ەرتەگىلەر ەلىندە
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەرتەگىلەر ەلىندە
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا اۋىز ادەبيەتىنىڭ ءبىر سالاسى ەرتەگىلەر جايىندا ۇعىم بەرىپ، ەرتەگىلەر ارقىلى ولاردىڭ ومىرگە دەگەن دۇرىس كوزقاراسىن، وي - ءورىسىن، سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ. سۋرەتتىڭ مازمۇنىن تۇسىنۋگە ۇيرەتۋ، قيالداۋعا، شەشەن سويلەۋگە، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزۋگە، جاقسىلىق پەن جاماندىقتى ايىرا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قويىلىم ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، سلايد.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ.
اۆتور:
ەرتە - ەرتە ەرتەدە ءبىر شال مەن كەمپىر بولىپتى. ولاردىڭ بالالارى جوق ەكەن.
مال مۇلكى دە جوق قۋ تاقىر كەدەي ەكەن. بار بولعانى ەكى - اق قازىسى بولىپتى. قىس ءوتىپ كوكتەم شىققاندا قاز بالاپان باسىپتى. كۇندەر ءوتىپ اي تولعاندا جۇمىرتقاسىنان بالاپان پايدا بولىپتى. كىشكەنتاي بالاپانداردى شال مەن كەمپىرى الما - كەزەك باعىپتى. اۋىل سىرتىندا جۇرگەن بالاپانداردى كورگەن وزگە قازدار ولاردى بوتەنسىپ، قۋا باستاپتى. قاشىپ كەلە جاتقان بالاپانداردىڭ الدىنان قويان شىعا كەلەدى. قوياندى كورگەن بالاپاندار شوشىعانى سونشا ءبىر ورنىندا تۇرىپ قالدى دا، ءارى قاراي قاشا جونەلەدى.
قويان: توقتا، توقتا، توقتاڭدار! مەنىڭ قارنىم اشتى سەندەردى جەيمىن.
اۆ: قوياندا ولاردىڭ نەدەن قاشىپ كەلە جاتقانىن بىلمەستەن ول دا بىرگە قورقىپ، جۇگىرەدى. قاشىپ كەلە جاتىپ، اندەتەدى
بالاپاندار: ج و ووق، قويانجان! ءبىز ساعان ولەڭ ايتىپ بەرەمىز.
بالاپاندار: (الىپپەمەن قوشتاسۋ ءانىنىڭ اۋەنىمەن)
ءبىز بالاپان، بالاپان،
سەرۋەن قۇرىپ، جۇگىرگەن
اتا مەنەن اجەنى
قايدان ىزدەپ تابامىز.
اۆ: ەسىك الدىنان كورىنبەگەن بالاپاندارىن ىزدەپ شىققان شال بالاپاندارىن كورە المايدى. ءجۇرىپ كەلە جاتىپ، اتا قازعا تاپ بولادى.
ۇلكەن اتا قاز: شوجەلەرىم بالاپانىم، بالالارىم قايداسىڭدار!
قايدا كەتىپ قالدىڭدار؟ ۇيدە قالعان اتا مەنەن اجەڭە نە بەتىمدى ايتامىن.(قاز بالاپانداردى ىزدەيدى)
اۆ: شال ءجۇرىپ كەلە جاتىپ، بالالارعا كەزدەسەدى.
بالالار، بالالار قايىرىمدى بالالار ماعان كومەكتەسە كورىڭدەر مەنىڭ دە سەندەرگە پايدام تيەر سەندەردەن كومەك كۇتەمىن.
قويان: جوق ولاي بولمايدى ەگەر اتا قازعا كومەكتەسەر بولساڭدار مىنا تاپسىرمانى ورىندايسىڭدار!
قوياننىڭ تاپسىرماسى: انا ءتىلى ساباعىنان سۇراقتار:
1. پينگۆين قانداي قۇس؟
2. قازاق الفاۆيتىندە قانشا ءارىپ بار؟
3. جۋان داۋىستى دىبىستاردى اتاڭدار؟
4. كارىم نەگە نامىستاندى؟
5. ءتيىن قانداي اڭ؟
6. كىتاپ نەگە ەسكىرمەيدى؟
7. تروپيكالىق جەرلەردە وسەتىن قارا اعاشتى نە دەيدى؟
8. اتا ناسيحاتى دەگەن تاقىرىپتىڭ نەگىزگى يدەياسى نە؟
قويان: ءيا، سەندەر مەنىڭ تاپسىرمامدى جاقسى ورىندادىڭدار ءبىراق مەن سەندەرگە ۇيرەنىپ قالدىم، مەن كەزدەسكەن ادامداردان، اڭداردىڭ بارىنەن قورقامىن سوندىقتان بالاپانداردىڭ تەك ەكەۋىن عانا جىبەرەمىن. (ەكەۋىن جىبەرەدى). ەكى بالاپاندى قويان قويا بەرەدى.
اۆ: بالالاردى كورىپ ەكى بالاپان شاۋىپ كەلەدى. بالالار بالاپاندى ەرتىپ، ۇيىنە اكەلەدى. شال قاتتى قۋانادى. كەمپىر جىلاي باستايدى. مەنىڭ بالاپاندارىم تۇگەل ەمەس. مەن بالاپاندارىمدى شاقىرىپ، تاعى قارايىن دەيدى.
كەمپىر: شوجەلەرىم، بالالارىم، بالاپانىم قايداسىڭدار؟ مەن بۇلاي جۇرە بەرمەيىن وداندا
1 «ا» سىنىبىنىڭ قايىرىمدى بالالارىنا بارىپ، كومەك سۇرايىن. ماعان كومەكتەسە كورىڭدەر، ەگەر ماعان كومەكتەرىڭ تيسە سەندەردىڭ كوڭىلدەرىڭدى ءبىر كوتەرەرمىن.
بالالار:(ولاي بولسا جاقسى)
بالالار كەلە جاتسا ءبىر جىلان كەزدەسەدى. جىلاندى كورىپ، بالالار قورقىپ كەتەدى.
جىلان: بالالار، مەنەن قورىقپاڭدار. مەن سەندەرگە بيىلعى جىلى تابىس اكەلەمىن، بەرەكە، بىرلىك اكەلەمىن. سەندەردىڭ بارىڭمەن دە دوس بولامىن. بالاپانداردىڭ قاي جەردە ەكەنىن كوردىم. ءبىراق، اڭ پاتشاسى ارىستان بىزگە ەسەپ بەرىپ ەدى، سول تاپسىرمانىڭ جاۋابىن جازۋعا كومەكتەسەسىڭدەر مە؟ (ماتەماتيكالىق تاپسىرما)
3+5 -------------- 5+5 -------------- 5+0
5+2 -------------- 10 - 4 ------------ 9 - 8
10 - 8 ------------ 6+4 -------------- 3 - 3
8 - 4 ------------- 10 - 9 ------------- 8 - 6
جىلان: بالالار، سەندەرگە راحمەت. ءبىراق ءبىر وكىنىشتىسى بالاپانداردى تۇگەل تابا المادىم تەك ەكەۋى عانا بەرەمىن. بالالاردى كورىپ ەكى بالاپان شاۋىپ كەلەدى. بالالار بالاپاندى ەرتىپ، ۇيىنە اكەلەدى.
اۆ: شال مەن كەمپىر قۋانادى.
شال: بالالار سەندەرگە كوپ راحمەت، بالالار بىزگە تاعى ءبىر كومەكتەرىڭدى بەرە كورىڭدەر، ەندى ەكى بالاپانىمىزدى ۇيگە كەلۋگە كومەكتەسەسىڭدەر مە؟
بالالار: ءيا، جارايدى. ادام كۇنى اداممەن دەگەن سىزدەردىڭ دە پايدالارىڭىز تيەر. ءبىز جولعا شىعايىق.
اۆ: بالالار قالعان بالاپانداردى ىزدەپ كەلە جاتقاندا الدارىنان تۇلكى شىعا كەلەدى.
بالالار: ەي، توقتا، تۇلكىجان! ورماندى كەزىپ كوپ جۇرەسىڭ عوي. ەنەسىنەن اداسىپ جۇگىرىپ جۇرگەن بالاپان كوزىڭە تۇسپەدى مە؟
تۇلكى ويلانىپ، ءيا كوردىم. ءبىراق ايتپايمىن. ەگەر ماعان دۇنيەتانۋ پانىنەن بەرگەن سۇراقتارعا كومەكتەرىڭ تيەر بولسا مەن دە سەندەرگە كومەكتەسەمىن. (دۇنيەتانۋ سۇراقتارى)
1. تابيعات نەشەگە بولىنەدى؟
2. ءتىرى تابيعاتقا نە جاتادى؟
3. ءيىس سەزۋ مۇشەسىنە نە جاتادى؟
4. قىس ايلارىن اتا.
