ءبىز دوستىقتى سۇيەمىز
ءبىز دوستىقتى سۇيەمىز
ماقساتى:
1. «دوستىق»، «ءوزارا سىيلاستىق» ۇعىمدارىنىڭ ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارى رەتىندەگى ءمانىن اشۋ.
2. تاۋەلسىزدىك جايىندا تۇسىنىك بەرۋ
مىندەتتەرى: - وقۋشى، ءمۇعالىم جانە اتا – انا اراسىندا جاعىمدى قارىم – قاتىناس جاساۋعا، اتا – انالاردىڭ مەكتەپ ومىرىنە ارالاسۋىنا، وزدەرىنىڭ بالا الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىكتەرىن، ولارعا قاجەت ەكەندىگىن سەزىنۋگە باعدارلاۋ. ءوزارا سىيلاستىق، ءوزارا تۇسىنىستىك، ءوزارا كومەك قارىم – قاتىناستارىن دامىتۋ، وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ. وتباسى – وتاننىڭ ءبىر بولشەگى ەكەندىگىن ۇعىندىرىپ، وقۋشىلاردى ىنتىماق پەن بىرلىككە، تاتۋلىق پەن ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكى قۇرالدار. سيۋجەتتى سۋرەتتەر، ۇلەستىرمە قاعازدار،، جۇرەكشەلەر، سلايدتتار
ءادىسى: اتا – انالار مەن بالالاردان قۇرالعان كوماندالار اراسىنداعى سايىس تۇرىندە وتەدى
كىرىسپە ءسوز:
بۇگىنگى ءبىزدىڭ اتا – انالارمەن بىرلەسىپ وتكىزگەلى وتىرعان ساباعىمىز تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 25 جىلدىق مەرەي تويىنا ارنالىپ وتكىزىلمەك. ءبىز دە تاۋەلسىزدىگىمىزگە ءوز ۇلەسىمىزدى وسى ءىس – شارا ارقىلى قوسپاقشىمىز. ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «ءبىز دوستىقتى سۇيەمىز» دەپ اتالادى. سەبەبى، دوستىق بار جەردە بىرلىك، تاتۋلىق بولادى. سول دوستىقتىڭ ارقاسىندا وسىنداي بەيبىت جەردە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. تاۋەلسىزدىك بىزگە بەرىلگەن ب ا ق. اتا - بابامىز وسى كۇندى اڭساپ كەتكەن. پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى ايتپاقشى: 21 عاسىردىڭ ەڭ باستى زاڭى – تاتۋلىق!
ەندى ءبىزدىڭ سىنىبىمىزدىڭ قانشالىقتى تاتۋ ەكەنىن تەكسەرەيىك: ءقازىر قانشالىقتى تاتۋ ەكەنىمىزدى كورسەتىپ ەكى – ەكىدەن ءبىر بىرىمىزگە دوستىق قۇشاعىن جايايىق. ەندى تورتەۋدەن. ال بۇل جولى سەگىزدەن. وسى قۇشاقتاسقان كۇيى توپتارعا ءبولىنىپ توپتارىڭىزعا وتىرا قويىڭدار
سىنىپ وقۋشىلارى مەن اتا – انالاردان ءۇش توپ قۇرالىپ، توپتارعا ات قويىلادى.
1 – توپ – جىگەر توبى.
2 – توپ – بىرلىك توبى
3 – توپ – پاراسات توبى
ەرتەدە ەل اراسىندا جاۋگەرشىلىك ءجيى بولاتىن كەزدە قازاقتىڭ ەكى جاۋىنگەرى ءتوس قاعىسىپ دوس بولادى.
بىردە اسكەرلەر ءبىر وزەننىڭ بويىندا قوس تىگىپ دامىلداپتى. تۇتقيىلدان جاۋدىڭ قالىڭ قولى شابۋىل جاساپتى. مالدى ايداپ، مۇلىكتەرىن تيەپ كەتىپتى. قولعا تۇسكەن ازاماتتاردى ايداپ اكەتىپتى. الگى ەكى دوستىڭ بىرەۋى جاۋ قولىنا تۇسەدى. دوسىنىڭ قولعا ءتۇسىپ قالعانىن ەستىگەن ەكىنشى باتىر كۇزدىڭ قارا سۋىعىن ەلەمەستەن وزەندى مالتىپ ءوتىپ، جاۋ جاتقان جاعاعا كەلەدى. انتالاعان جاۋ اسكەرلەرى ونى تارپا باس سالادى. جاۋىنگەر ءوزىن قولباسىنا اپارۋىن وتىنەدى. الىپ كەلگەن سوڭ ول جاۋدىڭ قولباسىنا:
- مەن قولدارىڭا تۇسكەن ءبىر جاۋىنگەرگە قۇن تولەپ، ساتىپ الۋعا كەلدىم. مەنىڭ وعان ايىرباستاپ بەرەر مالىم - مۇلكىم جوق. ءبىر - اق نارسە بەرەمىن. ول - ءوزىمنىڭ ءومىرىم. دوسىمدى بوساتىڭدار، ول ءۇشىن مەنىڭ ءومىرىمدى الىڭدار، - دەيدى.
قولباسى ويلانىپ وتىرىپ، ونى سىناماق بولادى دا:
- جارايدى، مەن سەنى قىرشىنىڭنان قيماي - اق قويايىن. ماعان سول ءومىرىڭنىڭ ءبىر بولشەگىن عانا بەرسەڭ بولادى، - دەيدى.
- ول نە؟ – دەيدى دوسىن قۇتقارۋعا اسىققان جىگىت.
- ماعان سەنىڭ كوزدەرىڭ كەرەك؟ – دەيدى قولباسى، - ەكى كوزىڭدى ويىپ الامىن.
- ول دا بولسىن، كوزىمدى ال دا، دوسىمدى تەزىرەك بوسات، - دەيدى.
جىگىت بۇل سىننان سۇرىنبەي وتەدى.
الگى جاۋىنگەر تۇتقىننان بوساعان دوسىنىڭ يىعىنا قولىن سالىپ، زاعيپ كۇيى قۋانىپ، كۇلىمدەپ كەلە جاتادى.
مۇنى كورگەن جاۋدىڭ قولباسى: «مىناداي ەرلەرى بار حالىقتى تۇتقيىلدان كەلىپ، قاپىدا باس سالعان جاعدايدا بولماسا، بەتپە - بەت ۇرىستا جەڭۋ قيىنعا سوعادى.» دەپ تۇيەدى. ءسويتىپ ءوز اسكەرلەرىنە شەگىنۋگە بۇيرىق بەرىپتى.
اڭگىمەدە نە تۋرالى ايتىلدى. ءبىزدى نەگە ۇيرەتەدى؟
– سەندەردىڭ ويلارىڭشا « دوستىق» دەگەنىمىز نە؟ دوستىقتىڭ سەندەردىڭ ومىرلەرىڭدە الاتىن ءرولى قانداي؟ وسى سۇراقتارعا سەندەر كەلەسى بولىمىمىزدە
1 - ءبولىم. ويلان - بىرىك - ءبولىس
سەندەر دوستىق تاقىرىبىن توپتارىڭمەن ورتاعا سالىپ ويلانىڭدار، سول ويلارىڭمەن سىنىپپەن بولىسەسىڭدەر بۇل تاقىرىپتى ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمەن بايلانىستىرىپ ايتۋعا بولادى.
2 - ءبولىم
ءار توپ بۇگىنگى تاقىرىبىمىزعا قاتىستى قانداي اقىن، جازۋشىلارىمىزدىڭ ولەڭ شۋماقتارىن بىلەسىڭدەر.
1) نە جەتەدى ناعىز دوسقا اسىلعا،
قۋانساڭ دا، قايعىرساڭ دا قاسىڭدا
قينالادى - سەن قينالساڭ بولعانى،
ۇيىقتاماساڭ - ۇيىقتامايدى ول داعى
2) دوسىم، ساعان سەنەمىن، سەنىپ وتەم،
جولدى بوتەن دەمەيمىن، ءجونى بوتەن.
دوستىق دەگەن – ادامنىڭ كورىگى ەكەن،
دوستىق دەگەن – اقىلدىڭ سەرىگى ەكەن.
