باقىت قۇشاعىندا
باقىت قۇشاعىندا
7 سىنىپ
قۇندىلىق: اقيقات
قاسيەتتەر: يماندىلىق، يگىلىك، باقىتتىلىق
ماقساتى: وقۋشىلارعا باقىتتى بولۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك ەكەنىن ويلانا وتىرىپ، اقيقات قۇندىلىعىنىڭ ءمانىن اشۋ.
مىندەتتەرى:
- ادامنىڭ باقىتتى بولۋ ءۇشىن يگىلىك قاسيەتتەرىنىڭ ماڭىزدىلىعىن اشۋ؛
- ومىردە باقىتقا قالاي جەتۋگە بولادى دەگەن سۇراقتىڭ جاۋابىن تابۋ ارقىلى ءومىردىڭ ءمانىن تابۋعا ىقپال ەتۋ؛
- يماندىلىققا تاربيەلەۋ.
رەسۋرستار: قۇرالدار، مالىمەتتەر
ساباق بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
- سالەمدەسۋ. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، ساباققا قاجەتتى وقۋ قۇرالدارى تۋرالى ەستەرىنە ءتۇسىرۋ.
-5 ت ەسكە سالامىز
تىنىشتىق ءساتى. (مۋزىكا «پيانينو ي سكريپكا»)
نۇرعا بولەنۋ
ىڭعايلانىپ وتىرىڭىزدار، دەنەلەرىڭىزدى ءتۇزۋ ۇستاڭىزدار.اياق-قولىڭىزدى ايقاستىرماڭىز. قولىڭىزدى تىزەڭىزگە ۇستەلگە قويۋعا بولادى. كوزدەرىڭىزدى جۇمۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.
ەلەستەتىپ كورىڭىز: كۇن نۇرى ءسىزدىڭ توبەڭىزدەن ءوتىپ، كەۋدەڭىزگە قاراي بويلاپ بارادى. كەۋدەڭىزدىڭ ورتا تۇسىندا گۇل تۇينەگى ورنالاسقان. گۇلدىڭ تۇينەگى نۇردان باياۋ اشىلىپ كەلەدى. بالعىن جانە تازا اسەم گۇل ءسىزدىڭ ءار ويڭىزدى، ءار سەزىمىڭىزدى، ەموسيا مەن تىلەۋ –قالاۋىڭىزدى شايىپ، جۇرەگىڭىزدىڭ قاۋىزىن اشتى.
نۇر ساۋلەسى ءسىزدىڭ بويىڭىزعا اقىرىن تاراي باستاعانىن ەلەستەتىڭىز. ول بىرتىندەپ كۇشەيە تۇسۋدە. ويمەن وسى نۇردى قولدارىڭىزعا ءتۇسىرىڭىز. ءسىزدىڭ قولدارىڭىز ءنۇرعا بولەنىپ، ساۋلە شاشۋدا. قولىمىز تەك جاقسى، ىزگى ىستەر ىستەيدى جانە بارشاعا كومەكتەسەدى. نۇر اياقتارىڭىزعا تارادى. اياقتارىڭىز نۇر ساۋلەسىن شاشۋدا. ولار ءسىزدى تەك جاقسىلىق جاساۋ ءۇشىن جاقسى جەرلەرگە اپارادى. ولار نۇر مەن ماحاببات قۇرالىنا اينالدى.
ودان ءارى نۇر ءسىزدىڭ اۋزىڭىزعا، تىلىڭىزگە تارادى. ءتىلىڭىز تەك شىندىقتى جانە جاقسى، ىزگى سوزدەر عانا ايتادى. نۇردى قۇلاقتارىڭىزعا باعىتتاڭىز، قۇلاقتارىڭىز تەك جاقسى سوزبەن اسەم اۋەندى عانا ەستيدى. نۇر كوزدەرىمىزگە دە جەتتى، كوزىمىز تەك جاقسىعا قاراپ، بارىنەن جاقسىلىقتى عانا كورەدى. ءسىزدىڭ باسىڭىز تۇگەلدەي نۇرعا بولەنىپ، باسىڭىزعا تەك ىزگى، ساۋلەلى وي كەلەدى.
نۇر بىرتە-بىرتە قارقىنداپ، شۇعىلانا باستايدى، ءسىزدىڭ دەنەڭىزدەن شىعىپ، جان-جاعىڭىزعا ساۋلە شاشادى. وسى نۇردى تۋىسقاندارىڭىزعا، مۇعالىمدەرىڭىزگە، دوستارىڭىزعا، تانىستارىڭىزعا باعىتتاڭىز. نۇردى ۋاقىتشا تۇسىنىسپەي، رەنجىسىپ جۇرگەن ادامدارعا دا باعىتتاڭىز، ولاردىڭ دا جۇرەگى نۇرعا تولسىن.
وسى نۇر بۇكىل الەمگە: بارلىق ادامدارعا، جان-جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بارلىق ءتىرى جانعا تارالسىن... عالامنىڭ بارلىق تۇپكىر-تۇپكىرىنە نۇر باعىتتاڭىز. ويشا ايتىڭىز: «مەن نۇر ىشىندەمىن...نۇر مەنىڭ ىشىمدە...مەن نۇرمىن».
وسىنداي نۇر، ماحاببات جانە تىنىشتىق كۇيىندە وتىرا تۇرىڭىز...
ەندى وسى نۇردى جۇرەگىڭىزگە ورنالاستىرىڭىز. نۇرعا تولى بۇكىل الەم ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە. ونى وسىنداي اسەم قالىپتا ساقتاڭىز.
جايمەن كوزىڭىزدى اشۋعا بولادى. راحمەت.
- باقىتتى بولۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- ومىردەگى ءار قۋانىشتى ءساتتىڭ ءمانى نەدە؟
- باقىتقا جەتۋ ءۇشىن ادام نە ىستەۋ كەرەك دەپ ويلايسىڭدار
- قانداي ادامدى «باسىنا ب ا ق قونعان» دەپ ايتۋعا بولادى؟ - ەسكەرتۋ
اڭگىمەلەۋ
«باقىتقا بارار جول» اتتى ق.تولىبايەۆانىڭ اڭگىمەسىن ايتۋ.
- شاكىرتتەر ۇستازدان نە تۋرالى ايتىپ بەرۋدى ءوتىندى؟
- باقىت تۋرالى ۇستاز قانداي وي ايتتى؟
- باقىت دەگەندى وزدەرىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- باقىتقا جەتۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك دەپ ويلايسىڭدار؟
- ومىرلەرىندە قانشالىقتى ۇستاناسىڭدار؟
دايەك سوزبەن جۇمىس
باقىتتىڭ ءمانى - پاراساتتىلىقتا، ءار كىسىنىڭ ءوز الدىنا يگىلىكتى ماقسات قويا بىلۋىندە، ول ماقسات تەك كەزدەيسوق راقات ءۇشىن ەمەس، شىنايى يگىلىك ءۇشىن باعىتتالۋىندا، ادامنىڭ ءوز مىنەز-قۇلقىن، ىس-ارەكەتىن ەرىكتى تۇردە وزگەرتىپ، ىزگىلىككە باعىتتاپ وتىرۋىندا.
ءال-فارابي.
- ىزگىلىكتى ماقسات قويا ءبىلۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟
- كەزدەيسوق راقات ءۇشىن ەمەس دەگەندى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ شىنايى يگىلىك دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟
- ادامنىڭ ءوز مىنەز-قۇلقىن، ىس-ارەكەتىن ەرىكتى تۇردە وزگەرتىپ، ىزگىلىككە باعىتتاپ وتىرۋىندا- دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟
كىمدە –كىم نيەتىن يماندىلىققا، تازالىققا، ءتىلىم شىندىققا، ءوزىن تىنىشتىققا، مىنەزىن تۇرالىققا، قۇلاعىن تىڭداۋشىعا، كوزىن ونەگەلى باقىلاۋشىعا اينالدىرىپ العان بولسا، دەمەك ول باقىتتى. قۇران كارىمنەن
شىعارماشىلىق توپتىق جۇمىس.
1-توپ «اتا-انا باقىتى» تاقىرىبىنا وي – تولعاۋ جازۋ.
2- توپ "بالا باقىتى" تاقىرىبىنا ولەڭ قۇراستىرۋ
3- توپ "ادام ءۇشىن باقىت -ول ..."پوستەر جاساۋ
ءۇي تاپسىرماسى.
ءمۇعالىم: بەت 36-37 «باقىت دەگەن – ب ا ق قۇسى» ج.كالجانوۆانىڭ ولەڭى مەن 38-39 بەتتەگى «باقىت دەگەنىمىز» ب.مومىش ۇلى اڭگىمەسىن وقىپ سالىستىرۋ.
ءان ايتۋ. «الدىمنان شىق»
جۇرەكتەن جۇرەككە
ماحاببات قايدا دەمە – جۇرەگىندە،
شاپاعات قايدا دەمە – تىلەگىندە.
بەرەكەم قايدا دەمە – وتباسىندا،
مەرەكەم قايدا دەمە – كوپ قاسىندا.
اي، كۇنىم قايدا دەمە – اسپانىڭدا،
بايلىعىم قايدا دەمە – باس جاعىڭدا،
قايعى، مۇڭ قايدا دەمە – قاس قاعىمدا.
تىرلىگىم قايدا دەمە – تاڭ اتقاندا،
ىرزىعىم قايدا دەمە – جاراتقاندا.
ش.ايمانوۆ اتىنداعى جالپى ورتا ءبىلىم بەرۋ مەكتەپ-ينتەرناتى
ءمۇعالىم: مولداسارينا گ. ك.
7 سىنىپ
قۇندىلىق: اقيقات
قاسيەتتەر: يماندىلىق، يگىلىك، باقىتتىلىق
ماقساتى: وقۋشىلارعا باقىتتى بولۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك ەكەنىن ويلانا وتىرىپ، اقيقات قۇندىلىعىنىڭ ءمانىن اشۋ.
مىندەتتەرى:
- ادامنىڭ باقىتتى بولۋ ءۇشىن يگىلىك قاسيەتتەرىنىڭ ماڭىزدىلىعىن اشۋ؛
- ومىردە باقىتقا قالاي جەتۋگە بولادى دەگەن سۇراقتىڭ جاۋابىن تابۋ ارقىلى ءومىردىڭ ءمانىن تابۋعا ىقپال ەتۋ؛
- يماندىلىققا تاربيەلەۋ.
رەسۋرستار: قۇرالدار، مالىمەتتەر
ساباق بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
- سالەمدەسۋ. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، ساباققا قاجەتتى وقۋ قۇرالدارى تۋرالى ەستەرىنە ءتۇسىرۋ.
-5 ت ەسكە سالامىز
تىنىشتىق ءساتى. (مۋزىكا «پيانينو ي سكريپكا»)
نۇرعا بولەنۋ
ىڭعايلانىپ وتىرىڭىزدار، دەنەلەرىڭىزدى ءتۇزۋ ۇستاڭىزدار.اياق-قولىڭىزدى ايقاستىرماڭىز. قولىڭىزدى تىزەڭىزگە ۇستەلگە قويۋعا بولادى. كوزدەرىڭىزدى جۇمۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.
ەلەستەتىپ كورىڭىز: كۇن نۇرى ءسىزدىڭ توبەڭىزدەن ءوتىپ، كەۋدەڭىزگە قاراي بويلاپ بارادى. كەۋدەڭىزدىڭ ورتا تۇسىندا گۇل تۇينەگى ورنالاسقان. گۇلدىڭ تۇينەگى نۇردان باياۋ اشىلىپ كەلەدى. بالعىن جانە تازا اسەم گۇل ءسىزدىڭ ءار ويڭىزدى، ءار سەزىمىڭىزدى، ەموسيا مەن تىلەۋ –قالاۋىڭىزدى شايىپ، جۇرەگىڭىزدىڭ قاۋىزىن اشتى.
