InfoHub Logo

بۇگىن - اقىن، اۋدارماشى، دراماتۋرگ، قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، «عاسىر اقىنى» اتاعىنىڭ يەگەرى مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ تۋعان كۇنى.

 

ماڭگى سەنى جازباعان سۇرىنۋگە،
قايتا تۇرىپ، قاقىڭ بار جۇگىرۋگە

مۇقاعالي ماقاتايەۆ

ول 1931 جىلى الماتى وبلىسى رايىمبەك اۋدانىندا تۋعان. م.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن (ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) بىتىرگەن. 1952-1969 جىلدارى قاراساز باستاۋىش مەكتەبىندە ورىس ءتىلىنىڭ ءمۇعالىمى، قازاق راديوسىنىڭ ديكتورى، شالكودەدە قىزىل وتاۋ مەڭگەرۋشىسى، نارىنقول اۋداندىق «سوۆەتتىك شەكارا» (قازىرگى «ءحانتاڭىرى») گازەتىنىڭ جاۋاپتى حاتشىسى، «سوسياليستىك قازاقستان» (قازىرگى «ەگەمەن قازاقستان») گازەتىندە، «مادەنيەت جانە تۇرمىس» (قازىرگى «پاراسات»)، «جۇلدىز» جۋرنالدارىندا ادەبي قىزمەتكەر، جازۋشىلار وداعى پوەزيا ءبولىمىنىڭ كەڭەسشىسى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 1973-1974 جىلدارى ماسكەۋدەگى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىندا وقىعان.

اقىننىڭ تىرناقالدى تۋىندىلارى نارىنقول اۋداندىق «سوۆەتتىك شەكارا» گازەتىندە 1948 جىلى جاريالانعان. ونىڭ «اق قايىڭ ءانى»، «اققۋلار ۇيىقتاعاندا»، «ارمان»، «شولپان»، «رايىمبەك! رايىمبەك!»، «قاشقىن»، «موسارت. جان ازاسى» اتتى پوەما تولعاۋلارى مەن 650-دەن استام ليريكالىق ولەڭدەرى بار. ول قازاق ولەڭىن مازمۇن، ءپىشىن جاعىنان تۇرلەندىرىپ، ينتوناسيا، ينۆەرسيا، مازمۇن تۇرعىسىنان جاڭالىق ەنگىزدى. مۇقاعالي ماقاتايەۆ پوەزيا جانرىندا عانا ەمەس، پروزا، دراما، سىن سالاسىندا دا قالام تارتتى. ونىڭ «قوش، ماحاببات» جيناعىنا ءار جىلدار جازىلعان «قۇلپىتاس»، «مارۋسيانىڭ تاۋى»، «وزگەرمەپتى»، «اجە» اڭگىمەلەرى، «قوس قارلىعاش»، «جىل قۇستارى» پوۆەستەرى مەن «قوش ماحاببات» پەساسى، بىرنەشە سىني ەڭبەكتەرى ەنگەن. اۋدارما سالاسىندا شەكسپيردىڭ سونەتتەرىن، دانتەنىڭ «قۇدىرەتتى كومەدياسىن»، ە.ەۆتۋشەنكو، ا.اكوپيان، ف.مورگۋن، ۋ.ۋيتمەن، ر.بەرنس، ف.ءانساريدىڭ ولەڭدەرىن ءتارجىمالاعان. 1976 جىلى دۇنيەدەن وتكەن. ونىڭ ولەڭدەرىنە نۇرعيسا تىلەندييەۆ، ءشامشى قالداياقوۆ، بەيبىت ورال ۇلى، التىنبەك قورازبايەۆ تاعى باسقا سازگەرلەر ءان جازدى. الماتىدا اقىن اتىندا مەكتەپ، كوشە جانە سول كوشە بويىندا ەسكەرتكىشى بار. تۋعان اۋىلى قاراسازدا مۇراجايى اشىلدى. قازاقستان جازۋشىلار وداعى 1985 جىلدان بەرى ۇزدىك ادەبي شىعارما اۆتورلارىنا بەرىلەتىن مۇقاعالي ماقاتايەۆ اتىنداعى سىيلىق تاعايىنداعان.

ايتا كەتەيىك، 5 اقپان كۇنى استانا قالاسىنداعى كونگرەسس-حولل سارايىندا قازاقتىڭ ءبىرتۋار اقىنى مۇقاعالي ماقاتايەۆقا ارنالعان ادەبي-مۋزىكالىق كونسەرت ءوتتى. بۇل شارانى استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ مەملەكەتتىك اكادەميالىق فيلارمونياسى اقىننىڭ تۋعانىنا 85 جىل تولۋىنا وراي ۇيىمداستىرعان. ال بۇگىن، 9 اقپان كۇنى ق ر ۇلتتىق مۋزەيىندە «تاريحي تۇلعالار» اتتى وقۋ-اعارتۋ باعدارلاماسى اياسىندا اقيىق اقىن مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ 85 جىلدىعىنا ارنالعان «پوەزيا، مەنىمەن ەگىز بە ەدىڭ...» ادەبي-سازدى كەشى وتەدى. كەشتىڭ باستى ماقساتى  قازاقتىڭ ماڭدايىنا بىتكەن ۇلى پەرزەنتىنىڭ تۋعان كۇنىن ەسكەرۋسىز قالدىرماۋ جانە سول ارقىلى مۋزەيگە كەلۋشى قوناقتارعا ادەبيەتىمىزدىڭ التىن قورىنا ەنگەن ونەگەگە تولى اقىن ولەڭدەرىن ناسيحاتتاۋ.

اقىننىڭ ولەڭدەرى: ولەڭدەر.

---