بابالار ەرلىگى – ۇرپاققا ونەگە
بابالار ەرلىگى – ۇرپاققا ونەگە
جوسپارى:
ءى. كىرىسپە. ازاتتىق – بابالار اماناتى.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم. بابالار ەرلىگى – ۇرپاققا ونەگە.
1. وتانسۇيگىشتىك رۋح – قاسيەتتى تىرەك.
2. ەركىن ەلدىڭ ەرتەڭى – تاعىلىمدى تۇلعا.
ءىىى. قورىتىندى: ۇلتتىڭ ورتاق ۇرانى: وتان، تاۋەلسىزدىك، تۇراقتى دامۋ
سان عاسىرلىق تاريحىمىزدا ماقتان تۇتار، بۇگىنگىمىز بەن كەلەشەگىمىز ءۇشىن عيبرات الار وقيعالار مەن ەل تاعدىرىن ءوز تاعدىرىنان بيىك قويعان، ۇلتىنىڭ تۇتاستىعىن، جەرىنىڭ بۇتىندىگىن مۇرات ەتكەن قازاق باتىرلارى، وتان الدىنداعى ادال قىزمەتىنەن ۇلگى الار ۇلى تۇلعالار از بولماعان. سوناۋ عاسىرلار قويناۋىنىڭ قاتپار - قاتپار بەلەسىنەن بايقاساق، ەجەلدەن - اق رۋ - تايپالارىمىزدىڭ ءوز جەرىن ەش جاۋعا باستىرماي، شىبىن جانىن شۇبەرەككە ءتۇيىپ، قاسىق قانى قالعانشا كۇرەسكەن جاۋىنگەرلىك ىستەرى بىزگە امانات بولىپ جەتكەن.
قازاق حالقىنىڭ تاريحىنا كوز جىبەرسەك، سوناۋ كۇلتەگىن، بىلگە قاعان، تونىكوكتەن باستاپ جەرىن، ەلىن، ءتىلىن، ءدىلىن قورعاۋداعى وشپەس ەرلىكتەرگە تولى. بەسىك جىرىنان باستالاتىن ەرلىككە باۋلۋ داستۇرلەرى تۇركى حالقىنا ءتان نەگىزگى ىرىمدار. حالقىمىزدىڭ بويىنداعى وتانسۇيگىشتىك قۇندىلىقتاردى ۇرپاقتان - ۇرپاققا بەرىلىپ وتىرعان زاڭدىلىق تۇرعىسىنان دا قاراۋعا بولادى. بۇعان دالەل كونە تۇركى زامانىنان باستاۋ العان پاتريوتتىق قۇندىلىق كۇلتەگىن جازبالارىندا بىلاي دەپ سۋرەتتەلەدى: “ەلتەرىس قاعاننىڭ العىرلىعى، ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى كۇلتەگىننىڭ قانىنا انا سۇتىمەن ءسىڭدى” – دەگەن كونە جازۋ قازاق حالقىنىڭ بويىنداعى ۇلتتىق پاتريوتيزم سەزىمدەرى بۇگىن عانا پايدا بولعان جوق، ول ەجەلدەن - اق تۋىنداپ، دامىپ كەلە جاتقان قاسيەت دەۋگە بولاتىندىعىن كورسەتەدى. كۇلتەگىن جازباسىندا تاعى دا مىناداي جىر جولدارىن كەزدەستىرۋگە بولادى:
كەدەي حالىقتى باي قىلدىم،
از حالىقتى كوپ قىلدىم…
تۇركى يەلىگىنەن
ايىرىلعان حالىقتى
اتا - بابا مەكەنىنە ورناتتى… - دەلىنگەن ەدى.
بۇل جازبادان ءپاتريوتيزمنىڭ – اتا - بابا مەكەنىنە يە بولىپ وتىرۋ جولىندا جان اياماۋ، ءدىل بىرلىگىن قورعاۋ، جيعانىن حالىقتان اياماۋ ەكەندىگىن اڭعارۋعا بولادى. جوڭعار سياقتى الىپ يمپەريامەن الىسۋعا، رەسەي پاتشالىعىنىڭ زەڭبىرەگىنە جالاڭ قىلىشپەن قارسى شابۋعا جەتەلەگەن دە وسى وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ، ءپاتريوتيزمنىڭ قۋاتتى كۇشى.
