ەلەكتروندى كوبەيتۋ كەستەسى جانە ونىڭ تيىمدىلىگى
قىزىلوردا وبلىسى، قازالى اۋدانى،
بەكارىستان بي اۋىلى №24 ءۇ. تۇكتىبايەۆ اتىنداعى
ورتا مەكتەپتىڭ ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
قوجاباي ايسۇلۋ
ەلەكتروندى كوبەيتۋ كەستەسى جانە ونىڭ تيىمدىلىگى
ۇستىمىزدەگى عاسىر –جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋ، ىزگىلەندىرۋ، دامىتۋ عاسىرى. قازاقتان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىندا «ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتى ۇلتتىق قۇندىلىقتار، جەكە ادامدى قالىپتاستىرۋعا جانە كاسىبي شىڭداۋعا باعىتتالعان ءبىلىم الۋ ءۇشىن قاجەتتى جاعدايلار جاساۋ، وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ، ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ، حالىقارالىق عالامدىق جەلىلەرگە شىعۋ» دەلىنگەن. بۇل مىندەتتى شەشۋ ءۇشىن مەكتەپ ۇستازدارى كۇندەلىكتى ىزدەنۋ ارقىلى بارلىق جاڭالىقتار مەن وزگەرىستەرگە جول الاتىنداي جاڭا تاجىريبەلىك، ءار ءتۇرلى ادىس-تاسىلدەردى ءتيىمدى، كەرەكتى جەرىندە دۇرىس پايدالانا ءبىلۋ كەرەك.
وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىنىڭ بارلىعى وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە ءبىلىم الۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان. سونىمەن قاتار، ءمۇعالىم وقىتۋ بارىسىندا قاجەتتى اقپاراتتىق، تەحنيكالىق قۇرالداردى پايدالانىپ، وقۋشىنىڭ تەرەڭ ءبىلىم الۋىنا جاعداي جاسايدى. قازىرگى كەزەڭدەگى اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ءاربىر وقۋشىنىڭ ءبىلىم الۋ ۇردىسىندە شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋعا ايقىن مۇمكىندىكتەر بەرەدى. قازىرگى ۋاقىتتا ماتەماتيكانى وقىتۋدى كومپيۋتەرلەندىرۋ وقۋ ءۇردىسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ ماڭىزدى ماسەلەلەرىنىڭ ءبىرى. ماتەماتيكانى وقىتۋ ادىستەمەسى وقۋشىنىڭ وزىندىك تۇلعاسىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن، ونىڭ دۇنيەتانىمىن جانە ينتەللەكتىن دامىتۋعا قاجەتتى ماتەماتيكالىق ءبىلىمى مەن ىسكەرلىگىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان. ماتەماتيكانى وقىتۋدىڭ داعدىلى ادىستەمەسىن كومپيۋتەرلىك قولداۋ ارقىلى تولىقتىرۋ جاقسى ناتيجەگە جەتكىزەرى انىق.
وقىتۋدىڭ كومپتەرلىك تەحنولوگياسى كوپتەگەن زەرتتەۋشىلەردىڭ پىكىرىنە سۇيەنسەك وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن دەربەس جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋعا قولايلى جاعداي تۋعىزادى ەكەن.
اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى پەداگوگيكالىق تۇرعىدان دۇرىس پايدالانا ءبىلۋ وقۋشىنىڭ جادىنا، ەموسياسىنا، ىنتاسىنا، قىزىعۋشىلىعىنا اسەر ەتە وتىرىپ، ونىڭ ينتەللەكتۋالدىق مۇمكىندىكتەرىن كۇشەيتۋگە كومەكتەسىپ، وقۋشىنىڭ تانىمدىق جانە جۇمىسىنىڭ ونىمدىلىك ارەكەتتەرىن قايتا قۇرۋ شارتىن قالىپتاستىرادى. ءوز بەتىمەن جۇمىستار ماقساتىنا وراي 3-سىنىپ وقۋشىلارى ءۇشىن ءداستۇرلى كوبەيتۋ كەستەسىن قۇرعاق جاتتاۋدان گورى بەلسەندى ارەكەت بارىسىندا جادىنا ساقتاۋعا ەلەكتروندىق قۇرالدى جاساپ، ونى پايدالانۋداعى جاقسى ناتيجەسىن بايانداعالى وتىرمىن.
