بەسىك جىرى
بەسىك جىرى
سىلتەمە: ادەبيەتتىك وقۋ 3 سىنىپ
جالپى ماقساتتار:
حالقىمىزدىڭ عاسىردان عاسىرعا جالعاسىپ كەلە جاتقان سالت – ءداستۇرىن دارىپتەۋ، سونىڭ ءبىرى وتباسىنىڭ باستى قىزىعى، التىن تىرەۋ دىڭگەگى – بالا، بالانى بەسىككە بولەۋ ءداستۇرىن اتادان بالاعا جەتكىزۋ. بەسىك جىرىنىڭ ماڭىزىن ۇعىندىرۋ. جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ وقۋشىلاردىڭ ءوز ويلارىن، پىكىرلەرىن ەركىن ايتۋعا، دالەلدەي بىلۋگە، سويلەۋ مادەنيەتىن، توپپەن جۇمىس ىستەۋ، شىعارماشىلىق، تانىمدىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ. پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ. سالت – ءداستۇردى قۇرمەتتەۋگە، ادامگەرشىلىككە، مەيىرىمدىلىككە، تازالىققا تاربيەلەۋ. ولەڭدى داۋىس ينتوناسياسى ارقىلى وقىپ مازمۇندىق وي ەكپىنىن دۇرىس قويا بىلۋگە، وقىعاندى ءتۇسىنىپ كەيىپكەردىڭ كوڭىل – كۇيىن سەزىنىپ وقي بىلۋگە ۇيرەتۋ، بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ.
وقىتۋ ناتيجەسى:
حالقىمىزدىڭ عاسىردان عاسىرعا جالعاسىپ كەلە جاتقان سالت – ءداستۇرىن دارىپتەۋ، سونىڭ ءبىرى وتباسىنىڭ باستى قىزىعى، التىن تىرەۋ دىڭگەگى – بالا، بالانى بەسىككە بولەۋ ءداستۇرىن اتادان بالاعا جەتكىزۋ. بەسىك جىرىنىڭ ماڭىزىن ۇعىنادى. جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ وقۋشىلاردىڭ ءوز ويلارىن، پىكىرلەرىن ەركىن ايتۋعا، دالەلدەي بىلۋگە، سويلەۋ مادەنيەتىن، توپپەن جۇمىس ىستەۋ، شىعارماشىلىق، تانىمدىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ. ينتوناسياسى ارقىلى وقىپ اۆتودىڭ ويىن بىلۋگە، مازمۇندىق وي ەكپىنىن دۇرىس قويا بىلۋگە، وقىعاندى ءتۇسىنىپ كەيىپكەردىڭ كوڭىل – كۇيىن سەزىنىپ وقي بىلۋگە ۇيرەنەدى، بىلىمدەرى جەتىلەدى.
نەگىزگى يدەيالار:
وقۋشىلاردى تاپسىرما ورىنداۋدا وزدەرى ويلانۋعا، ءوز ويىن اشىپ ايتۋعا، ءبىر - بىرىمەن توپتاسىپ، بىرىگە وتىرىپ جۇمىس جاساۋعا توسەلدىرۋ.
تاپسىرمالار 1. اڭگىمە بويىنشا جاعدايدى تالقىلاۋ
2. ديالوگتىك سويلەسۋ
3. اۋديو - ۆيدەو كورىنىستەر
4. توپتاس - جۇپتاس - ويلان
5. سۇراق - جاۋاپ6.
كەيىنگى تاپسىرمالار وقۋ ۇردىسىندەگى وزگەرىستى وقۋشىلاردىڭ قالاي قابىلداعانىن باقىلاۋ.
باسقا ارىپتەستەرمەن اقىلداسۋ.
تاجىريبە نەگىزىندە وزگەرىستەردى سيپاتتاۋ.
جۇرگىزىلەتىن جۇمىسىم
شاتتىق شەڭبەر
- كۇلىمدەگەن كۇن مەيىرىمدى!
- كىرشىكسىز اق قار مەيىرىمدى!
- تازا ءمولدىر سۋ مەيىرىمدى!
- ءبارىمىزدى كوتەرىپ تۇرعان جەر مەيىرىمدى!
- اياۋلى انام مەيىرىمدى!
- ءقادىرلى اكەم مەيىرىمدى!
- الپەشتەگەن اجەم مەيىرىمدى!
- ەركەلەتكەن اتام مەيىرىمدى!
- جىلى ءجۇزدى ۇستازىم مەيىرىمدى!
- تاتۋ - ءتاتتى دوستارىم مەيىرىمدى
باعالاۋ كريتەرياسىمەن تانىستىرىپ، توپ باسشىلارىن سايلاپ، تاپسىرۋ.
ءى. جاڭا ساباق.
1. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
جۇمباق شەشۋ.
