عارىش الەمى
№6 نەگىزگى مەكتەپتىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
باحىتجانوۆا دامەگۋل ۋمبەتوۆنا
تاقىرىبى: عارىش الەمى
ماقساتى:
عارىش الەمى تۋرالى العان بىلىمدەرىن نىعايتۋ، بەكىتۋ.
وي - ءورىسىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ. ۇقىپتىلىققا، زەرەكتىككە، بايقامپازدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قايتالاۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، توپتىق جۇمىس
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، سۋرەتتەر، گلوبۋس، كارتا
ساباقتىڭ بارىسى:
• ۇيىمداستىرۋ
• ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
• جاڭا ساباق
• ويىن «اسپان الەمى»
• بەكىتۋ
• قورىتۋ
ۇيىمداستىرۋ
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
سۇراق - جاۋاپ
ءى توپ
ءىى توپ
ءىىى توپ
وتكەن تاقىرىپتارعا شولۋ جاساۋ
جەتى قات كوك - قازاق حالقىنىڭ كونە زاماننان كەلە جاتقان تۇسىنىكتەرىنىڭ ءبىرى. اللا تاعالا «ايدى نۇر، كۇندى شام» قىلىپ جاراتتى. جەتىنشى قابات جۇماق. اسپاننىڭ ءار قاباتىندا پەرىشتەلەر تۇرادى دەلىنگەن.
ەرتەدە ادامدار اسپاندى وزدەرىنىڭ كوزدەرىمەن عانا باقىلىپ، زەرتتەي الدى. ولار 9پلانەتاعا جانە باسقا جۇلدىزدارعا ات قويدى. ءبىراق كوزگە كورىنبەيتىن جۇلدىزداردى باقىلاي المادى.
ەجەلگى زاماندا ادامدار جەردى پىلدەر نەمەسە وگىزدەر كوتەرىپ تۇر. ولار ورىندارىن اۋىستىرعاندا جەر سىلكىنىسى پايدا بولادى دەگەن سوزگە سەنگەن.
ورتا ازيانىڭ ۇلى استرونومى ۇلىقبەك -
اقساق تەمىر حاننىڭ نەمەرەسى. ول سامارقاندا وبسەرۆاتوريا سالدىرعان. بۇل ءوز تۇسىندا تەڭدەسى جوق وبسەرۆاتوريا بولدى. وبسەرۆاتوريادا اسپاندى باقىلاۋ، سوعان بايلانىستى عىلىمي - زەرتتەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى.
الىستاعى كوزگە كورىنبەيتىن جۇلدىزداردى باقىلاۋ ءۇشىن تەلەسكوپ دەپ اتالاتىن وپتيكالىق قۇرال قولدانىلادى. ونىڭ كومەگىمەن پلانەتالاردى، جاي كوبەن كورىنبەيتىن جۇلدىزداردى كورۋگە بولادى.
كۇن جۇيەسى
كۇن جانە ونىڭ اينالاسىندا قوزعالىپ جۇرگەن 9 پلانەتا كۇن جۇيەسىن قۇرايدى. ونىڭ قۇرامىنا پلانەتالار سەرىكتەرى، كومەتالار، استەرويدتار، مەتەورلار، عارىشتىق توزاڭدار كىرەدى.
كۇن – جەرگە جاقىن جۇلدىز. باسقا جۇلدىزدار سياقتى ول دا لاۋلاپ جانىپ تۇراتىن گازدى شار. ونىڭ جارىعى مەن جىلۋى ءبىزدىڭ پلانەتامىزداعى بارلىق تىرشىلىك يەلەرىنە ءومىر سىيلايدى
جەر پلانەتاسى – تاۋ جىنىستارىنان تۇراتىن ۇلكەن شار ءتارىزدى دەنە. ول كۇن جۇيەسىن اينالىپ جۇرگەن 9 پلانەتانىڭ ءبىرى. جەر بىرنەشە قاباتتان تۇرادى. ونىڭ قاتتى قابىعى جەر قىرتىسى دەپ اتالادى.
مەركۋريي
مەركۋريي – قاناتتى قۇداي. مەركۋريي ەجەلگى ريمدىكتەردىڭ قۇدايى بولدى. پلانەتا كۇننىڭ اينالاسىن تەز اينالىپ وتەتىندىكتەن، وسى قۇدايدىڭ قۇرمەتىنە ونىڭ اتىن بەرگەن.
شولپان
شولپان – ەڭ ىستىق، ەڭ جارىق پلانەتا. بۇل پلانەتانىڭ ماحاببات پەن سۇلۋلىق قۇدايىنىڭ اتىن يەمدەنگەنىنە 2500 جىل بولدى.
