىمە.
بۇگىن ءبىز جانۋارلار تۋرالى ايتىپ كەتتىك. جانۋارلار الەمى – تابيعاتتىڭ بولىنبەس قۇرامداس بولىگى. قازىرگى كەزدە تابيعاتقا جامان كوزقاراسپەن، قارايدى. جانۋارلاردى، ادامدار جويىپ بارا جاتىر، كەيبىر جانۋارلاردىڭ مۇيىزدەرى باعالى دەپ جويىلادى. سوندىقتان بۇكىل حالىق ولاردى قورعاۋعا ات سالىسادى. سوندىقتان ولاردى اتۋعا تىيىم سالىنعان. 1966 جىلى ارناۋلى قىزىل كىتاپ ۇيىمداستىرىلدى.
- كۇي تاسپادان كۇي تىڭداۋ.
- بۇل اۋەننەن سەن نەنى كوزىنە ەلەستەتىڭ؟ اۋەن قانداي؟ (قايعىلى)
- دۇرىس ايتاسىڭدار. بۇل اۋەننەن سەن ءبىر ەلسىز دالانى ەلەستەتەسىڭ. سول ەلسىز دالادا ءبىر جارالانعان جانۋار كوزىڭە ەلەستەيدى.
- مىنە، سول جارالانعان جانۋار كيىك ەكەن. بۇگىن سول جارالانعان كيىك تۋرالى ساكەن سەيفۋللين ولەڭ جازعان. (س. سەيفۋللين پورترەتىن كورسەتۋ)
- 6. ءمۇعالىمنىڭ وقۋى.
- 7.سۇراق – جاۋاپ جۇمىسى .
- 8. وقۋشىلاردىڭ وقۋى.
- 9. ءسوزجۇمباق شەشتىرۋ
جاۋابى:
1. جازىق جەر
2. باستا ورنالاسقان مۇشە.
3. كوكەنىس.
4. قوسمەكەندى
5. تاماق.
10. ساباقتى پىسىقتاۋ ءۇشىن تەستىلەر.
ا) ءبىز ءوتىپ جاتقان ءبولىمنىڭ تاقىرىبى.
ب) قىس بەينەسى
ءا) جاقسى – اي مەن كۇندەي
ۆ)تابيعات – مەنىڭ ءۇيىم.
2. مۇحتاردىڭ كۇشىكتى قۇتقارعانى تۋرالى اڭگىمەنىڭ اتى:
ا) «قايىرىمدىلىق»
ءا ) «كوكشەنىڭ كورىنىسى»
ب) «وزەن»
3. «وزەن ولەڭىنىڭ اۆتورى:»
ا) م.ماقاتايەۆ
ءا) ا. بايتۇرسىنوۆ
ب) اباي قۇنانبايەۆ
5. كيىك جارالانعان دالا:
ا) كەڭ دالا
ءا) بەتپاقدالا
ب) سۋىق دالا.
11. ساباقتاعى بالالاردى باعالاۋ.
12.ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
م/ى: وقۋشىلاردىڭ كيىككە دەگەن جاناشىرلىعىن وياتىپ، جالپى جانۋارلارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى ارتتىرۋ، جالپى تابيعاتقا دەگەن قامقورلىق قاسيەتتەرىن ارتتىرۋ.
بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ.
- انا ءتىلى ساباعىندا قانداي ءبولىمدى ءوتىپ جاتىرمىز؟
- وقۋشىلار: «تابيعات – مەنىڭ ءوز ءۇيىم»
- جاقسى ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟ (التاي اياسىندا)
- دۇرىس. بۇل ولەندە قانداي تاۋ تۋرالى جازىلعان؟ (التاي تاۋى)
- قازاقستاندا تاعى قانداي تاۋلاردى بىلەسىڭدەر؟
(الاتاۋ، كوكشەتاۋ، تارباعاتاي، سەمەيتاۋ، كوكەن)
2. تاپسىرمالارمەن جۇمىس.
1. اقىن التاي تاۋىنىڭ ادەمىلىگى تۋرالى نە دەيدى؟
2. التايدىڭ بيىكتىگى نە دەلىنگەن؟
3.التاي اياسىندا قانداي اڭدار مەن حايۋاناتتار مەكەندەيدى؟
4.التاي تاۋىنان وندىرىلەتىن كەندەردى اتا.
3.التاي تاۋىنىڭ قانداي ەكەنىن وقىپ، قۋانىپ وتىرمىز.
سول قۋانىشقا ارناپ «التاي» ءانىن ورىنداپ بەرەيىك.
4. ءمۇعالىمنىڭ تۇسىنىگى بويىنشا ، وقۋشىلارمەن اڭگىمە. جانۋارلاردى قورعاۋ تۋرالى اڭگىمە.
بۇگىن ءبىز جانۋارلار تۋرالى ايتىپ كەتتىك. جانۋارلار الەمى – تابيعاتتىڭ بولىنبەس قۇرامداس بولىگى. قازىرگى كەزدە تابيعاتقا جامان كوزقاراسپەن، قارايدى. جانۋارلاردى، ادامدار جويىپ بارا جاتىر، كەيبىر جانۋارلاردىڭ مۇيىزدەرى باعالى دەپ جويىلادى. سوندىقتان بۇكىل حالىق ولاردى قورعاۋعا ات سالىسادى. سوندىقتان ولاردى اتۋعا تىيىم سالىنعان. 1966 جىلى ارناۋلى قىزىل كىتاپ ۇيىمداستىرىلدى.
- كۇي تاسپادان كۇي تىڭداۋ.
- بۇل اۋەننەن سەن نەنى كوزىنە ەلەستەتىڭ؟ اۋەن قانداي؟ (قايعىلى)
- دۇرىس ايتاسىڭدار. بۇل اۋەننەن سەن ءبىر ەلسىز دالانى ەلەستەتەسىڭ. سول ەلسىز دالادا ءبىر جارالانعان جانۋار كوزىڭە ەلەستەيدى.
- مىنە، سول جارالانعان جانۋار كيىك ەكەن. بۇگىن سول جارالانعان كيىك تۋرالى ساكەن سەيفۋللين ولەڭ جازعان. (س. سەيفۋللين پورترەتىن كورسەتۋ)
- 6. ءمۇعالىمنىڭ وقۋى.
- 7.سۇراق – جاۋاپ جۇمىسى .
- 8. وقۋشىلاردىڭ وقۋى.
- 9. ءسوزجۇمباق شەشتىرۋ
جاۋابى:
1. جازىق جەر
2. باستا ورنالاسقان مۇشە.
3. كوكەنىس.
4. قوسمەكەندى
5. تاماق.
10. ساباقتى پىسىقتاۋ ءۇشىن تەستىلەر.
ا) ءبىز ءوتىپ جاتقان ءبولىمنىڭ تاقىرىبى.
ب) قىس بەينەسى
ءا) جاقسى – اي مەن كۇندەي
ۆ)تابيعات – مەنىڭ ءۇيىم.
2. مۇحتاردىڭ كۇشىكتى قۇتقارعانى تۋرالى اڭگىمەنىڭ اتى:
ا) «قايىرىمدىلىق»
ءا ) «كوكشەنىڭ كورىنىسى»
ب) «وزەن»
3. «وزەن ولەڭىنىڭ اۆتورى:»
ا) م.ماقاتايەۆ
ءا) ا. بايتۇرسىنوۆ
ب) اباي قۇنانبايەۆ
5. كيىك جارالانعان دالا:
ا) كەڭ دالا
ءا) بەتپاقدالا
ب) سۋىق دالا.
11. ساباقتاعى بالالاردى باعالاۋ.
12.ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
You Might Also Like
-
«جاس ۇرپاققا تاربيە بەرۋدەگى جاڭا يننوۆاسيالىق ادىس-تاسىلدەر» اتتى ادىستەمەلىك-كومەكشى قۇرالدىڭ اۆتورى.
