InfoHub Logo

ەرتەدە ءبىر وتە ۇلكەن تەڭىز بولىپتى. تەڭىزدىڭ ورتاسىندا ءبىر ادەمى ۇلكەن قىزىل گۇل ءوسىپ تۇرادى ەكەن. ول گۇلگە ەشبىر ادامنىڭ قولى جەتپەيدى ەكەن، سول تەڭىز ماڭىندا تۇراتىن ادامدار، قانشا سول گۇلدى جۇلىپ الايىن دەسەدە، ەشقاشان جولى بولماپتى، تەڭىز ورتاسىنا جەتكەندە، سۋ ادامداردى وزىنە تارتادى ەكەن، ادامدار قورقىپ تەڭىز شەتىنە شىعىپ قاشىپ كەتەدى ەكەن. ءبىر كۇنى ءبىر حانزادا باسقا ەلدەن جول ءجۇرىپ كەلە جاتىپ، سول تەڭىز شەتىنە دەمالىپ وتىرىپ، تەڭىزگە راحاتتانىپ شومىلادى، ءبىر كەزدە تەڭىز ورتاسىنداعى گۇلدى كورىپ تاڭ قالادى. تەڭىز شەتىنە شىعىپ دەمالىپ وتىرادى. ءتۇن بولادى. تەڭىزدىڭ ورتاسىندا ءبىر ادەمى ۇلكەن قىزىل گۇل ءوسىپ تۇرعان ءبىر سۇلۋ حانشايىمعا اينالىپ، تەڭىزدەن شىعا كەلەدى. حانزادا تىعىلىپ بۇل نە عاجاپ دەپ تاڭ قالىپ كورىپ تۇرادى. حانشايىم تىكە پاتشا سارايىنا ءجۇرىپ بارادى. حانشايىمنىڭ  ارتىنان اڭدىپ جۇرەدى.

حانشايىم تىكە پاتشا سارايىنا بارىپ، پاتشامەن پاتشايىمنىڭ بولەمەسىنىڭ تەرەزەسىنەن قاراپ ابدەن جىلاپ تۇرادى. تاڭ اتىپ قالعاندا   پاتشا سارايىنان ءوز تەڭىزىنە قاراي قايتادان حانشايىم قايتادى. مۇنى كورگەن حانزادا تاڭ قالىپ، ەرتەنىنە قايتا حانشايىمدى اڭدىدى. حانشايىم ءتۇن ورتاسىندا تاعى پاتشا سارايىنا بارىپ، پاتشامەن پاتشايىمدى تەرەزەدەن كورىپ جىلاپ، تاڭ اتىپ قالعاندا، تەڭىزگە قايتىپ كەلە جاتادى. حانزادا شىداي الماي حانشايىمدى ۇستاپ الادى. حانشايىم شوشىپ كەتەدى دە، مەنى جىبەرشى ەرتەن وسى جەرگە كەلەمىن سوندا سەنىڭ بىلگىڭ كەلگەن سۇراقتارىڭا جاۋاپ ايتامىن دەيدى، حانزادا ءقازىر نەگە ايتپايسىڭ ءوز قۇپياڭدى دەيدى، مەن ءقازىر كەتپەسەم ۋاقىتىم بولدى مەن ءولىپ قالام دەدى.

حانزادامەن حانشايىم ەرتەنسىنە كەزدەسەدى. حانشايىم جىلاپ بار بولعان وقيعانى ايتادى. ەرتەدە مەن انام ەكەۋمىز وسى تەڭىزدە كەمەمەن باسقا ەلگە بارىپ كەلە جاتقانبىز. سول كۇنى كەرەمەت اۋا رايى ەدى، انام ەكەۋمىز اشىق تەڭىزدى تاماشالاپ تۇر ەدىك، ءبىر كەزدە سۋدان جالماۋىز   كەمپىردىڭ شىققانىن كوردىم، جالماۋىز تاپتىم وسىندا ءتۇسىپ كەتكەن ەدى بىردە دەپ كەمپىر تاپتىم سيقىرلى تاياقشامدى، كوپ جىلدار بويى، ىزدەگەم اقىرى تاپتىم ەندى بۇل سيقىرلى تاياقشانىڭ سيقىرى ءالى بويىندا ما ەكەن كورەيىن، دەپ ءبىزدىڭ كەمەمىزدىڭ ۇستىنەن ارىدا بەرىدە ۇشتى.

ءبىر كەزدە ءبىزدىڭ كۇزەتتەرىمىزدى جاسىل شوپكە اينالدىردى مەنى مىنا سۇلۋ حانشايىم قىزىل گۇلگە اينالسىن دەپ مەنى گۇلگە اينالدىرىپ جىبەردى، مەنىڭ جاسىم تورتتە ەدى، انام كوز الدىمدا تالىپ قالدى، ال جالماۋىز كەمپىر ءماز بولىپ، سيقىرى ءالى كۇشىندە ەكەن دەپ ورمان جاققا  ۇشىپ كەتتى. مەن جىلاپ قالا بەردىم. ءبىراق كۇزەتتەر كوپ ادامدارىمىز جاسىل جاپىراققا اينالعان، كەمەمىزدى جاعاعا جەتكىزدىك وندا اكەم كۇتىپ تۇرعانىن كوردىم ءبىراق ءبىز قايتا تەڭىز ورتاسىنا كەتىپ قالدىق دەيدى. مەنى اكەم انام ەكەۋمىزگە قويعان كۇزەت ادامدار ءالى جاسىل جاپىراققا اينالسادا، قورعاپ كەلەدى.

مەن كۇندە ءتۇن ورتاسىندا حانشايىمعا اينالامىن، سول ۋاقىتتا پاتشا سارايىنا بارام ياعني اكەم مەن شەشەمدى كورىپ جىلايمىن، اكەم انامنىڭ باسىندا، اناما قاراپ وتىرادى انام كۇنى بۇگىنگە دەيىن اۋىرىپ توسەك تارتىپ جاتىر، ولاردى ءوزىمنىڭ مۇنداي كۇيگە تۇسكەنىمە قاتتى ىزام كەلىپ جىلاپ تۇرامىن. ۋاقىتىم بىتكەندە قايتا قارا تەڭىزگە ورالامىن. بۇگىنگە دەيىن ءالى مەنى ەشكىم بۇل سۇمدىقتان قۇتقارمادى مەنىڭدە  كۇزەتشىلەرىمدى، جاسىل شوپتەردىدە ەشكىم قۇتقارمادى، بار شىندىق وسى دەدى، حانزادا قورىقپا مەن سەندەردى قۇتقارامىن تەك جالماۋىز كەمپىردىڭ كەتكەن جاعىن كورسەت دەدى، حانشايىم كورسەتەدى.

مەن ساعان سەنەمىن، دەگەنمەن اباي بول، جالماۋىز كەمپىردىڭ قولىندا سيقىرلى تاياقشا بار دەدى. حانشايىم قورىقپا مەن سەنى دە  كۇزەتشىلەرىڭدى دە قۇتقارامىن دەدى دە جولعا شىقتى. حانزادا جولدا كەلە جاتىپ، ورماندا ءبىر قۇستىڭ بالاپانى شىق-شىق ەتىپ، اسپاننان كەلە جاتقانىن ەستىپ، بالاپاندى قولىمەن قاعىپ الدى، ءبىر اعاش باسىنان بالاپان قۇلاپ كەتىپتى، ءبىراز ۋاقىت وتكەندە، قۇس ۇشىپ كەلىپ راحمەت ساعان  بالاپانىمدى قۇتقارىپ قالدىڭ. ساعان نە كومەك بەرسەم ەكەن دەيدى. مەن جالماۋىز كەمپىردىڭ ءۇيىن ىزدەپ جۇرگەن ەدىم، بىلسەڭ ايتشى دەدى، سەن  تۋرا كەلەسىڭ، وسى ورمان شەتىندە تۇرادى، ءبىراق ونىڭ قولىندا سيقىرلى تاياعى بار ابايلا، سەن ول ءۇشىن ءبىرىنشى سيقىرلى تاياقتى جاسىرعان جەرىن ءبىلىپ ال، ايتپەسە ساعان جالماۋىز كەمپىردى جەڭۋ وڭايعا سوقپايدى، جالماۋىز كەمپىر وسى ورمانداعى اڭداردىڭ ءبارىن سيقىرلاپ تاستاعان، ءبىرى  ءۇيىن جيناسا، ءبىرى تاماعىن پىسىرەدى، ال ءوزى تاڭ اتقاننان ۇشىپ كەتەدى، كەشكە شارشاپ كەلىپ تاماققا تويىپ ۇيقتاپ قالادى، سەن سول كەزدە ءبىرىنشى سيقىرلى تاياعىن تاپ دەيدى.

