سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 كۇن بۇرىن)
بيولوگيا پانىنەن وقۋ باعدارلاماسى
بيولوگيا پانىنەن وقۋ باعدارلاماسى
بيولوگيا 7-سىنىپ
بيولوگيا 8-سىنىپ
بيولوگيا 9-سىنىپ
بيولوگيا 10 سىنىپ
بيولوگيا 11 سىنىپ 

نەگىزگى ورتا ءبىلىم دەڭگەيىندەگى بيولوگيا كۋرسى «وسىمدىكتەر»، «جانۋارلار»، «ادام جانە ونىڭ دەنساۋلىعى»، «جالپى بيولوگيا نەگىزدەرى» بولىمدەرىن وقىتۋعا باعىتتالعان. بۇل بولىمدەردىڭ مازمۇنى مەن قۇرىلىمى بيولوگيالىق ءبىلىمنىڭ بازالىق دەڭگەيىنە قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرە وتىرىپ، شىعارماشىلىق جانە جاراتىلىستانىمدىق ىسكەرلىكتى، عىلىمي كوزقاراستى، ىزگىلىك پەن ەكولوگيالىق مادەنيەتتى دامىتۋدى سونىمەن قاتار ءوزىن - ءوزى بيلەۋگە، ەڭبەكسۇيگىشتىك پەن تابيعاتقا قامقورلىق جاساۋعا داعدىلاندىرۋدى قامتاماسىز ەتەدى.


بيولوگيا 6 - سىنىپ
(بارلىعى 68 ساع، اپتاسىنا 2 ساع)
كىرىسپە (1 ساعات).
1. بوتانيكا - وسىمدىكتەر تۋرالى عىلىم. جەر بەتىندە وسىمدىكتەردىڭ كوپتۇرلىلىگى تۋرالى جالپى مالىمەتتەر. بوتانيكالىق ءبىلىمنىڭ نەگىزگى قولدانىلۋى. وسىمدىكتەردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى. قازاقستاندا كەڭ تارالعان وسىمدىكتەر.
ءى تاراۋ. وسىمدىكتەرمەن جالپى تانىسۋ (3 cاعات).
2. مادەني جانە جابايى، ءبىرجىلدىق جانە كوپ جىلدىق، دارىلىك جانە اسەمدىك وسىمدىكتەر. وسىمدىكتەردىڭ تىرشىلىك فورمالارى: اعاشتار، بۇتالار، بۇتاشىقتار، شوپتەسىن وسىمدىكتەر.
3. وسىمدىكتەردىڭ بەلگىلەرى. گۇلدى وسىمدىكتەر. گۇلدى وسىمدىكتەردىڭ مۇشەلەرى. وسىمدىكتەر ءتىرى ورگانيزم جانە بيوجۇيە رەتىندە. تۇقىمدى جانە سپورالى وسىمدىكتەر.
№ 1 زەرتحانالىق جۇمىس.
سپورالى جانە تۇقىمدى (اشىقتۇقىمدى جانە جابىقتۇقىمدى) وسىمدىكتەر: كوكەك زىعىرى، قىرىقجاپىراق، كادىمگى قاراعاي، جۇمىرشاق، قىزاناق.
4. وسىمدىكتەردىڭ تىرشىلىك جاعدايلارى، ولارعا اسەر ەتەتىن نەگىزگى ەكولوگيالىق فاكتورلار. وسىمدىكتەردىڭ تىرشىلىك ورتالارى. وسىمدىكتەردىڭ كوپتۇرلىلىگى. وسىمدىكتەردىڭ تابيعي جاعدايلارداعى وزگەرىستەرى، ولاردىڭ وسىمدىك تىرشىلىگىندەگى ماڭىزى. وسىمدىكتەردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
توپسەرۋەن:
1. «اينالامىزداعى وسىمدىكتەر الەمى».
2. «وسىمدىكتەر تىرشىلىگىندەگى كۇزگى قۇبىلىستار».
پراكتيكالىق جۇمىس.
بولمە جاعدايىنداعى، باۋداعى، ساياباقتاعى، باقشاداعى جانە مەكتەپ ۋچاسكەسىندەگى وسىمدىكتەردى كۇتىپ باپتاۋ.
ءىى ءبولىم. وسىمدىك جاسۋشاسىنىڭ قۇرىلىسى (5 ساعات).
5. ۇلعايتقىش قۇرالدار: ميكروسكوپ، ۇلعايتقىش اينەك. ۇلعايتقىش قۇرالداردى قولدانۋ تاسىلدەرى. پرەپاراتتار دايارلاۋ. ماتەريالدار جانە قۇرال جابدىقتار. قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسى.
№ 2 زەرتحانالىق جۇمىس.