5. قىسقا اڭدار قالاي دايارلانادى؟
6. وسىمدىكتەردىڭ نەشە توبى بار؟
7. ادامعا قاجەتتى 5 نارسەنى سانامالاپ ايت
8. قىسى جازى ءبىر تۇستە بولاتىن وسىمدىك اتى.
اۆ: تۇلكى ءوز سۇراعىنا تولىق جاۋاپ العان سوڭ ەش وكىنبەستەن قالعان بالاپاندارى دا بەرەدى.
بويلارىن قۋانىش كەرنەگەن بالالار شال مەن كەمپىرگە كەلەدى. ولار جوعالعان بالاپاندارىنىڭ تۇگەل ەكەنىن كورىپ، قۋانىشتارى قويىندارىنا سىيماي، كەمپىر ءوز ۋادەسى بويىنشا بالالاردى كوڭىلدەندىرىپ، اندەتەدى.
كەمپىردىڭ ورىنداۋىندا ءان: «بالاپان»
شال مەن كەمپىر بىرگە: ق. ي. ساتبايەۆ مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنا العىستارىمىزدى ايتا وتىرىپ، بولاشاقتا ساباقتارىڭدى تەك «5» دەگەن باعاعا وقىپ، ەلىمىزدىڭ ءبىلىم بيىگىنە شىعاتىن ازامات، ازاماتشا بولۋلارىڭا ءبىز ەكەۋمىز شىن جۇرەكتەن تىلەكتەسپىز.
ولاي بولسا، مەن سەندەرگە بي بيلەپ، بەرەيىن.
بي: «شوجەلەر
اۆ: سونىمەن قوناقتار، بۇگىنگى ءبىزدىڭ ەرتەگىلەر ەلىندەگى ساياحاتىمىز اياقتالدى. كوڭىل قويىپ تىڭداعاندارىڭىزعا العىسىمىزدى بىلدىرەمىز. ساۋ بولىڭىزدار!
بالاپاندار:
1 ديانا
2 مادينا ە.
3 اياۋلىم
4 ءاليا
شال: ورىنباسار تۇلكى: گۇلناز
جىلان: ارسەن ۋ. كەمپىر: كاميلا
قويان: ارسەن ا. اۆتور: مادينا ءو
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا اۋىز ادەبيەتىنىڭ ءبىر سالاسى ەرتەگىلەر جايىندا ۇعىم بەرىپ، ەرتەگىلەر ارقىلى ولاردىڭ ومىرگە دەگەن دۇرىس كوزقاراسىن، وي - ءورىسىن، سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ. سۋرەتتىڭ مازمۇنىن تۇسىنۋگە ۇيرەتۋ، قيالداۋعا، شەشەن سويلەۋگە، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزۋگە، جاقسىلىق پەن جاماندىقتى ايىرا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قويىلىم ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، سلايد.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ.
اۆتور:
ەرتە - ەرتە ەرتەدە ءبىر شال مەن كەمپىر بولىپتى. ولاردىڭ بالالارى جوق ەكەن.
مال مۇلكى دە جوق قۋ تاقىر كەدەي ەكەن. بار بولعانى ەكى - اق قازىسى بولىپتى. قىس ءوتىپ كوكتەم شىققاندا قاز بالاپان باسىپتى. كۇندەر ءوتىپ اي تولعاندا جۇمىرتقاسىنان بالاپان پايدا بولىپتى. كىشكەنتاي بالاپانداردى شال مەن كەمپىرى الما - كەزەك باعىپتى. اۋىل سىرتىندا جۇرگەن بالاپانداردى كورگەن وزگە قازدار ولاردى بوتەنسىپ، قۋا باستاپتى. قاشىپ كەلە جاتقان بالاپانداردىڭ الدىنان قويان شىعا كەلەدى. قوياندى كورگەن بالاپاندار شوشىعانى سونشا ءبىر ورنىندا تۇرىپ قالدى دا، ءارى قاراي قاشا جونەلەدى.
قويان: توقتا، توقتا، توقتاڭدار! مەنىڭ قارنىم اشتى سەندەردى جەيمىن.
اۆ: قوياندا ولاردىڭ نەدەن قاشىپ كەلە جاتقانىن بىلمەستەن ول دا بىرگە قورقىپ، جۇگىرەدى. قاشىپ كەلە جاتىپ، اندەتەدى
بالاپاندار: ج و ووق، قويانجان! ءبىز ساعان ولەڭ ايتىپ بەرەمىز.
بالاپاندار: (الىپپەمەن قوشتاسۋ ءانىنىڭ اۋەنىمەن)
ءبىز بالاپان، بالاپان،
سەرۋەن قۇرىپ، جۇگىرگەن
اتا مەنەن اجەنى
قايدان ىزدەپ تابامىز.
اۆ: ەسىك الدىنان كورىنبەگەن بالاپاندارىن ىزدەپ شىققان شال بالاپاندارىن كورە المايدى. ءجۇرىپ كەلە جاتىپ، اتا قازعا تاپ بولادى.
ۇلكەن اتا قاز: شوجەلەرىم بالاپانىم، بالالارىم قايداسىڭدار!
قايدا كەتىپ قالدىڭدار؟ ۇيدە قالعان اتا مەنەن اجەڭە نە بەتىمدى ايتامىن.(قاز بالاپانداردى ىزدەيدى)
اۆ: شال ءجۇرىپ كەلە جاتىپ، بالالارعا كەزدەسەدى.
بالالار، بالالار قايىرىمدى بالالار ماعان كومەكتەسە كورىڭدەر مەنىڭ دە سەندەرگە پايدام تيەر سەندەردەن كومەك كۇتەمىن.
قويان: جوق ولاي بولمايدى ەگەر اتا قازعا كومەكتەسەر بولساڭدار مىنا تاپسىرمانى ورىندايسىڭدار!
قوياننىڭ تاپسىرماسى: انا ءتىلى ساباعىنان سۇراقتار:
1. پينگۆين قانداي قۇس؟
2. قازاق الفاۆيتىندە قانشا ءارىپ بار؟
3. جۋان داۋىستى دىبىستاردى اتاڭدار؟
4. كارىم نەگە نامىستاندى؟
5. ءتيىن قانداي اڭ؟
6. كىتاپ نەگە ەسكىرمەيدى؟
7. تروپيكالىق جەرلەردە وسەتىن قارا اعاشتى نە دەيدى؟
8. اتا ناسيحاتى دەگەن تاقىرىپتىڭ نەگىزگى يدەياسى نە؟
قويان: ءيا، سەندەر مەنىڭ تاپسىرمامدى جاقسى ورىندادىڭدار ءبىراق مەن سەندەرگە ۇيرەنىپ قالدىم، مەن كەزدەسكەن ادامداردان، اڭداردىڭ بارىنەن قورقامىن سوندىقتان بالاپانداردىڭ تەك ەكەۋىن عانا جىبەرەمىن. (ەكەۋىن جىبەرەدى). ەكى بالاپاندى قويان قويا بەرەدى.
اۆ: بالالاردى كورىپ ەكى بالاپان شاۋىپ كەلەدى. بالالار بالاپاندى ەرتىپ، ۇيىنە اكەلەدى. شال قاتتى قۋانادى. كەمپىر جىلاي باستايدى. مەنىڭ بالاپاندارىم تۇگەل ەمەس. مەن بالاپاندارىمدى شاقىرىپ، تاعى قارايىن دەيدى.
كەمپىر: شوجەلەرىم، بالالارىم، بالاپانىم قايداسىڭدار؟ مەن بۇلاي جۇرە بەرمەيىن وداندا
1 «ا» سىنىبىنىڭ قايىرىمدى بالالارىنا بارىپ، كومەك سۇرايىن. ماعان كومەكتەسە كورىڭدەر، ەگەر ماعان كومەكتەرىڭ تيسە سەندەردىڭ كوڭىلدەرىڭدى ءبىر كوتەرەرمىن.
بالالار:(ولاي بولسا جاقسى)
بالالار كەلە جاتسا ءبىر جىلان كەزدەسەدى. جىلاندى كورىپ، بالالار قورقىپ كەتەدى.
جىلان: بالالار، مەنەن قورىقپاڭدار. مەن سەندەرگە بيىلعى جىلى تابىس اكەلەمىن، بەرەكە، بىرلىك اكەلەمىن. سەندەردىڭ بارىڭمەن دە دوس بولامىن. بالاپانداردىڭ قاي جەردە ەكەنىن كوردىم. ءبىراق، اڭ پاتشاسى ارىستان بىزگە ەسەپ بەرىپ ەدى، سول تاپسىرمانىڭ جاۋابىن جازۋعا كومەكتەسەسىڭدەر مە؟ (ماتەماتيكالىق تاپسىرما)
3+5 -------------- 5+5 -------------- 5+0
5+2 -------------- 10 - 4 ------------ 9 - 8
10 - 8 ------------ 6+4 -------------- 3 - 3
8 - 4 ------------- 10 - 9 ------------- 8 - 6
جىلان: بالالار، سەندەرگە راحمەت. ءبىراق ءبىر وكىنىشتىسى بالاپانداردى تۇگەل تابا المادىم تەك ەكەۋى عانا بەرەمىن. بالالاردى كورىپ ەكى بالاپان شاۋىپ كەلەدى. بالالار بالاپاندى ەرتىپ، ۇيىنە اكەلەدى.
اۆ: شال مەن كەمپىر قۋانادى.
شال: بالالار سەندەرگە كوپ راحمەت، بالالار بىزگە تاعى ءبىر كومەكتەرىڭدى بەرە كورىڭدەر، ەندى ەكى بالاپانىمىزدى ۇيگە كەلۋگە كومەكتەسەسىڭدەر مە؟
بالالار: ءيا، جارايدى. ادام كۇنى اداممەن دەگەن سىزدەردىڭ دە پايدالارىڭىز تيەر. ءبىز جولعا شىعايىق.
اۆ: بالالار قالعان بالاپانداردى ىزدەپ كەلە جاتقاندا الدارىنان تۇلكى شىعا كەلەدى.
بالالار: ەي، توقتا، تۇلكىجان! ورماندى كەزىپ كوپ جۇرەسىڭ عوي. ەنەسىنەن اداسىپ جۇگىرىپ جۇرگەن بالاپان كوزىڭە تۇسپەدى مە؟
تۇلكى ويلانىپ، ءيا كوردىم. ءبىراق ايتپايمىن. ەگەر ماعان دۇنيەتانۋ پانىنەن بەرگەن سۇراقتارعا كومەكتەرىڭ تيەر بولسا مەن دە سەندەرگە كومەكتەسەمىن. (دۇنيەتانۋ سۇراقتارى)
1. تابيعات نەشەگە بولىنەدى؟
2. ءتىرى تابيعاتقا نە جاتادى؟
3. ءيىس سەزۋ مۇشەسىنە نە جاتادى؟
4. قىس ايلارىن اتا.
5. قىسقا اڭدار قالاي دايارلانادى؟
6. وسىمدىكتەردىڭ نەشە توبى بار؟
7. ادامعا قاجەتتى 5 نارسەنى سانامالاپ ايت
8. قىسى جازى ءبىر تۇستە بولاتىن وسىمدىك اتى.
اۆ: تۇلكى ءوز سۇراعىنا تولىق جاۋاپ العان سوڭ ەش وكىنبەستەن قالعان بالاپاندارى دا بەرەدى.
بويلارىن قۋانىش كەرنەگەن بالالار شال مەن كەمپىرگە كەلەدى. ولار جوعالعان بالاپاندارىنىڭ تۇگەل ەكەنىن كورىپ، قۋانىشتارى قويىندارىنا سىيماي، كەمپىر ءوز ۋادەسى بويىنشا بالالاردى كوڭىلدەندىرىپ، اندەتەدى.
كەمپىردىڭ ورىنداۋىندا ءان: «بالاپان»
شال مەن كەمپىر بىرگە: ق. ي. ساتبايەۆ مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنا العىستارىمىزدى ايتا وتىرىپ، بولاشاقتا ساباقتارىڭدى تەك «5» دەگەن باعاعا وقىپ، ەلىمىزدىڭ ءبىلىم بيىگىنە شىعاتىن ازامات، ازاماتشا بولۋلارىڭا ءبىز ەكەۋمىز شىن جۇرەكتەن تىلەكتەسپىز.
ولاي بولسا، مەن سەندەرگە بي بيلەپ، بەرەيىن.
بي: «شوجەلەر
اۆ: سونىمەن قوناقتار، بۇگىنگى ءبىزدىڭ ەرتەگىلەر ەلىندەگى ساياحاتىمىز اياقتالدى. كوڭىل قويىپ تىڭداعاندارىڭىزعا العىسىمىزدى بىلدىرەمىز. ساۋ بولىڭىزدار!
بالاپاندار:
1 ديانا
2 مادينا ە.
3 اياۋلىم
4 ءاليا
شال: ورىنباسار تۇلكى: گۇلناز
جىلان: ارسەن ۋ. كەمپىر: كاميلا
قويان: ارسەن ا. اۆتور: مادينا ءو
You Might Also Like
-
ماقساتى: 1. اۋىلداعى تاربيە كوزىنە تۇسىنىك بەرۋ. سالت - ءداستۇر، ادەت - عۇرىپتى ۇعىندىرۋ.
