InfoHub Logo

تابىستى بولۋدىڭ ەڭ ىرگەلى، باستى فاكتورى ءبىلىم ەكەنىن اركىم تەرەڭ ءتۇسىنۋى كەرەك. جاستارىمىز باسىمدىق بەرەتىن مەجەلەردىڭ قاتارىندا ءبىلىم ءاردايىم ءبىرىنشى ورىندا تۇرۋى شارت. سەبەبى، قۇندىلىقتار جۇيەسىندە ءبىلىمدى بارىنەن بيىك قوياتىن ۇلت قانا تابىسقا جەتەدى.
ن. ءا. نازاربايەۆ
«بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسىنان

“باستى ۇستانىم - رۋحاني جاڭعىرۋ»
كىرىسپە
مەن ەلىمىزدىڭ ءبىر تۇلعاسى رەتىندە زامان تالابىنا ساي كوشتەن قالماي سوڭعى جاڭالىقتارعا كوز جۇگىرتىپ، نازاردان تىس قالدىرماۋعا تىرىسامىن. ەلباسىمىزدىڭ وسى جىلعى ەلىمىز¬دەگى رۋحاني جاڭعىرۋدىڭ تۇجىرىم - دامالىق باعدارى قاراپايىم ازامات تۇسىنەتىن، بارشاعا ۇعى¬نىق¬تى، باي ءارى ىقشام تىلمەن جەتكىزىلگەن. ونىڭ باستى ماقساتى – ۇلت جوسپارىن ورىنداۋ اياسىندا الەمنىڭ ەڭ وزىق 30 ەلىنىڭ قاتارىنا كىرۋ بولىپ تابىلادى. رۋحاني جاڭعىرۋ باعدارلاماسىنىڭ ءبىلىم سالاسىنا قاتىستى تۇسى - كەلەشەك ۇرپاقتى كەمەل بىلىمگە سۋسىنداتاتىن ۇلكەن مۇمكىندىك. «بىلەكتى ءبىردى، ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى» دەگەن قازاق ماقالىنىڭ ءمان - ماڭىزى ەشقاشان كەمىمەك ەمەس. كەرىسىنشە، ۋاقىت ءوتىپ، زامان وزگەرگەن سايىن حالىق ناقىلىنىڭ قۇندىلىعى ارتىپ كەلە جاتىر. ويتكەنى الداعى ءداۋىر - ناعىز بىلىمدىلەردىڭ ءداۋىرى بولماق.
نەگىزگى ءبولىم:
تاقىرىپتىڭ اكتۋالدىعى:
ءقازىر باسەكەدەن تىس قالعان بىردە - ءبىر سالا جوق. ال بارلىق سالانىڭ قارىشتاپ دامىپ، وركەندەپ ءوسۋى ءبىلىم مەن عىلىمنىڭ دامۋ قارقىنىنا تاۋەلدى. مۇنى «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسىندا ق ر پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆ ەرەكشە اتاپ كورسەتتى: «تەحنولوگيالىق ريەۆوليۋسيانىڭ بەتالىسىنا قاراساق، تاياۋ ونجىلدىق ۋاقىتتا قازىرگى كاسىپتەردىڭ جارتىسى جويىلىپ كەتەدى. ەكونوميكانىڭ كاسىپتىك سيپاتى بۇرىن - سوڭدى ەشبىر داۋىردە مۇنشاما جەدەل وزگەرمەگەن. ءبىز بۇگىنگى جاڭا اتاۋدى ەرتەڭ - اق ەسكىگە اينالاتىن، ءجۇرىسى جىلدام داۋىرگە اياق باستىق. بۇل جاعدايدا كاسىبىن نەعۇرلىم قينالماي، جەڭىل وزگەرتۋگە قابىلەتتى، اسا ءبىلىمدار ادامدار عانا تابىسقا جەتەدى. وسىنى تۇسىنگەندىكتەن، ءبىز بىلىمگە بولىنەتىن بيۋدجەت شىعىستارىنىڭ ۇلەسى جونىنەن الەمدەگى ەڭ الدىڭعى قاتارلى ەلدەردىڭ ساناتىنا قوسىلىپ وتىرمىز. تابىستى بولۋدىڭ ەڭ ىرگەلى، باستى فاكتورى ءبىلىم ەكەنىن اركىم تەرەڭ ءتۇسىنۋى كەرەك. جاستارىمىز باسىمدىق بەرەتىن مەجەلەردىڭ قاتارىندا ءبىلىم ءاردايىم ءبىرىنشى ورىندا تۇرۋى شارت.
سەبەبى، قۇندىلىقتار جۇيەسىندە ءبىلىمدى بارىنەن بيىك قوياتىن ۇلت قانا تابىسقا جەتەدى». ءيا، ۇرەيلى كورىنۋى مۇمكىن، ءبىراق الداعى ساناۋلى جىل ىشىندە بۇگىنگى قولدانىستاعى كاسىپ تۇرلەرىنىڭ تەڭ جارتىسى قاجەتسىز بولىپ قالارى انىق. بۇل مىڭداعان ادامعا تابىس كوزىنەن ايرىلۋ ءقاۋپىن تۋدىرادى. مۇنداي قاتەر كەلەشەگىن كۇنى بۇرىن بولجاي بىلگەن مەملەكەتتەر ءۇشىن عانا ءقاۋىپسىز. جەتكەن جەتىستىگىنە توعايماي، تىڭ باعىت، جاڭا باعدار تابا بىلگەن ەلدەر عانا وسى سىندارلى كەزەڭنەن سۇرىنبەي وتەدى.
جاڭاشىلدىعى:
ەلباسى جولداۋىنا مەن دە، تاربيەشى، ۇستاز رەتىندە ءوز ۇلەسىمدى قوسۋ ماقساتىندا ءبىلىم جولىنداعى تىڭ يدەيالاردى ىزدەيمىن. ءبىزدىڭ ەڭ بيىك ماقساتىمىز كەلەشەگى كەمەل ءبىلىمدى ۇرپاق تاربيەلەۋ. بالا بويىنا ساپالى ءبىلىم مەن ۇلگىلى تاربيەنى ءسىڭىرۋ - تاربيەشىنىڭ الدىنا قويعان باستى ماقساتى دەپ بىلەمىن. ءار ءۇيدىڭ ءۇمىتى بولعان كىشكەنتاي بۇلدىرشىندەردى وتانسۇيگىشتىككە، ۇلتتىق سالت - ءداستۇرىمىزدى قۇرمەتتەۋگە، ولكەمىزدىڭ تابيعاتىن قورعاۋعا قالىپتاستىرۋ بالاباقشا تابالدىرىعىنان باستاۋ الۋى قاجەت. ەلباسىمىزدىڭ العا قويعان مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا اۋقىمدى ولكەتانۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدى، ەكولوگيانى جاقسارتۋعا جانە ەلدى مەكەندەردى اباتتاندىرۋعا باسا ءمان بەرۋدى كوزدەگەن. مەن وسى باعىتتا ءوز توبىمداعى بالالارعا ەكولوگيالىق ءبىلىم مەن تاربيە بەرۋ باعىتىن قوسىمشا جوسپار جاساقتاۋ ارقىلى الدىما ماقسات قويىپ الدىم. مەنىڭ مىندەتىم بالالاردى تۋعان تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەپ، ونىڭ اسەمدىگىن تەرەڭ سەزىنۋگە، وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار دۇنيەسىن قامقورلىققا الۋعا باۋلۋ ارقىلى، بالاباقشادا تابيعات جونىندە قاراپايىم ءبىلىم بەرىپ، وسىنىڭ نەگىزىندە ءتىرى جانە ءولى تابيعاتتاعى قۇبىلىستار تۋرالى ناقتى جالپىلاما تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ بولدى. وسى مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋ بارىسىندا ەڭ الدىمەن ەكولوگيا وقۋ قىزمەتىمەن ءپانارالىق بايلانىس ۇيىمداستىردىم، ەرتەڭگىلىك جاتتىعۋلاردى، وقۋ قىزمەتتەرىن تابيعات اياسىندا وتكىزۋ ارقىلى تابيعاتتىڭ اسەمدىگىن سەزىندىرىپ، ونى قورعاۋعا تاربيەلەۋ. سونىمەن قاتار كۇننىڭ ەكىنشى جارتىسىندا تابيعات بۇرىشىنداعى بولمە وسىمدىكتەرىنە قامقورلىق جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋ ارقىلى بالالاردى ەڭبەككە تاربيەلەيمىن. ولكەمىزدىڭ كورىكتى جەرلەرىن بالالارعا دارىپتەۋ ماقساتىندا تەڭىز جاعاسىنا وقۋ قىزمەتتەرىن وتكىزدىم. الداعى ۋاقىتقا قويعان باعىتىم: مەكتەپكە دەيىنگى بالالاردىڭ ەكولوگيالىق مادەنيەتىن قۇرۋ، ايماقتا قونىستانعانداردى باقىلاۋ، تابيعات بۇرىشىن بەزەندىرۋدى ءارى قاراي جالعاستىرۋ، ەكولوگيالىق اكسيالار ۇيىمداستىرۋ. بالالارعا ەكولوگيالىق ساپالى ءبىلىم بەرۋگە ارنايى جاعداي جاساۋ نەگىزىندە بەينەلەۋ ءپانى جەتەكشىسىمەن بىرلەسىپ، جاس ەكولوگ ۇيىرمەسى جوسپارىن جاساقتاپ جاتىرمىن. بارلىق توپتار اراسىندا اپتالىقتار، اكسيالار، كورمەلەر ۇيىمداستىرۋ جوسپارىمدا تۇر. وتباسى جانە بالاباقشا اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى ارتتىرۋ ماقساتىندا «قۇستارعا قامقور بولايىق» تاقىرىبىنداعى ەكولوگيالىق اكسيانى وسى قازان، قاراشا ايلارىنا جوسپارلاپ وتىرمىن.

