InfoHub Logo

ۋبايتجانوۆا ايسۋلۋ
اقتوبە قالاسى، №8 ورتا مەكتەپ
ءبىلىم جارىعى - الىپپە
ماقساتى: ءار وقۋشىنىڭ ساباقتان تىس ۋاقىتتا اينالىساتىن ءىس - ارەكەتتەرى ارقىلى يكەمدىلىگىن قابىلەتتەرىن كورسەتۋ، شىعارماشىلىق مۇمكىندىكتەرىن اشۋ؛
العان بىلىمدەرىن ورتاعا سالۋ، بايقاتۋ، ولاردىڭ وي ءورىسىن، ءتىل بايلىقتارىن، تاپقىرلىق، ىزگىلىك قاسيەتتەرىن دامىتۋ.
وقۋشىلاردىڭ اتا - انا، وتان، ەل، بولاشاق الدىنداعى بورىشىن سەزىنۋگە، ەلىن، وتانىن سۇيۋگە، ونى قورعاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار، شار، گۇلدەر، ارىپتەر، شىرشا، كەيىپكەرلەر كوستيۋمدەرى.
ءوتىلۋ بارىسى
1 - جۇرگىزۋشى: - قۋانىش بۇگىن مەرەكە،
شۋاعىن شاشىپ تۇر الەم.
تويعا كەلگەن قۋانىپ،
قوناقتار سىزگە مىڭ سالەم!
2 - جۇرگىزۋشى: - بۇكىل قازاق بالاسى دارىپتەگەن،
قوشتاسپاقپىز سۇيىكتى الىپپەمەن.
ريزامىز ءبارىمىزدى تانىستىرعان
ءسوز بەن دىبىس ءار ءتۇرلى ارىپتەرمەن.
3 - جۇرگىزۋشى: - قۇرمەتتى قوناقتار، قىمباتتى ۇستازدار، ءقادىرلى اتا - انا! ءبىزدىڭ بۇل مەرەكەمىز سۇيىكتى الىپپەمىزگە ارنالماق.
بىرگە: - بۇگىنگى مەرەكەمىزگە قوش كەلدىڭىزدەر!
ورتاعا بالالار كەلەدى.
حور: «الىپپە»
1. ۇيرەتەدى الىپپە
42 ارىپكە
ەڭ العاشقى كىتابىڭ
الىپپەنى دارىپتە
قايىرماسى:
ا دەگەنىم انا
ءا دەگەنىم اكە
ب دەگەنىم بالا
ەستىپ جۇرمە شالا
ا دەگەنىم اتا
ءا دەگەنىم اجە
ب دەگەنىم باتا
مۇنى ەستە ساقتاشى.
2. الىپپەنى الايىق
پاراقتاپ ءبىز قارايىق
ارىپتەردى ۇيرەنىپ
اسەم انگە سالايىق
قايىرماسى
- بالالار، وسى بىزدەر قاندايمىز؟
1. مىڭ بۇرالعان ءبيشىمىز
2. بۇلبۇل قۇستاي ءانشىمىز
3. ءبىز قىزىقپىز، قىزىقپىز.
4. ءسال ەركەلەۋ بۇزىقپىز.
5. ءبىز شەبەرمىز
6. اقىلدىمىز
7. ۇلكەنگە ىزەتتىمىز
8. كىشىگە قامقورشىمىز
9. كوپ وقيمىز
10. تەرەڭ توقيمىز
11. ونەرلىمىز
12. جانىپ تۇرعان شىراقپىز
13. تولقىندى سۋ بۇلاقپىز
14. ەلىمىزدى وركەندەتىن
15. قازاق ءتىلىن كوركەمدەتەتىن
16. بابالارعا تاعزىم ەتەتىن
17. انالارعا باس يەتىن.
18. ەلتاڭباسىمەن ەڭسەلى
19. تۋىمەن تۇعىرلى
20. انۇرانمەن ايباتتى
حورمەن: «ءبىز قازاق ەلىنىڭ بولاشاعىمىز!»
- سىرلى ارىپتەر ءسوز ءتۇيىپ،
سابىرمەن ساعان قارايدى.
سىرلارىن بىلسەڭ، باس ءيىپ،
كەرەگىڭە جارايدى.- دەپ اقىندار جىرلاعانداي، ءاربىر ءارىپ جاڭا ءسوزدىڭ باستاۋى. ولاي بولسا ارىپتەر نە دەيدى؟ قۇلاق تۇرەيىك!
