اۋانىڭ لاستانۋى. اۋانى قورعاۋ
اقتوبە وبلىسى، شالقار قالاسى،
№8 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى:
ماحامبەتوۆا مەرەكە قازباعانبەت قىزى
4 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اۋانىڭ لاستانۋى. اۋانى قورعاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: اۋانىڭ قالاي لاستاناتىنى، اۋعا تارالاتىن كەزدەيسوق زاتتاردىڭ كوبەيۋىنەن اۋا قاباتىنىڭ ءوزىن – ءوزى تازارتا المايتىندىعى، ول ءۇشىن ارنايى شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى قورعاۋعا بولاتىندىعى جونىندە ماعلۇمات بەرۋ.
دامىتۋشىلىق: دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ، وي – ءورىسىن دامىتۋ. پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ. اۋىزشا سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: قورشاعان ورتانى تازا ۇستاۋعا، وسىمدىكتەردىڭ وسۋىنە ءوز ۇلەستەرىن قوسۋعا، اۋانى لاستانۋدان قورعاي بىلۋگە، تابيعاتتى قورعاۋعا از دا بولسا ءوز ۇلەسىن قوسا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، جيناقتاۋ، بايانداۋ، سۇراق – جاۋاپت ت. ب
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ءواجا
تەحنولوگيا: بجس اۋىزشا ساباق – 1 كارتاسى
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كزكڭى ا) امانداسۋ، وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
پسيحولوگيالىق ترەنينگ:
جاڭا عاسىر، جاڭا ءۇمىت، جاڭا ارمان،
جاقسى تىلەك، جايناعان كۇن شىق الدان،
ءبىلىم دەگەن شالقار تەڭىز شالقىعان،
تەرەڭىنە سۇڭگي الار تالپىنعان.
- يا، بالالار «ءبىلىم تەڭىز» دەپ بەكەر ايتپاعان، سول ءبىلىمدى جارىققا شىعارۋ ءۇشىن ادام بالاسى كوپ ىزدەنۋ كەرەك ەكەن. ەندەشە ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا تسق جازايىق.
ءى كەزەڭ تسق – 5 مينۋت
تسق 63% شىعارۋ
العاشقى باعالاۋ. ماتريساعا بەلگىلەۋ: كوپ ءسوز جازعان وقۋشىلارعا وقىتۋ.
ماداقتاۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ
- اۋا رايى دەگەنىمىز نە؟
- اۋا رايىن باقىلاۋ ءۇشىن نە قاجەت؟
- اۋا رايىنىڭ قانداي قۇبىلىستارىن بىلەسىڭدەر؟
- قازاقستان جەرىنە نە ءۇشىن جاۋىن - شاشىن از تۇسەدى؟
- قىس مەزگىلىنە بايلانىستى قانداي قۇبىلىستار بولىپ تۇرادى؟
- بالالار، مىنا سۋرەتكە قاراڭدارشى نە بايقادىڭدار؟ اۋا رايى نەلىكتەن لاستانادى دەپ ويلايسىڭدار؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار، وسىنداي زاۆودتاردان شىققان تۇتىندەر مەن قالدىقتار اۋا رايىن لاستايدى.
- ياعني، بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ دا تاقىرىبى وسى كۇردەلى ماسەلەگە كەلىپ توقتالادى.
II كەزەڭ جاڭا ساباق
جاڭا تاقىرىپ بويىنشا قىسقاشا ماعلۇمات بەرىلەدى.
تابيعاتتاعى زاتتار اينالىمى اراسىندا بەلگىلى - ءبىر ۇيلەسىمدىلىك بار. ولار ءار قاباتتاعى ءوزىنىڭ بەلگىلى ءبىر مولشەرىن ساقتايدى. سوندىقتان اۋانىڭ قۇرامى تۇراقتى بولىپ شىعادى. اۋا، تابيعي جولمەن ادامداردىڭ ءىس - ارەكەتتەرىنىڭ ناتيجەسىندە لاستانادى. اۋانى لاستانۋدان قورعاۋدىڭ قانداي جولدارى بار ەكەندىگىن بۇگىنگى تاقىرىپتان تەرەڭىرەك وقىپ، ماعلۇمات الاسىڭدار.
- ءار ادام تاۋلىگىنە بىرنەشە ليتر اۋا جۇتادى. زياندى زاتتارى بار اۋامەن تىنىس العان ادامنىڭ دەنساۋلىعى ناشارلايدى. سوندىقتان، تازا اۋا – دەنساۋلىق كەپىلى دەي وتىرىپ جاڭا ساباقتى باستايىق.
ەندەشە تاقىرىپ بويىنشا تىرەك سوزدەرگە توقتالايىق.
ەستە ساقتاۋ كەزەڭى ( 30 سەك ) تىرەك سوزدەردى جاتتاۋ
1. زاتتار اينالىمى
2. كەزدەيسوق زاتتار
3. تابيعي لاستانۋ
4. ءتۇتىندى تۇمان
5. اعاشتار تىرشىلىگى
6. گاز قوسپاسىمەن
7. ءتيىمدى جولى
جاتقا جازۋ (30 سەك) II باعالاۋ كەزەڭى
ماتىنمەن جۇمىس.
وقۋشىلار بەرىلگەن تىرەك سوزدەردى تاۋىپ، تاقىرىپتاعى ماعىناسىن اشادى. سونىمەن بىرگە بالالار ءماتىندى وتە قاتتى كوڭىل ءبولىپ وقۋ كەرەكتىگى جونىندە نۇسقاۋ الادى، ويتكەنى ءمۇعالىم قاراما - قارسى جانە سىن تۇرعىسىنان سۇراق قويۋ كەزىندە ءاربىر دەتالعا اۋدارۋ كەرەك. كارتانىڭ نەگىزگى ماقساتى، وپەراتيۆتى ويلاۋ قابىلەتىن دامىتا وتىرىپ وقۋ ماتەريالىن ساپالى مەڭگەرتۋ جانە سىنىپتىڭ بارلىق كۇش - جىگەرىن بەرىلگەن تاقىرىپتى اقپاراتتى وڭدەۋگە بىرىكتىرۋ.
III كەزەڭ.
تىرەك سوزدەر بويىنشا قيىلىس سۇراقتارى. ماتريسا بويىنشا وتىرعان بالالاردان سۇراپ، باعالاۋ. III كەزەڭ. باعالاۋ كەزەڭى
IV - كەزەڭ. سىن تۇرعىسىنان سۇراقتار قويۋ.
- تابيعاتتاعى زاتتار اينالىمى اراسىندا بەلگىلى ءبىر ۇيلەسىمدىلىك بار (ءيا)
- ولار ءار قاباتتاعى بەلگىلى ءبىر ءپىشىندى ساقتامايدى (جوق)
- سوندىقتان اۋانىڭ قۇرامى تۇراقتى بولىپ شىقپايدى (جوق)
- وركەنيەت پايدا بولعاننان باستاپ اۋاعا ەرىكسىز زاتتار قوسىلمادى (جوق)
- وعان دەيىن اۋا تابيعي جولمەن لاستاناتىن (يا)
- جانارتاۋلار اتقىلاعاندا اۋاعا بۋ كۇيىندە زاتتار، ۋلى گازدار ارالاسپايدى (جوق)
- جەل ارقىلى شاڭ، توزاڭدار ۇشىپ شىعا المايدى (جوق)
- ورمان ورتەنگەندە كوپ مولشەردە گازدار ۇشىپ شىقپايدى (جوق)
- وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردىڭ قالدىعى شىرىگەندە تۇزىلەتىن پايدالى زاتتار اۋاعا تارايدى (يا)
- مۇنىڭ ءبارى تابيعي لاستانۋعا جاتپايدى (جوق)
- زاتتار اينالىمى كەزىندە اۋا تابيعي لاستانۋدان ءوزىن - ءوزى تازارتا المايدى (جوق)
- ادامنىڭ ءىس - ارەكەتى سالدارىنان اۋا لاستانبايدى (جوق)
- ءىرى قالالارداعى اۋانىڭ لاستانۋى ءقاۋىپتى شەگىنە جەتتى (ءيا)
- تۇمان گاز بەن توزاڭنىڭ ارالاسۋىنان بولمايدى (جوق)
- قالا اۋاسىنىڭ قۇرامىندا ىلعال كوپ بولادى، سۋ بۋىمەن تىنىس الۋ وڭاي بولدى (جوق)
- اۋانىڭ لاستانۋى تىرشىلىك ەتۋشىلەرگە وتە پايدالى (جوق)
- وسىمدىكتەردىڭ جاپىراعىنا قونعان شاڭ سۋدى بۋلاندىرۋىن، تىنىس الۋىن باياۋلاتادى (يا)
- جانۋارلار مەن ادامدار اۋا قۇرامىنا سايكەس گاز قوسپاسىمەن تىنىس الۋعا ۇيرەنىسپەدى (جوق)
- قوسپانىڭ قۇرامى وزگەرگەندە، باسقا گازدار ارالاسقاندا ءتىرى اعزانىڭ تىنىس الۋى بۇزىلمايدى (جوق)
- اۋانى قورعاۋ ءۇشىن ارنايى شارالار جاسالعان جوق (جوق)
- اۋانى تازارتۋ ءۇشىن سەن ەككەن ءار اعاش ۇلكەن ۇلەس قوسادى (يا)
قورىتۋ.
