ەتىستىكتىڭ شاقتارى
قازاق ءتىلى 4 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەتىستىكتىڭ شاقتارى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: ەتىستىك تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ. ەتىستىكتىڭ وتكەن، وسى جانە كەلەر شاق تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: تانىمدىق قابىلەتتەرىن، سويلەۋ ءتىلىن، سوزدىك قورىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: ۇيىمشىلدىققا، مەيرىمدىلىككە، كىشىپەيىلدىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: سۇراق - جاۋاپ، توپپەن جۇمىس
كورنەكى قۇرالدار: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەتتەر، قيما قاعازدار، سەمانتيكالىق كەستە
ءپان ارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، ءوزىن - ءوزى تانۋ
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (پسيحولوگيالىق دايىندىق)
1. وقۋشىلارمەن امانداسۋ.
2. ءتىلدى جاتتىقتىرۋ (سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ)
- بۇگىن قاي كۇن؟ ءقازىر قانداي ساباق؟ ءبىز قاي تىلدە سويلەيمىز؟ بۇگىنگى كۇن قانداي؟ ءقازىر كوڭىل - كۇيىمىز قالاي؟ ☺(جاقسى)
ءمۇعالىم، بالالار (حورمەن)
ءاربىر ادام؟ تۋىسىم، دوسىم.
ءاربىر ساباق؟ ۇيرەنۋ، ۇعۋ.
ءاربىر ءىسىڭ؟ تىرلىك، تىرەك، ادامدىق.
ءاربىر ءسوزىڭ؟ شىندىق، بىرلىك، ادالدىق.
- ولاي بولسا، بالالار بۇگىنگى ساباعىمىزدى جاقسى كوڭىل - كۇيمەن باستايىق، ءاربىر ىسىمىزگە مۇقيات بولايىق.
- بالالار ساباققا دايىنبىز با؟ ءۇي تاپسىرماسىنا نە بەرىلدى؟
ءىى ءۇي تاپسىرماسى
ءىى. جاڭا ساباق.
- بالالار جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟ (قىس)
- قىستا اۋا – رايى قالاي وزگەرەدى؟
كۇن سۋىتادى، قار جاۋادى، بوران سوعادى، قىراۋ تۇسەدى، اياز شىمشىلايدى، سۋ قاتادى.
- ەندى وزدەرىڭ ايتىپ شىققان سوزدەرىڭ زاتتىڭ نەسىن بىلدىرەدى؟ (قيمىلىن)
- قازاق تىلىندە زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن قانداي ءسوز تابى؟ (ەتىستىك)
- ەتىستىك قانداي سۇراققا جاۋاپ بەرەدى؟
- ەتىستىك ءىس - ارەكەتتىڭ جۇزەگە اسۋ مەزگىلىن بىلدىرەدى. وسىعان بايلانىستى بۇگىنگى ءبىزدىڭ جاڭا ساباعىمىز: ەتىستىكتىڭ شاقتارى دەپ اتالادى.
- الدىمەن، بالالار شاق دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەمىز؟
شاق دەگەنىمىز – مەزگىل، كەزەڭ،
باقىتتى بالالىق شاق
شاق – ءىس – ارەكەتتى، قيمىلدى بىلدىرەدى.
ورىكتىڭ سۇيەگىن شاق.
- تاقتاعا نازار اۋدارايىق.
1 - سلايد (ەتىستىكتىڭ ءۇش شاعىنا بايلانىستى سۋرەتتەر كورسەتۋ)
ءار سۋرەتكە سويلەم قۇراپ، ءىس - ارەكەتتىڭ قاي مەزگىلدە بولعانىن انىقتاۋ.
1 - سۋرەتتە ءىس - ارەكەتتىڭ ناقتى ءقازىر بولىپ جاتقانىن كورسەتەدى (وسى شاق).
2 - سۋرەتتە ءىس - ارەكەتتىڭ بولىپ كەتكەندىگى كورسەتىلەدى (وتكەن شاق)
3 - سۋرەتتە ءىس - ارەكەت ءالى جۇزەگە اسقان جوق، بولاشاقتا بولاتىنى ايتىلادى(كەلەر شاق).
ەرەجە:
- ياعني، ەتىستىكتەر ءىس - ارەكەتتىڭ جۇزەگە اسۋ مەزگىلىن بىلدىرەدى. ەتىستىكتىڭ ءۇش شاعى بولادى:
2 - سلايد
ەتىستىكتىڭ شاقتارى
وسى شاق، وتكەن شاق، كەلەر شاق
داپتەرلەرىڭدى اشىپ، بۇگىنگى كۇندى جازىپ قويىڭدار.