قورىتىندى:
ءسوزىمدى قورىتىندىلاي كەلە، مەن ءوز بالاباقشامدا ىزدەنىمپاز تاربيەشى رەتىندە بالاباقشا بۇلدىرشىندەرىن بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعىن ارتتىرىپ، ونى ءارى قاراي شىڭداپ، بۇگىنگى زامان تالابىنا ساي ەتىپ، جەكە تۇلعا قالىپتاستىرۋدا ايانباي ەڭبەك ەتۋگە جۇمىستانامىن. مەن ءوز كاسىبىمنىڭ، جاساپ جۇرگەن ءبىلىم وشاعىن بەدەلىن ارتتىرۋ ماقساتىندا وزىندىك قادامدارىمدى جاساپ كەلەمىن. مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىم تاربيەشىسى جان - جاقتى بولۋى شارت دەپ ەسەپتەيمىن. ماسەلەن، ماماندىعىم تاربيەشى بولسا دا، اعىلشىن ءتىلى كۋرسىن وقىپ جاتىرمىن. ماقساتىم، ۇرپاق تاربيەسىندە ءۇش تىلدىلىككە باعىت بۇرۋ. ەلباسىمىز «رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىندا قازىرگى زاماندى جانە بولاشاقتى تەرەڭ تۇسىنە الاتىن ءبىلىمدى ادامدار اۋاداي قاجەت دەپ كورسەتكەن بولاتىن. وسى باعىتتا الداعى ۋاقىتتا اتقارىلاتىن جۇمىستار مەن مىندەتتەر كوپ. ماعجان جۇمابايەۆ اتامىز ءوزىنىڭ ۇلاعاتتى ءبىر سوزىندە بىلاي دەگەن: «بالانى تاربيەشىنىڭ وزىندەي قىلىپ شىعارماي، كەلەشەك زامانىنا لايىقتاپ دايىنداۋ كەرەك». ءيا، ماعجان اتامىز ايتقان دانالىق وي بۇگىنگى كۇنگى ءبىلىمدى ۇرپاققا قاراتىلىپ ايتىلعانى كورىنىپ تۇر. ويتكەنى ەلدىڭ ەرتەڭگى تىرەگى – بالاباقشاداعى تاربيەلەنىپ جاتقان بالدىرعاندارىمىز. ولار زامان تالابىنا ساي تاربيەلەنۋى ءتيىس دەپ ەسەپتەيمىن.

پايدالانعان ادەبيەتتەر ءتىزىمى:
1. مەملەكەت باسشىسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسى

ماڭعىستاۋ وبلىسى، ءتۇپقاراعان اۋدانى،
فورت - شيەۆچەنكو قالاسى، باۋتين اۋىلى
"اقبوتا"بالاباقشاسىنىڭ ادىسكەرى
اكجيگيتوۆا ۋلمەكەن مىراتبايەۆنا