سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 كۇن بۇرىن)
عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ شىعارمالارىن تالداۋ
تاقىرىبى: عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ شىعارمالارىن تالداۋ، «ۇلپان»، «قازاق سولداتى» روماندارى، كوركەمدىگى. انا تاقىرىبىنداعى اڭگىمەلەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىك: وقۋشىلارعا ع. مۇسىرەپوۆتىڭ ءومىرى تۋرالى جان - جاقتى مالىمەت بەرۋ، جازۋشى شىعارماشىلىعىنىڭ قازاق كەڭەس ادەبيەتى تاريحىنداعى ورنىنىڭ ەرەكشەلىگىن كورسەتۋ، كوركەمدىك الەمىن تانىتۋ، شىعارمالارىن تالداپ، كوركەمدىك ەرەكشەلىكتەرىن تانىپ وقي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
ءا) تاربيەلىك: دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ورىنداتۋ بارىسىندا ىزگىلىك قاتىناسقا ۇيرەتۋ، ادامدى سۇيۋگە، ءوزىن، اناسىن قادىرلەۋگە، تابيعاتتى سۇيۋگە، قورعاۋعا، ەرلىككە، وتانسۇيگىشتىككە، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، مەيىرىمدىلىككە، ەلىن، جەرىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ، گۋماندىق، پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ؛
ب) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وي ەركىندىگىن، ەستەتيكالىق سەزىمىن وياتۋ، وزدىگىنەن ءبىلىم الىپ دامي الاتىن تۇلعا قالىپتاستىرۋ، شىعارمالارداعى كوركەم ءسوز ايشىقتارىن تالداپ، جۇيەلى مازمۇنداۋ ارقىلى ءتىل دامىتۋ، سويلەۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ، وزدىگىنەن ءبىلىم الۋعا باۋلۋ، تاجىريبەدە كوركەم شىعارما كومپونەنتتەرىن ءتيىمدى وقىتا ءبىلۋىن، ءوز ويىن جۇيەلى جەتكىزە ءبىلۋىن دامىتۋ؛
ۆ) كاسىبي: پەداگوگ رەتىندە داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، ءتۇرلى ءادىس - تاسىلدەردى ورىندى، دۇرىس قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىم، بىلىك، داعدىنى قالىپتاستىرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: پراكتيكالىق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: تىرەك - سىزبالار، ەلەكتروندى وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەرلەرگە ەنگىزىلگەن دەڭگەيلىك تاپسىرمالار، باعالاۋ ۆەدوموستى، باعالاۋ مونيتورينگى، جۇمىس داپتەرى، تەست تاپسىرمالارى، وقۋلىقتار.
ساباق ءوتۋ تەحنولوگياسى: دەڭگەيلەپ، سارالاپ وقىتۋ تەحنولوگياسى، دامىتا وقىتۋ تەحنولوگياسىنىڭ، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ تەحنولوگياسىنىڭ ستراتەگيالارى، كىرىكتىرىلگەن تەحنولوگيا.
ساباقتا قولداناتىن ادىستەر: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ، ادەبي تالداۋلار، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ورىنداۋ، سەمانتيكالىق كارتا تولتىرۋ، شىعارما قۇرىلىسىنا ادەبي تالداۋ جاساۋ.

ساباق قۇرىلىمى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءىى. بۇرىن وتىلگەن ماتەريالدى قايتالاۋ، پىسىقتاۋ، تىرەك بىلىمدەرىنە سۇيەنۋ.
ءىىى. وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋى. ءبىلىمدى بەكىتۋ، قولدانۋ كەزەڭى.
ءىۇ. ساباقتى قورىتىندىلاۋ. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ.
ءۇ. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.

ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ، ىنتالاندىرۋ. ءتۇستى قاعازداعى موزايكا قۇراستىرىلعاندا
(«ادەبيەتى مەن ونەرى ۇلى بولماعان ۇلت تا ۇلى بولمايدى...» ع. مۇسىرەپوۆ) جازۋشىنىڭ ءسوزى شىعادى. موزايكا قۇراستىرىپ بولعانشا «جىلى لەبىز» ءادىسىن قولدانىپ، وقۋشىلار ءبىر - بىرىنە جىلى ءسوز، تىلەك ايتادى. «ءسىز، ءبىز دەگەن جىلى ءسوز، جىلىتادى جۇرەكتى...» جالعاسىن تاپ (ۇيقاستىرىپ ولەڭ قۇراۋ).
ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتىن قويۋ. (ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتىن ءتۇسىندىرىپ ءوتۋ)
بۇگىنگى ساباقتا قازاق ادەبيەتىنىڭ حح عاسىرداعى كورنەكتى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى، جازۋشى، دراماتۋرگ، اۋدارماشى، پۋبليسيست، ادەبيەتتانۋشى عالىم، سىنشى عابيت مۇسىرەپوۆ شىعارمالارى جايلى كەڭىنەن مالىمەت الامىز. شىعارمالارىنىڭ نەگىزگى تاقىرىپتارى، زەرتتەۋشىلەر ەڭبەكتەرىمەن تانىسامىز. ادەبيەتتىڭ كەزەڭدەرى، ادەبي سىننىڭ دامۋى جايلى تۇسىنىك الامىز. قازاق حالقىنىڭ ءومىرىن، ادەبيەتىنىڭ دامۋ تاريحىن جازۋشى، وسى كەزەڭ وكىلدەرى شىعارمالارىنىڭ كەيىنگى ادەبيەت وكىلدەرىنە ىقپالى، ادەبي سىندى قالىپتاستىرۋ، اسەرى، تىلدىك ەرەكشەلىكتەرى جايلى ت. ب. مالىمەتتەرمەن تانىسامىز.
ساباقتان كۇتىلەتىن ناتيجە: نەنى بىلەدى؟ – عابيت مۇسىرەپوۆ شىعارمالارىن، قازاق ادەبيەتىندەگى پروزا، دراما جانرلارىندا، ادەبيەت سىنى سالاسىنداعى ەڭبەكتەرىنىڭ نەگىزگى تاقىرىپتارى، كوركەم ادەبي شىعارمالارىنىڭ تاقىرىپتارىن، مازمۇنى، تاريحپەن بايلانىستىلىعىن، ادەبي - تەوريالىق ۇعىمداردى دۇرىس اجىراتا ءبىلۋ، جازۋشى رەتىندە شىعارمالارىن، ادەبيەتتەگى جاڭاشا ويلار قالىپتاسۋىنا اسەرىن؛
- نەنى مەڭگەرەدى: ءسوز استارىن ۇعىنۋ، ماعىناسىنا تالداۋ جاساي ءبىلۋ، اڭگىمەلەرىنىڭ كومپوزيسيالىق قۇرىلىسىنا، جۇيەسىنە تالداۋ جاساۋ داعدىلارىن، مايدا جانر ۇلگىلەرىن ءسوز اراسىندا قولدانا الۋدى.

ءىى. بۇرىن وتىلگەن ماتەريالدى قايتالاۋ، پىسىقتاۋ، تىرەك بىلىمدەرىنە سۇيەنۋ.
تاقىرىبى: عابيت مۇسىرەپوۆ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى. «ۇلپان»، «قازاق سولداتى» روماندارى، كوركەمدىگى. انا تاقىرىبىنداعى اڭگىمەلەرى.
ا) كىتاپ كورمەسىن تانىستىرۋ.
ءا) تىرەك سىزبا بويىنشا ءتۇسىندىرۋ.
ب) «توسىن حات» تاپسىرمالارى
دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ورىنداۋ.

ءىىى. وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋى. ءبىلىمدى بەكىتۋ، قولدانۋ كەزەڭى.
ساباقتىڭ تاقىرىبىن ءتۇسىندىرىپ، ماقساتىن قويۋ. دەڭگەيلەپ سارالاپ وقىتۋ تەحنولوگياسىمەن تانىستىرۋ.
عابيت مۇسىرەپوۆ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى جىلنامالىق كەستە ارقىلى جازۋشى تۇلعاسىن جاساۋ. تىرەك - سىزبا بويىنشا مازمۇنداۋ.
ا) ءومىرى، تاربيە، ءبىلىم العان ورتاسى، ۇستازى، جازۋشى شەبەرلىگى. (شىعارمالارىنان ۇزىندىلەر وقۋ)
ءا) عابيت مۇسىرەپوۆ – جازۋشى.
ب) ع. مۇسىرەپوۆ اڭگىمەلەرى، تاقىرىبى.
ۆ) عابيت مۇسىرەپوۆ روماندارى. «قازاق سولداتى»، «ۇلپان» روماندارى، نەگىزگى تاقىرىپتارى.
گ) عابيت مۇسىرەپوۆ – اۋدارماشى. و. گەنريدىڭ، م. گوركييدىڭ، م. شولوحوۆتىڭ، شىعارمالارىن، ا. وستروۆسكييدىڭ، ك. سيمونوۆتىڭ، ا. شتەيننىڭ پەسالارىن قازاقشالادى.
دەڭگەيلەپ سارالاپ وقىتۋدىڭ ءتيىمدى جاقتارى:
- ءبىلىمدى دەموكراتيالاندىرۋ جانە ىزگىلەندىرۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ جەكە باسىنىڭ قابىلەتى مەن مۇمكىندىگىنە بايلانىستى ءتيىستى ءبىلىم دەڭگەيىنە جەتۋ؛
- وقۋشىنىڭ ءوزىن - ءوزى تەكسەرىپ، تۇزەتىپ، باسقارۋىنا جاعداي جاساۋ؛
- جەكە تۇلعانىڭ دامۋىن قاداعالايتىن مونيتورينگ قۇرۋ.
دەڭگەيلەپ سارالاپ وقىتۋ ءتورت كەزەڭنەن تۇرادى:
ءى كەزەڭ - مىندەتتى وقۋشىلىق؛
ءىى كەزەڭ - الگوريتمدىك؛
ءىىى كەزەڭ - ەۆريستيكالىق؛
IY كەزەڭ - شىعارماشىلىق.
ءىۇ. ساباقتى قورىتىندىلاۋ.