اقپاننىڭ سەگىزى.
سىنىپ جۇمىسى.
ەتىستىكتىڭ شاقتارى.
وقۋلىقپەن جۇمىس.
1 - جاتتىعۋ جازباشا ورىندالادى.
ءىس - ارەكەتتىڭ بۇرىن بولىپ كەتكەنىن بىلدىرەتىن سويلەمدەردى ءبىر بولەك، الداعى ۋاقىتتا بولاتىنىن بىلدىرەتىن سويلەمدەردى ءبىر بولەك جانە ءقازىر بولىپ جاتقانىن بىلدىرەتىن سويلەمدەردى ءبىر بولەك كوشىرىپ جازادى. ەتىستىكتەردىڭ استىن سىزادى.
ءىس - ارەكەتتىڭ بۇرىن بولىپ كەتكەنىن بىلدىرەتىن سويلەمدەر:
1 قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاڭا مەملەكەتتىڭ مارتەبەلى رامىزدەرى 1992 جىلى قابىلداندى.
2. تولە بي بالا كەزىنەن شەشەندىگىمەن ەلگە تانىلدى.
ءىس - ارەكەتتىڭ الداعى ۋاقىتتا بولاتىندىعىن بىلدىرەتىن سويلەمدەر:
1. كەشكە تەلەديداردان اقپارات حابارىن تىڭدايمىن.
2. ءبىز استاناعا قول ونەر بۇيىمدارىنىڭ كورمەسىنە بارامىز.
3. اتا بابالاردىڭ وسيەتى ۇرپاقتان ۇرپاققا مۇرا بولىپ قالادى.
ءىس - ارەكەتتىڭ ءقازىر بولىپ جاتقانىن بىلدىرەتىن سويلەمدەر.
1. مارات اقىن م. ماقاتايەۆتىڭ ولەڭدەر جيناعىن وقىپ وتىر.
2. ساحنادا «ايگۇل» بي ءانسامبلى ونەر كورسەتىپ جاتىر.
3. شەتەلدە تۇراتىن قازاقتار اتامەكەنىنە ورالىپ جاتىر.
بۇدان قانداي قورىتىندى جاساۋعا بولادى.
- ەگەر ءىس - ارەكەت قازىرگى ۋاقىتتا ورىندالىپ جاتقان بولسا، وندا ونى وسى شاق دەيدى. - ەگەر ءىس ارەكەت ءالى ورىندالماعانىن، كەلەشەكتە ورىندالاتىنىن بىلدىرسە، وندا ول كەلەر شاق دەپ اتالادى.
- ال ەگەر ءىس - ارەكەت ورىندالىپ كەتسە، وندا ول وتكەن شاق دەپ اتالادى.
- بالالار، كەلەسى ساباقتاردا ەتىستىكتىڭ شاقتارىمەن تولىق تانىسىپ وتەمىز.
جاڭا تاقىرىپ بويىنشا العان بىلىمدەرىڭدى تەرەڭدەتە ءتۇسۋ ءۇشىن توپقا ءبولىنىپ، تاپسىرمالار ورىندايمىز.
قار، سۋ تامشىلارى(جاڭبىر)، بۇلت ۇشەۋىنىڭ بىرەۋىن تاڭداپ الىپ، توپتارعا ءبولۋ.
قار – وسى شاق، كۇن - كەلەر شاق، بۇلت - وتكەن شاق.
توپپەن جۇمىس
2 - جاتتىعۋ. وقۋشىلار بۇل تاپسىرمانى بىرلەسە ورىنداۋ، اۋىزشا سۇراۋ. بەرىلگەن قيما قاعازداعى سويلەمدەردەن ەتىستىكتەردى تاۋىپ، استىن سىزىپ، قاي شاقتا تۇرعاندىعىن انىقتاۋ.
- ءار توپتان سۇرالادى.
سەرگىتۋ ءساتى.
ءبىز ونەرلى بالامىز. (ءوزىن كورسەتەدى)
شىرقاتىپ ءان سالامىز. (ەكى قولدى جانىنا سوزادى)
بي بيلەيمىز بۇرالىپ، (بي قيمىلىن كورسەتەدى)
دوسپىز، تاتۋ بولامىز. (بارلىعى قول ۇستاسىپ، جوعارى كوتەرەدى)
3 - جاتتىعۋ. بەرىلگەن ۇلگى بويىنشا ەتىستىكتەردى ءۇش جاقتا جازۋ.
سوزدەر: سال، كەل، بار، ال، جات، بيلە، سەكىر، وينا
سلايدتان كورسەتۋ
وسى شاق، وتكەن شاق، كەلەر شاق
قالعان توپ وقۋشىلارى وسى سوزدەردى قاتىستىرىپ، سويلەم قۇرۋ
4 - جاتتىعۋ. وقۋشىلار ماقال - ماتەلدەردى وقىپ، ماعىناسىن اشىپ، ەتىستىكتەرىڭ قاي مەزگىلدە بولعان ارەكەتتى ءبىلدىرىپ تۇرعانىن ايتادى.
III. قورىتىندى. سونىمەن بالالار، ەتىستىكتىڭ شاعى دەگەنىمىز نە؟
- ەتىستىكتىڭ نەشە شاعى بار؟
- وسى شاق ءىس - ارەكەتتىڭ قاي مەزگىلدە ءوتىپ جاتقانىن بىلدىرەدى؟
- وتكەن شاق پەن كەلەر شاق تۋرالى نە ايتۋعا بولادى؟
سەمانتيكالىق كەستەنى تولتىرۋ
№--- مىسالدار ---------- وسى شاق --------- كەلەر شاق ------------ وتكەن شاق
1 ول جازدى
2 ءسىز جازىپ وتىرسىز
3 سۇراق قيىن بولدى
4 ول سوندا وقىماعان
5 قار جاۋىپ تۇر
6 قىس سۋىق بولدى
7 ول كەلە جاتىر
8 كىتاپ وقىپ وتىرمىن
جۇرەكتەن جۇرەككە
- مەن سىنىپتاس دوستارىما تاتۋلىق تىلەيمىن
- مەن سىنىپتاس دوستارىما بىرلىك تىلەيمىن.
- مىنا كەلگەن قوناقتارعا تابىس تىلەيمىن!
سلايدتان كورسەتۋ
IV. ۇيگە تاپسىرما. ەرەجە جاتتاۋ.
V. باعالاۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەتىستىكتىڭ شاقتارى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: ەتىستىك تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ. ەتىستىكتىڭ وتكەن، وسى جانە كەلەر شاق تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: تانىمدىق قابىلەتتەرىن، سويلەۋ ءتىلىن، سوزدىك قورىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: ۇيىمشىلدىققا، مەيرىمدىلىككە، كىشىپەيىلدىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: سۇراق - جاۋاپ، توپپەن جۇمىس
كورنەكى قۇرالدار: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەتتەر، قيما قاعازدار، سەمانتيكالىق كەستە
ءپان ارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، ءوزىن - ءوزى تانۋ
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (پسيحولوگيالىق دايىندىق)
1. وقۋشىلارمەن امانداسۋ.
2. ءتىلدى جاتتىقتىرۋ (سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ)
- بۇگىن قاي كۇن؟ ءقازىر قانداي ساباق؟ ءبىز قاي تىلدە سويلەيمىز؟ بۇگىنگى كۇن قانداي؟ ءقازىر كوڭىل - كۇيىمىز قالاي؟ ☺(جاقسى)
ءمۇعالىم، بالالار (حورمەن)
ءاربىر ادام؟ تۋىسىم، دوسىم.
ءاربىر ساباق؟ ۇيرەنۋ، ۇعۋ.
ءاربىر ءىسىڭ؟ تىرلىك، تىرەك، ادامدىق.
ءاربىر ءسوزىڭ؟ شىندىق، بىرلىك، ادالدىق.
- ولاي بولسا، بالالار بۇگىنگى ساباعىمىزدى جاقسى كوڭىل - كۇيمەن باستايىق، ءاربىر ىسىمىزگە مۇقيات بولايىق.
- بالالار ساباققا دايىنبىز با؟ ءۇي تاپسىرماسىنا نە بەرىلدى؟
ءىى ءۇي تاپسىرماسى
ءىى. جاڭا ساباق.
- بالالار جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟ (قىس)
- قىستا اۋا – رايى قالاي وزگەرەدى؟
كۇن سۋىتادى، قار جاۋادى، بوران سوعادى، قىراۋ تۇسەدى، اياز شىمشىلايدى، سۋ قاتادى.