ۇلعايتقىش قۇرالدارمەن جانە زەرتحانالىق قۇرال - سايماندارمەن تانىسۋ.
6. جاسۋشا - وسىمدىك ورگانيزمىنىڭ نەگىزگى قۇرىلىم بىرلىگى. وسىمدىك جاسۋشاسىنىڭ قۇرىلىسى: قابىقشا، سيتوپلازما، يادرو، پلاستيدتەر، جاسۋشا شىرىنىنا تولى ۆاكۋول، قوسىندىلارى. ءپىشىنى مەن مولشەرى بويىنشا جاسۋشالاردىڭ الۋانتۇرلىلىگى.
№ 3 زەرتحانالىق جۇمىس.
پياز ءوڭىنىڭ، جاپىراق ەپيدەرميسىنىڭ ميكروپرەپاراتتارىن دايارلاۋ.
7. جاسۋشالاردىڭ تىرشىلىك ارەكەتتەرى. جاسۋشانىڭ ءوسۋى جانە ءبولىنۋى. جاسۋشانىڭ تىنىس الۋى جانە قورەكتەنۋى. سيتوپلازمانىڭ قوزعالىسى. جاسۋشالاردىڭ تىرشىلىك ارەكەتتەرىنىڭ قورشاعان ورتا جاعدايلارىنا تاۋەلدىلىگى.
№ 4 زەرتحانالىق جۇمىس.
ەلودەيا جاپىراعىن، جاپىراق ءوڭىن مىسالعا الىپ وسىمدىك جاسۋشاسىنىڭ قۇرىلىسىن زەرتتەپ ءبىلۋ.
8. جاسۋشا قۇرامىنداعى ورگانيكالىق زاتتار: كومىرسۋلار، ءنارۋىزدار، مايلار جانە بەيورگانيكالىق زاتتار: سۋ، تۇز ەرىتىندىلەرى. قورەكتىك زاتتاردىڭ قورعا جيناقتالۋى.
9. ۇلپالار تۋرالى تۇسىنىك. وسىمدىك ۇلپالارىنىڭ تۇرلەرى: ءتۇزۋشى، جابىن، نەگىزگى (اسسيميلياسيالىق جانە قورعا جيناقتاۋشى)، وتكىزگىش، مەحانيكالىق ۇلپالار. وسىمدىك مۇشەلەرىنىڭ جاسۋشالىق قۇرىلىسى. وسىمدىك — كوپجاسۋشالى ورگانيزم.
ءىىى ءبولىم. گۇلدى وسىمدىكتەردىڭ مۇشەلەرى، جەمىستەر جانە تۇقىمدار (14 ساعات).
I تاراۋ. تۇقىم (2 ساعات).
10. تۇقىمنىڭ سىرتقى جانە ىشكى كۇرىلىسى. تۇقىمنىڭ تيپتەرى. داراجارناقتى جانە قوسجارناقتى گۇلدى وسىمدىكتەردىڭ تۇقىمدارىنىڭ قۇرىلىسى.
№5 زەرتحانالىق جۇمىس.
داراجارناقتى جانە قوسجارناقتى وسىمدىك تۇقىمدارىنىڭ قۇرىلىسى. كوكونىس داقىلدارىنىڭ ءالۋانتۇرلى تۇقىمدارىمەن تانىسۋ.
11. تۇقىمنىڭ ورگانيكالىق جانە بەيورگانيكالىق زاتتارى. تۇقىمداعى وسىمدىك ۇرىعى. تۇقىمداردىڭ الۋانتۇرلىلىگى. تۇقىمداردىڭ ءونۋى، توپىراققا ءسىڭىرۋ تەرەڭدىگى. تۇقىمداردىڭ تارالۋى، شارۋاشىلىق ماڭىزى.
II تاراۋ. تامىر (3 ساعات).
12. وسىمدىكتىڭ ۆەگەتاتيۆتىك مۇشەسى رەتىندە تامىردىڭ سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسى.
№6 زەرتحانالىق جۇمىس.
وسكىندەردەن تامىردىڭ سىرتقى قۇرىلىسىن زەرتتەپ ءبىلۋ (اس بۇرشاقتىڭ، اسقاباقتىڭ، ۇرمە بۇرشاقتىڭ جانە بيدايدىڭ).
13. تامىر ايماقتارى: ءبولىنۋ، سوزىلۋ، سورۋ، وتكىزۋ. تامىردىڭ ۇشى – تامىر ويماقشاسى. تامىردىڭ ءوسۋى. تامىر تۇكتەرى، ولاردىڭ تامىر جانە بۇكىل وسىمدىكتىڭ تىرشىلىك ارەكەتتەرىندەگى ءرولى.
№7 زەرتحانالىق جۇمىس.
تامىردىڭ ءوسۋ (سوزىلۋ) ايماعىن تاۋىپ انىقتاۋ.
14. تامىردىڭ تۇرلەرى (نەگىزگى، جاناما، قوسالقى). تامىر جۇيەسىنىڭ تيپتەرى: كىندىك جانە شاشاق تامىرلار. اتقاراتىن قىزمەتىنە بايلانىستى تامىردىڭ ماڭىزى: وسىمدىكتىڭ قورەكتەنۋى، توپىراققا بەكىنۋى، كوبەيۋى، قورەكتىك زاتتاردى قورعا جيناقتاۋى. اتقاراتىن قىزمەتىنە بايلانىستى تامىردىڭ تۇروزگەرىستەرى.
№8 زەرتحانالىق جۇمىس.
تامىردىڭ تۇروزگەرىستەرى.
ش تاراۋ. وركەن (5 ساعات).
15. وسىمدىك وركەندەرىنىڭ قۇرىلىسى مەن ماڭىزى. بۇرشىك – وسىمدىكتىڭ ۇرىقتىق (باستاپقى) وركەنى. ۆەگەتاتيۆتىك جانە گەنەراتيۆتىك بۇرشىكتەر. بۇرشىكتەن وركەننىڭ دامۋى. جىلدىق وركەن. وسىمدىكتىڭ بۇتاقتانۋى. بۇتاقتانۋدى كوبەيتۋدىڭ تاسىلدەرى.
№ 9 زەرتحانالىق ءجۇمىس.
ۆەگەتاتيۆتىك جانە گۇل بۇرشىكتەرىنىڭ قۇرىلىسى.
16. جاپىراق وركەننىڭ بۇيىرلىك جاناما مۇشەسى. جاپىراقتىڭ سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسى. جاپىراقتىڭ جۇمساق بولىگى جانە جابىندىق ۇلپا. لەپتەسىكتەر. جاپىراقتىڭ الۋانتۇرلىلىگى، ولاردىڭ وسىمدىك تىرشىلىگىندەگى ءرولى. جاپىراق - وسىمدىكتىڭ فوتوسينتەز جۇرەتىن ارنايى مۇشەسى، سۋ بۋلانۋ جانە گاز الماسۋ. جاپىراقتىڭ ءتۇر وزگەرىستەرى.
№10 زەرتحانالىق جۇمىس.
جاپىراقتىڭ سىرتقى قۇرىلىسى. جاپىراقتاعى لەپتەسىكتەردى تابۋ.
№11 زەرتحانالىق جۇمىس.
جاپىراقتىڭ ىشكى قۇرىلىسى. جاپىراقتىڭ تۇروزگەرىستەرى.
17. ساباق - وركەننىڭ نەگىزگى بولىگى جانە قورەكتىك زاتتاردى وتكىزۋ مۇشەسى. ساباقتىڭ بۋىندارى مەن بۋىنارالىقتارى. ساباقتىڭ ىشكى قۇرىلىسى. ساباقتىڭ بويلاپ جانە جۋانداپ ءوسۋى. كامبييدىڭ ءرولى. جىلدىق ساقينالار.
№ 12 زەرتحانالىق جۇمىس.
اعاشتىڭ كولدەنەڭ كەسىندىسىندەگى جىلدىق ساقينالاردى قاراۋ.
18. وركەننىڭ كوپتۇرلىلىگى: ۆەگەتاتيۆتىك جانە گەنەراتيۆتىك، جەرۇستىلىك جانە جەراستىلىق، قىسقارعان جانە ۇزارعان وركەندەر. وركەننىڭ تۇروزگەرىستەرى.
№13 زەرتحانالىق جۇمىس.
تامىرساباقتىڭ، تۇينەكتىڭ جانە پيازشىقتىڭ قۇرىلىسىن قاراۋ.
19. قىس كەزىندەگى وسىمدىك وركەندەرى. قىس كەزىندەگى جاپىراعىن تاستاعان اعاشتار جانە بۇتالارمەن، اعاشتارداعى جانە شوپتەسىن وسىمدىكتەردەگى قايتا جاڭاراتىن بۇرشىكتەرمەن تانىسۋ.
توپسەرۋەن.
1. وسىمدىكتىڭ قىسقى تىرشىلىگى.
جاپىراعىن تاستاعان اعاشتار مەن بۇتالار.
IV تاراۋ. گۇل، جەمىس (4 ساعات).
20. گۇل، ونىڭ قۇرىلىسى مەن ماڭىزى. گۇلسەرىگى. توستاعانشا. كۇلتە. گۇلدىڭ نەگىزگى بولىكتەرى: انالىعى جانە اتالىعى. داراجارناقتى جانە قوسجارناقتى وسىمدىك گۇلدەرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. گۇلشوعىرلارى، ولاردىڭ بيولوگيالىق ماڭىزى.
