اسقار توقماعامبەتوۆ "بيداي مەن قاڭباق"
ادەبيەتتىك وقۋ 2 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ا. توقماعامبەتوۆ. بيداي مەن قاڭباق
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: اۆتوردىڭ ءومىرى، شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرۋ؛ مىسالدىڭ مازمۇنىن مەڭگەرتۋ؛ تاربيەلىك ءمانىن اشۋ؛ بيداي، قاڭباق جايلى جاڭا ماعلۇماتتار بەرۋ؛ ءوز ويىن، پىكىرىن دالەلدەي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى داۋىستاپ، دۇرىس، مانەرلەپ، كەيىپكەردىڭ وبرازىنا كىرىپ وقۋعا ماشىقتاندىرۋ؛ سويلەۋ ءتىلىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: ماقتانشاقتىق، ۋاقىتتى بوسقا وتكىزۋ، جەڭىلتەكتىك سياقتى جات مىنەزدەردەن اۋلاق بولۋعا ۇيرەتە وتىرىپ ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرگە، ەڭبەككە، ۇلكەندەر ەڭبەگىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساحنالىق ساباق.
ساباقتىڭ ءادىس - ءتاسىلى: سۇراق - جاۋاپ، وقۋ، ىزدەنۋ، توپپەن جۇمىس، كورنەكىلىك، ساحنالاۋ، ءببۇ كەستەسى، ەسسە.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ا. توقماعامبەتوۆ سۋرەتى، تاقىرىپقا بايلانىستى سلايد، وقۋ قۇرالدارى، كەستەلەر، بيداي مەن قاڭباقتىڭ اتريبۋتتارى.
ساباقتىڭ بارىسى
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ
ءا) دايىندىعىن قاداعالاۋ
ب) پسيحولوگيالىق دايىندىق
ەڭبەكتى ءسۇي، قۇرمەتتە،
كەرەك بولار ومىردە،
ەڭبەك ەتسەڭ ەمەرسىڭ،
جاقىن بولشى ەڭبەككە.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى:
ا) ولەڭدى جاتقا سۇراۋ. ءا) اۋەنمەن ايتقىزۋ.
ب) ءۇي تاپسىرماسىن قورىتىندىلاۋ:
- ولەڭ سەندە قانداي كوڭىل كۇي تۋعىزدى؟
- كۇزگى ەڭبەك تۇرلەرىن اتا.
- ءبىزدىڭ وبلىسىمىز قۇزدە قانداي ءداندى داقىلداردى جينايدى؟
- كۇزدە پىسەتىن باقشا داقىلدارىن اتا.
III. جاڭا ساباققا دايىندىق كەزەڭى:
1) جۇمباق شەشكىزۋ.
1. ۇزىن مۇرتتى سارىلار،
قويىنىندا نانى بار. (بيداي)
2. شەڭبەر جاساپ وسەدى،
جەلمەن بىرگە كوشەدى. (قاڭباق)
IV. ماقسات قويۋ
بۇگىنگى ساباقتىڭ ماقساتى – «بيداي مەن قاڭباق» اتتى مىسالمەن تانىسۋ.
V. جاڭا ماتەريالدى ءتۇسىندىرۋ كەزەڭى:
1. جاڭا اقپاراتتارمەن تانىسۋ.
- اسقار توقماعامبەتوۆ كىم؟
- بيداي تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
- قاڭباق قانداي وسىمدىك؟ /وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىن تىڭداۋ/
2. ءببۇ كەستەسىمەن جۇمىس. /كەستەنىڭ «بىلەمىن»، «بىلگىم كەلەدى» بولىكتەرىن تولتىرۋ/
بيداي قازاقستاندا وسىرىلەدى
بيدايدىڭ تۇرلەرى
ودان نان ونىمدەرى جاسالادى
قاڭباقتىڭ پايداسى بار ما؟
قاڭباق – ءشوپ
ا. توقماعامبەتوۆ – اقىن، جازۋشى، جەرلەسىمىز
نان تۋرالى ماقال - ماتەل، تاقپاق
3. ءمۇعالىمنىڭ تۇسىندىرمەسى. /سلايد ارقىلى/
ا/ اسقار توقماعامبەتوۆ (19. 09. 1905 — 21. 08. 1983 ج. ج.) قىزىلوردا وبلىسى.، تەرەڭوزەك اۋدانى، بۇرىنعى ءحۇىىى پارتيا سەزدى اتىنداعى كەڭشاردا دۇنيەگە كەلگەن — اقىن، جازۋشى.
1932 جىلى موسكۆا پوليگرافيا ينستيتۋتىن بىتىرگەن. ونىڭ پوەمالارىن تاقىرىبى، ءتۇرى جاعىنان ءتورت توپقا بولۋگە بولادى:
1. كەڭشار، اۋىل ءومىرى؛
2. ەلگە ەڭبەگى سىڭگەن تاريحي ادامدارعا ارنالعان شىعارمالارى؛
3. وتان قورعاۋ، ەرلىك؛
4. حالىقتار دوستىعى تاقىرىپتارى.
شىعارمالارى: «ءبىزدىڭ ساۋلە»، «قوش، امان بول»، «ءباتيمانىڭ حاتى»، «كۇت مەنى»، «سۇيگەن جارعا»، ت. ب. انگە ارنالعان ولەڭدەرى. توقماعامبەتوۆ پروزا جانرىندا «قىران تۇعىردان ۇشادى»، «اق - مونشاق» (و. بودىقوۆپەن بىرگە) پوۆەسى، «اكە مەن بالا» رومانى، «قاربالاستا» ت. ب. توقتاعامبەتوۆ «جىر كۇمبەزى» (1975) اتتى تاريحي روماننىڭ اۆتورى. اقىننىڭ العاشقى ساتيرالىق ولەڭدەر جيناعى «كۇلكى - سىقاق» 1929 جىلدارى باسىلدى. توقتاعامبەتوۆ «ازىرەت سۇلتان»، «سەمافور اشىق»، «ەكى زاڭ» اتتى درامالىق شىعارمالار، «ءبارىمىز دە سونداي بولساق» كينوسەناريي دە جازدى. س. ءاينيدىڭ «قۇلدار» رومانىن قازاقشاعا اۋداردى (1953). ماراپاتتاۋلارى: 1 - ءدار. وتان سوعىسى، 3 رەت ەڭبەك قىزىل تۋ وردەندەرىمەن جانە بىرنەشە مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.
ءا/ بيداي — استىق تۇقىمداسىنا جاتاتىن اسا ماڭىزدى ءداندى داقىل. قازاقستاندا 6 ءتۇرى (ەدىل بيدايى، پولشا بيدايى، كوجە بيداي، جۇمساق بيداي، قاتتى بيداي، كوبەن بيداي) وسەدى، جابايى تۇرلەرى سيرەك كەزدەسەدى.
سۇرپىنا قاراي بيدايدىڭ قۇرامىنداعى كراحمال مەن كومىرسۋلاردىڭ مولشەرى 50 - 70%- عا دەيىن، اقۋىزدار 10%- دان 20%- عا دەيىن جەتەدى. سونداي - اق، وسىمدىك مايلارى، دارۋمەندەر (ۆ1، ۆ2، ۆ6، س، ە، رر)، مينەرالدار (كاليي، كالسيي، ماگنيي، فوسفور ت. ب)، وزەكتەر، پەكتيندى زاتتار، سونىمەن قاتار بەلسەندى فەرمەنتتەر بار.
ب/ قاڭباق – ءبىر جىلدىق شوپتەسىن وسىمدىك. قازاقستاننىڭ بارلىق وڭىرىندە كەزدەسەدى. كاسپيي، ارال تەڭىزدەرى اتىراۋىندا، سارىارقانىڭ شىعىسى مەن باتىسىندا، ءۇستۇرتتىڭ سولتۇستىگىندە، ماڭعىستاۋ، قىزىلوردا وبلىستارىندا، مويىنقۇم، بالقاش – الاكول ويىسىنىڭ ساز توپىراقتى ءشولدى ايماقتارىندا وسەدى. بيىكت. 15 – 60 سم. ساباعى تۇبىنەن باستاپ بۇتاقتانعان، بۇتاعى وتە قالىڭ، تىكەنەگى كوپ بولادى، تامىر جۇيەسى ءالسىز. مال ازىعى، ونى اسىرەسە تۇيە ءسۇيسىنىپ جەيدى.