“ميعا شابۋىل” سۇراقتارى ءادىسى بويىنشا:
1) «جاپون باللادالارىنا» ەنگەن اڭگىمەلەرى تاقىرىبىن اتاڭىز.
2) «انا تۋرالى اڭىزدار» جيناعىنا ەنگەن اڭگىمەلەرىن اتاڭىز.
3) جاس وقىرمانداردىڭ سۇيىكتى كەيىپكەرلەرىنە اينالعان «قازاق سولداتى» رومانىنىڭ كەيىپكەرلەرى.
4) «ۇلپان» رومانى - ادەبي قۇنىن جويمايتىن ماڭگىلىك ەسكەرتكىش رەتىندەگى ءوز پىكىرىڭ.
5) جازۋشىنىڭ ەڭ كولەمدى، ءوزىنىڭ ءتولقۇجاتى رەتىندەگى شىعارمالارىن اتاپ شىعىڭىز.
6) ادەبي سىن، پۋبليسيستيكا سالاسىنداعى ەڭبەكتەرىن اتاپ ءوتىڭىز.
7) ع. مۇسىرەپوۆ سەنارييى بويىنشا تۇسىرىلگەن فيلمدەر. («ماحاببات تۋرالى داستان»، «قىز جىبەك»)

وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ.
ءبىلىم دەڭگەيىنە، ساباققا قاتىسۋ بەلسەندىلىگىنە قاراي؛
دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بويىنشا جيناعان ۇپايلارى بويىنشا باعالانادى.
ءبىرىن ءبىرى باعالاتۋ، قويىلعان باعا تۋرالى پىكىر ايتۋ، ساراپتاما (اناليز) جاساتۋ.
... وكشەلەس بۋىن ويىنىڭا، ويىڭا قارايمىن... بيىك ۇشساڭ – قۋانىش، تومەن ۇشساڭ - ءوزىڭ وكىنەرسىڭ... مەن دە قۋانىپ كورگەن، وكىنىپ كورگەن اعاڭمىن. قىزىعىپ تا قويامىن، قىنجىلىپ تا قويامىن... ءوزىم ۇشىپ جەتە الماعان بيىكتى ساعان تىلەيمىن. ءوزىڭ اسپاندا، ويىڭ تومەندە جۇرگەنشە، ءوزىڭ تومەندە، ويىڭ اسپاندا ءجۇرسىن، جانىم. بيىك دەگەن نەمەنە، تومەن دەگەن نەمەنە، سوندا تۇسىنەرسىڭ... (ءۇزىندى جازۋشىنىڭ قاي شىعارماسىنان الىنعان، ونداعى نەگىزگى ويدى ومىرمەن بايلانىستىرا ايتۋ، ساباقتى قورىتۋ)
ز. قابدولوۆ: «مۇسىرەپوۆتى ماقتاۋدىڭ قاجەتى جوق، مۇسىرەپوۆپەن ماقتانۋ كەرەك»
تۋعان ەلگە سوڭعى ءسوز. مۇحتار شاحانوۆ ەستەلىگىن مازمۇنداۋ.
«ادەبيەتى مەن ونەرى ۇلى بولماعان ۇلت تا ۇلى بولمايدى...»

ءۇ. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ:
ا) ورىنداپ ۇلگەرمەگەن دەڭگەيلىك (ءىۇ دەڭگەي) تاپسىرمالارىن اياقتاپ كەلۋ؛
ءا) ع. مۇسىرەپوۆتىڭ تۋعانىنا 110 جىل تولۋىنا وراي «ءسوز زەرگەرى» تاقىرىبىنا شىعارما جازىپ كەلۋ (عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ شىعارماشىلىعىنا تالداۋ جاساي وتىرىپ، ءوز پىكىرلەرىن ايتۋ)؛
ب) عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ شىعارمالارى مەن وتىلگەن تاقىرىپتاردى سالىستىرا زەرتتەۋ، تالداۋ جاساۋ؛ ادەبيەتشى، سىنشى عالىمدار پىكىرلەرىن تالقىلاۋ.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما