بۇگىنگى قازاق كينەماتوگرافياسىنان جاڭالىقتار
قازاق كينوسىنىڭ جاعدايى قانداي؟
«ءبىز شىعارماشىلىق يندۋستريانى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋىمىز كەرەك. ءقازىر مەديا سالاسى، كينو مەن تەلەحيكايالار، مۋلتفيلمدەر، سپورتتىق جانە مۋزىكالىق شوۋلار، كومپيۋتەرلىك ويىندار مەن كىتاپتار بارلىعى ءبىر جۇيەگە اينالدى»، - دەدى مەملەكەت باسشىسى تۇركىستاندا وتكەن ۇلتتىق قۇرىلتايدا. پرەزيدەنت اتاپ وتكەن سالانىڭ ءبىرى – كينو. وتاندىق كينونىڭ بۇگىنگى احۋالى قانداي؟ نەلىكتەن كورەرمەندەردىڭ كومەديادان باسقا جانرلار كوڭىلىنەن شىقپايدى؟
وتاندىق كينو تۋرالى ايتقاندا، بىردەن «توميريس»، «كوشپەندىلەر» فيلمدەرى، سونداي-اق بارشانىڭ سۇيىكتى مۋلتفيلمدەرى «اقساق قۇلان»، «مۇزبالاق» جانە ت.ب. ەسىڭە تۇسەدى. ال ساپالى ونىمدەر كوپ بولعانىمەن، ولاردىڭ سانى بىرنەشە ەسە از دەيدى كينوگەرلەر. سەبەبى، مەملەكەت قارجىسىن قابىلداۋ جانە پايدالانۋ جۇيەسى ءبىرشاما كۇردەلى ءارى ۋاقىتتى قاجەت ەتەدى. سونىمەن قاتار، ءقازىر ساپالى سەنارييلەر جەتكىلىكسىز، دەيدى ولار.
جانىبەك ورازالى، «Kazakhanimation» شىعارماشىلىق بىرلەستىگىنىڭ جەتەكشىسى:
– «ءبىز بۇل سالانى بەلسەندى تۇردە قولداعىمىز كەلەدى، ياعني جىل سايىن 1 تولىقمەتراجدى انيماسيالىق ءفيلمدى وندىرىسكە جىبەرگىمىز كەلەدى. سونىمەن قاتار، ەلىمىزدىڭ برەندىنە اينالاتىن انيماسيالىق سەريال جاساۋ ارمانىمىز بار. مىسالى، ەگەر ءسىز ءميفتى نەمەسە اڭىزدى الساڭىز، وندا ولاردىڭ نەگىزىندە جۇزدەن بەس جۇزگە دەيىن ەپيزودتار شىعارۋعا بولادى. سونداي-اق ولاردىڭ نەگىزىندە ءبىز بالالارعا ارنالعان وقۋ ماتەريالدارىن، كىتاپتاردى، ويىنشىقتاردى جانە كومپيۋتەرلىك ويىنداردى جاساي الامىز.
دەگەنمەن، كومەديا وتاندىق كينوداعى ەڭ تابىستى جانرلاردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. بەلگىلى بولعانداي، جەكە كينوكومپانيالار ۇلكەن ۇلەس قوسۋدا. 40 پايىزى عانا قازاق كورەرمەندەرىنىڭ ۇلەسى. 2022 جانە 2023 جىلدارداعى دەرەكتەر بويىنشا 61 تولىقمەتراجدى فيلم پروكاتقا شىعىپ، كاسسادان تۇسكەن ءتۇسىم شامامەن 16 ميلليارد تەڭگەنى قۇراعان. سونىمەن قاتار، جىل باسىنان بەرى الماتى شىعارماشىلىق ورتالىعىنا بەس جۇزگە جۋىق ادام حابارلاسقان. ولاردىڭ بارلىعى وزدەرىنىڭ بىرەگەي يدەيالارىن ۇسىندى.»،- دەيدى ءوزىنىڭ بەرگەن سۇحباتىندا.
2022-2023 جىلدارى جارىققا شىققان كينوفيلمدەر مەن انيماسيالار
دەسە دە، قازاق كينو سالاسى ۇزدىكسىز دامىپ، سوڭعى جىلدارى جاڭا بەلەستەردى باعىندىردى. 2022 جانە 2023 جىلدارى ۇلتتىق كينومىزدى ماقتان ەتەتىن كوپتەگەن قىزىقتى جانە ساپالى فيلمدەر مەن تەلەحيكايالار شىقتى.
2022 جىلدىڭ ەڭ كوپ كۇتىلەتىن فيلمدەرىنىڭ ءبىرى – «ءشولون». قازاقستان اۋماعىنداعى كوشپەندىلەردىڭ ءومىرىن باياندايتىن بۇل فيلم قازاق كينو تاريحىنداعى ەڭ قىمبات فيلمدەردىڭ بىرىنە اينالدى. «شولون» الماتى وبلىسىنىڭ كورىكتى جەرلەرىندە تۇسىرىلگەن، بۇل فيلمگە ەرەكشە اتموسفەرا مەن شىنايىلىق سىيلادى. فيلم تولىعىمەن قازاق تىلىندە تۇسىرىلگەن، بۇل كورەرمەنگە قازاق مادەنيەتىنىڭ الەمىنە ەنۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
تاعى ءبىر قىزىقتى فيلم «جىگىتتەر قۇدايى» بولدى. اكە مەن بالا اراسىنداعى رۋحاني بايلانىس تۋرالى بۇل اڭگىمە قازاقتىڭ شاعىن قالاسى ءومىرىنىڭ اياسىندا باياندالادى. فيلم مورالدىق قۇندىلىقتاردى ساقتاۋ جانە وزىڭىزگە سەنۋ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن كورسەتەدى.