اۋانى تازارتۋدىڭ ءتيىيدى جولى – كوگالداندىرۋ. بۇل اسا ماڭىزدى ءىستى جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا ەلىمىزدە ەلباسىنىڭ قولداۋىمەن «جاسىل ەل» باعدارلاماسى جۇمىس جاساپ كەلەدى. سەندەر دە تابيعاتتى ايالاپ، قورعاپ، اۋانى تازارتۋعا ءوز ۇلەستەرىڭدى قوسۋعا مىندەتتىسىڭدەر.
تابيعات - انا! قۇشاعىن سايالايىق،
قورعاۋ ءۇشىن كۇش - جىگەر ايامايىق.
ول بولماسا، سەن جوقسىڭ، وسىنى ۇق،
ادامزات! تابيعاتتى ايالايىق!
ءىV باعالاۋ. ماتريسا بويىنشا
ۇيگە تاپسىرما: ءماتىندى وقىپ، مازمۇنداۋ.
№8 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى:
ماحامبەتوۆا مەرەكە قازباعانبەت قىزى
4 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اۋانىڭ لاستانۋى. اۋانى قورعاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: اۋانىڭ قالاي لاستاناتىنى، اۋعا تارالاتىن كەزدەيسوق زاتتاردىڭ كوبەيۋىنەن اۋا قاباتىنىڭ ءوزىن – ءوزى تازارتا المايتىندىعى، ول ءۇشىن ارنايى شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى قورعاۋعا بولاتىندىعى جونىندە ماعلۇمات بەرۋ.
دامىتۋشىلىق: دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ، وي – ءورىسىن دامىتۋ. پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ. اۋىزشا سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: قورشاعان ورتانى تازا ۇستاۋعا، وسىمدىكتەردىڭ وسۋىنە ءوز ۇلەستەرىن قوسۋعا، اۋانى لاستانۋدان قورعاي بىلۋگە، تابيعاتتى قورعاۋعا از دا بولسا ءوز ۇلەسىن قوسا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، جيناقتاۋ، بايانداۋ، سۇراق – جاۋاپت ت. ب
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ءواجا
تەحنولوگيا: بجس اۋىزشا ساباق – 1 كارتاسى
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كزكڭى ا) امانداسۋ، وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
پسيحولوگيالىق ترەنينگ:
جاڭا عاسىر، جاڭا ءۇمىت، جاڭا ارمان،
جاقسى تىلەك، جايناعان كۇن شىق الدان،
ءبىلىم دەگەن شالقار تەڭىز شالقىعان،
تەرەڭىنە سۇڭگي الار تالپىنعان.
- يا، بالالار «ءبىلىم تەڭىز» دەپ بەكەر ايتپاعان، سول ءبىلىمدى جارىققا شىعارۋ ءۇشىن ادام بالاسى كوپ ىزدەنۋ كەرەك ەكەن. ەندەشە ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا تسق جازايىق.
ءى كەزەڭ تسق – 5 مينۋت
تسق 63% شىعارۋ
العاشقى باعالاۋ. ماتريساعا بەلگىلەۋ: كوپ ءسوز جازعان وقۋشىلارعا وقىتۋ.
ماداقتاۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ
- اۋا رايى دەگەنىمىز نە؟
- اۋا رايىن باقىلاۋ ءۇشىن نە قاجەت؟
- اۋا رايىنىڭ قانداي قۇبىلىستارىن بىلەسىڭدەر؟
- قازاقستان جەرىنە نە ءۇشىن جاۋىن - شاشىن از تۇسەدى؟
- قىس مەزگىلىنە بايلانىستى قانداي قۇبىلىستار بولىپ تۇرادى؟
- بالالار، مىنا سۋرەتكە قاراڭدارشى نە بايقادىڭدار؟ اۋا رايى نەلىكتەن لاستانادى دەپ ويلايسىڭدار؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار، وسىنداي زاۆودتاردان شىققان تۇتىندەر مەن قالدىقتار اۋا رايىن لاستايدى.
- ياعني، بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ دا تاقىرىبى وسى كۇردەلى ماسەلەگە كەلىپ توقتالادى.
II كەزەڭ جاڭا ساباق
جاڭا تاقىرىپ بويىنشا قىسقاشا ماعلۇمات بەرىلەدى.
تابيعاتتاعى زاتتار اينالىمى اراسىندا بەلگىلى - ءبىر ۇيلەسىمدىلىك بار. ولار ءار قاباتتاعى ءوزىنىڭ بەلگىلى ءبىر مولشەرىن ساقتايدى. سوندىقتان اۋانىڭ قۇرامى تۇراقتى بولىپ شىعادى. اۋا، تابيعي جولمەن ادامداردىڭ ءىس - ارەكەتتەرىنىڭ ناتيجەسىندە لاستانادى. اۋانى لاستانۋدان قورعاۋدىڭ قانداي جولدارى بار ەكەندىگىن بۇگىنگى تاقىرىپتان تەرەڭىرەك وقىپ، ماعلۇمات الاسىڭدار.
- ءار ادام تاۋلىگىنە بىرنەشە ليتر اۋا جۇتادى. زياندى زاتتارى بار اۋامەن تىنىس العان ادامنىڭ دەنساۋلىعى ناشارلايدى. سوندىقتان، تازا اۋا – دەنساۋلىق كەپىلى دەي وتىرىپ جاڭا ساباقتى باستايىق.
ەندەشە تاقىرىپ بويىنشا تىرەك سوزدەرگە توقتالايىق.
ەستە ساقتاۋ كەزەڭى ( 30 سەك ) تىرەك سوزدەردى جاتتاۋ
1. زاتتار اينالىمى
2. كەزدەيسوق زاتتار
3. تابيعي لاستانۋ
4. ءتۇتىندى تۇمان
5. اعاشتار تىرشىلىگى
6. گاز قوسپاسىمەن
7. ءتيىمدى جولى
جاتقا جازۋ (30 سەك) II باعالاۋ كەزەڭى
ماتىنمەن جۇمىس.
وقۋشىلار بەرىلگەن تىرەك سوزدەردى تاۋىپ، تاقىرىپتاعى ماعىناسىن اشادى. سونىمەن بىرگە بالالار ءماتىندى وتە قاتتى كوڭىل ءبولىپ وقۋ كەرەكتىگى جونىندە نۇسقاۋ الادى، ويتكەنى ءمۇعالىم قاراما - قارسى جانە سىن تۇرعىسىنان سۇراق قويۋ كەزىندە ءاربىر دەتالعا اۋدارۋ كەرەك. كارتانىڭ نەگىزگى ماقساتى، وپەراتيۆتى ويلاۋ قابىلەتىن دامىتا وتىرىپ وقۋ ماتەريالىن ساپالى مەڭگەرتۋ جانە سىنىپتىڭ بارلىق كۇش - جىگەرىن بەرىلگەن تاقىرىپتى اقپاراتتى وڭدەۋگە بىرىكتىرۋ.
III كەزەڭ.
تىرەك سوزدەر بويىنشا قيىلىس سۇراقتارى. ماتريسا بويىنشا وتىرعان بالالاردان سۇراپ، باعالاۋ. III كەزەڭ. باعالاۋ كەزەڭى
IV - كەزەڭ. سىن تۇرعىسىنان سۇراقتار قويۋ.