اق قاڭباق دەگەن ءتۇرى — قالامپىر تۇقىمداسىنا جاتاتىن كوپجىلدىق شوپتەسىن وسىمدىك. قازاقستاننىڭ قۇمدى دالالارىندا، وزەن جاعالارىندا، تاقىرلانعان جەرلەردە وسەدى. 1 گا جەردەن 40 — 50 س پىشەن الىنادى. تامىر ۇنتاعى ءجۇن جۋۋعا، سابىن، شامپۋن ءوندىرۋ ونەركاسىبىنە قولدانىلادى. ءشوبىنىڭ تۇنباسىن باۋىر اۋرۋىن ەمدەۋگە پايدالانادى.
4. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ا/. وقىپ، تالداۋ.
مىسالدى وقىپ، مازمۇنىن اشىپ، تالداۋ.
سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ.
- دۇرىس ايتقان بيداي ما، قاڭباق پا؟
- بيدايدىڭ قانداي پايداسى بار؟
- نان قالاي جاسالاتىنىن ايت.
- تومەنگى سوزدەر قاي كەيىپكەرگە بايلانىستى ايتىلعان؟
«وندا قانداي سالماق بولسىن!»
«ۋف» دەسە، ۇشاسىڭ،
«سۋف» دەسە، قوناسىڭ.
ۇشارىڭدى جەل ءبىلىپ،
قونارىڭدى ساي ءبىلىپ،
سايران سالىپ جۇرگەنىڭ.
جيعانىمىز ءدان،
اينالامىز تولعان ءان.
ابىروي دا، داڭق تا،
ەرلىك تە، جەڭىس تە –
بارلىعى وسى ەگىستە.
كوكتەمدە شىعىپ،
كۇز بولسا بۇعىپ.
2. سەرگىتۋ ءساتى. كوك اسپاندى شارلايمىز،
ۇشقان قۇستى سانايمىز
ءۇشبۇرىش بوپ تىرنالار،
كوك جۇزىندە جورعالار.
VI جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرگەنىن بەكىتۋ كەزەڭى:
1. وقۋشىلارعا وقىتۋ:
ا/ ىشتەي وقۋ. ءا/ داۋىستاپ، تىزبەكتەي وقۋ. ب/ رولمەن وقۋ.
ءا/ توپپەن جۇمىس.
1 - توپ. قاڭباققا مىنەزدەمە بەر.
2 - توپ. بيدايعا مىنەزدەمە بەر.
3 - توپ. مىسالدى ساحنالاپ كورسەتىڭدەر.
2. داپتەرمەن جۇمىس. داپتەرلەرىنە جازادى.
نانعا بايلانىستى تىيىم سوزدەر جازعىزۋ.
« ناندى باسپا. ىسىراپ قىلما. جەگەننەن قالعان ناندى جەرگە تاستاما، وبال بولادى. ناندى ءبىر قولىڭمەن ۇزبە».
3. قورىتۋ.
- ساباقتا نە جايلى اڭگىمەلەدىك؟
كەستەمەن جۇمىس. (ءببۇ) كەستەنىڭ «ۇيرەندىم» بولىگىن تولتىرۋ
............ قازاقستاندا بيدايدىڭ 6 ءتۇرى وسىرىلەدى
(ەدىل بيدايى، پولشا بيدايى، كوجە بيداي، جۇمساق بيداي، قاتتى بيداي، كوبەن بيداي).
قۇرامىندا مينەرالدار بار (كاليي، كالسيي، ماگنيي، فوسفور ت. ب).
قاڭباق - مال ازىعى؛ وبلىسىمىزدا وسەدى؛ تامىر ۇنتاعى ءجۇن جۋۋعا، سابىن، شامپۋن ءوندىرۋ ونەركاسىبىنە قولدانىلادى. ءشوبىنىڭ تۇنباسىن باۋىر اۋرۋىن ەمدەۋگە پايدالانادى.
ماقتانشاقتىق، ءسوزۋارلىق، ءوز ءقادىرىن بىلمەۋ، جەڭىلتەكتىك، ۋاقىتتى بوسقا وتكىزۋ – جامان ادەت.
VII. وقۋشىلاردى باعالاۋ: بەلسەندى قاتىسقان وقۋشىلاردى باعالاۋ
VIII. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ:
1. مىسالدى مانەرلەپ وقىپ كەلۋ، ولەڭدى ءوز سوزىمەن بايانداۋعا دايىندالۋ.
2. « ەگەر، مەن قاڭباق بولسام،...» ەسسە جازۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ا. توقماعامبەتوۆ. بيداي مەن قاڭباق
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: اۆتوردىڭ ءومىرى، شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرۋ؛ مىسالدىڭ مازمۇنىن مەڭگەرتۋ؛ تاربيەلىك ءمانىن اشۋ؛ بيداي، قاڭباق جايلى جاڭا ماعلۇماتتار بەرۋ؛ ءوز ويىن، پىكىرىن دالەلدەي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى داۋىستاپ، دۇرىس، مانەرلەپ، كەيىپكەردىڭ وبرازىنا كىرىپ وقۋعا ماشىقتاندىرۋ؛ سويلەۋ ءتىلىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: ماقتانشاقتىق، ۋاقىتتى بوسقا وتكىزۋ، جەڭىلتەكتىك سياقتى جات مىنەزدەردەن اۋلاق بولۋعا ۇيرەتە وتىرىپ ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرگە، ەڭبەككە، ۇلكەندەر ەڭبەگىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساحنالىق ساباق.
ساباقتىڭ ءادىس - ءتاسىلى: سۇراق - جاۋاپ، وقۋ، ىزدەنۋ، توپپەن جۇمىس، كورنەكىلىك، ساحنالاۋ، ءببۇ كەستەسى، ەسسە.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ا. توقماعامبەتوۆ سۋرەتى، تاقىرىپقا بايلانىستى سلايد، وقۋ قۇرالدارى، كەستەلەر، بيداي مەن قاڭباقتىڭ اتريبۋتتارى.
ساباقتىڭ بارىسى
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ
ءا) دايىندىعىن قاداعالاۋ
ب) پسيحولوگيالىق دايىندىق
ەڭبەكتى ءسۇي، قۇرمەتتە،
كەرەك بولار ومىردە،
ەڭبەك ەتسەڭ ەمەرسىڭ،
جاقىن بولشى ەڭبەككە.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى:
ا) ولەڭدى جاتقا سۇراۋ. ءا) اۋەنمەن ايتقىزۋ.
ب) ءۇي تاپسىرماسىن قورىتىندىلاۋ:
- ولەڭ سەندە قانداي كوڭىل كۇي تۋعىزدى؟
- كۇزگى ەڭبەك تۇرلەرىن اتا.
- ءبىزدىڭ وبلىسىمىز قۇزدە قانداي ءداندى داقىلداردى جينايدى؟
- كۇزدە پىسەتىن باقشا داقىلدارىن اتا.
III. جاڭا ساباققا دايىندىق كەزەڭى:
1) جۇمباق شەشكىزۋ.
1. ۇزىن مۇرتتى سارىلار،
قويىنىندا نانى بار. (بيداي)
2. شەڭبەر جاساپ وسەدى،
جەلمەن بىرگە كوشەدى. (قاڭباق)
IV. ماقسات قويۋ
بۇگىنگى ساباقتىڭ ماقساتى – «بيداي مەن قاڭباق» اتتى مىسالمەن تانىسۋ.
V. جاڭا ماتەريالدى ءتۇسىندىرۋ كەزەڭى:
1. جاڭا اقپاراتتارمەن تانىسۋ.
- اسقار توقماعامبەتوۆ كىم؟
- بيداي تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
- قاڭباق قانداي وسىمدىك؟ /وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىن تىڭداۋ/
2. ءببۇ كەستەسىمەن جۇمىس. /كەستەنىڭ «بىلەمىن»، «بىلگىم كەلەدى» بولىكتەرىن تولتىرۋ/
بيداي قازاقستاندا وسىرىلەدى
بيدايدىڭ تۇرلەرى
ودان نان ونىمدەرى جاسالادى
قاڭباقتىڭ پايداسى بار ما؟
قاڭباق – ءشوپ
ا. توقماعامبەتوۆ – اقىن، جازۋشى، جەرلەسىمىز
نان تۋرالى ماقال - ماتەل، تاقپاق
3. ءمۇعالىمنىڭ تۇسىندىرمەسى. /سلايد ارقىلى/
ا/ اسقار توقماعامبەتوۆ (19. 09. 1905 — 21. 08. 1983 ج. ج.) قىزىلوردا وبلىسى.، تەرەڭوزەك اۋدانى، بۇرىنعى ءحۇىىى پارتيا سەزدى اتىنداعى كەڭشاردا دۇنيەگە كەلگەن — اقىن، جازۋشى.
1932 جىلى موسكۆا پوليگرافيا ينستيتۋتىن بىتىرگەن. ونىڭ پوەمالارىن تاقىرىبى، ءتۇرى جاعىنان ءتورت توپقا بولۋگە بولادى:
1. كەڭشار، اۋىل ءومىرى؛
2. ەلگە ەڭبەگى سىڭگەن تاريحي ادامدارعا ارنالعان شىعارمالارى؛
3. وتان قورعاۋ، ەرلىك؛
4. حالىقتار دوستىعى تاقىرىپتارى.
شىعارمالارى: «ءبىزدىڭ ساۋلە»، «قوش، امان بول»، «ءباتيمانىڭ حاتى»، «كۇت مەنى»، «سۇيگەن جارعا»، ت. ب. انگە ارنالعان ولەڭدەرى. توقماعامبەتوۆ پروزا جانرىندا «قىران تۇعىردان ۇشادى»، «اق - مونشاق» (و. بودىقوۆپەن بىرگە) پوۆەسى، «اكە مەن بالا» رومانى، «قاربالاستا» ت. ب. توقتاعامبەتوۆ «جىر كۇمبەزى» (1975) اتتى تاريحي روماننىڭ اۆتورى. اقىننىڭ العاشقى ساتيرالىق ولەڭدەر جيناعى «كۇلكى - سىقاق» 1929 جىلدارى باسىلدى. توقتاعامبەتوۆ «ازىرەت سۇلتان»، «سەمافور اشىق»، «ەكى زاڭ» اتتى درامالىق شىعارمالار، «ءبارىمىز دە سونداي بولساق» كينوسەناريي دە جازدى. س. ءاينيدىڭ «قۇلدار» رومانىن قازاقشاعا اۋداردى (1953). ماراپاتتاۋلارى: 1 - ءدار. وتان سوعىسى، 3 رەت ەڭبەك قىزىل تۋ وردەندەرىمەن جانە بىرنەشە مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.
ءا/ بيداي — استىق تۇقىمداسىنا جاتاتىن اسا ماڭىزدى ءداندى داقىل. قازاقستاندا 6 ءتۇرى (ەدىل بيدايى، پولشا بيدايى، كوجە بيداي، جۇمساق بيداي، قاتتى بيداي، كوبەن بيداي) وسەدى، جابايى تۇرلەرى سيرەك كەزدەسەدى.
سۇرپىنا قاراي بيدايدىڭ قۇرامىنداعى كراحمال مەن كومىرسۋلاردىڭ مولشەرى 50 - 70%- عا دەيىن، اقۋىزدار 10%- دان 20%- عا دەيىن جەتەدى. سونداي - اق، وسىمدىك مايلارى، دارۋمەندەر (ۆ1، ۆ2، ۆ6، س، ە، رر)، مينەرالدار (كاليي، كالسيي، ماگنيي، فوسفور ت. ب)، وزەكتەر، پەكتيندى زاتتار، سونىمەن قاتار بەلسەندى فەرمەنتتەر بار.
ب/ قاڭباق – ءبىر جىلدىق شوپتەسىن وسىمدىك. قازاقستاننىڭ بارلىق وڭىرىندە كەزدەسەدى. كاسپيي، ارال تەڭىزدەرى اتىراۋىندا، سارىارقانىڭ شىعىسى مەن باتىسىندا، ءۇستۇرتتىڭ سولتۇستىگىندە، ماڭعىستاۋ، قىزىلوردا وبلىستارىندا، مويىنقۇم، بالقاش – الاكول ويىسىنىڭ ساز توپىراقتى ءشولدى ايماقتارىندا وسەدى. بيىكت. 15 – 60 سم. ساباعى تۇبىنەن باستاپ بۇتاقتانعان، بۇتاعى وتە قالىڭ، تىكەنەگى كوپ بولادى، تامىر جۇيەسى ءالسىز. مال ازىعى، ونى اسىرەسە تۇيە ءسۇيسىنىپ جەيدى.