ادام مادەنيەتىنىڭ ماڭىزدى ەلەمەنتى بولىپ سانالاتىن ماتەماتيكا سالاسىنداعى كوبەيتۋ كەستەسىن كومپيۋتەرلىك سۇيەمەلدەۋدە پايدالانۋ مۇمكىندىگى بار
ەلەكتروندىق قۇرال جاساۋداعى ماقسات – ءاربىر بالانىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساپ ناتيجەگە ۇمتىلۋىن، ماتەماتيكا پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىنىڭ ارتۋىن جانە مۇعالىمگە، اتا-اناعا كومەكشى قۇرال رەتىندە پايدالانۋ.
ەلەكتروندىق قۇرالدىڭ قۇرىلىمىنا توقتالاتىن بولساق، بۇل قۇرال كوبەيتۋ كەستەسىندەگى كەز-كەلگەن ساندى تاڭداپ، وعان قاتىستى قايتالاۋ، ءبىلىمىن بەكىتۋ جانە پىسىقتاۋ ارەكەتتەرى ستاندارتقا ساي مىندەتتى دەڭگەيدەگى وقۋشىلار ءۇشىن قاراستىرىلعان.
ەلەكتروندى كوبەيتۋ كەستەسىنىڭ ەرەكشەلىگى:
- ينتەركاتيۆتى بايلانىستاردى قامتاماسىز ەتەدى. بۇل ارادا جاۋاپتار ارقىلى قارقىندى تۇردە جۇزەگە اسىرىلىپ وتىرادى. قاتەلەر جىبەرىلسە تەز ارادا تۇزەتۋگە بولادى؛
- قاجەتتى اقپاراتتى جەدەل تۇردە الا الادى، ياعني كوبەيتىندى قوسىلعىشتارمەن الماستىرىلىپ، سۋرەتتەرمەن كوركەمدەلەدى؛
- ناتيجەسىندە اۆتوماتتىق باقىلاۋ وزىندىك باقىلاۋ جۇرگىزۋ جانە باقىلاۋدىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا تۇزەتۋلەر ەنگىزۋگە مۇمكىندىك بەرىلەدى.
ەلەكتروندى قۇرالدىڭ العاشقى بەتى «كوبەيتۋ كەستەسى» دەگەن تاقىرىپ جانە “اۆتور” ، “جۇمىس جاساۋ الگوريتمى” ، “باستاۋ” دەگەن باتىرمالار بەرىلگەن. (1-سۋرەت).
(1-سۋرەت) (2-سۋرەت).
«اۆتور» باتىرماسى ارقىلى ەلەكتروندى قۇرالدى جاساعان اۆتورمەن تانىسۋعا بولادى.
(3-سۋرەت)
ال “جۇمىس جاساۋ الگوريتمى” باتىرماسىن شەرتۋ ارقىلى ەلەكتروندى قۇرالمەن جۇمىس جاساۋ الگوريتمىمەن تانىساسىز.
ال «باستاۋ» باتىرماسى ارقىلى وقۋلىقپەن جۇمىس باستالادى. بۇل جەردە قاجەت سانداردى ( 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9) تاڭداۋ باتىرمالارىندا ماۋستىڭ سول جاعىن ءبىر رەت شەرتۋ ارقىلى سول سانعا سايكەس جۇمىس الاڭىنا وتۋگە بولادى. (4-سۋرەت)
4-سۋرەت
سايكەس سان تاڭدالعاننان كەيىن سول سانعا بايلانىستى «قايتالايمىن»، «بىلەمىن»، «كومەك»، «تازالا»، «شىعۋ» باتىرمالارى ورنالاسقان فورما كەزدەسەدى.
(5-سۋرەت). ەگەر «قايتالايمىن» باتىرماسىن تاڭداساڭىز، وندا تاڭداعان سانىڭا سايكەس ءمانى بەرىلمەگەن كوبەيتىندى كورسەتىلەتىن الاڭ پايدا بولادى. قاجەت كوبەيتىندىنىڭ تۇسىنا بارىپ ماۋستىڭ سول جاعىن ءبىر رەت باسسا، سول سانداردىڭ كوبەيتىندىسىنىڭ ءمانىن بىلۋگە بولادى. (6-سۋرەت).
6-سۋرەت
ال «بىلەمىن» باتىرماسىن تاڭداسا، وندا وقۋشى ءوزى ۇياشىقتارعا كوبەيتۋ كەستەسىن سايكەس ماندەرىن پەننەتاقتادان جاتقا ەنگىزەدى. ەگەر دۇرىس بولسا ەنگەن سان كوك تۇستە قالىپ، ال قاتە بولسا قىزىل تۇسكە اينالادى. (7-سۋرەت).
7-سۋرەت
كومپيۋتەرلىك وقىتۋ جاعدايىندا دۇرىس ەمەس شەشىمدەر كەرى پسيحولوگيالىق اسەر تۋعىزادى، سوندىقتان قاتەلىككە وقۋشىدا قارسى رەاكسيا تۋعىزباس ءۇشىن ارنايى تۇسىنىكتەر بەرىلەدى. قاتە جاۋاپ قاتە بولىپ قالاي، دۇرىس جاۋابىن ءبىلىپ الۋعا بولادى. قاتەمەن جۇمىستىڭ ەكى جولى بار. ءبىرى-«كومەك» باتىرماسى، ەكىنشىسى-«قايتالايمىن» باتىرمالارىن پايدالانۋ. ەنگىزگەن سانىڭ قاتە بولىپ ياعني قىزىل تۇسكە بويالسا، كومەك الۋعا بولاتىن جاعداي ءۇشىن قاراستىرىلعان. ەندى وسى جەردە وقۋشىعا «كومەك» باتىرماسى ارقىلى قاتەلەسكەن كوبەيتىندى ءمانىنىڭ دۇرىس جاۋابىن الۋعا مۇمكىندىك بولادى. (9-سۋرەت)
(9-سۋرەت)
«كومەك» باتىرماسىن شەركەن كەزدە پايدا بولعان الاڭنان قاجەتىن تاڭدايسىز. ول ءۇشىن قاتە بولعان كوبەيتىندىگە سايكەس ۇياشىقتى ەكى رەت شەرتۋ ارقىلى PowerPoint باعدارلاماسىنا ەنە الاسىز. سانعا سايكەس سۋرەتتەرمەن جانە دىبىسپەن تۇسىندىرمە جۇرگىزىلەدى.
10-سۋرەت
سايكەس سۋرەتتەر ارقىلى كوبەيتكىشتەر قوسىلعىشتارمەن الماستىرىلىپ ناتيجەسىن الۋ دىبىسپەن بەرىلگەن. تىڭداپ بولعان سوڭ تەرەزەنى جاۋىپ، جۇمىس الاڭىنا قايتىپ كەلە الاسىز دا، قاتە جاۋاپتى ادەتتەگىدەي ءوشىرىپ، دۇرىس جاۋاپتى ەنگىزەسىز. ال «قايتالايمىن» باتىرماسىن قلولدانا وتىرىپ قاجەت كوبەيتىندىنىڭ ءمانىن جانىنداعى بوس ۇياشىقتا ماۋستىڭ سول جاق باتىرماسىن ءبىر رەت شەرتۋ ارقىلى الا الادى.
ءوزىن-وزى جەتىلدىرۋگە دەگەن ۇمتىلىسىن قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرىلگەن. ول ءۇشىن «تازالا» باتىرماسى قاراستىرىلعان. ياعني ەنگىزگەن جاۋاپتارىڭىز ءوشىرىلىپ، جاڭا جاۋاپ ەنگىزۋگە دايىن بولادى.
(11-سۋرەت)
«تازالا» باتىرماسىن ماۋستىڭ سول جاعىن ءبىر رەت شەرتكەندە بارلىق ەنگىزۋ الاڭدارى تازالانادى.
11-سۋرەت
ءارى قاراي جۇمىستى جوعارىداعىداي ەتىپ جۇرگىزە بەرەسىز.
«تاپسىرما» باتىرماسى ارقىلى كەلەسى فورماعا ءوتىپ، ءۇش ءتۇرلى ەسەپتى شىعارا الادى. ەسەپتەر ماتەماتيكا پانىندەگى ستاندارتقا سايكەس الىنعان. ەگەر ەسەپتەگى بوس ۇياشىققا ەنگىزگەن سانى دۇرىس بولسا، وندا «دۇرىس» ال، دۇرىس بولماسا «دۇرىس ەمەس» دەگەن جاۋاپتار بەرىلەدى. ويىنا قايتا تۇسكەن جاۋابىن ۇياشىقتى تازالاپ، قايتادان ەنگىزۋىنە مۇمكىندىك بەرىلگەن. ەگەر قايتادان ەنگىزگەن جاۋابى دۇرىس بولسا «دۇرىس» دەگەن جاۋاپتى الادى.
12-سۋرەت
4 سانىنا بايلانىستى كوبەيتۋ تاپسىرمالارىنان مىسال كەلتىرەيىك.
بوس ۇياشىقتارعا سايكەس ساندى قويىڭدار:
№1-ەسەپ
4 ح = 32
№2-ەسەپ.
4 ح 7 = 4 x +
№3- ەسەپ. سالىستىرىڭدار:
4 ح 4 4 x 3
ارينە ءمۇعالىم 3-سىنىپ وقۋشىلارىنا كوبەيتۋ كەستەسىن بۇرىنعى تەحنولوگيالرىن پايدالانىپ تا 100 %-كە يگەرتە الادى. دەگەنمەن وسى ەلەكتروندى قۇرالدى پايدالانعان جاعدايدا وقۋشىنىڭ تەز ۇيرەنۋى، ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساۋىنا ىقپالى زور. بۇل قۇرالدى ۇيدەگى كومپيۋتەرىنە قوندىرىپ، اتا-انانىڭ باقىلاۋىمەن جۇمىس جاساۋىنا دا مۇمكىندىك بار. ياعني ءمۇعالىم ءۇشىن كومەكشى قۇرال قىزمەتىن اتقارادى.
مەكتەبىمىزدەگى 3-سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ وتكەن وقۋ جىلىندا وسى قۇرالدى پايدالانىپ جاقسى ناتيجە بەرگەندىگىن اتاپ ايتامىن. ەكسپەريمەنتتىك ناتيجە بويىنشا شىن مانىندە وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعى ارتىپ، تەز بەيىمدەلىپ، قايتا-قايتا ارەكەتكە كوشۋ بارىسىندا ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنىڭ ارتقانى، سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ 91 پايىزعا دەيىنگى بولىگى ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساپ، ناتيجەگە جىلدام جەتكەندىگىن باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمدەرى اتاپ كورسەتتى. ال وقۋشىلاردىڭ 9 پايىزى دا كومەك كورسەتىلە وتىرىپ كوبەيتۋ كەستەسىن يگەرگەندىگى ايتىلدى.
№ وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعى ۋاقىتتى ءتيىمدى پايدالانۋداعى ءرولى ەستە ساقتاۋ قابىلەتى ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساۋعا بەيىمدەلۋى
ءداستۇرلى ۇيرەتۋ
ەلەكتروندى قۇرالدى پايدالانۋ
وقىتۋدىڭ جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگياسىن جۇزەگە اسىرۋ وقۋشىنىڭ شىعارماشىلىق پوتەنسيالىن دامىتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، ءوز بەتىمەن تانىمدىق جانە ەكسپەريمەنتتىك-زەرتتەۋشىلىك قىزمەتىن مەڭگەرەدى، وقۋشىنىڭ ءوز بەتىمەن وقۋ مادەنيەتى قالىپتاسادى
ءبىلىمنىڭ نۇرلى بولۋىنا ىقپال ەتىپ، ادامزات قوعامىن العا اپاراتىن قۇدىرەت كۇشى تەك بىلىمگە عانا ءتان. قازاقستان ەلىنىڭ ءوسىپ وركەندەۋى، وركەنيەتتى دۇنيەدە وزىندىك ورىن الۋىنىڭ ۇلتتىق ءبىلىم جۇيەسىنىڭ دەڭگەيىنە، دامۋ باعىتىنا تىكەلەي بايلانىستى. جاسالعان ەلەكتروندى كوبەيتۋ كەستەسى اقپاراتتىق تەحنولوگيانى وقىتۋ ۇردىسىنە ەكپىندى تۇردە ەنگىزۋ باعىتىندا قولدانىلاتىن جاڭا تۇردەگى قۇرال بولا الادى دەپ ويلايمىن.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر:
1. Visual Basic ورتاسىندا پروگراممالاۋ.
ج. دينيسلاموۆ، قىزىلوردا 2004 ج.
2. ينفورماتيكا نەگىدەرى جۋرنالى
2009، №5، 2010 ، №2، 2009 ، №2، 2011 ، №2
3. ماتەماتيكا جانە فيزيكا جۋرنالدارى
4. ماتەماتيكا وقۋلىعى3-سىنىپ
بەكارىستان بي اۋىلى №24 ءۇ. تۇكتىبايەۆ اتىنداعى
ورتا مەكتەپتىڭ ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
قوجاباي ايسۇلۋ
ەلەكتروندى كوبەيتۋ كەستەسى جانە ونىڭ تيىمدىلىگى
ۇستىمىزدەگى عاسىر –جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋ، ىزگىلەندىرۋ، دامىتۋ عاسىرى. قازاقتان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىندا «ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتى ۇلتتىق قۇندىلىقتار، جەكە ادامدى قالىپتاستىرۋعا جانە كاسىبي شىڭداۋعا باعىتتالعان ءبىلىم الۋ ءۇشىن قاجەتتى جاعدايلار جاساۋ، وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ، ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ، حالىقارالىق عالامدىق جەلىلەرگە شىعۋ» دەلىنگەن. بۇل مىندەتتى شەشۋ ءۇشىن مەكتەپ ۇستازدارى كۇندەلىكتى ىزدەنۋ ارقىلى بارلىق جاڭالىقتار مەن وزگەرىستەرگە جول الاتىنداي جاڭا تاجىريبەلىك، ءار ءتۇرلى ادىس-تاسىلدەردى ءتيىمدى، كەرەكتى جەرىندە دۇرىس پايدالانا ءبىلۋ كەرەك.
وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىنىڭ بارلىعى وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە ءبىلىم الۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان. سونىمەن قاتار، ءمۇعالىم وقىتۋ بارىسىندا قاجەتتى اقپاراتتىق، تەحنيكالىق قۇرالداردى پايدالانىپ، وقۋشىنىڭ تەرەڭ ءبىلىم الۋىنا جاعداي جاسايدى. قازىرگى كەزەڭدەگى اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ءاربىر وقۋشىنىڭ ءبىلىم الۋ ۇردىسىندە شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋعا ايقىن مۇمكىندىكتەر بەرەدى. قازىرگى ۋاقىتتا ماتەماتيكانى وقىتۋدى كومپيۋتەرلەندىرۋ وقۋ ءۇردىسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ ماڭىزدى ماسەلەلەرىنىڭ ءبىرى. ماتەماتيكانى وقىتۋ ادىستەمەسى وقۋشىنىڭ وزىندىك تۇلعاسىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن، ونىڭ دۇنيەتانىمىن جانە ينتەللەكتىن دامىتۋعا قاجەتتى ماتەماتيكالىق ءبىلىمى مەن ىسكەرلىگىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان. ماتەماتيكانى وقىتۋدىڭ داعدىلى ادىستەمەسىن كومپيۋتەرلىك قولداۋ ارقىلى تولىقتىرۋ جاقسى ناتيجەگە جەتكىزەرى انىق.
وقىتۋدىڭ كومپتەرلىك تەحنولوگياسى كوپتەگەن زەرتتەۋشىلەردىڭ پىكىرىنە سۇيەنسەك وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن دەربەس جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋعا قولايلى جاعداي تۋعىزادى ەكەن.
اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى پەداگوگيكالىق تۇرعىدان دۇرىس پايدالانا ءبىلۋ وقۋشىنىڭ جادىنا، ەموسياسىنا، ىنتاسىنا، قىزىعۋشىلىعىنا اسەر ەتە وتىرىپ، ونىڭ ينتەللەكتۋالدىق مۇمكىندىكتەرىن كۇشەيتۋگە كومەكتەسىپ، وقۋشىنىڭ تانىمدىق جانە جۇمىسىنىڭ ونىمدىلىك ارەكەتتەرىن قايتا قۇرۋ شارتىن قالىپتاستىرادى. ءوز بەتىمەن جۇمىستار ماقساتىنا وراي 3-سىنىپ وقۋشىلارى ءۇشىن ءداستۇرلى كوبەيتۋ كەستەسىن قۇرعاق جاتتاۋدان گورى بەلسەندى ارەكەت بارىسىندا جادىنا ساقتاۋعا ەلەكتروندىق قۇرالدى جاساپ، ونى پايدالانۋداعى جاقسى ناتيجەسىن بايانداعالى وتىرمىن.
ادام مادەنيەتىنىڭ ماڭىزدى ەلەمەنتى بولىپ سانالاتىن ماتەماتيكا سالاسىنداعى كوبەيتۋ كەستەسىن كومپيۋتەرلىك سۇيەمەلدەۋدە پايدالانۋ مۇمكىندىگى بار
ەلەكتروندىق قۇرال جاساۋداعى ماقسات – ءاربىر بالانىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساپ ناتيجەگە ۇمتىلۋىن، ماتەماتيكا پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىنىڭ ارتۋىن جانە مۇعالىمگە، اتا-اناعا كومەكشى قۇرال رەتىندە پايدالانۋ.
ەلەكتروندىق قۇرالدىڭ قۇرىلىمىنا توقتالاتىن بولساق، بۇل قۇرال كوبەيتۋ كەستەسىندەگى كەز-كەلگەن ساندى تاڭداپ، وعان قاتىستى قايتالاۋ، ءبىلىمىن بەكىتۋ جانە پىسىقتاۋ ارەكەتتەرى ستاندارتقا ساي مىندەتتى دەڭگەيدەگى وقۋشىلار ءۇشىن قاراستىرىلعان.
ەلەكتروندى كوبەيتۋ كەستەسىنىڭ ەرەكشەلىگى:
- ينتەركاتيۆتى بايلانىستاردى قامتاماسىز ەتەدى. بۇل ارادا جاۋاپتار ارقىلى قارقىندى تۇردە جۇزەگە اسىرىلىپ وتىرادى. قاتەلەر جىبەرىلسە تەز ارادا تۇزەتۋگە بولادى؛
- قاجەتتى اقپاراتتى جەدەل تۇردە الا الادى، ياعني كوبەيتىندى قوسىلعىشتارمەن الماستىرىلىپ، سۋرەتتەرمەن كوركەمدەلەدى؛
- ناتيجەسىندە اۆتوماتتىق باقىلاۋ وزىندىك باقىلاۋ جۇرگىزۋ جانە باقىلاۋدىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا تۇزەتۋلەر ەنگىزۋگە مۇمكىندىك بەرىلەدى.
ەلەكتروندى قۇرالدىڭ العاشقى بەتى «كوبەيتۋ كەستەسى» دەگەن تاقىرىپ جانە “اۆتور” ، “جۇمىس جاساۋ الگوريتمى” ، “باستاۋ” دەگەن باتىرمالار بەرىلگەن. (1-سۋرەت).
(1-سۋرەت) (2-سۋرەت).
«اۆتور» باتىرماسى ارقىلى ەلەكتروندى قۇرالدى جاساعان اۆتورمەن تانىسۋعا بولادى.
(3-سۋرەت)
ال “جۇمىس جاساۋ الگوريتمى” باتىرماسىن شەرتۋ ارقىلى ەلەكتروندى قۇرالمەن جۇمىس جاساۋ الگوريتمىمەن تانىساسىز.
ال «باستاۋ» باتىرماسى ارقىلى وقۋلىقپەن جۇمىس باستالادى. بۇل جەردە قاجەت سانداردى ( 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9) تاڭداۋ باتىرمالارىندا ماۋستىڭ سول جاعىن ءبىر رەت شەرتۋ ارقىلى سول سانعا سايكەس جۇمىس الاڭىنا وتۋگە بولادى. (4-سۋرەت)
4-سۋرەت
سايكەس سان تاڭدالعاننان كەيىن سول سانعا بايلانىستى «قايتالايمىن»، «بىلەمىن»، «كومەك»، «تازالا»، «شىعۋ» باتىرمالارى ورنالاسقان فورما كەزدەسەدى.
(5-سۋرەت). ەگەر «قايتالايمىن» باتىرماسىن تاڭداساڭىز، وندا تاڭداعان سانىڭا سايكەس ءمانى بەرىلمەگەن كوبەيتىندى كورسەتىلەتىن الاڭ پايدا بولادى. قاجەت كوبەيتىندىنىڭ تۇسىنا بارىپ ماۋستىڭ سول جاعىن ءبىر رەت باسسا، سول سانداردىڭ كوبەيتىندىسىنىڭ ءمانىن بىلۋگە بولادى. (6-سۋرەت).
6-سۋرەت
ال «بىلەمىن» باتىرماسىن تاڭداسا، وندا وقۋشى ءوزى ۇياشىقتارعا كوبەيتۋ كەستەسىن سايكەس ماندەرىن پەننەتاقتادان جاتقا ەنگىزەدى. ەگەر دۇرىس بولسا ەنگەن سان كوك تۇستە قالىپ، ال قاتە بولسا قىزىل تۇسكە اينالادى. (7-سۋرەت).
7-سۋرەت
كومپيۋتەرلىك وقىتۋ جاعدايىندا دۇرىس ەمەس شەشىمدەر كەرى پسيحولوگيالىق اسەر تۋعىزادى، سوندىقتان قاتەلىككە وقۋشىدا قارسى رەاكسيا تۋعىزباس ءۇشىن ارنايى تۇسىنىكتەر بەرىلەدى. قاتە جاۋاپ قاتە بولىپ قالاي، دۇرىس جاۋابىن ءبىلىپ الۋعا بولادى. قاتەمەن جۇمىستىڭ ەكى جولى بار. ءبىرى-«كومەك» باتىرماسى، ەكىنشىسى-«قايتالايمىن» باتىرمالارىن پايدالانۋ. ەنگىزگەن سانىڭ قاتە بولىپ ياعني قىزىل تۇسكە بويالسا، كومەك الۋعا بولاتىن جاعداي ءۇشىن قاراستىرىلعان. ەندى وسى جەردە وقۋشىعا «كومەك» باتىرماسى ارقىلى قاتەلەسكەن كوبەيتىندى ءمانىنىڭ دۇرىس جاۋابىن الۋعا مۇمكىندىك بولادى. (9-سۋرەت)
(9-سۋرەت)
«كومەك» باتىرماسىن شەركەن كەزدە پايدا بولعان الاڭنان قاجەتىن تاڭدايسىز. ول ءۇشىن قاتە بولعان كوبەيتىندىگە سايكەس ۇياشىقتى ەكى رەت شەرتۋ ارقىلى PowerPoint باعدارلاماسىنا ەنە الاسىز. سانعا سايكەس سۋرەتتەرمەن جانە دىبىسپەن تۇسىندىرمە جۇرگىزىلەدى.
10-سۋرەت
سايكەس سۋرەتتەر ارقىلى كوبەيتكىشتەر قوسىلعىشتارمەن الماستىرىلىپ ناتيجەسىن الۋ دىبىسپەن بەرىلگەن. تىڭداپ بولعان سوڭ تەرەزەنى جاۋىپ، جۇمىس الاڭىنا قايتىپ كەلە الاسىز دا، قاتە جاۋاپتى ادەتتەگىدەي ءوشىرىپ، دۇرىس جاۋاپتى ەنگىزەسىز. ال «قايتالايمىن» باتىرماسىن قلولدانا وتىرىپ قاجەت كوبەيتىندىنىڭ ءمانىن جانىنداعى بوس ۇياشىقتا ماۋستىڭ سول جاق باتىرماسىن ءبىر رەت شەرتۋ ارقىلى الا الادى.
ءوزىن-وزى جەتىلدىرۋگە دەگەن ۇمتىلىسىن قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرىلگەن. ول ءۇشىن «تازالا» باتىرماسى قاراستىرىلعان. ياعني ەنگىزگەن جاۋاپتارىڭىز ءوشىرىلىپ، جاڭا جاۋاپ ەنگىزۋگە دايىن بولادى.
(11-سۋرەت)
«تازالا» باتىرماسىن ماۋستىڭ سول جاعىن ءبىر رەت شەرتكەندە بارلىق ەنگىزۋ الاڭدارى تازالانادى.
11-سۋرەت
ءارى قاراي جۇمىستى جوعارىداعىداي ەتىپ جۇرگىزە بەرەسىز.
«تاپسىرما» باتىرماسى ارقىلى كەلەسى فورماعا ءوتىپ، ءۇش ءتۇرلى ەسەپتى شىعارا الادى. ەسەپتەر ماتەماتيكا پانىندەگى ستاندارتقا سايكەس الىنعان. ەگەر ەسەپتەگى بوس ۇياشىققا ەنگىزگەن سانى دۇرىس بولسا، وندا «دۇرىس» ال، دۇرىس بولماسا «دۇرىس ەمەس» دەگەن جاۋاپتار بەرىلەدى. ويىنا قايتا تۇسكەن جاۋابىن ۇياشىقتى تازالاپ، قايتادان ەنگىزۋىنە مۇمكىندىك بەرىلگەن. ەگەر قايتادان ەنگىزگەن جاۋابى دۇرىس بولسا «دۇرىس» دەگەن جاۋاپتى الادى.
12-سۋرەت
4 سانىنا بايلانىستى كوبەيتۋ تاپسىرمالارىنان مىسال كەلتىرەيىك.
بوس ۇياشىقتارعا سايكەس ساندى قويىڭدار:
№1-ەسەپ
4 ح = 32
№2-ەسەپ.
4 ح 7 = 4 x +
№3- ەسەپ. سالىستىرىڭدار:
4 ح 4 4 x 3
ارينە ءمۇعالىم 3-سىنىپ وقۋشىلارىنا كوبەيتۋ كەستەسىن بۇرىنعى تەحنولوگيالرىن پايدالانىپ تا 100 %-كە يگەرتە الادى. دەگەنمەن وسى ەلەكتروندى قۇرالدى پايدالانعان جاعدايدا وقۋشىنىڭ تەز ۇيرەنۋى، ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساۋىنا ىقپالى زور. بۇل قۇرالدى ۇيدەگى كومپيۋتەرىنە قوندىرىپ، اتا-انانىڭ باقىلاۋىمەن جۇمىس جاساۋىنا دا مۇمكىندىك بار. ياعني ءمۇعالىم ءۇشىن كومەكشى قۇرال قىزمەتىن اتقارادى.
مەكتەبىمىزدەگى 3-سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ وتكەن وقۋ جىلىندا وسى قۇرالدى پايدالانىپ جاقسى ناتيجە بەرگەندىگىن اتاپ ايتامىن. ەكسپەريمەنتتىك ناتيجە بويىنشا شىن مانىندە وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعى ارتىپ، تەز بەيىمدەلىپ، قايتا-قايتا ارەكەتكە كوشۋ بارىسىندا ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنىڭ ارتقانى، سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ 91 پايىزعا دەيىنگى بولىگى ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساپ، ناتيجەگە جىلدام جەتكەندىگىن باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمدەرى اتاپ كورسەتتى. ال وقۋشىلاردىڭ 9 پايىزى دا كومەك كورسەتىلە وتىرىپ كوبەيتۋ كەستەسىن يگەرگەندىگى ايتىلدى.
№ وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعى ۋاقىتتى ءتيىمدى پايدالانۋداعى ءرولى ەستە ساقتاۋ قابىلەتى ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساۋعا بەيىمدەلۋى
ءداستۇرلى ۇيرەتۋ
ەلەكتروندى قۇرالدى پايدالانۋ
وقىتۋدىڭ جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگياسىن جۇزەگە اسىرۋ وقۋشىنىڭ شىعارماشىلىق پوتەنسيالىن دامىتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، ءوز بەتىمەن تانىمدىق جانە ەكسپەريمەنتتىك-زەرتتەۋشىلىك قىزمەتىن مەڭگەرەدى، وقۋشىنىڭ ءوز بەتىمەن وقۋ مادەنيەتى قالىپتاسادى
ءبىلىمنىڭ نۇرلى بولۋىنا ىقپال ەتىپ، ادامزات قوعامىن العا اپاراتىن قۇدىرەت كۇشى تەك بىلىمگە عانا ءتان. قازاقستان ەلىنىڭ ءوسىپ وركەندەۋى، وركەنيەتتى دۇنيەدە وزىندىك ورىن الۋىنىڭ ۇلتتىق ءبىلىم جۇيەسىنىڭ دەڭگەيىنە، دامۋ باعىتىنا تىكەلەي بايلانىستى. جاسالعان ەلەكتروندى كوبەيتۋ كەستەسى اقپاراتتىق تەحنولوگيانى وقىتۋ ۇردىسىنە ەكپىندى تۇردە ەنگىزۋ باعىتىندا قولدانىلاتىن جاڭا تۇردەگى قۇرال بولا الادى دەپ ويلايمىن.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر:
1. Visual Basic ورتاسىندا پروگراممالاۋ.
ج. دينيسلاموۆ، قىزىلوردا 2004 ج.
2. ينفورماتيكا نەگىدەرى جۋرنالى
2009، №5، 2010 ، №2، 2009 ، №2، 2011 ، №2
3. ماتەماتيكا جانە فيزيكا جۋرنالدارى
4. ماتەماتيكا وقۋلىعى3-سىنىپ
You Might Also Like
-
ح.دوسمۇحامەد ۇلى اتىنداعى ورتا مەكتەبى
-
قازالى اۋدانى بەكارىستان بي اۋىلى