«ارىپتەر تالاسى»
ا: - ءالفاۆيتتىڭ «ا» تۇرادى باسىندا.
ب: - «ا»- دان كەيىن «ب» تۇرادى قاسىندا.
ءا: - كىم ايتادى، «ءا» عوي ونىڭ قاسىندا
تۇر ورنىمنان، كۇش كورسەتىپ باسىنبا.
ت: - سەنى كىم، ءارىپ - دەيدى؟
الىبەك ەمەس، اليبەك - دەيدى.
ءاسيا ەمەس، اسيا - دەيدى
ارتىقسىڭ سەن، تۇر بىلاي.
ءا: - راس - اۋ سەنىڭ ءسوزىڭ،
كوردى عوي تالاي كوزىم.
ءا ەمەس ا ەكەنىن
اسەم ەمەس، اسەم - دەيدى.
ايگەرىم - ايگەرىم بۇل
مەنى ەشكىم ەلەمەيدى.
الفاۆيت:
- رەنجىمە قاراعىم،
امان بولسىن قازاعىم
ا - دان كەيىن اۋىسپاستاي قادامىڭ.
اتى وزگەرگەن ارۋلار مەن اۋىلدار
ادەمى بوپ «ءا» دىبىسىن قابىلدار
اكەسى بار، اجەسى بار ادامدار
«ءا» بار ءسوزدى ەندى دۇرىس جازا الار.
7. مىنا سوزدەن كەيىن بيلىك كورسەتكەن «ب» دىبىسى جىم بولدى. باسقا دا ورىنعا تالاسقانداردار ءۇنسىز قالادى.
الفاۆيت:
- سان ءارىپتى ۇيرەندىك
بۇگىن بىزگە سەنىڭدەر.
ارىپتەر الەمىنە
ساياحاتتاپ كورىڭدەر.
ت - تاۋەلسىز ەلدە تۇراعىم، تاۋەلسىزدىك جىر ءانىم.
ءا - اسپەتتەپ سالت پەن ادەپتى، بولامىز بالا ادەپتى.
ۋ - ۋادەگە بەرىك بولامىز، دوسقا سەرىك بولامىز.
ە - ەلىم دەپ مەن جار سالام، ەلىممەنەن
ماقتانام.
ل - لايىم بولسىن ەل امان، نەسىبەسى مول زامان.
س - سەنىمىن ەلدىڭ اقتايمىز، جاقسى ىستەر
جاسايمىز.
ءى - ىزگىلىك نۇرىن شاشاتىن، جاساسىن قازاقستانىم!
ز - زەيىنگە ءبارىن توقيمىز، ساباقتى 5 - كە وقيمىز.
د - دالامىزداي كەڭ پەيىلدى، ماقتان تۇتام ەلىمدى.
ءى - ىزەتتى بالا بولامىز، ۇلكەنىڭ ءتىلىن الامىز.
ك - كەلەشەككە نىق باسقان، ءبىز باقىتتى بالدىرعان!
- قانداي ءسوز شىقتى، بالالار؟
- تاۋەلسىزدىك
- بيىل تاۋەلسىزدىگىمىزگە نەشە جىل تولدى؟
- 24 جىل
حور: «وتان»
بار كىتاپقا باس بولعان
الىپپە – عىلىم اناسى.
الىپپەدەن باستالعان
دانالىقتىڭ داناسى.
الىپپە ساۋاتىڭمەن سانامدى اشتىڭ،
دوستارىممەن تەڭدەس ارالاستىم.
ۇيرەنىپ، ارىپتەر مەن اڭگىمەنى،
كۇن سايىن العا قاراي قادام باستىم.
الىپپە جارتى جىلداي جولداس بولدىم،
انا تىلگە اكەلىپ جالعاستىردىڭ.
ءار ءارىپتى قوستىرىپ، ءسوزىن قۇراپ،
حات تانىتىپ، العاش سەن كوزىمدى اشتىڭ.
قوش بولىپ تۇر، الىپپە، انامدايسىڭ،
جاقسى بول دەپ، بىزدەرگە الاڭدايسىڭ.
مەن ۇيرەتكەن ءارىپتىڭ قۇدىرەتىمەن،
دەيسىڭ بىزگە كىرپىش بولىپ قالانعايسىڭ.
ورىندايمىز الىپپە اقىلىڭدى،
جارىسقاندا جازامىن تاقىمىمدى.
قانداي قيىن جۇمباقتى شەشۋ ءۇشىن،
ارتتىرامىن عىلىمعا قۇشتارلىقتى.
ەندى ءبىز جازا بىلەمىز،
ءارىپتى قوسىپ ارىپكە
ريزا بوپ ساعان جۇرەمىز
سۇيىكتى ءبىزدىڭ الىپپە!
حور: «راحمەت ساعان، الىپپە!»
مۋزىكا اۋەنى. ورتادا شىرشا. شىرشادا «قوياندار! جاقىن ماڭدا تۇلكى ءجۇر.» دەگەن ەسكەرتۋ ىلىنگەن. شىرشا جانىندا ايۋ وتىر. قوياندار مۋزىكا اۋەنىمەن بيلەي جونەلەدى.
1 - قويان: - مىنە كەرەمەت، ىزدەپ جۇرگەن شىرشامىز مۇندا تۇر ەكەن عوي!
2 - قويان: - الاقاي، الاقاي! تاۋىپ الدىق!
ايۋ: - اۋ، كوجەكتەرىم، سەندەر نە ىستەپ جۇرسىڭدەر مۇندا؟ مۇنداعى جازۋدى كورمەي تۇرسىڭدار ما؟
1 - قويان: - جوووقققق.... ءبىز ءالى وقي المايمىز عوي.
ايۋ: - ءماسساعان، بۇلارىڭ بولمايدى عوي جاستار - اۋ. وقي الماۋ ۇيات قوي. قازىرگى زامان بىلىمدىنىكى. ءتىپتى شەت ءتىلىن دە ءبىلۋ كەرەك.
2 - قويان: يا قوڭىر ايۋ، ءبىز شەت ءتىلىن بىلەمىز جانە تۇسىنەمىز.
ايۋ: - وي، جارايسىڭدار! سوندا قاي ءتىلدى بىلەسىڭدەر؟
1 - قويان: مىسالى مەن يتتەردىڭ ءتىلىن تۇسىنەمىن. اف - اف...
2 - قويان: ال مەن، مىسىقتاردىڭ ءتىلىن جاقسى بىلەمىن. مياۋ - مياۋ....
ايۋ: - وتە جاقسى. بۇل تىلدەر سەندەرگە ومىردە كەرەك بولادى. دەگەنمەن سەندەر مىندەتتى تۇردە وقىپ، جازۋدىڭ ماڭىزدى ەكەنىن ەستە ساقتاڭدار.
وسى كەزدە الىستان تۇلكىنىڭ داۋىسى ەستىلەدى.
- ۋ - ۋ - ۋ - ۋ - ۋ...
ەكى قويان: - وييي...
شىرشا تۇبىنە جاسىرىنادى.
تۇلكى كەلەدى.
- قورباڭباي، سەن مۇنداعى جازۋدى تاعى ءىلىپ قويعانبىسىڭ. نە دەگەن باسسىزدىق. (جان - جاعىن يىسكەلەپ...) مۇندا جۇرگەن كوجەكتەردى كورمەدىڭ بە؟
ايۋ: - جوووووقققق، كورمەدىم.
تۇلكى: - وندا ارت جاعىڭداعى شىرشا تۇبىندە جاتقان نە ەكەن؟ قاراپ جىبەرشى جاقىن تۇرسىڭ عوي.
ايۋ: - مەنىڭشە ول - يت. ال ونىڭ ار جاعىندا اڭشى كەلە جاتىر عوي دەيمىن. (قوياندان يت بولىپ ۇرەدى)
تۇلكى: - وي، يت دەيسىڭ بە؟ اڭشى دا كەلە جاتىر ما؟ ەندەشە تەزىرەك كەتىپ قالايىن. سەن ولاردى جىبەرمەي قويا تۇر (تۇلكى قاشا جونەلەدى).
قوياندار قۋانا سەكىرىپ شىعادى.
- قورباڭباي، راحمەت ساعان!
ايۋ: - ا - ا - ا - ا - ا... سەندەرگە ۇيرەنگەن تىلدەرىڭ كومەكتەستى مە؟
- ءياااا...
ايۋ: - كوردىڭدەر مە، سەندەر وقۋدى بىلگەندە مۇنداعى جازۋدى دا وقي العان بولار ەدىڭدەر (شىرشانى كورسەتەدى). مۇندا تۇلكى جۇرگەنى تۋرالى سەندەرگە ەسكەرتىلگەن ەدى.
1 - قويان: - ءيا، ءبىز وقۋدىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن تۇسىندىك. ەندى بارلىق ارىپتەردى ۇيرەنىپ، وقۋ مەن جازۋدى دا مەڭگەرەمىز دەپ ۋادە بەرەمىز.
بي. ياسمين
ورتاعا ەرتەگى كەيىپكەرى شىعادى.
- بالالار، سەندەر مەنى تانيسىڭدار ما؟
- ءياااا...
- مەن دە بۇگىن سەندەردىڭ مەرەكەلەرىڭە كەلدىم. سەندەردىڭ بىلىمدەرىڭدى سىناماقپىن. دايىنسىڭدار ما؟
- ەندەشە ءبارىمىز ەكرانعا قارايىق. مەنىڭ العاشقى تاپسىرمام.
1 - تاپسىرما: ورىندارى اۋىستىرىلىپ بەرىلگەن ارىپتەردەن سوزدەر قۇراستىرۋ.
- جارايسىڭدار بالالار! ەندى ورتاعا ۇستازىمىزدى شاقىرايىق.
ءمۇعالىم: - قۇرمەتتى اتا - انالار! بۇگىن سىزدەر بالالارىمىزدىڭ الىپپەنى اياقتاپ، ءبىلىمنىڭ كەڭ جولىنا اياق باسقانىنىڭ كۋاسى بولىپ وتىرسىزدار. بالالاردىڭ 4 اي ىشىندە قيىن دا جاۋاپكەرشىلىگى مىقتى جولدان وتۋىنە كومەك بەرىپ، دەمەۋ جاساعاندارىڭىز ءۇشىن ۇلكەن العىسىمدى بىلدىرەمىن.
- سىزدەر دە بالالارمەن بىرگە وقىپ، جازىپ، ءتۇرلى تاپسىرمالاردى ورىندادىڭىزدار. بۇگىنگى كۇن سىزدەر ءۇشىن دە ەرەكشە. ەندەشە سىزدەردىڭ دە بىلىمدەرىڭىزدى سىناپ كورەلىك.
ويىن شارتى: ارىپتەردەن جۇمباقتار شەشۋ ارقىلى سوزدەر قۇراستىرۋ.
1. تەمىردەن تاعا سوعار،
2. وقۋشى باعا الار.
3. اتا بەرەر باتا.
4. نان كومەتىن تابا.
بي: «كوڭىلدى بالالار»

ءان: «ۇستازىم» راديا
- مىنەكەي، بۇگىن ءبىز سۇيىكتى الىپپەمىزدى اياقتاپ، العىسىمىزدى ءبىلدىرىپ جاتىرمىز. ءبىزدىڭ مەرەكەمىزگە قوناقتار دا كەلىپ وتىر ەكەن. ەندەشە قۇتتىقتاۋ ءسوزدى مەكتەبىمىزدىڭ باسشىسى ايسۇلۋ بەرىكقىزىنا بەرەلىك.
ءان: «مەن قازاقتىڭ قىزىمىن» دايانا
- بۇل مەرەكە سەنىڭ ارقاڭ اتا - انا،
ءبىر مەن ءۇشىن كەرەكتىنى تاباسىڭ
بالاڭ جاقسى دەگەن ءسوزدى ەستىسەڭ
كۇلىمسىرەپ، ءبىر قۋانىپ قالاسىڭ، - دەپ، قۇتتىقتاۋ ءسوز كەزەگىن اتا - انالارىمىزعا بەرەلىك.
بي: «جۇمىر قىلىش»
- «5» بولسىن الار باعامىز،
بىلىمنەن باقىت تابامىز.
ونەر - ءبىلىم كوپ توقىپ،
وسە بەرسىن سانامىز!
حورمەن: تانىستىرىپ ارىپپەن، تاقىلداتىپ سويلەتكەن، راحمەت، ساعان الىپپەم!
ءان: «ارداقتى ۇستازىم» ەرنار