اق قاڭباق دەگەن ءتۇرى — قالامپىر تۇقىمداسىنا جاتاتىن كوپجىلدىق شوپتەسىن وسىمدىك. قازاقستاننىڭ قۇمدى دالالارىندا، وزەن جاعالارىندا، تاقىرلانعان جەرلەردە وسەدى. 1 گا جەردەن 40 — 50 س پىشەن الىنادى. تامىر ۇنتاعى ءجۇن جۋۋعا، سابىن، شامپۋن ءوندىرۋ ونەركاسىبىنە قولدانىلادى. ءشوبىنىڭ تۇنباسىن باۋىر اۋرۋىن ەمدەۋگە پايدالانادى.
4. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ا/. وقىپ، تالداۋ.
مىسالدى وقىپ، مازمۇنىن اشىپ، تالداۋ.
سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ.
- دۇرىس ايتقان بيداي ما، قاڭباق پا؟
- بيدايدىڭ قانداي پايداسى بار؟
- نان قالاي جاسالاتىنىن ايت.
- تومەنگى سوزدەر قاي كەيىپكەرگە بايلانىستى ايتىلعان؟
«وندا قانداي سالماق بولسىن!»
«ۋف» دەسە، ۇشاسىڭ،
«سۋف» دەسە، قوناسىڭ.
ۇشارىڭدى جەل ءبىلىپ،
قونارىڭدى ساي ءبىلىپ،
سايران سالىپ جۇرگەنىڭ.
جيعانىمىز ءدان،
اينالامىز تولعان ءان.
ابىروي دا، داڭق تا،
ەرلىك تە، جەڭىس تە –
بارلىعى وسى ەگىستە.
كوكتەمدە شىعىپ،
كۇز بولسا بۇعىپ.
2. سەرگىتۋ ءساتى. كوك اسپاندى شارلايمىز،
ۇشقان قۇستى سانايمىز
ءۇشبۇرىش بوپ تىرنالار،
كوك جۇزىندە جورعالار.
VI جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرگەنىن بەكىتۋ كەزەڭى:
1. وقۋشىلارعا وقىتۋ:
ا/ ىشتەي وقۋ. ءا/ داۋىستاپ، تىزبەكتەي وقۋ. ب/ رولمەن وقۋ.
ءا/ توپپەن جۇمىس.
1 - توپ. قاڭباققا مىنەزدەمە بەر.
2 - توپ. بيدايعا مىنەزدەمە بەر.
3 - توپ. مىسالدى ساحنالاپ كورسەتىڭدەر.
2. داپتەرمەن جۇمىس. داپتەرلەرىنە جازادى.
نانعا بايلانىستى تىيىم سوزدەر جازعىزۋ.
« ناندى باسپا. ىسىراپ قىلما. جەگەننەن قالعان ناندى جەرگە تاستاما، وبال بولادى. ناندى ءبىر قولىڭمەن ۇزبە».
3. قورىتۋ.
- ساباقتا نە جايلى اڭگىمەلەدىك؟
كەستەمەن جۇمىس. (ءببۇ) كەستەنىڭ «ۇيرەندىم» بولىگىن تولتىرۋ
............ قازاقستاندا بيدايدىڭ 6 ءتۇرى وسىرىلەدى
(ەدىل بيدايى، پولشا بيدايى، كوجە بيداي، جۇمساق بيداي، قاتتى بيداي، كوبەن بيداي).
قۇرامىندا مينەرالدار بار (كاليي، كالسيي، ماگنيي، فوسفور ت. ب).
قاڭباق - مال ازىعى؛ وبلىسىمىزدا وسەدى؛ تامىر ۇنتاعى ءجۇن جۋۋعا، سابىن، شامپۋن ءوندىرۋ ونەركاسىبىنە قولدانىلادى. ءشوبىنىڭ تۇنباسىن باۋىر اۋرۋىن ەمدەۋگە پايدالانادى.
ماقتانشاقتىق، ءسوزۋارلىق، ءوز ءقادىرىن بىلمەۋ، جەڭىلتەكتىك، ۋاقىتتى بوسقا وتكىزۋ – جامان ادەت.
VII. وقۋشىلاردى باعالاۋ: بەلسەندى قاتىسقان وقۋشىلاردى باعالاۋ
VIII. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ:
1. مىسالدى مانەرلەپ وقىپ كەلۋ، ولەڭدى ءوز سوزىمەن بايانداۋعا دايىندالۋ.
2. « ەگەر، مەن قاڭباق بولسام،...» ەسسە جازۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: زات ەسىمنىڭ جەكەشە جانە كوپشە تۇرلەرى
