ىلعال سۇيگىش جانە سۋ وسىمدىكتەرى. قۇرعاقشىلىققا ءتوزىمدى وسىمدىكتەر
دۇنيەتانۋ 3 سىنىپ.
تاقىرىبى: «ىلعال سۇيگىش جانە سۋ وسىمدىكتەرى. قۇرعاقشىلىققا ءتوزىمدى وسىمدىكتەر»
جالپى ماقساتتار: وقۋشىلارعا وسىمدىكتەردىڭ سىرتقى ورتا جاعدايلارىنا بەيىمدىلىگىنە بايلانىستى جالپى تۇسىنىك بەرۋ. ءبىلىمىن، ءتىلىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتتەرىن دامىتۋ. ۇقىپتىلىققا، قامقورلىققا، جاناشىرلىققا تاربيەلەۋ.
وقىتۋ ناتيجەسى:
1. وسىمدىكتەردىڭ تۇرلەرىن ءبىلۋ؛
2. وسىمدىكتەر نە ءۇشىن قاجەت ەكەنىن ءبىلۋ؛
3. سۋرەتپەن دۇرىس جۇمىس جاساي بىلۋگە ۇيرەنۋ.
4. العان بىلىمدەرىن وزدىكتەرىنەن قورىتا الۋ.
نەگىزگى يدەيالار: كوپ وسىمدىكتەر توپىراقتىڭ ىلعالدى بولۋىن قاجەت ەتەدى. شالعىندىق بەدە، باقباق، قوڭىرباس ىلعالى جەتكىلىكتى توپىراقتا وسەدى. توپىراقتىڭ قۇرامىندا ىلعال بولعاندىقتان تامىرلارى ونشا ۇزىن ەمەس، شاشاقتى. جاپىراقتارى جالپاق، ىلعالدى بۋلاندىرۋعا جاقسى بەيىمدەلگەن: جاپىراقتارىندا قاقپاقتى ساڭىلاۋلارى بولادى. سۋدى بۋلاندىرعان كەزدە ساڭىلاۋلار اشىلادى. ارتىق سۋ بۋلانعان سوڭ جابىلادى. وسىلاي وسىمدىك بۋلانۋدى رەتتەيدى. مۇنداي وسىمدىكتەردى ىلعال سۇيگىش وسىمدىكتەر دەپ اتايدى.
تاپسىرمالار: 1. تىرەك سوزدەر (ىلعالدى، ساڭىلاۋلارى، بەيىمدەلگەن).
2. جاڭا ماعىنانى تانىتۋ. وقۋلىقپەن جۇمىس. ءماتىندى وقۋ. تىزبەكتەي وقۋ. وقىعاندى تالقىلاۋ.
3. «ويلان - جۇپتاس - تالقىلا»
4. «وي - تولعانىس» سەمانتيكالىق كارتا.
كەيىنگى تاپسىرمالار: وزگەرىستەردى باعالاۋ؛
باسقا ارىپتەستەرمەن اقىلداسۋ؛
تاجىريبە نەگىزىندە وزگەرىستەردى سيپاتتاۋ.
جۇرگىزەتىن جۇمىسىم
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. ترەنينگ «باقىت شەڭبەرى»
سىنىپپەن سالەمدەسۋ.
سىنىپتىڭ وقