اردىڭ شىڭى - اتا زاڭ
تاقىرىبى: اردىڭ شىڭى – اتا زاڭ
ماقساتى: 1. بالالارعا اتا زاڭىمىز، ادام قۇقىقتارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
2. وقۋشىلاردى ءوز مىندەتتەرى مەن قۇقىقتارىن بىلۋگە ۇيرەتۋ، وزىندىك شەشىم قابىلداي الۋ ارەكەتتەرىن دامىتۋ.
3. قۇقىقتىق ساۋاتتىلىققا جانە وتانىن سۇيەتىن ۇلتجاندى ۇرپاق تاربيەلەۋ.
ءادىسى: ترەنينگ
ءجۇرۋ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ
كىرىسپە اڭگىمە
ەلىنە ارنالاتىن تىلەگى شىن،
ەي، ۇلىم – وتانىمنىڭ تۇلەگىسىڭ!
ىرگەسىن تۋعان ەلدىڭ تىرەپ تۇرعان
ءقادىرىن اتا زاڭنىڭ بىلەمىسىڭ؟!،- دەپ اقىن جىرلاعانداي بۇگىن وقۋشىلارىمىزعا اتا زاڭىمىز تۋرالى تەرەڭ تۇسىنىك بەرۋ ءۇشىن تاربيە ساعاتىمىزدى اتا - انالارمەن بىرلەسە وتىرىپ ترەنينگ تۇرىندە وتكىزبەكشىمىز.
سەن شىر ەتىپ دۇنيەگە كەلدىڭ. سەن سياقتى قانشاما ادام دۇنيەگە كەلۋدە. وسى ادامداردىڭ بارلىعى ءبىر زاڭعا باعىنادى. ءار ەلدىڭ، مەملەكەتتىڭ ءوز ازاماتتارىنا ارنالعان زاڭى – كونستيتۋسياسى بار.
مەملەكەتتىك گيمن ورىندالادى.
ايبىنى اسقاق، اتاعى الەمگە ءماشھۇر، كۇن ساناپ ءوسىپ - وركەندەپ كەلە جاتقان جاس مەملەكەتىمىز قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىنە 29 جىل تولىپ وتىر.
قانشاما قيىندىق كورسە دە، قازاق ەلىنىڭ اۋماعىندا عاسىرلار بويى شاپقىنشىلىق بولىپ، استان - كەستەڭ وقيعالار مەن وزگەرىستەر ورىن السا دا قازاقتار، ياعني، كونە داۋىردەن باستاۋ العان اتا - بابامىز ەكى قۇندىلىقتى ماڭگىلىك ساقتاپ قالدى، ول ءسوز قۇدىرەتى مەن زاڭ قۇدىرەتى.
ەل باسقارۋدىڭ تاماشا ۇلگىلەرى ءبىزدىڭ اتا - بابالارىمىزدا دا بولعان. قازاق تاريحىندا «قاسقا جول»، «ەسكى جول»، «جەتى جارعى» دەلىنگەن زاڭ ۇلگىلەرى بولعان. 1993 جىلى 28 قاڭتاردا تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تۇڭعىش كونستيتۋسياسى قابىلداندى. ول 4 ءبولىم، 21 تاراۋدان تۇردى. الايدا ۋاقىت وتە كەلە بۇل كونستيتۋسيا زاماننىڭ تالابىنا ساي كەلمەگەندىكتەن، ءوزىنىڭ ءومىر ءسۇرۋىن توقتاتتى.
ترەنينگ
بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزعا ءوز وي - پىكىرلەرىن ورتاعا سالۋعا اتا - انالار مەن ولاردىڭ پىكىرىنە ساراپشى رەتىندە وبلىستىق، اۋداندىق اتا - انالار كوميتەتىنىڭ ءتورايىمى، وبلىسىمىزعا تانىمال زاڭگەر ساپاروۆا ۇلمەكەن قيباتوللا قىزى قاتىسىپ وتىر. قوش كەلدىڭىزدەر!
- وقۋشىلاردى 2 توپقا ءبولۋ.
- 3 - توپ – اتا-انالاردان قۇرالادى.
ءى – ءبولىم «تاۋەلسىز ەلدىڭ تۇعىرى – اتا زاڭ»
1 - توپ قازاقستان ەلى قانداي ەل؟
ساراپشى پىكىرى
2 - توپ وقۋشى قانداي مىندەتتەردى ءبىلۋى كەرەك؟
ساراپشى پىكىرى
3 - توپ. اتا – انالار مىندەتتەرى مەن قۇقىقتارى (اتا - انالاردان قۇرالعان توپ)
ساراپشى پىكىرى
ءتۇيىن ءسوز
ءبىزدىڭ وتانىمىز - قازاقستان رەسپۋبليكاسى. سەندەر ءالى كىشكەنتايسىڭدار، الايدا قازاقستان مەملەكەتىنىڭ مۇشەسى بولا وتىرىپ، سول ەلدىڭ ازاماتى مەن ازاماتشالارى بولىپ تابىلاسىڭدار. «بولاشاق - جاستاردىڭ قولىندا» دەگەندەي وقۋشى بولىپ، ولاردىڭ ۇيدەگى ۇستازدارى - اتا - انا جانە مەكتەپتەگى اتا - اناسى – ۇستازدار بولىپ، ءوز مىندەتتەرىمىز بەن قۇقىقتارىمىزدى ءبىلىپ، ونى دۇرىس ورىنداپ، بىرلىك پەن ىنتىماقتا جۇمىس جاساپ، قازاقستان ەلىنىڭ باسەكەگە قابىلەتتى 50 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋى ءۇشىن ۇلەسىمىزدى قوسايىق دەگىم كەلەدى.
ءىى – ءبولىم « اتا زاڭىم – ماقتانىشىم، قورعانىم»
ديلناز - 1993 جىلى 28 قاڭتاردا تاۋەلسىز ق ر تۇڭعىش كونستيتۋسياسىنىڭ نەگىزگى زاڭى قابىلداندى دا، 1995 جىلى 30 تامىزدا ءبىزدىڭ قوعامىمىزدا وزگەرىستەرگە، جاڭا تالاپتارعا ساي تولىقتىرىلعان جاڭا كونستيتۋسياسى ومىرگە كەلدى.
اسىلگۇل - قازىرگى اتا زاڭ 98 باپتان، 9 بولىمنەن تۇرادى. كونستيتۋسيا نەگىزىنەن الەمدىك تاجىريبەدە ءجيى قولداناتىن، حالىقارالىق ادام قۇقىعى تۋرالى دەكلاراسيا (1948 ج 10 جەلتوقسان نيۋ - يورك) جانە 1989 ج 20 قاراشادا قابىلدانعان بالالار قۇقىعى تۋرالى كونۆەنسياعا سايكەستەندىرىلىپ جاسالعان.
ءمۇعالىم: ەندى اتا زاڭىمىزدىڭ كەيبىر باپتارىنا توقتالىپ وتەيىك.
7 - باپ
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى مەملەكەتتىك ءتىل - قازاق تiلi.
حور « انا ءتىلىن سۇيەمىز»
9 - باپ
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرى - تۋى، ەلتاڭباسى جانە گيمنi بار. ولاردىڭ سيپاتتاماسى جانە رەسمي پايدالانىلۋ ءتارتىبى كونستيتۋسيالىق زاڭمەن بەلگiلەنەدi.
14 - باپ
زاڭ مەن سوت الدىندا جۇرتتىڭ ءبارى تەڭ.
15 – باپ اركiمنiڭ ءومىر سۇرۋگە قۇقىعى بار. ءمۇعالىم: اتا – انالار قۇقىعى مەن مىندەتى تۋرالى اتا زاڭىمىزدا نە دەلىنگەن ەكەن؟
27 - باپ قايرات (اتا – انا)
1. نەكە مەن وتباسى، انا مەن اكە جانە بالا مەملەكەتتىڭ قورعاۋىندا بولادى.
2. بالالارىنا قامقورلىق جاساۋ جانە ولاردى تاربيەلەۋ - اتا - انانىڭ ەتەنە قۇقىعى ءارى مiندەتi.
3. كامەلەتكە تولعان ەڭبەككە قابiلەتتi بالالار ەڭبەككە جارامسىز اتا - اناسىنا قامقورلىق جاساۋعا مiندەتتi.
29 - باپ
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ازاماتتارىنىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋعا قۇقىعى بار.
30 - باپ
1. ازاماتتاردىڭ مەملەكەتتىك وقۋ ورىندارىندا تەگىن ورتا بiلiم الۋىنا كەپiلدiك بەرiلەدi. ورتا بiلiم الۋ مiندەتتi
34 - باپ
1. اركiم رەسپۋبليكانىڭ مەملەكەتتiك رامىزدەرىن قۇرمەتتەۋگە مiندەتتi.