جاقسى سەن ماعان سيقىرلى تاياقتى جالماۋىز كەمپىر قايدا جاسىرعانىن كورىپ كەل، مەن سوسىن بارىپ جالماۋىزعا سازايىن بەرەم دەدى. قۇس جارايدى دەپ جالماۋىزدى ءۇش كۇن ءۇش ءتۇن اڭدىدى. جالماۋىز كەمپىردىڭ سيقىرلى تاياقتى جاسىراتىنىن كورىپ ءبىلدى قۇس. حانزادا مەن كوردىم، جالماۋىز كەمپىر ورمانداعى ەڭ بيىك اعاش باسىنا سيقىرلى تاياقتى جاسىرادى ەكەن، تاڭەرتەڭ اسپانعا ۇشاردا سول بيىك اعاش باسىنان الىپ  كەتەدى، كەشكە ۇيىنە كەلگەندە بيىك اعاش باسىنا جاسىرىپ كەتەدى ەكەن دەپ ايتتى. ەندى سول اعاش باسىنان، سەن سيقىرلى تاياقشانى ماعان الىپ  كەل ءبىز، بۇل سيقىردان بارلىعىن قۇتقارامىز اقىلدى قۇس دەدى. حانزادا مەن سەنىڭ قولىنا الىپ كەلىپ بەرەمىن دەدى. اقىلدى قۇس مەندە سەنىمەن بىرگە بارامىن دەپ ەكەۋى بىرگە بارىپ جالماۋىز كەمپىر سيقىرلى تاياقتى تىعاتىن جەرگە بارىپ ەكەۋى جاسىرىنىپ قالادى. 

جالماۋىز كەمپىر كەشكە ۇشىپ كەلىپ، سيقىرلى تاياقتى جاسىرىپ ۇيىنە كەتەدى. قۇس اعاش باسىنا بارىپ سيقىرلى تاياقشانى اۋزىمەن ەش تىستەپ  الا المادى، قۇستىڭ اۋزىنا وتە اۋىر بولدى. حانزادا اعاش باسىنا ورمەلەپ شىعىپ، سيقىرلى تاياقشانى قولىنا الدى. اعاش باسىنان جەرگە  ءتۇسىپ كەلە جاتقاندا تاڭ اتىپ كەتىپ، جالماۋىز كەمپىرمەن كەزدەسىپ قالادى ەكەۋى سيقىرلى تاياققا ابدەن تالاسىپ، حانزادا جالماۋىز كەمپىردى  جەڭەدى. حانزادانىڭ ارتىنان كەلىپ سيقىرلى تاياقتى الامىن دەگەن جالماۋىز ورمانداعى وتە ۇلكەن ۇڭگىرگە ءتۇسىپ كەتەدى.  حانزادا بارلىق  ورمان اڭدارىن سيقىردان بوساتىپ، قۇتقاردى. حانزادا ۇلكەن تەڭىزگە كەلىپ، حانشايىمدى، كۇزەتشىلەرىمەن قۇتقاردى، ەندى سيقىرلى تاياقشا سەن  پاتشايىمدى، اۋرۋىنان جاز دەپ بۇيىردى دا، حانشايىم بۇل تاياقشانىڭ ەندى ەشكىمگە كەرەگى جوق دەپ ورتاسىنان سىندىرىپ سۋعا تەڭىز تۇبىنە  تاستادى. حانزادامەن حانشايىم پاتشا سارايىنا كەلدى پاتشا مەن پاتشايىم ەكەۋىن قارسالىپ ۇلكەن توي  جاسادى، مىنە وسىلايشا بارلىعى باققىتتى ءومىر ءسۇرىپتى.

تاسحودجايەۆا جۇماكۇل بەكتاش قىزى

---