قىران – كۇلكى تاماشا – ءبارى وسىندا،
وتىرمىن دۋمان اسىپ جاتقانىمەن
ولقى تۇر كوڭىلىم مەنىڭ ناناسىڭ با؟
3) تۋسىنە بىلگەن ادامگا دوستىق قىمبات
بىرگە ويناپ كۋلگەن جاستىق قىمبات
ال ەگەر دوسى جوق ادام بولسا
ول ادامگا ءومىردىڭ نەسى قىمبات
4) دوسىم، ساگان سەنەمىن، سەنىپ وتەم،
جولى بوتەن دەمەيىن، ءجونى بوتەن
دوستىق دەگەن - ادامنىڭ كورىگى ەكەن،
دوستىق دەگەن - ادالدىڭ سەرىگى ەكەن
5) ءومىر دەگەن ءوسىپ تۇرعان گۇل ەمەس پە،
سول ءومىردىڭ ناعىز گ ۇلى ءبىز ەمەس پە
ءاربىر جان دوستارىمەن بىرگە بولسا،
ءومىردىڭ ەڭ قىزىعى سول ەمەس پە!
6) ناعىز دوستار ءبىر - بىرىنە ۇناعان.
قيىندىقتا ءبىرىن - ءبىرى سىناعان.
مۇمكىن ەمەس دوسسىز ەمەس ءومىر سۇرۋدە،
سۇيەۋ بولار شاقتارىڭدا قۇلاعان.
7. دوسى ءۇشىن دوس كونەدى بەينەتكە،
دوس دەگەن ءسوز ەڭ ءقادىرلى جەر - كوكتە،
جاقسىلاردىڭ ايرىلماس دوسى كوپ.
قولىن بەرگەن قيىنشىلىق كەزدەسسە.
8. دوستارىمدى سۇيەمىن بىرگە جۇرگەن،
بىرگە ويناپ، مەنىمەن بىرگە كۇلگەن.
دوستار دەگەن جانىڭنىڭ ءبىر بولشەگى
ورىن العان جۇرەكتىڭ ءبىر تۇبىنەن.
3 - ءبولىم. شىعارماشىلىق جۇمىس. «بالعىن بوياۋ» ايدارى. ءار توپتارعا مىنا كونۆەرتتەگى تاقىرىپتارعا بايلانىستى «كوپ اقشاڭ بولعانشا، كوپ دوسىڭ بولسىن»، «بىرلىك ءتۇبى - بەرە»، «تاتۋلىق تابىلماس باقىت سۋرەت سالادى جانە سالعان سۋرەتتەرىن قورعايدى.
ەندى بالالارىمىز شىعارماشىلىق جۇمىسپەن اينالىسىپ وتىرعاندا، ءبىز بۇگىنگى اشىق تاربيە ساعاتىمىزعا قوناق بولىپ كەلىپ وتىرعان اتا - انالارىمىزدان قوناق كادە سۇرايمىز
4 - ءبولىم. جاعداياتتان شىعۋ
1. سەنىڭ ەڭ جاقىن دوسىڭ وزىنەن كىشى بالانىڭ ۇيالى تەلەفونىن تارتىپ الدى. سىنىپ جينالىسىندا ونى تالقىلاپ جاتىر. ول سەنەن كومەك كۇتىپ وتىر. سەن نە ايتار ەدىڭ؟
2. سەنىڭ دوسىڭدى ۇلكەن بالالار كۇش كورسەتىپ سوعىپ جاتىر. سەنىڭ ولارعا شاماڭ جەتپەيدى. سەن نە ىستەيسىڭ؟
3. سىنىپتا ءبىر اڭگىمەدە دوسىڭ ەكەۋىڭنىڭ پىكىرىڭ ءبىر - بىرىنە كەرەعار كەلىپ قالدى. بۇل جاعدايدا سەن نە ىستەيسىڭ؟
4. سەن اسىعىپ باراسىڭ، ەشقانداي كەشىگۋگە بولمايتىن كەزدەسۋىڭ بار. دوسىڭ ساعان تەز كەلىپ كەتشى، ءبىر جاعدايمەن وتە قاتتى قىسىلىپ تۇرمىن دەدى. سەنىڭ ارەكەتىڭ.