- تابيعاتتاعى زاتتار اينالىمى اراسىندا بەلگىلى ءبىر ۇيلەسىمدىلىك بار (ءيا)
- ولار ءار قاباتتاعى بەلگىلى ءبىر ءپىشىندى ساقتامايدى (جوق)
- سوندىقتان اۋانىڭ قۇرامى تۇراقتى بولىپ شىقپايدى (جوق)
- وركەنيەت پايدا بولعاننان باستاپ اۋاعا ەرىكسىز زاتتار قوسىلمادى (جوق)
- وعان دەيىن اۋا تابيعي جولمەن لاستاناتىن (يا)
- جانارتاۋلار اتقىلاعاندا اۋاعا بۋ كۇيىندە زاتتار، ۋلى گازدار ارالاسپايدى (جوق)
- جەل ارقىلى شاڭ، توزاڭدار ۇشىپ شىعا المايدى (جوق)
- ورمان ورتەنگەندە كوپ مولشەردە گازدار ۇشىپ شىقپايدى (جوق)
- وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردىڭ قالدىعى شىرىگەندە تۇزىلەتىن پايدالى زاتتار اۋاعا تارايدى (يا)
- مۇنىڭ ءبارى تابيعي لاستانۋعا جاتپايدى (جوق)
- زاتتار اينالىمى كەزىندە اۋا تابيعي لاستانۋدان ءوزىن - ءوزى تازارتا المايدى (جوق)
- ادامنىڭ ءىس - ارەكەتى سالدارىنان اۋا لاستانبايدى (جوق)
- ءىرى قالالارداعى اۋانىڭ لاستانۋى ءقاۋىپتى شەگىنە جەتتى (ءيا)
- تۇمان گاز بەن توزاڭنىڭ ارالاسۋىنان بولمايدى (جوق)
- قالا اۋاسىنىڭ قۇرامىندا ىلعال كوپ بولادى، سۋ بۋىمەن تىنىس الۋ وڭاي بولدى (جوق)
- اۋانىڭ لاستانۋى تىرشىلىك ەتۋشىلەرگە وتە پايدالى (جوق)
- وسىمدىكتەردىڭ جاپىراعىنا قونعان شاڭ سۋدى بۋلاندىرۋىن، تىنىس الۋىن باياۋلاتادى (يا)
- جانۋارلار مەن ادامدار اۋا قۇرامىنا سايكەس گاز قوسپاسىمەن تىنىس الۋعا ۇيرەنىسپەدى (جوق)
- قوسپانىڭ قۇرامى وزگەرگەندە، باسقا گازدار ارالاسقاندا ءتىرى اعزانىڭ تىنىس الۋى بۇزىلمايدى (جوق)
- اۋانى قورعاۋ ءۇشىن ارنايى شارالار جاسالعان جوق (جوق)
- اۋانى تازارتۋ ءۇشىن سەن ەككەن ءار اعاش ۇلكەن ۇلەس قوسادى (يا)
قورىتۋ.
اۋانى تازارتۋدىڭ ءتيىيدى جولى – كوگالداندىرۋ. بۇل اسا ماڭىزدى ءىستى جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا ەلىمىزدە ەلباسىنىڭ قولداۋىمەن «جاسىل ەل» باعدارلاماسى جۇمىس جاساپ كەلەدى. سەندەر دە تابيعاتتى ايالاپ، قورعاپ، اۋانى تازارتۋعا ءوز ۇلەستەرىڭدى قوسۋعا مىندەتتىسىڭدەر.
تابيعات - انا! قۇشاعىن سايالايىق،
قورعاۋ ءۇشىن كۇش - جىگەر ايامايىق.
ول بولماسا، سەن جوقسىڭ، وسىنى ۇق،
ادامزات! تابيعاتتى ايالايىق!
ءىV باعالاۋ. ماتريسا بويىنشا
ۇيگە تاپسىرما: ءماتىندى وقىپ، مازمۇنداۋ.
You Might Also Like
-
اتىراۋ وبلىسى، جىلىوي اۋدانى، قۇلسارى قالاسى.
