InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: گەنەتيكانىڭ قىسقاشا دامۋ تاريحى. بەلگىلەردىڭ گ. مەندەل اشقان تۇقىم قۋالاۋ زاڭدىلىقتارى. مونوگيبريدتى شاعىلىستىرۋ.
№4 پراكتيكالىق جۇمىس. قاراپايىم گەنەتيكالىق ەسەپتەر شىعارۋ

ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا گەنەتيكا عىلىمىنىڭ پايدا بولۋى جانە دامۋى تۋرالى ءبىلىم بەرۋ، گەنەتيك عالىمداردىڭ ەڭبەكتەرىمەن تانىستىرۋ. گەنەتيكا عىلىمىنىڭ بيولوگيا زاڭدىلىقتارىن ءتۇسىنۋ تۋرالى ايتۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى: گەنەتيكا عىلىمى نەنى زەرتتەيتىندىگى تۋرالى تۇسىنىك بەرىپ گ. مەندەلدىڭ گيبريديولوگيالىق ءادىسى جايلى تەرەڭىرەك سيپاتتاۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: حابارلاما جانە جاڭا ءبىلىمدى قالىپتاستىرۋ.
ادىستەمەلىك شەشىم: سۇحبات، اڭگىمە – سۇحبات، وزىندىك جۇمىس.
قۇرال – جابدىقتار: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ەلەكتروندىق وقۋلىق، ينتەرنەت
رەسۋرس، سۋرەت بەتشەلەرى.

ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. وقىتىلعان تاقىرىپ بويىنشا ءبىلىمدى وزەكتەۋ

«كىم جىلدام؟»
1. ورگانيزمنىڭ كوبەيۋ جولدارى؟
2. مەيوز نەشە پروسەستەن تۇرادى؟
3. مەيوزدىڭ ميتوزدان ايىرماشىلىعى؟
4. قوسارلانىپ ۇرىقتانۋ قاي اعزاعا ءتان؟
5. گامەتوگەنەز دەگەنىمىز نە؟
6. ورگانيزمنىڭ جەكە دامۋى قالاي اتالىنادى؟

«سايكەستىگىن تاپ»
ونتوگەنەز - ۇرىقتىڭ دامۋىن زەرتتەيتىن عىلىم
فيلوگەنەز - ورگانيزمنىڭ جەكە دامۋى
بيوگەنەتيكالىق زاڭدىلىق - تاريحي دامۋ
ەمبريولوگيا - ونتوگەنەزدىڭ فيلوگەنەزگە قىسقاشا قايتالاۋى.

ءىىى. جاڭا ماتەريالدى وقىتۋ
1. گەنەتيكا بيولوگيا عىلىمىنىڭ ءبىر سالاسى
2. گەنەتيكا عىلىمىنىڭ قالىپتاسۋى، دامۋى
3. گەنەتيكا عىلىمىنىڭ دامۋى
4. تۇقىم قۋالاۋدى زەرتتەۋدەگى گيبريدولوگيالىق ءادىستىڭ ماڭىزى
5. مونوگيبريدتى بۋدانداستىرۋ
6. «گوموزيگوتا» جانە «گەتەروزيگوتا» ۇعىمدارى.
7. پراكتيكالىق جۇمىس №4
گەنەتيكا بيولوگيا عىلىمىنىڭ ءبىر سالاسى

گەنەتيكا عىلىمى
↓
تۇقىمقۋالاۋشىلىق - ورگانيزمدەردىڭ ءوز بەلگىلەرى مەن قاسيەتتەرىن جانە دامۋ ەرەكشەلىكتەرىن ۇرپاقتارىنا بەرۋ قابىلەتىن ايتادى.
وزگەرگىشتىك - ورگانيزمدەردىڭ جاڭا بەلگىلەرى مەن قاسيەتتەرگە يە بولۋى.

گەنەتيكا عىلىمىنىڭ قالىپتاسۋى، دامۋى
گەنەتيكا عىلىمىنىڭ دامۋى 3 كەزەڭنەن تۇرادى:
ءى كەزەڭ – پايدا بولۋى: 1900 – 1910 جىلعا دەيىن
ءىى كەزەڭ – قالىپتاسۋ: 1911 – 1953 جىلعا دەيىن
ءىىى كەزەڭ – مولەكۋلالىق گەنەتيكانىڭ پايدا بولۋى: 1953 جىلدان قازىرگە دەيىن

تۇقىم قۋالاۋدى زەرتتەۋدەگى گيبريدولوگيالىق ءادىستىڭ ماڭىزى
مونوگيبريدتى بۋدانداستىرۋ – ءبىر – بىرىنەن جۇپ بەلگىلەرى بويىنشا ايىرماشىلىعى بار اتا – انالار دارالارىن بۋدانداستىرۋ.

جاڭا ماتەريالدى يگەرۋ ءۇشىن سىنىپ 3 توپقا بولىنەدى.
ءى توپ: تۇقىمقۋالاۋشىلىق
ءىى توپ: وزگەرگىشتىك
ءىىى توپ: دومينانتتى
ءار توپ ءوز تاپسىرماسىمەن جۇمىس جاسايدى.
ءى توپ تاپسىرماسى:
1. گەنەتيكا بيولوگيا عىلىمىنىڭ ءبىر سالاسى.
2. گەنەتيكا عىلىمىنىڭ قالىپتاسۋى، دامۋى.
ءىى توپ تاپسىرماسى:
1. تۇقىم قۋالاۋدى زەرتتەۋدەگى گيبريدولوگيالىق ءادىستىڭ ماڭىزى.
2. مونوگيبريدتى بۋدانداستىرۋ.
ءىىى توپ تاپسىرماسى:
1. « گوموزيگوتا» جانە «گەتەروزيگوتا» ۇعىمدارى.
2. گەنەتيكا عىلىمىنىڭ دامۋى.

سەرگىتۋ ءساتى.
جاڭا ساباقتى قورىتۋ: №4 پراكتيكالىق جۇمىس

پراكتيكالىق جۇمىس №4
قاراپايىم گەنەتيكالىق ەسەپتەر شىعارۋ
بەرىلگەن ۇلگىنى قاراپ، اتا – اناسىن گەنوتيپى بويىنشا انىقتاڭدار. قانداي دارالار بۋدانداستىرىلعان.
اتالىق جۇپ ر♀ ااح ♂ اا
گامەتالار اا اا
ءى ۇرپاق بۋدانى F1
فەنوتيپى بويىنشا:
گەنوتيپى بويىنشا:
اتا – اناسى قانداي ءتيپتى گامەتالار تۇزەدى؟ F1 ۇرپاق بۋداندارىندا قانداي بەلگىلەر كورىنەدى، قانداي ءتيپتى گامەتالار تۇزەدى.

ءدارىستى قورىتىندىلاۋ:
ساباقتىڭ سوڭىنان بىلىمگەرلەردىڭ ءبىلىمىن باعالاپ، قورىتىندى جاساۋ.
وقىتۋشى بىلىمگەرلەردەن بۇگىنگى تاقىرىپ بويىنشا قانداي اسەر العانىن تالداپ، ساراپتاما جاساۋ قاجەت.
بىلىمگەرلەردىڭ عىلىمي ىزدەنىسىن قالىپتاستىرۋ.
باعالاۋ
ءۇي تاپسىرماسىن بەرۋ