5. سەنىڭ ەڭ جاقىن دوسىڭ جاعىمسىز قىلىق ىستەدى. سىنىپ جينالىسىندا ونى تالقىلاپ جاتىر. ول سەنەن كومەك كۇتىپ وتىر. سەن نە ايتار ەدىڭ؟
6. اناڭ ساباقتان قايتقاندا نان الا كەل دەپ اقشا بەردى. سەنى ۇيدەگىلەر كۇتىپ وتىر. تۇسكى تاماققا نان كەلەدى دەپ. دوسىڭ دا اناسى نان الا كەل دەگەن اقشاسىن جوعالتىپ الىپ نە ىستەرىن بىلمەي تۇر. نە ىستەيسىڭ؟
كەلەسى كەزەكتى بالالاردىڭ دايىنداعان كورىنىسىن تاماشالايىق
دوستار تۋرالى رويگىمىزدى تاماشالاڭىزدار
اتا - انالارمەن سۇحبات
5 - ءبولىم ماقال – ماتەل جارىسى. «ماقال ايتساڭ – جول كورسەتتىڭ، ماتەل ايتساڭ – جانىمدى جايلاندىردىڭ» دەمەكشى، ماقال – ماتەل ايتىپ جارىسايىق.
«كەمشىلىكسىز …. ىزدەگەن ادام …. قالادى».
2. «دۇشپان …. ايتادى، دوس…. ايتادى».
3. «جاڭىلمايتىن … جوق، سۇرىنبەيتىن تۇياق …….».
4. «…. جاڭاسى جاقسى، … كونەسى جاقسى.».
5. «………. اقشاڭ بولعانشا، كوپ دوسىڭ …».
6. «دوسى كوپپەن ….،
دوسى جوقپەن …».
7. «دوسى …، ءوزى دە جاقسى».
8. «…. باسقا قارايدى،
… اياققا قارايدى».
9. «اقىلسىز …. اقىلدى دۇشپان ….».
10. « دوسىڭ مىڭ ….،
… بىرەۋ بولسا دا كوپ».
11. « … ادام تامىرى جوق … تەڭ»
12. « … دوس بولساڭ،
ساسقاندا اقىلىڭ ايتار.
… دوس بولساڭ،
توپ ىشىندە بەتىڭ قايتار».
جاۋاپتارى
1. «كەمشىلىكسىز دوس ىزدەگەن ادام دوسسىز قالادى».
2. «دۇشپان كۇلدىرىپ ايتادى، دوس جىلاتىپ ايتادى.
3. «جاڭىلمايتىن جاق جوق، سۇرىنبەيتىن تۇياق جوق».
4. «كيىمنىڭ جاڭاسى جاقسى، دوستىڭ كونەسى جاقسى».
5. « كوپ اقشاڭ بولعانشا، كوپ دوسىڭ بولسىن».
6. «دوسى جوقپەن سىرلاس،
دوسى كوپپەن سىيلاس».
7. «دوسى جاقسىنىڭ - ءوزى دە جاقسى».
8. «دوس باسقا قارايدى،
دۇشپان اياققا قارايدى».
9. «اقىلسىز دوستان اقىلدى دۇشپان ارتىق».
10. «دوسىڭ مىڭ بولسا دا - از،
دۇشپانىڭ بىرەۋ بولسا دا - كوپ».
11. «دوسسىز ادام تامىرى جوق اعاشپەن تەڭ»
12. «بىلىمدىمەن دوس بولساڭ،
ساسقاندا اقىلىڭ ايتار.
بىلىمسىزبەن دوس بولساڭ،
توپ ىشىندە بەتىڭ قايتار».
قورىتىندى: جۇرەكتەن جۇرەككە. ءار توپ بالالارى وزدەرىڭنىڭ دوستىق تىلەكتەرىڭدى جۇرەكشەلەرگە جازىپ. اتا – انالارىمىزعا بەرەمىز. ال اتا - انلارىمىز بالا ول جۇرەكتەردى تاقتاداعى كۇن شاپاعىنا جاپسىارىنىڭ تىلەكتەرىن «دوستىق» اعاشىنا جاپسىرادى. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 23 جىلدىعىنا وراي «ءبىز دوستىقتى سۇيەمىز» تاقىرىبىندا وتكەن جارىس ساباققا قاتىسقان اتا – انالاردىڭ پىكىرى تىڭدالادى.
ماتەماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى: ابدىقوجايەۆا ايگەرىم
ماقساتى:
1. «دوستىق»، «ءوزارا سىيلاستىق» ۇعىمدارىنىڭ ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارى رەتىندەگى ءمانىن اشۋ.
2. تاۋەلسىزدىك جايىندا تۇسىنىك بەرۋ
مىندەتتەرى: - وقۋشى، ءمۇعالىم جانە اتا – انا اراسىندا جاعىمدى قارىم – قاتىناس جاساۋعا، اتا – انالاردىڭ مەكتەپ ومىرىنە ارالاسۋىنا، وزدەرىنىڭ بالا الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىكتەرىن، ولارعا قاجەت ەكەندىگىن سەزىنۋگە باعدارلاۋ. ءوزارا سىيلاستىق، ءوزارا تۇسىنىستىك، ءوزارا كومەك قارىم – قاتىناستارىن دامىتۋ، وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ. وتباسى – وتاننىڭ ءبىر بولشەگى ەكەندىگىن ۇعىندىرىپ، وقۋشىلاردى ىنتىماق پەن بىرلىككە، تاتۋلىق پەن ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكى قۇرالدار. سيۋجەتتى سۋرەتتەر، ۇلەستىرمە قاعازدار،، جۇرەكشەلەر، سلايدتتار
ءادىسى: اتا – انالار مەن بالالاردان قۇرالعان كوماندالار اراسىنداعى سايىس تۇرىندە وتەدى
كىرىسپە ءسوز:
بۇگىنگى ءبىزدىڭ اتا – انالارمەن بىرلەسىپ وتكىزگەلى وتىرعان ساباعىمىز تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 25 جىلدىق مەرەي تويىنا ارنالىپ وتكىزىلمەك. ءبىز دە تاۋەلسىزدىگىمىزگە ءوز ۇلەسىمىزدى وسى ءىس – شارا ارقىلى قوسپاقشىمىز. ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «ءبىز دوستىقتى سۇيەمىز» دەپ اتالادى. سەبەبى، دوستىق بار جەردە بىرلىك، تاتۋلىق بولادى. سول دوستىقتىڭ ارقاسىندا وسىنداي بەيبىت جەردە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. تاۋەلسىزدىك بىزگە بەرىلگەن ب ا ق. اتا - بابامىز وسى كۇندى اڭساپ كەتكەن. پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى ايتپاقشى: 21 عاسىردىڭ ەڭ باستى زاڭى – تاتۋلىق!
ەندى ءبىزدىڭ سىنىبىمىزدىڭ قانشالىقتى تاتۋ ەكەنىن تەكسەرەيىك: ءقازىر قانشالىقتى تاتۋ ەكەنىمىزدى كورسەتىپ ەكى – ەكىدەن ءبىر بىرىمىزگە دوستىق قۇشاعىن جايايىق. ەندى تورتەۋدەن. ال بۇل جولى سەگىزدەن. وسى قۇشاقتاسقان كۇيى توپتارعا ءبولىنىپ توپتارىڭىزعا وتىرا قويىڭدار
سىنىپ وقۋشىلارى مەن اتا – انالاردان ءۇش توپ قۇرالىپ، توپتارعا ات قويىلادى.
1 – توپ – جىگەر توبى.
2 – توپ – بىرلىك توبى
3 – توپ – پاراسات توبى
ەرتەدە ەل اراسىندا جاۋگەرشىلىك ءجيى بولاتىن كەزدە قازاقتىڭ ەكى جاۋىنگەرى ءتوس قاعىسىپ دوس بولادى.