نۇر ساۋلەسى ءسىزدىڭ بويىڭىزعا اقىرىن تاراي باستاعانىن ەلەستەتىڭىز. ول بىرتىندەپ كۇشەيە تۇسۋدە. ويمەن وسى نۇردى قولدارىڭىزعا ءتۇسىرىڭىز. ءسىزدىڭ قولدارىڭىز ءنۇرعا بولەنىپ، ساۋلە شاشۋدا. قولىمىز تەك جاقسى، ىزگى ىستەر ىستەيدى جانە بارشاعا كومەكتەسەدى. نۇر اياقتارىڭىزعا تارادى. اياقتارىڭىز نۇر ساۋلەسىن شاشۋدا. ولار ءسىزدى تەك جاقسىلىق جاساۋ ءۇشىن جاقسى جەرلەرگە اپارادى. ولار نۇر مەن ماحاببات قۇرالىنا اينالدى.
ودان ءارى نۇر ءسىزدىڭ اۋزىڭىزعا، تىلىڭىزگە تارادى. ءتىلىڭىز تەك شىندىقتى جانە جاقسى، ىزگى سوزدەر عانا ايتادى. نۇردى قۇلاقتارىڭىزعا باعىتتاڭىز، قۇلاقتارىڭىز تەك جاقسى سوزبەن اسەم اۋەندى عانا ەستيدى. نۇر كوزدەرىمىزگە دە جەتتى، كوزىمىز تەك جاقسىعا قاراپ، بارىنەن جاقسىلىقتى عانا كورەدى. ءسىزدىڭ باسىڭىز تۇگەلدەي نۇرعا بولەنىپ، باسىڭىزعا تەك ىزگى، ساۋلەلى وي كەلەدى.
نۇر بىرتە-بىرتە قارقىنداپ، شۇعىلانا باستايدى، ءسىزدىڭ دەنەڭىزدەن شىعىپ، جان-جاعىڭىزعا ساۋلە شاشادى. وسى نۇردى تۋىسقاندارىڭىزعا، مۇعالىمدەرىڭىزگە، دوستارىڭىزعا، تانىستارىڭىزعا باعىتتاڭىز. نۇردى ۋاقىتشا تۇسىنىسپەي، رەنجىسىپ جۇرگەن ادامدارعا دا باعىتتاڭىز، ولاردىڭ دا جۇرەگى نۇرعا تولسىن.
وسى نۇر بۇكىل الەمگە: بارلىق ادامدارعا، جان-جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بارلىق ءتىرى جانعا تارالسىن... عالامنىڭ بارلىق تۇپكىر-تۇپكىرىنە نۇر باعىتتاڭىز. ويشا ايتىڭىز: «مەن نۇر ىشىندەمىن...نۇر مەنىڭ ىشىمدە...مەن نۇرمىن».
وسىنداي نۇر، ماحاببات جانە تىنىشتىق كۇيىندە وتىرا تۇرىڭىز...
ەندى وسى نۇردى جۇرەگىڭىزگە ورنالاستىرىڭىز. نۇرعا تولى بۇكىل الەم ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە. ونى وسىنداي اسەم قالىپتا ساقتاڭىز.
جايمەن كوزىڭىزدى اشۋعا بولادى. راحمەت.
- باقىتتى بولۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- ومىردەگى ءار قۋانىشتى ءساتتىڭ ءمانى نەدە؟
- باقىتقا جەتۋ ءۇشىن ادام نە ىستەۋ كەرەك دەپ ويلايسىڭدار
- قانداي ادامدى «باسىنا ب ا ق قونعان» دەپ ايتۋعا بولادى؟ - ەسكەرتۋ
اڭگىمەلەۋ
«باقىتقا بارار جول» اتتى ق.تولىبايەۆانىڭ اڭگىمەسىن ايتۋ.
- شاكىرتتەر ۇستازدان نە تۋرالى ايتىپ بەرۋدى ءوتىندى؟
- باقىت تۋرالى ۇستاز قانداي وي ايتتى؟
- باقىت دەگەندى وزدەرىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- باقىتقا جەتۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك دەپ ويلايسىڭدار؟
- ومىرلەرىندە قانشالىقتى ۇستاناسىڭدار؟
دايەك سوزبەن جۇمىس
باقىتتىڭ ءمانى - پاراساتتىلىقتا، ءار كىسىنىڭ ءوز الدىنا يگىلىكتى ماقسات قويا بىلۋىندە، ول ماقسات تەك كەزدەيسوق راقات ءۇشىن ەمەس، شىنايى يگىلىك ءۇشىن باعىتتالۋىندا، ادامنىڭ ءوز مىنەز-قۇلقىن، ىس-ارەكەتىن ەرىكتى تۇردە وزگەرتىپ، ىزگىلىككە باعىتتاپ وتىرۋىندا.
ءال-فارابي.
- ىزگىلىكتى ماقسات قويا ءبىلۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟
- كەزدەيسوق راقات ءۇشىن ەمەس دەگەندى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ شىنايى يگىلىك دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟
- ادامنىڭ ءوز مىنەز-قۇلقىن، ىس-ارەكەتىن ەرىكتى تۇردە وزگەرتىپ، ىزگىلىككە باعىتتاپ وتىرۋىندا- دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟
كىمدە –كىم نيەتىن يماندىلىققا، تازالىققا، ءتىلىم شىندىققا، ءوزىن تىنىشتىققا، مىنەزىن تۇرالىققا، قۇلاعىن تىڭداۋشىعا، كوزىن ونەگەلى باقىلاۋشىعا اينالدىرىپ العان بولسا، دەمەك ول باقىتتى. قۇران كارىمنەن
شىعارماشىلىق توپتىق جۇمىس.
1-توپ «اتا-انا باقىتى» تاقىرىبىنا وي – تولعاۋ جازۋ.
2- توپ "بالا باقىتى" تاقىرىبىنا ولەڭ قۇراستىرۋ
3- توپ "ادام ءۇشىن باقىت -ول ..."پوستەر جاساۋ
ءۇي تاپسىرماسى.
ءمۇعالىم: بەت 36-37 «باقىت دەگەن – ب ا ق قۇسى» ج.كالجانوۆانىڭ ولەڭى مەن 38-39 بەتتەگى «باقىت دەگەنىمىز» ب.مومىش ۇلى اڭگىمەسىن وقىپ سالىستىرۋ.
ءان ايتۋ. «الدىمنان شىق»
جۇرەكتەن جۇرەككە
ماحاببات قايدا دەمە – جۇرەگىندە،
شاپاعات قايدا دەمە – تىلەگىندە.
بەرەكەم قايدا دەمە – وتباسىندا،
مەرەكەم قايدا دەمە – كوپ قاسىندا.
اي، كۇنىم قايدا دەمە – اسپانىڭدا،
بايلىعىم قايدا دەمە – باس جاعىڭدا،
قايعى، مۇڭ قايدا دەمە – قاس قاعىمدا.
تىرلىگىم قايدا دەمە – تاڭ اتقاندا،
ىرزىعىم قايدا دەمە – جاراتقاندا.
ش.ايمانوۆ اتىنداعى جالپى ورتا ءبىلىم بەرۋ مەكتەپ-ينتەرناتى
ءمۇعالىم: مولداسارينا گ. ك.
You Might Also Like
-
ماقساتى: 1. وقۋشىلاردىڭ زاتتىڭ اتى تۋرالى العان بىلىمدەرىن كەڭەيتە وتىرىپ، وسى سوزدەردىڭ اتاۋىن نەگىزدەۋگە، زات ەسىمدەردى تاۋىپ، ولارعا ءتيىستى سۇراق قويا بىلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