№14 زەرتحانالىق جۇمىس.
گۇلدىڭ قۇرىلىسىن قاراۋ.
21. وسىمدىكتەردىڭ گۇلدەۋى جانە توزاڭدانۋى. توزاڭدانۋدىڭ تۇرلەرى (وزدىگىنەن توزاڭدانۋ، جەل، بۋناقدەنەلىلەر، سۋ، قۇستار ارقىلى ايقاس توزاڭدانۋ جانە قولدان توزاڭداندىرۋ).
№15 زەرتحانالىق جۇمىس.
بۋناقدەنەلىلەرمەن جانە جەلمەن توزاڭداناتىن وسىمدىكتەردىڭ گۇلدەرىن سالىستىرۋ.
22. جەمىستەردىڭ ءتۇزىلۋى؛ وسىمدىكتەردىڭ تۇقىم ارقىلى كوبەيۋى جانە تارالۋى. جەمىستىڭ تۇرلەرى: قۇرعاق جانە شىرىندى، قاقىرايتىن جانە قاقىرامايتىن، ءبىرتۇقىمدى جانە كوپتۇقىمدى جەمىستەر.
23. ءتىرى ورگانيزم رەتىندە وسىمدىك مۇشەلەرىنىڭ ءوزارا بايلانىسى. وسىمدىكتەر جانە قورشاعان ورتا.
توپسەرۋەن.
1. تەرەزە الدىنداعى وسىمدىكتەر الەمى.
ءىV ءبولىم. وسىمدىكتەردىڭ نەگىزگى تىرشىلىك ارەكەتتەرى (6 ساعات).
24. توپىراقتان سۋدى جانە مينەرالدى زاتتاردى ءسىڭىرۋ. ورگانيكالىق جانە مينەرالدىق تىڭايتقىشتار. فوتوسينتەز، كۇننىڭ جارىعى مەن ءحلوروفيللدىڭ وسى پروسەستەگى ءرولى. كۇن ەنەرگياسىن ورگانيكالىق زاتتاردىڭ حيميالىق بايلانىستارىندا قورعا جيناقتايتىن اۆتوتروفتىلار رەتىندە جاسىل وسىمدىكتەردىڭ ءرولى.
25. وسىمدىكتەردىڭ تىنىس الۋى. ولاردىڭ وتتەكتى ءسىڭىرىپ، كومىرقىشقىل گازى مەن سۋدى ءبولىپ شىعارۋى. وسىمدىكتىڭ تىنىس الۋ پروسەسىنىڭ قورشاعان ورتا جاعدايلارىنا تاۋەلدىلىگى.
26. جاسىل وسىمدىكتەردىڭ عارىشتىق ءرولى: ورگانيكالىق زاتتاردى ءتۇزۋ، ەنەرگيانى جيناقتاۋ، كومىرقىشقىل گازى مولشەرىنىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋ جانە اتموسفەرادا وتتەكتى مولايتۋ، جەردە توپىراق ءتۇزىلۋ ارەكەتىنە قاتىسۋ.
27. وسىمدىك تىرشىلىگىندەگى سۋدىڭ ءرولى. سۋعا قاتىناسى بويىنشا وسىمدىكتەردىڭ ەكولوگيالىق توپتارى.
28. وسىمدىكتەردىڭ جىنىستى جانە جىنىسسىز كوبەيۋى، ونىڭ بيولوگيالىق ماڭىزى. وسىمدىكتەردىڭ ۇرىقتانۋى مەن زيگوتانىڭ ءتۇزىلۋى تۋرالى تۇسىنىك. ۆەگەتاتيۆتىك كوبەيۋ، ونىڭ تۇرلەرى جانە تابيعاتتاعى بيولوگيالىق ءرولى، وسىمدىك شارۋاشىلىعىندا پايدالانۋ.
№16 زەرتحانالىق جۇمىس.
بولمە وسىمدىكتەرىن قالەمشەلەۋ.
29. وسىمدىكتتەردىڭ ءوسۋى جانە دامۋى. وسىمدىكتەردىڭ ءوسۋى مەن دامۋىنىڭ قورشاعان ورتا جاعدايلارىنا تاۋەلدىلىگى. وركەن مەن تامىردىڭ وسۋگە باعىتتالۋى. وسىمدىك دامۋىنىڭ كەزەڭدەرى (ۇرىقتىق، جاستىق، جەتىلۋ جانە قارتايۋ). وسىمدىك تىرشىلىگىنىڭ ۇزاقتىعى.
بيولوگيا پانىنەن وقۋ باعدارلاماسى. جۇكتەۋ​​​

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما