ەسەنجانوۆ حامزا يحسان ۇلى
ەسەنجانوۆ حامزا يحسان ۇلى
دۇنيەگە كەلگەنى: 1908
باتىس قازاقستان وبلىسى، اقجايىق اۋدانى
قايتىس بولعانى: 1974 الماتى
مانسابى: جازۋشى
ەسەنجانوۆ حامزا يحسان ۇلى (25. 12. 1908، باتىس قازاقستان وبلىسى اقجايىق اۋدانى — 5. 12. 1974، الماتى) — جازۋشى.
الماتى زووتەحنيكالىق - مالدارىگەرلىك تەحنيكۋمىن (1928)،
الماتى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن (بۇرىنعى قازپي) بىتىرگەن (1933)،
لەنينگرادتاعى (قازىرگى سانكت-پەتەربۋرگ) مەملەكەتتىك ونەرتانۋ ينستيتۋتىنىڭ اسپيرانتۋراسىندا وقىعان (1934 — 1936).
قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ جاۋاپتى حاتشىسى (1932 — 1933)،
كسرو عا - نىڭ قازاق فيليالىندا ادەبيەت پەن فولكلور سەكتورىنىڭ مەڭگەرۋشىسى (1936 — 1937) قىزمەتتەرىن اتقارعان.
1937 جىلدان قازاق مەملەكەتتىك فيلارمونياسىنىڭ، كەيىن قازاق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ ديرەكتورى قىزمەتىن اتقارا ءجۇرىپ، قازپي - دە ورىس ادەبيەتى تاريحىنان ساباق بەرەدى.
20 عاسىردىڭ 30 - جىلدارى رەسپۋبليكالىق باسىلىمداردا “ۇلەڭتىنىڭ جاعاسىندا”، “قىزىل قۇماق”، “كۇشكە — كۇش” سياقتى اڭگىمەلەرى مەن “جەر شارىندا” اتتى پەساسى جاريالاندى.
1938 جىلى جالعان ساياسي ايىپ تاعىلىپ، 20 جىلعا جۋىق ۋاقىت ستاليندىك قۋعىن - سۇرگىننىڭ زاردابىن تارتتى. ەلگە ورالعان سوڭ، 1956 جىلدان ءونىمدى شىعارمالىق ەڭبەك جولىن باستادى.
شىعارماشىلىعى
جازۋشىنىڭ باستى شىعارماسى — “اق جايىق” تريلوگياسى (1 - كىت.، 1957؛ 2 - كىت.، 1959؛ 3 - كىت.، 1965) باتىس قازاقستانداعى تۇتاس ءبىر كەزەڭنىڭ وقيعالارىنا ارنالعان. اۆتور وتارلىق ەزگىدەن قينالعان حالىق بوستاندىعى مەن باقىتى ءۇشىن كۇرەسكەن ەرلەردىڭ جيىنتىق بەينەلەرىن (حاكىم، الىبەك، ادىلبەك، ءمۇناريا، شولپان، نۇرىم) جاساۋمەن قاتار، ناقتى تاريحتا بولعان ادامداردىڭ (دميترييەۆ، ايتييەۆ، قاراتايەۆ، بەلان، ت. ب.) ءومىر جولىن شەبەر سۋرەتتەدى. 1963 جىلى تريلوگيانىڭ زاڭدى جالعاسى بولىپ تابىلاتىن “كوپ جىل وتكەن سوڭ”، ال 1970 جىلى “اعايىندى جۇنىسوۆتەر” روماندارىن جازدى. سوڭعى ەكى كىتاپتا جاڭا ءومىر قۇرعان ەلدىڭ سان قىرلى تۇرمىس - تىرشىلىگى مەن ادىلەت ءۇشىن كۇرەسى، ادامنىڭ ازامات رەتىندە قالىپتاسۋى بەينەلەنگەن. “اق جايىق” تريلوگياسى مەن “كوپ جىل وتكەن سوڭ” رومان - ديلوگياسى 5 كىتاپتان تۇراتىن تۇتاس ەپوپەيا ىسپەتتى. ەسەنجانوۆ ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارى “قارت قازاق”، “جايىن ىلەردە”، “جار”، ت. ب. اڭگىمە، وچەرك، ادەبي - سىن ماقالالار جازدى. 1978 — 1981 جىلدارى جازۋشىنىڭ 6 تومدىق شىعارمالار جيناعى جارىق كوردى. ەسەنجانوۆ — م. شولوحوۆتىڭ “تىنىق دون” رومانىنىڭ 1 - جانە 4 - كىتاپتارىن، ي. س. تۋرگەنيەۆتىڭ “رۋدين”، ي. پ. شۋحوۆتىڭ “ۇشپەندىلىك” روماندارىن، ا. س. پۋشكيننىڭ “دۋبروۆسكيي” پوۆەسىن، ت. ب. شىعارمالاردى قازاق تىلىنە اۋداردى. سونىمەن قاتار باستاۋىش، ورتا مەكتەپتەر ءۇشىن وقۋلىقتار جازدى. قازاقستان مەملەكەتتىك سىيلىق لاۋرەاتى (1967).