بىردە اسكەرلەر ءبىر وزەننىڭ بويىندا قوس تىگىپ دامىلداپتى. تۇتقيىلدان جاۋدىڭ قالىڭ قولى شابۋىل جاساپتى. مالدى ايداپ، مۇلىكتەرىن تيەپ كەتىپتى. قولعا تۇسكەن ازاماتتاردى ايداپ اكەتىپتى. الگى ەكى دوستىڭ بىرەۋى جاۋ قولىنا تۇسەدى. دوسىنىڭ قولعا ءتۇسىپ قالعانىن ەستىگەن ەكىنشى باتىر كۇزدىڭ قارا سۋىعىن ەلەمەستەن وزەندى مالتىپ ءوتىپ، جاۋ جاتقان جاعاعا كەلەدى. انتالاعان جاۋ اسكەرلەرى ونى تارپا باس سالادى. جاۋىنگەر ءوزىن قولباسىنا اپارۋىن وتىنەدى. الىپ كەلگەن سوڭ ول جاۋدىڭ قولباسىنا:
- مەن قولدارىڭا تۇسكەن ءبىر جاۋىنگەرگە قۇن تولەپ، ساتىپ الۋعا كەلدىم. مەنىڭ وعان ايىرباستاپ بەرەر مالىم - مۇلكىم جوق. ءبىر - اق نارسە بەرەمىن. ول - ءوزىمنىڭ ءومىرىم. دوسىمدى بوساتىڭدار، ول ءۇشىن مەنىڭ ءومىرىمدى الىڭدار، - دەيدى.
قولباسى ويلانىپ وتىرىپ، ونى سىناماق بولادى دا:
- جارايدى، مەن سەنى قىرشىنىڭنان قيماي - اق قويايىن. ماعان سول ءومىرىڭنىڭ ءبىر بولشەگىن عانا بەرسەڭ بولادى، - دەيدى.
- ول نە؟ – دەيدى دوسىن قۇتقارۋعا اسىققان جىگىت.
- ماعان سەنىڭ كوزدەرىڭ كەرەك؟ – دەيدى قولباسى، - ەكى كوزىڭدى ويىپ الامىن.
- ول دا بولسىن، كوزىمدى ال دا، دوسىمدى تەزىرەك بوسات، - دەيدى.
جىگىت بۇل سىننان سۇرىنبەي وتەدى.
الگى جاۋىنگەر تۇتقىننان بوساعان دوسىنىڭ يىعىنا قولىن سالىپ، زاعيپ كۇيى قۋانىپ، كۇلىمدەپ كەلە جاتادى.
مۇنى كورگەن جاۋدىڭ قولباسى: «مىناداي ەرلەرى بار حالىقتى تۇتقيىلدان كەلىپ، قاپىدا باس سالعان جاعدايدا بولماسا، بەتپە - بەت ۇرىستا جەڭۋ قيىنعا سوعادى.» دەپ تۇيەدى. ءسويتىپ ءوز اسكەرلەرىنە شەگىنۋگە بۇيرىق بەرىپتى.
اڭگىمەدە نە تۋرالى ايتىلدى. ءبىزدى نەگە ۇيرەتەدى؟
– سەندەردىڭ ويلارىڭشا « دوستىق» دەگەنىمىز نە؟ دوستىقتىڭ سەندەردىڭ ومىرلەرىڭدە الاتىن ءرولى قانداي؟ وسى سۇراقتارعا سەندەر كەلەسى بولىمىمىزدە
1 - ءبولىم. ويلان - بىرىك - ءبولىس
سەندەر دوستىق تاقىرىبىن توپتارىڭمەن ورتاعا سالىپ ويلانىڭدار، سول ويلارىڭمەن سىنىپپەن بولىسەسىڭدەر بۇل تاقىرىپتى ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمەن بايلانىستىرىپ ايتۋعا بولادى.
2 - ءبولىم
ءار توپ بۇگىنگى تاقىرىبىمىزعا قاتىستى قانداي اقىن، جازۋشىلارىمىزدىڭ ولەڭ شۋماقتارىن بىلەسىڭدەر.
1) نە جەتەدى ناعىز دوسقا اسىلعا،
قۋانساڭ دا، قايعىرساڭ دا قاسىڭدا
قينالادى - سەن قينالساڭ بولعانى،
ۇيىقتاماساڭ - ۇيىقتامايدى ول داعى
2) دوسىم، ساعان سەنەمىن، سەنىپ وتەم،
جولدى بوتەن دەمەيمىن، ءجونى بوتەن.
دوستىق دەگەن – ادامنىڭ كورىگى ەكەن،
دوستىق دەگەن – اقىلدىڭ سەرىگى ەكەن.
قىران – كۇلكى تاماشا – ءبارى وسىندا،
وتىرمىن دۋمان اسىپ جاتقانىمەن
ولقى تۇر كوڭىلىم مەنىڭ ناناسىڭ با؟
3) تۋسىنە بىلگەن ادامگا دوستىق قىمبات
بىرگە ويناپ كۋلگەن جاستىق قىمبات
ال ەگەر دوسى جوق ادام بولسا
ول ادامگا ءومىردىڭ نەسى قىمبات
4) دوسىم، ساگان سەنەمىن، سەنىپ وتەم،
جولى بوتەن دەمەيىن، ءجونى بوتەن
دوستىق دەگەن - ادامنىڭ كورىگى ەكەن،
دوستىق دەگەن - ادالدىڭ سەرىگى ەكەن
5) ءومىر دەگەن ءوسىپ تۇرعان گۇل ەمەس پە،
سول ءومىردىڭ ناعىز گ ۇلى ءبىز ەمەس پە
ءاربىر جان دوستارىمەن بىرگە بولسا،
ءومىردىڭ ەڭ قىزىعى سول ەمەس پە!
6) ناعىز دوستار ءبىر - بىرىنە ۇناعان.
قيىندىقتا ءبىرىن - ءبىرى سىناعان.
مۇمكىن ەمەس دوسسىز ەمەس ءومىر سۇرۋدە،
سۇيەۋ بولار شاقتارىڭدا قۇلاعان.
7. دوسى ءۇشىن دوس كونەدى بەينەتكە،
دوس دەگەن ءسوز ەڭ ءقادىرلى جەر - كوكتە،
جاقسىلاردىڭ ايرىلماس دوسى كوپ.
قولىن بەرگەن قيىنشىلىق كەزدەسسە.
8. دوستارىمدى سۇيەمىن بىرگە جۇرگەن،
بىرگە ويناپ، مەنىمەن بىرگە كۇلگەن.
دوستار دەگەن جانىڭنىڭ ءبىر بولشەگى
ورىن العان جۇرەكتىڭ ءبىر تۇبىنەن.
3 - ءبولىم. شىعارماشىلىق جۇمىس. «بالعىن بوياۋ» ايدارى. ءار توپتارعا مىنا كونۆەرتتەگى تاقىرىپتارعا بايلانىستى «كوپ اقشاڭ بولعانشا، كوپ دوسىڭ بولسىن»، «بىرلىك ءتۇبى - بەرە»، «تاتۋلىق تابىلماس باقىت سۋرەت سالادى جانە سالعان سۋرەتتەرىن قورعايدى.
ەندى بالالارىمىز شىعارماشىلىق جۇمىسپەن اينالىسىپ وتىرعاندا، ءبىز بۇگىنگى اشىق تاربيە ساعاتىمىزعا قوناق بولىپ كەلىپ وتىرعان اتا - انالارىمىزدان قوناق كادە سۇرايمىز
4 - ءبولىم. جاعداياتتان شىعۋ
1. سەنىڭ ەڭ جاقىن دوسىڭ وزىنەن كىشى بالانىڭ ۇيالى تەلەفونىن تارتىپ الدى. سىنىپ جينالىسىندا ونى تالقىلاپ جاتىر. ول سەنەن كومەك كۇتىپ وتىر. سەن نە ايتار ەدىڭ؟
2. سەنىڭ دوسىڭدى ۇلكەن بالالار كۇش كورسەتىپ سوعىپ جاتىر. سەنىڭ ولارعا شاماڭ جەتپەيدى. سەن نە ىستەيسىڭ؟
3. سىنىپتا ءبىر اڭگىمەدە دوسىڭ ەكەۋىڭنىڭ پىكىرىڭ ءبىر - بىرىنە كەرەعار كەلىپ قالدى. بۇل جاعدايدا سەن نە ىستەيسىڭ؟
4. سەن اسىعىپ باراسىڭ، ەشقانداي كەشىگۋگە بولمايتىن كەزدەسۋىڭ بار. دوسىڭ ساعان تەز كەلىپ كەتشى، ءبىر جاعدايمەن وتە قاتتى قىسىلىپ تۇرمىن دەدى. سەنىڭ ارەكەتىڭ.
5. سەنىڭ ەڭ جاقىن دوسىڭ جاعىمسىز قىلىق ىستەدى. سىنىپ جينالىسىندا ونى تالقىلاپ جاتىر. ول سەنەن كومەك كۇتىپ وتىر. سەن نە ايتار ەدىڭ؟
6. اناڭ ساباقتان قايتقاندا نان الا كەل دەپ اقشا بەردى. سەنى ۇيدەگىلەر كۇتىپ وتىر. تۇسكى تاماققا نان كەلەدى دەپ. دوسىڭ دا اناسى نان الا كەل دەگەن اقشاسىن جوعالتىپ الىپ نە ىستەرىن بىلمەي تۇر. نە ىستەيسىڭ؟
كەلەسى كەزەكتى بالالاردىڭ دايىنداعان كورىنىسىن تاماشالايىق
دوستار تۋرالى رويگىمىزدى تاماشالاڭىزدار
اتا - انالارمەن سۇحبات
5 - ءبولىم ماقال – ماتەل جارىسى. «ماقال ايتساڭ – جول كورسەتتىڭ، ماتەل ايتساڭ – جانىمدى جايلاندىردىڭ» دەمەكشى، ماقال – ماتەل ايتىپ جارىسايىق.
«كەمشىلىكسىز …. ىزدەگەن ادام …. قالادى».
2. «دۇشپان …. ايتادى، دوس…. ايتادى».
3. «جاڭىلمايتىن … جوق، سۇرىنبەيتىن تۇياق …….».
4. «…. جاڭاسى جاقسى، … كونەسى جاقسى.».
5. «………. اقشاڭ بولعانشا، كوپ دوسىڭ …».
6. «دوسى كوپپەن ….،
دوسى جوقپەن …».
7. «دوسى …، ءوزى دە جاقسى».
8. «…. باسقا قارايدى،
… اياققا قارايدى».
9. «اقىلسىز …. اقىلدى دۇشپان ….».
10. « دوسىڭ مىڭ ….،
… بىرەۋ بولسا دا كوپ».
11. « … ادام تامىرى جوق … تەڭ»
12. « … دوس بولساڭ،
ساسقاندا اقىلىڭ ايتار.
… دوس بولساڭ،
توپ ىشىندە بەتىڭ قايتار».
جاۋاپتارى
1. «كەمشىلىكسىز دوس ىزدەگەن ادام دوسسىز قالادى».
2. «دۇشپان كۇلدىرىپ ايتادى، دوس جىلاتىپ ايتادى.
3. «جاڭىلمايتىن جاق جوق، سۇرىنبەيتىن تۇياق جوق».
4. «كيىمنىڭ جاڭاسى جاقسى، دوستىڭ كونەسى جاقسى».
5. « كوپ اقشاڭ بولعانشا، كوپ دوسىڭ بولسىن».
6. «دوسى جوقپەن سىرلاس،
دوسى كوپپەن سىيلاس».
7. «دوسى جاقسىنىڭ - ءوزى دە جاقسى».
8. «دوس باسقا قارايدى،
دۇشپان اياققا قارايدى».
9. «اقىلسىز دوستان اقىلدى دۇشپان ارتىق».
10. «دوسىڭ مىڭ بولسا دا - از،
دۇشپانىڭ بىرەۋ بولسا دا - كوپ».
11. «دوسسىز ادام تامىرى جوق اعاشپەن تەڭ»
12. «بىلىمدىمەن دوس بولساڭ،
ساسقاندا اقىلىڭ ايتار.
بىلىمسىزبەن دوس بولساڭ،
توپ ىشىندە بەتىڭ قايتار».
قورىتىندى: جۇرەكتەن جۇرەككە. ءار توپ بالالارى وزدەرىڭنىڭ دوستىق تىلەكتەرىڭدى جۇرەكشەلەرگە جازىپ. اتا – انالارىمىزعا بەرەمىز. ال اتا - انلارىمىز بالا ول جۇرەكتەردى تاقتاداعى كۇن شاپاعىنا جاپسىارىنىڭ تىلەكتەرىن «دوستىق» اعاشىنا جاپسىرادى. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 23 جىلدىعىنا وراي «ءبىز دوستىقتى سۇيەمىز» تاقىرىبىندا وتكەن جارىس ساباققا قاتىسقان اتا – انالاردىڭ پىكىرى تىڭدالادى.
ماتەماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى: ابدىقوجايەۆا ايگەرىم
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ستالينيزم يدەولوگياسى جانە قۋعىن - سۇرگىن ساياساتى