- ەندى وزدەرىڭ ايتىپ شىققان سوزدەرىڭ زاتتىڭ نەسىن بىلدىرەدى؟ (قيمىلىن)
- قازاق تىلىندە زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن قانداي ءسوز تابى؟ (ەتىستىك)
- ەتىستىك قانداي سۇراققا جاۋاپ بەرەدى؟
- ەتىستىك ءىس - ارەكەتتىڭ جۇزەگە اسۋ مەزگىلىن بىلدىرەدى. وسىعان بايلانىستى بۇگىنگى ءبىزدىڭ جاڭا ساباعىمىز: ەتىستىكتىڭ شاقتارى دەپ اتالادى.
- الدىمەن، بالالار شاق دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەمىز؟
شاق دەگەنىمىز – مەزگىل، كەزەڭ،
باقىتتى بالالىق شاق
شاق – ءىس – ارەكەتتى، قيمىلدى بىلدىرەدى.
ورىكتىڭ سۇيەگىن شاق.
- تاقتاعا نازار اۋدارايىق.
1 - سلايد (ەتىستىكتىڭ ءۇش شاعىنا بايلانىستى سۋرەتتەر كورسەتۋ)
ءار سۋرەتكە سويلەم قۇراپ، ءىس - ارەكەتتىڭ قاي مەزگىلدە بولعانىن انىقتاۋ.
1 - سۋرەتتە ءىس - ارەكەتتىڭ ناقتى ءقازىر بولىپ جاتقانىن كورسەتەدى (وسى شاق).
2 - سۋرەتتە ءىس - ارەكەتتىڭ بولىپ كەتكەندىگى كورسەتىلەدى (وتكەن شاق)
3 - سۋرەتتە ءىس - ارەكەت ءالى جۇزەگە اسقان جوق، بولاشاقتا بولاتىنى ايتىلادى(كەلەر شاق).
ەرەجە:
- ياعني، ەتىستىكتەر ءىس - ارەكەتتىڭ جۇزەگە اسۋ مەزگىلىن بىلدىرەدى. ەتىستىكتىڭ ءۇش شاعى بولادى:
2 - سلايد
ەتىستىكتىڭ شاقتارى
وسى شاق، وتكەن شاق، كەلەر شاق
داپتەرلەرىڭدى اشىپ، بۇگىنگى كۇندى جازىپ قويىڭدار.
اقپاننىڭ سەگىزى.
سىنىپ جۇمىسى.
ەتىستىكتىڭ شاقتارى.
وقۋلىقپەن جۇمىس.
1 - جاتتىعۋ جازباشا ورىندالادى.
ءىس - ارەكەتتىڭ بۇرىن بولىپ كەتكەنىن بىلدىرەتىن سويلەمدەردى ءبىر بولەك، الداعى ۋاقىتتا بولاتىنىن بىلدىرەتىن سويلەمدەردى ءبىر بولەك جانە ءقازىر بولىپ جاتقانىن بىلدىرەتىن سويلەمدەردى ءبىر بولەك كوشىرىپ جازادى. ەتىستىكتەردىڭ استىن سىزادى.
ءىس - ارەكەتتىڭ بۇرىن بولىپ كەتكەنىن بىلدىرەتىن سويلەمدەر:
1 قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاڭا مەملەكەتتىڭ مارتەبەلى رامىزدەرى 1992 جىلى قابىلداندى.
2. تولە بي بالا كەزىنەن شەشەندىگىمەن ەلگە تانىلدى.
ءىس - ارەكەتتىڭ الداعى ۋاقىتتا بولاتىندىعىن بىلدىرەتىن سويلەمدەر:
1. كەشكە تەلەديداردان اقپارات حابارىن تىڭدايمىن.
2. ءبىز استاناعا قول ونەر بۇيىمدارىنىڭ كورمەسىنە بارامىز.
3. اتا بابالاردىڭ وسيەتى ۇرپاقتان ۇرپاققا مۇرا بولىپ قالادى.
ءىس - ارەكەتتىڭ ءقازىر بولىپ جاتقانىن بىلدىرەتىن سويلەمدەر.
1. مارات اقىن م. ماقاتايەۆتىڭ ولەڭدەر جيناعىن وقىپ وتىر.
2. ساحنادا «ايگۇل» بي ءانسامبلى ونەر كورسەتىپ جاتىر.
3. شەتەلدە تۇراتىن قازاقتار اتامەكەنىنە ورالىپ جاتىر.
بۇدان قانداي قورىتىندى جاساۋعا بولادى.
- ەگەر ءىس - ارەكەت قازىرگى ۋاقىتتا ورىندالىپ جاتقان بولسا، وندا ونى وسى شاق دەيدى. - ەگەر ءىس ارەكەت ءالى ورىندالماعانىن، كەلەشەكتە ورىندالاتىنىن بىلدىرسە، وندا ول كەلەر شاق دەپ اتالادى.