جوسپارى:
ءى. كىرىسپە. ازاتتىق – بابالار اماناتى.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم. بابالار ەرلىگى – ۇرپاققا ونەگە.
1. وتانسۇيگىشتىك رۋح – قاسيەتتى تىرەك.
2. ەركىن ەلدىڭ ەرتەڭى – تاعىلىمدى تۇلعا.
ءىىى. قورىتىندى: ۇلتتىڭ ورتاق ۇرانى: وتان، تاۋەلسىزدىك، تۇراقتى دامۋ
سان عاسىرلىق تاريحىمىزدا ماقتان تۇتار، بۇگىنگىمىز بەن كەلەشەگىمىز ءۇشىن عيبرات الار وقيعالار مەن ەل تاعدىرىن ءوز تاعدىرىنان بيىك قويعان، ۇلتىنىڭ تۇتاستىعىن، جەرىنىڭ بۇتىندىگىن مۇرات ەتكەن قازاق باتىرلارى، وتان الدىنداعى ادال قىزمەتىنەن ۇلگى الار ۇلى تۇلعالار از بولماعان. سوناۋ عاسىرلار قويناۋىنىڭ قاتپار - قاتپار بەلەسىنەن بايقاساق، ەجەلدەن - اق رۋ - تايپالارىمىزدىڭ ءوز جەرىن ەش جاۋعا باستىرماي، شىبىن جانىن شۇبەرەككە ءتۇيىپ، قاسىق قانى قالعانشا كۇرەسكەن جاۋىنگەرلىك ىستەرى بىزگە امانات بولىپ جەتكەن.
قازاق حالقىنىڭ تاريحىنا كوز جىبەرسەك، سوناۋ كۇلتەگىن، بىلگە قاعان، تونىكوكتەن باستاپ جەرىن، ەلىن، ءتىلىن، ءدىلىن قورعاۋداعى وشپەس ەرلىكتەرگە تولى. بەسىك جىرىنان باستالاتىن ەرلىككە باۋلۋ داستۇرلەرى تۇركى حالقىنا ءتان نەگىزگى ىرىمدار. حالقىمىزدىڭ بويىنداعى وتانسۇيگىشتىك قۇندىلىقتاردى ۇرپاقتان - ۇرپاققا بەرىلىپ وتىرعان زاڭدىلىق تۇرعىسىنان دا قاراۋعا بولادى. بۇعان دالەل كونە تۇركى زامانىنان باستاۋ العان پاتريوتتىق قۇندىلىق كۇلتەگىن جازبالارىندا بىلاي دەپ سۋرەتتەلەدى: “ەلتەرىس قاعاننىڭ العىرلىعى، ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى كۇلتەگىننىڭ قانىنا انا سۇتىمەن ءسىڭدى” – دەگەن كونە جازۋ قازاق حالقىنىڭ بويىنداعى ۇلتتىق پاتريوتيزم سەزىمدەرى بۇگىن عانا پايدا بولعان جوق، ول ەجەلدەن - اق تۋىنداپ، دامىپ كەلە جاتقان قاسيەت دەۋگە بولاتىندىعىن كورسەتەدى. كۇلتەگىن جازباسىندا تاعى دا مىناداي جىر جولدارىن كەزدەستىرۋگە بولادى:
كەدەي حالىقتى باي قىلدىم،
از حالىقتى كوپ قىلدىم…
تۇركى يەلىگىنەن
ايىرىلعان حالىقتى
اتا - بابا مەكەنىنە ورناتتى… - دەلىنگەن ەدى.
بۇل جازبادان ءپاتريوتيزمنىڭ – اتا - بابا مەكەنىنە يە بولىپ وتىرۋ جولىندا جان اياماۋ، ءدىل بىرلىگىن قورعاۋ، جيعانىن حالىقتان اياماۋ ەكەندىگىن اڭعارۋعا بولادى. جوڭعار سياقتى الىپ يمپەريامەن الىسۋعا، رەسەي پاتشالىعىنىڭ زەڭبىرەگىنە جالاڭ قىلىشپەن قارسى شابۋعا جەتەلەگەن دە وسى وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ، ءپاتريوتيزمنىڭ قۋاتتى كۇشى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەۋرازيا ماتەريگىنىڭ حالقى جانە ەلدەرى