باحىتجانوۆا دامەگۋل ۋمبەتوۆنا
تاقىرىبى: عارىش الەمى
ماقساتى:
عارىش الەمى تۋرالى العان بىلىمدەرىن نىعايتۋ، بەكىتۋ.
وي - ءورىسىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ. ۇقىپتىلىققا، زەرەكتىككە، بايقامپازدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قايتالاۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، توپتىق جۇمىس
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، سۋرەتتەر، گلوبۋس، كارتا
ساباقتىڭ بارىسى:
• ۇيىمداستىرۋ
• ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
• جاڭا ساباق
• ويىن «اسپان الەمى»
• بەكىتۋ
• قورىتۋ
ۇيىمداستىرۋ
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
سۇراق - جاۋاپ
ءى توپ
ءىى توپ
ءىىى توپ
وتكەن تاقىرىپتارعا شولۋ جاساۋ
جەتى قات كوك - قازاق حالقىنىڭ كونە زاماننان كەلە جاتقان تۇسىنىكتەرىنىڭ ءبىرى. اللا تاعالا «ايدى نۇر، كۇندى شام» قىلىپ جاراتتى. جەتىنشى قابات جۇماق. اسپاننىڭ ءار قاباتىندا پەرىشتەلەر تۇرادى دەلىنگەن.
ەرتەدە ادامدار اسپاندى وزدەرىنىڭ كوزدەرىمەن عانا باقىلىپ، زەرتتەي الدى. ولار 9پلانەتاعا جانە باسقا جۇلدىزدارعا ات قويدى. ءبىراق كوزگە كورىنبەيتىن جۇلدىزداردى باقىلاي المادى.
ەجەلگى زاماندا ادامدار جەردى پىلدەر نەمەسە وگىزدەر كوتەرىپ تۇر. ولار ورىندارىن اۋىستىرعاندا جەر سىلكىنىسى پايدا بولادى دەگەن سوزگە سەنگەن.
ورتا ازيانىڭ ۇلى استرونومى ۇلىقبەك -
اقساق تەمىر حاننىڭ نەمەرەسى. ول سامارقاندا وبسەرۆاتوريا سالدىرعان. بۇل ءوز تۇسىندا تەڭدەسى جوق وبسەرۆاتوريا بولدى. وبسەرۆاتوريادا اسپاندى باقىلاۋ، سوعان بايلانىستى عىلىمي - زەرتتەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى.
الىستاعى كوزگە كورىنبەيتىن جۇلدىزداردى باقىلاۋ ءۇشىن تەلەسكوپ دەپ اتالاتىن وپتيكالىق قۇرال قولدانىلادى. ونىڭ كومەگىمەن پلانەتالاردى، جاي كوبەن كورىنبەيتىن جۇلدىزداردى كورۋگە بولادى.
كۇن جۇيەسى
كۇن جانە ونىڭ اينالاسىندا قوزعالىپ جۇرگەن 9 پلانەتا كۇن جۇيەسىن قۇرايدى. ونىڭ قۇرامىنا پلانەتالار سەرىكتەرى، كومەتالار، استەرويدتار، مەتەورلار، عارىشتىق توزاڭدار كىرەدى.
كۇن – جەرگە جاقىن جۇلدىز. باسقا جۇلدىزدار سياقتى ول دا لاۋلاپ جانىپ تۇراتىن گازدى شار. ونىڭ جارىعى مەن جىلۋى ءبىزدىڭ پلانەتامىزداعى بارلىق تىرشىلىك يەلەرىنە ءومىر سىيلايدى
جەر پلانەتاسى – تاۋ جىنىستارىنان تۇراتىن ۇلكەن شار ءتارىزدى دەنە. ول كۇن جۇيەسىن اينالىپ جۇرگەن 9 پلانەتانىڭ ءبىرى. جەر بىرنەشە قاباتتان تۇرادى. ونىڭ قاتتى قابىعى جەر قىرتىسى دەپ اتالادى.
مەركۋريي
مەركۋريي – قاناتتى قۇداي. مەركۋريي ەجەلگى ريمدىكتەردىڭ قۇدايى بولدى. پلانەتا كۇننىڭ اينالاسىن تەز اينالىپ وتەتىندىكتەن، وسى قۇدايدىڭ قۇرمەتىنە ونىڭ اتىن بەرگەن.
شولپان
شولپان – ەڭ ىستىق، ەڭ جارىق پلانەتا. بۇل پلانەتانىڭ ماحاببات پەن سۇلۋلىق قۇدايىنىڭ اتىن يەمدەنگەنىنە 2500 جىل بولدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