سابيگە ءساندى ءۇي
اناعا ءان – كۇي.
(بەسىك)
2. وي قوزعاۋ
- بەسىك دەگەن نە؟ بەسىك نەدەن جاسالعان؟
- بەسىككە جاتقان بالا بار ما؟
- بەسىككە بايلانىستى قانداي سالت – داستۇرلەردى بىلەسىڭدەر؟ سلايدقا نازار اۋدارىپ، وقۋشىلاردىڭ شىلدەحانا، بەسىك توي، قىرقىنان شىعارۋ، تۇساۋ كەسۋ تۋرالى ويلارىن تىڭداۋ.
3. قورىتىندىلاۋ.
- بەسىك - بابامىزدان قالعان كيەلى مۇلىك. قازاق بەسىكتى قاتتى قادىرلەيتىندىگى سونشا، قازاق اتاسى جاتقان بەسىككە بالاسى، نەمەرەسى، شوبەرە، شوپشەگىن بولەيدى. بەسىككە سالۋدى كورسەتۋ. ( بەينە كورىنىستەن ءۇزىندى )
4. جاڭا ماتەريالمەن جۇمىس.
- بالالار، «سارقىلماس قازىنا» ءبولىمىن وسى «بەسىك جىرىمەن» باستايمىز. ادامزاتتىڭ عاسىرلار بويى جيناقتاعان مادەني نۇسقالارى، ۇلاعاتتى سوزدەرى، كوركەم تۋىندىلارى، ۇرپاقتان – ۇرپاققا، اتادان – بالاعا ميراس رەتىندە جەتىپ وتىر. بۇل تارتۋ اتامۇرا دەپ اتالادى. قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرلى كيىم - كەشەگىنەن باستاپ، ءۇي جيھازدارى، اتا – كاسىپ قۇرال – سايماندارى، تاريحي ەسكەرتكىشتەرى، تۋعان ولكە، تۋعان جەر، تۋعان ءتىل ءبارى دە مۇرا بولعان. باستى مۇرالاردىڭ ءبىرى – «بەسىك جىرى».
1) وقۋلىقپەن جۇمىس. ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ. وقۋشىلارعا تىزبەكتەي وقىتۋ
سىلتەمە: ادەبيەتتىك وقۋ 3 سىنىپ
جالپى ماقساتتار:
حالقىمىزدىڭ عاسىردان عاسىرعا جالعاسىپ كەلە جاتقان سالت – ءداستۇرىن دارىپتەۋ، سونىڭ ءبىرى وتباسىنىڭ باستى قىزىعى، التىن تىرەۋ دىڭگەگى – بالا، بالانى بەسىككە بولەۋ ءداستۇرىن اتادان بالاعا جەتكىزۋ. بەسىك جىرىنىڭ ماڭىزىن ۇعىندىرۋ. جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ وقۋشىلاردىڭ ءوز ويلارىن، پىكىرلەرىن ەركىن ايتۋعا، دالەلدەي بىلۋگە، سويلەۋ مادەنيەتىن، توپپەن جۇمىس ىستەۋ، شىعارماشىلىق، تانىمدىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ. پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ. سالت – ءداستۇردى قۇرمەتتەۋگە، ادامگەرشىلىككە، مەيىرىمدىلىككە، تازالىققا تاربيەلەۋ. ولەڭدى داۋىس ينتوناسياسى ارقىلى وقىپ مازمۇندىق وي ەكپىنىن دۇرىس قويا بىلۋگە، وقىعاندى ءتۇسىنىپ كەيىپكەردىڭ كوڭىل – كۇيىن سەزىنىپ وقي بىلۋگە ۇيرەتۋ، بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ.
وقىتۋ ناتيجەسى:
حالقىمىزدىڭ عاسىردان عاسىرعا جالعاسىپ كەلە جاتقان سالت – ءداستۇرىن دارىپتەۋ، سونىڭ ءبىرى وتباسىنىڭ باستى قىزىعى، التىن تىرەۋ دىڭگەگى – بالا، بالانى بەسىككە بولەۋ ءداستۇرىن اتادان بالاعا جەتكىزۋ. بەسىك جىرىنىڭ ماڭىزىن ۇعىنادى. جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ وقۋشىلاردىڭ ءوز ويلارىن، پىكىرلەرىن ەركىن ايتۋعا، دالەلدەي بىلۋگە، سويلەۋ مادەنيەتىن، توپپەن جۇمىس ىستەۋ، شىعارماشىلىق، تانىمدىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ. ينتوناسياسى ارقىلى وقىپ اۆتودىڭ ويىن بىلۋگە، مازمۇندىق وي ەكپىنىن دۇرىس قويا بىلۋگە، وقىعاندى ءتۇسىنىپ كەيىپكەردىڭ كوڭىل – كۇيىن سەزىنىپ وقي بىلۋگە ۇيرەنەدى، بىلىمدەرى جەتىلەدى.
نەگىزگى يدەيالار:
وقۋشىلاردى تاپسىرما ورىنداۋدا وزدەرى ويلانۋعا، ءوز ويىن اشىپ ايتۋعا، ءبىر - بىرىمەن توپتاسىپ، بىرىگە وتىرىپ جۇمىس جاساۋعا توسەلدىرۋ.
تاپسىرمالار 1. اڭگىمە بويىنشا جاعدايدى تالقىلاۋ
2. ديالوگتىك سويلەسۋ
3. اۋديو - ۆيدەو كورىنىستەر
4. توپتاس - جۇپتاس - ويلان
5. سۇراق - جاۋاپ6.
كەيىنگى تاپسىرمالار وقۋ ۇردىسىندەگى وزگەرىستى وقۋشىلاردىڭ قالاي قابىلداعانىن باقىلاۋ.
باسقا ارىپتەستەرمەن اقىلداسۋ.
تاجىريبە نەگىزىندە وزگەرىستەردى سيپاتتاۋ.
جۇرگىزىلەتىن جۇمىسىم
شاتتىق شەڭبەر
- كۇلىمدەگەن كۇن مەيىرىمدى!
- كىرشىكسىز اق قار مەيىرىمدى!
- تازا ءمولدىر سۋ مەيىرىمدى!
- ءبارىمىزدى كوتەرىپ تۇرعان جەر مەيىرىمدى!
- اياۋلى انام مەيىرىمدى!
- ءقادىرلى اكەم مەيىرىمدى!
- الپەشتەگەن اجەم مەيىرىمدى!
- ەركەلەتكەن اتام مەيىرىمدى!
- جىلى ءجۇزدى ۇستازىم مەيىرىمدى!
- تاتۋ - ءتاتتى دوستارىم مەيىرىمدى
باعالاۋ كريتەرياسىمەن تانىستىرىپ، توپ باسشىلارىن سايلاپ، تاپسىرۋ.
ءى. جاڭا ساباق.
1. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
جۇمباق شەشۋ.
سابيگە ءساندى ءۇي
اناعا ءان – كۇي.
(بەسىك)
2. وي قوزعاۋ
- بەسىك دەگەن نە؟ بەسىك نەدەن جاسالعان؟
- بەسىككە جاتقان بالا بار ما؟
- بەسىككە بايلانىستى قانداي سالت – داستۇرلەردى بىلەسىڭدەر؟ سلايدقا نازار اۋدارىپ، وقۋشىلاردىڭ شىلدەحانا، بەسىك توي، قىرقىنان شىعارۋ، تۇساۋ كەسۋ تۋرالى ويلارىن تىڭداۋ.
3. قورىتىندىلاۋ.
- بەسىك - بابامىزدان قالعان كيەلى مۇلىك. قازاق بەسىكتى قاتتى قادىرلەيتىندىگى سونشا، قازاق اتاسى جاتقان بەسىككە بالاسى، نەمەرەسى، شوبەرە، شوپشەگىن بولەيدى. بەسىككە سالۋدى كورسەتۋ. ( بەينە كورىنىستەن ءۇزىندى )
4. جاڭا ماتەريالمەن جۇمىس.
- بالالار، «سارقىلماس قازىنا» ءبولىمىن وسى «بەسىك جىرىمەن» باستايمىز. ادامزاتتىڭ عاسىرلار بويى جيناقتاعان مادەني نۇسقالارى، ۇلاعاتتى سوزدەرى، كوركەم تۋىندىلارى، ۇرپاقتان – ۇرپاققا، اتادان – بالاعا ميراس رەتىندە جەتىپ وتىر. بۇل تارتۋ اتامۇرا دەپ اتالادى. قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرلى كيىم - كەشەگىنەن باستاپ، ءۇي جيھازدارى، اتا – كاسىپ قۇرال – سايماندارى، تاريحي ەسكەرتكىشتەرى، تۋعان ولكە، تۋعان جەر، تۋعان ءتىل ءبارى دە مۇرا بولعان. باستى مۇرالاردىڭ ءبىرى – «بەسىك جىرى».
1) وقۋلىقپەن جۇمىس. ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ. وقۋشىلارعا تىزبەكتەي وقىتۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ قىزمەتىنىڭ ايى: قازان. تەحنولوگيالىق كارتاسى اپتاسى: 1 ەكىنشى كىشى توبى «ءبۇلدىرشىن»
-
بىلىمدىلىك: قازاقستاندا كەڭەس وكىمەتىنىڭ ۇجىمداستىرۋ جىلدارىندا جۇرگىزگەن زۇلمات ساياساتىنىڭ سالدارى، گەنوسيد ساياساتىنىڭ ءمان - ماعىناسى، بارىسى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