2022 جىلى شىققان سەريالداردىڭ ىشىندە «قوناقتى» اتاپ وتكەن ءجون. بۇل سەريال تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىقتىڭ قۇربانى بولعان جاس قىزدىڭ ءومىرىن باياندايدى. «قوناق» ايەلدەرگە زورلىق-زومبىلىق كورسەتۋ ماسەلەسىنە قوعامنىڭ نازارىن اۋدارۋعا ارنالعان.
2023 جىلى قازاق كينوسى ءوز دامۋىن جالعاستىرادى. كۇتىلەتىن فيلمدەردىڭ ءبىرى – «جارقىن جولدارىم». بۇل فيلم ءوز جولىن تابۋدا قيىندىقتارعا تاپ بولعان جاس قىزدىڭ ءومىرىن باياندايدى. فيلم درامالىق يىرىمدەرگە تولى جانە كورەرمەندەرگە ءومىردىڭ ءمانى مەن ولاردىڭ وسى الەمدەگى ورنى تۋرالى ويلانۋعا ءماجبۇر ەتەدى.
2023 جىلعى تاعى ءبىر فيلم – «ۇشقىن». بۇل فيلم ۋربانيزاسيا مەن جاھاندانۋ فونىندا كوشپەلى مادەنيەتىن ساقتاۋعا تىرىسقان قازاق شوپانىنىڭ ءومىرىن باياندايدى. «ۇشقىن» تاماشا پەيزاجدارعا، سونىمەن قاتار قازاق دالاسىندا عانا سەزىلەتىن ەكزوتيكالىق اتموسفەراعا تولى.
2023 جىلعى سەريالداردىڭ ىشىندە «قۇرمانعازى» سەنيالىن ەرەكشە اتاپ وتكەن ءجون. بۇل توپتاما قازاقتىڭ اتى اڭىزعا اينالعان باتىرى – قۇرمانعازىنىڭ ءومىرى مەن كۇرەسىن باياندايدى. سەريالدا تاريحي كونە ءداۋىردىڭ ەلەمەنتتەرى پايدالانىلدى، بۇل فيلمگە قايتالانباس كولوريت پەن ۋاقىت رۋحىن بەرەدى.
تاعى ءبىر قىزىقتى سەريال – «ورلەۋ». بۇل حيكايادا ومىردەن ءوز ورنىن تابۋدا ءتۇرلى قيىندىقتارعا تاپ بولعان جاستاردىڭ تاعدىرى باياندالادى. سەريال كورەرمەندى ءوز ءومىرى مەن تاڭداۋى تۋرالى ويلانۋعا ءماجبۇر ەتەتىن درامالىق بۇرىلىستار مەن ەموسيونالدى ساتتەرگە تولى بولادى.
سونداي-اق، 2023 جىلى شىققان «شىراق» ءمۋلتفيلمىن ايتپاي كەتۋگە بولمايدى. اتالمىش تۋىندى قازاق مادەنيەتىن دارىپتەيتىن، كىشكەنتاي بالالاردىڭ عانا ەمەس، ەرەسەك ادامداردىڭ دا كوڭىلىنەن شىقتى دەپ كامىل سەنىممەن ايتۋعا بولادى. مۋلتفيلم ارقىلى ءبىز قازاق انيماسياسىنىڭ جوعارى دەڭگەيگە جەتكەنىنە كوز جەتكىزۋگە بولادى. ناعىز ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى كورسەتەتىن جانە مورالدىق قۇندىلىقتارعا تولى شىعارما كوپ كورەرمەننىڭ كوزايىمىنا اينالدى.
2023 جىلى قازاقستاننىڭ مادەنيەتى، تاريحى مەن جەتىستىكتەرى تۋرالى سىر شەرتەتىن ءبىرقاتار ساپالى دەرەكتى فيلمدەر شىعارۋ جوسپارلانعان. بۇل فيلمدەر تەك قازاقستاندىق كورەرمەندى عانا ەمەس، الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلگەن كورەرمەندەردى دە قىزىقتىراتىن بولادى.
ماقالاعا اقپاراتتار https://khabar.kz/ru/news/kultura/item/150838-kakovo-sostoyanie-kazakhstanskogo-kinematografa سايتىنان الىندى.
ماقالا اۆتورى - ولمەسوۆا ارۋجان. «ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى»، «فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتى»، «ءدىنتانۋ جانە مادەنيەتتانۋ كافەدراسى»، «6B03102 -مادەنيەتتانۋ» ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى، 4 كۋرس ستۋدەنتى
جەتەكشىسى - كۋدەرينا ايجان نۋرحاميتوۆنا
You Might Also Like
-
ءححى عاسىرداعى «جاڭا قازاقستاننىڭ» بەت-بەينەسى، ماقتانىشى — ءبىلىمدى، باسەكەگە قابىلەتتى، كەز كەلگەن ىسكە تاۋەكەلشىل، جاسامپاز جاستار. وسىنداي جاستاردى تۇلعا ەتىپ شىعارۋدا جوعارى وق...
-
ءامىر اقنيەت ستۋدەنت اباي اتىنداعى قازۇپۋ، الماتى ق.