دۇنيەگە كەلگەنى: 1908
باتىس قازاقستان وبلىسى، اقجايىق اۋدانى
قايتىس بولعانى: 1974 الماتى
مانسابى: جازۋشى
ەسەنجانوۆ حامزا يحسان ۇلى (25. 12. 1908، باتىس قازاقستان وبلىسى اقجايىق اۋدانى — 5. 12. 1974، الماتى) — جازۋشى.
الماتى زووتەحنيكالىق - مالدارىگەرلىك تەحنيكۋمىن (1928)،
الماتى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن (بۇرىنعى قازپي) بىتىرگەن (1933)،
لەنينگرادتاعى (قازىرگى سانكت-پەتەربۋرگ) مەملەكەتتىك ونەرتانۋ ينستيتۋتىنىڭ اسپيرانتۋراسىندا وقىعان (1934 — 1936).
قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ جاۋاپتى حاتشىسى (1932 — 1933)،
كسرو عا - نىڭ قازاق فيليالىندا ادەبيەت پەن فولكلور سەكتورىنىڭ مەڭگەرۋشىسى (1936 — 1937) قىزمەتتەرىن اتقارعان.
1937 جىلدان قازاق مەملەكەتتىك فيلارمونياسىنىڭ، كەيىن قازاق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ ديرەكتورى قىزمەتىن اتقارا ءجۇرىپ، قازپي - دە ورىس ادەبيەتى تاريحىنان ساباق بەرەدى.
20 عاسىردىڭ 30 - جىلدارى رەسپۋبليكالىق باسىلىمداردا “ۇلەڭتىنىڭ جاعاسىندا”، “قىزىل قۇماق”، “كۇشكە — كۇش” سياقتى اڭگىمەلەرى مەن “جەر شارىندا” اتتى پەساسى جاريالاندى.
1938 جىلى جالعان ساياسي ايىپ تاعىلىپ، 20 جىلعا جۋىق ۋاقىت ستاليندىك قۋعىن - سۇرگىننىڭ زاردابىن تارتتى. ەلگە ورالعان سوڭ، 1956 جىلدان ءونىمدى شىعارمالىق ەڭبەك جولىن باستادى.
شىعارماشىلىعى
جازۋشىنىڭ باستى شىعارماسى — “اق جايىق” تريلوگياسى (1 - كىت.، 1957؛ 2 - كىت.، 1959؛ 3 - كىت.، 1965) باتىس قازاقستانداعى تۇتاس ءبىر كەزەڭنىڭ وقيعالارىنا ارنالعان. اۆتور وتارلىق ەزگىدەن قينالعان حالىق بوستاندىعى مەن باقىتى ءۇشىن كۇرەسكەن ەرلەردىڭ جيىنتىق بەينەلەرىن (حاكىم، الىبەك، ادىلبەك، ءمۇناريا، شولپان، نۇرىم) جاساۋمەن قاتار، ناقتى تاريحتا بولعان ادامداردىڭ (دميترييەۆ، ايتييەۆ، قاراتايەۆ، بەلان، ت. ب.) ءومىر جولىن شەبەر سۋرەتتەدى. 1963 جىلى تريلوگيانىڭ زاڭدى جالعاسى بولىپ تابىلاتىن “كوپ جىل وتكەن سوڭ”، ال 1970 جىلى “اعايىندى جۇنىسوۆتەر” روماندارىن جازدى. سوڭعى ەكى كىتاپتا جاڭا ءومىر قۇرعان ەلدىڭ سان قىرلى تۇرمىس - تىرشىلىگى مەن ادىلەت ءۇشىن كۇرەسى، ادامنىڭ ازامات رەتىندە قالىپتاسۋى بەينەلەنگەن. “اق جايىق” تريلوگياسى مەن “كوپ جىل وتكەن سوڭ” رومان - ديلوگياسى 5 كىتاپتان تۇراتىن تۇتاس ەپوپەيا ىسپەتتى. ەسەنجانوۆ ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارى “قارت قازاق”، “جايىن ىلەردە”، “جار”، ت. ب. اڭگىمە، وچەرك، ادەبي - سىن ماقالالار جازدى. 1978 — 1981 جىلدارى جازۋشىنىڭ 6 تومدىق شىعارمالار جيناعى جارىق كوردى. ەسەنجانوۆ — م. شولوحوۆتىڭ “تىنىق دون” رومانىنىڭ 1 - جانە 4 - كىتاپتارىن، ي. س. تۋرگەنيەۆتىڭ “رۋدين”، ي. پ. شۋحوۆتىڭ “ۇشپەندىلىك” روماندارىن، ا. س. پۋشكيننىڭ “دۋبروۆسكيي” پوۆەسىن، ت. ب. شىعارمالاردى قازاق تىلىنە اۋداردى. سونىمەن قاتار باستاۋىش، ورتا مەكتەپتەر ءۇشىن وقۋلىقتار جازدى. قازاقستان مەملەكەتتىك سىيلىق لاۋرەاتى (1967).
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