بەينەكليپ « كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى»
اتىراۋ وبلىسى، قۇرمانعازى اۋدانى،
اباي اتىنداعى ورتا مەكتەبى باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
كاريموۆا ايگۇل امانباي قىزى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
ماقساتى: 1. بالالارعا اتا زاڭىمىز، ادام قۇقىقتارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
2. وقۋشىلاردى ءوز مىندەتتەرى مەن قۇقىقتارىن بىلۋگە ۇيرەتۋ، وزىندىك شەشىم قابىلداي الۋ ارەكەتتەرىن دامىتۋ.
3. قۇقىقتىق ساۋاتتىلىققا جانە وتانىن سۇيەتىن ۇلتجاندى ۇرپاق تاربيەلەۋ.
ءادىسى: ترەنينگ
ءجۇرۋ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ
كىرىسپە اڭگىمە
ەلىنە ارنالاتىن تىلەگى شىن،
ەي، ۇلىم – وتانىمنىڭ تۇلەگىسىڭ!
ىرگەسىن تۋعان ەلدىڭ تىرەپ تۇرعان
ءقادىرىن اتا زاڭنىڭ بىلەمىسىڭ؟!،- دەپ اقىن جىرلاعانداي بۇگىن وقۋشىلارىمىزعا اتا زاڭىمىز تۋرالى تەرەڭ تۇسىنىك بەرۋ ءۇشىن تاربيە ساعاتىمىزدى اتا - انالارمەن بىرلەسە وتىرىپ ترەنينگ تۇرىندە وتكىزبەكشىمىز.
سەن شىر ەتىپ دۇنيەگە كەلدىڭ. سەن سياقتى قانشاما ادام دۇنيەگە كەلۋدە. وسى ادامداردىڭ بارلىعى ءبىر زاڭعا باعىنادى. ءار ەلدىڭ، مەملەكەتتىڭ ءوز ازاماتتارىنا ارنالعان زاڭى – كونستيتۋسياسى بار.
مەملەكەتتىك گيمن ورىندالادى.
ايبىنى اسقاق، اتاعى الەمگە ءماشھۇر، كۇن ساناپ ءوسىپ - وركەندەپ كەلە جاتقان جاس مەملەكەتىمىز قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىنە 29 جىل تولىپ وتىر.
قانشاما قيىندىق كورسە دە، قازاق ەلىنىڭ اۋماعىندا عاسىرلار بويى شاپقىنشىلىق بولىپ، استان - كەستەڭ وقيعالار مەن وزگەرىستەر ورىن السا دا قازاقتار، ياعني، كونە داۋىردەن باستاۋ العان اتا - بابامىز ەكى قۇندىلىقتى ماڭگىلىك ساقتاپ قالدى، ول ءسوز قۇدىرەتى مەن زاڭ قۇدىرەتى.
ەل باسقارۋدىڭ تاماشا ۇلگىلەرى ءبىزدىڭ اتا - بابالارىمىزدا دا بولعان. قازاق تاريحىندا «قاسقا جول»، «ەسكى جول»، «جەتى جارعى» دەلىنگەن زاڭ ۇلگىلەرى بولعان. 1993 جىلى 28 قاڭتاردا تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تۇڭعىش كونستيتۋسياسى قابىلداندى. ول 4 ءبولىم، 21 تاراۋدان تۇردى. الايدا ۋاقىت وتە كەلە بۇل كونستيتۋسيا زاماننىڭ تالابىنا ساي كەلمەگەندىكتەن، ءوزىنىڭ ءومىر ءسۇرۋىن توقتاتتى.
ترەنينگ
بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزعا ءوز وي - پىكىرلەرىن ورتاعا سالۋعا اتا - انالار مەن ولاردىڭ پىكىرىنە ساراپشى رەتىندە وبلىستىق، اۋداندىق اتا - انالار كوميتەتىنىڭ ءتورايىمى، وبلىسىمىزعا تانىمال زاڭگەر ساپاروۆا ۇلمەكەن قيباتوللا قىزى قاتىسىپ وتىر. قوش كەلدىڭىزدەر!
- وقۋشىلاردى 2 توپقا ءبولۋ.
- 3 - توپ – اتا-انالاردان قۇرالادى.
ءى – ءبولىم «تاۋەلسىز ەلدىڭ تۇعىرى – اتا زاڭ»
1 - توپ قازاقستان ەلى قانداي ەل؟
ساراپشى پىكىرى
2 - توپ وقۋشى قانداي مىندەتتەردى ءبىلۋى كەرەك؟
ساراپشى پىكىرى
3 - توپ. اتا – انالار مىندەتتەرى مەن قۇقىقتارى (اتا - انالاردان قۇرالعان توپ)
ساراپشى پىكىرى
ءتۇيىن ءسوز
ءبىزدىڭ وتانىمىز - قازاقستان رەسپۋبليكاسى. سەندەر ءالى كىشكەنتايسىڭدار، الايدا قازاقستان مەملەكەتىنىڭ مۇشەسى بولا وتىرىپ، سول ەلدىڭ ازاماتى مەن ازاماتشالارى بولىپ تابىلاسىڭدار. «بولاشاق - جاستاردىڭ قولىندا» دەگەندەي وقۋشى بولىپ، ولاردىڭ ۇيدەگى ۇستازدارى - اتا - انا جانە مەكتەپتەگى اتا - اناسى – ۇستازدار بولىپ، ءوز مىندەتتەرىمىز بەن قۇقىقتارىمىزدى ءبىلىپ، ونى دۇرىس ورىنداپ، بىرلىك پەن ىنتىماقتا جۇمىس جاساپ، قازاقستان ەلىنىڭ باسەكەگە قابىلەتتى 50 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋى ءۇشىن ۇلەسىمىزدى قوسايىق دەگىم كەلەدى.
ءىى – ءبولىم « اتا زاڭىم – ماقتانىشىم، قورعانىم»
ديلناز - 1993 جىلى 28 قاڭتاردا تاۋەلسىز ق ر تۇڭعىش كونستيتۋسياسىنىڭ نەگىزگى زاڭى قابىلداندى دا، 1995 جىلى 30 تامىزدا ءبىزدىڭ قوعامىمىزدا وزگەرىستەرگە، جاڭا تالاپتارعا ساي تولىقتىرىلعان جاڭا كونستيتۋسياسى ومىرگە كەلدى.
اسىلگۇل - قازىرگى اتا زاڭ 98 باپتان، 9 بولىمنەن تۇرادى. كونستيتۋسيا نەگىزىنەن الەمدىك تاجىريبەدە ءجيى قولداناتىن، حالىقارالىق ادام قۇقىعى تۋرالى دەكلاراسيا (1948 ج 10 جەلتوقسان نيۋ - يورك) جانە 1989 ج 20 قاراشادا قابىلدانعان بالالار قۇقىعى تۋرالى كونۆەنسياعا سايكەستەندىرىلىپ جاسالعان.
ءمۇعالىم: ەندى اتا زاڭىمىزدىڭ كەيبىر باپتارىنا توقتالىپ وتەيىك.
7 - باپ
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى مەملەكەتتىك ءتىل - قازاق تiلi.
حور « انا ءتىلىن سۇيەمىز»
9 - باپ
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرى - تۋى، ەلتاڭباسى جانە گيمنi بار. ولاردىڭ سيپاتتاماسى جانە رەسمي پايدالانىلۋ ءتارتىبى كونستيتۋسيالىق زاڭمەن بەلگiلەنەدi.
14 - باپ
زاڭ مەن سوت الدىندا جۇرتتىڭ ءبارى تەڭ.
15 – باپ اركiمنiڭ ءومىر سۇرۋگە قۇقىعى بار. ءمۇعالىم: اتا – انالار قۇقىعى مەن مىندەتى تۋرالى اتا زاڭىمىزدا نە دەلىنگەن ەكەن؟
27 - باپ قايرات (اتا – انا)
1. نەكە مەن وتباسى، انا مەن اكە جانە بالا مەملەكەتتىڭ قورعاۋىندا بولادى.
2. بالالارىنا قامقورلىق جاساۋ جانە ولاردى تاربيەلەۋ - اتا - انانىڭ ەتەنە قۇقىعى ءارى مiندەتi.
3. كامەلەتكە تولعان ەڭبەككە قابiلەتتi بالالار ەڭبەككە جارامسىز اتا - اناسىنا قامقورلىق جاساۋعا مiندەتتi.
29 - باپ
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ازاماتتارىنىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋعا قۇقىعى بار.
30 - باپ
1. ازاماتتاردىڭ مەملەكەتتىك وقۋ ورىندارىندا تەگىن ورتا بiلiم الۋىنا كەپiلدiك بەرiلەدi. ورتا بiلiم الۋ مiندەتتi
34 - باپ
1. اركiم رەسپۋبليكانىڭ مەملەكەتتiك رامىزدەرىن قۇرمەتتەۋگە مiندەتتi.
بەينەكليپ « كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى»
اتىراۋ وبلىسى، قۇرمانعازى اۋدانى،
اباي اتىنداعى ورتا مەكتەبى باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
كاريموۆا ايگۇل امانباي قىزى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