- ال ەگەر ءىس - ارەكەت ورىندالىپ كەتسە، وندا ول وتكەن شاق دەپ اتالادى.
- بالالار، كەلەسى ساباقتاردا ەتىستىكتىڭ شاقتارىمەن تولىق تانىسىپ وتەمىز.
جاڭا تاقىرىپ بويىنشا العان بىلىمدەرىڭدى تەرەڭدەتە ءتۇسۋ ءۇشىن توپقا ءبولىنىپ، تاپسىرمالار ورىندايمىز.
قار، سۋ تامشىلارى(جاڭبىر)، بۇلت ۇشەۋىنىڭ بىرەۋىن تاڭداپ الىپ، توپتارعا ءبولۋ.
قار – وسى شاق، كۇن - كەلەر شاق، بۇلت - وتكەن شاق.
توپپەن جۇمىس
2 - جاتتىعۋ. وقۋشىلار بۇل تاپسىرمانى بىرلەسە ورىنداۋ، اۋىزشا سۇراۋ. بەرىلگەن قيما قاعازداعى سويلەمدەردەن ەتىستىكتەردى تاۋىپ، استىن سىزىپ، قاي شاقتا تۇرعاندىعىن انىقتاۋ.
- ءار توپتان سۇرالادى.
سەرگىتۋ ءساتى.
ءبىز ونەرلى بالامىز. (ءوزىن كورسەتەدى)
شىرقاتىپ ءان سالامىز. (ەكى قولدى جانىنا سوزادى)
بي بيلەيمىز بۇرالىپ، (بي قيمىلىن كورسەتەدى)
دوسپىز، تاتۋ بولامىز. (بارلىعى قول ۇستاسىپ، جوعارى كوتەرەدى)
3 - جاتتىعۋ. بەرىلگەن ۇلگى بويىنشا ەتىستىكتەردى ءۇش جاقتا جازۋ.
سوزدەر: سال، كەل، بار، ال، جات، بيلە، سەكىر، وينا
سلايدتان كورسەتۋ
وسى شاق، وتكەن شاق، كەلەر شاق
قالعان توپ وقۋشىلارى وسى سوزدەردى قاتىستىرىپ، سويلەم قۇرۋ
4 - جاتتىعۋ. وقۋشىلار ماقال - ماتەلدەردى وقىپ، ماعىناسىن اشىپ، ەتىستىكتەرىڭ قاي مەزگىلدە بولعان ارەكەتتى ءبىلدىرىپ تۇرعانىن ايتادى.
III. قورىتىندى. سونىمەن بالالار، ەتىستىكتىڭ شاعى دەگەنىمىز نە؟
- ەتىستىكتىڭ نەشە شاعى بار؟
- وسى شاق ءىس - ارەكەتتىڭ قاي مەزگىلدە ءوتىپ جاتقانىن بىلدىرەدى؟
- وتكەن شاق پەن كەلەر شاق تۋرالى نە ايتۋعا بولادى؟
سەمانتيكالىق كەستەنى تولتىرۋ
№--- مىسالدار ---------- وسى شاق --------- كەلەر شاق ------------ وتكەن شاق
1 ول جازدى
2 ءسىز جازىپ وتىرسىز
3 سۇراق قيىن بولدى
4 ول سوندا وقىماعان
5 قار جاۋىپ تۇر
6 قىس سۋىق بولدى
7 ول كەلە جاتىر
8 كىتاپ وقىپ وتىرمىن
جۇرەكتەن جۇرەككە
- مەن سىنىپتاس دوستارىما تاتۋلىق تىلەيمىن
- مەن سىنىپتاس دوستارىما بىرلىك تىلەيمىن.
- مىنا كەلگەن قوناقتارعا تابىس تىلەيمىن!
سلايدتان كورسەتۋ
IV. ۇيگە تاپسىرما. ەرەجە جاتتاۋ.
V. باعالاۋ.
You Might Also Like
-
جاراتىلىستانۋ عىلىمدارىنىڭ ىشىندە حيميا - ەكسپەريمەنتتىك عىلىم. سوندىقتان، مەكتەپ قابىرعاسىنان وقۋشىنى تەحنيكا قاۋىپسىزدىگى ەرەجەلەرىن ساقتاي وتىرىپ، قاراپايىم تاجىريبەلەر جاساۋعا ۇيرەتۋ، لابوراتور...
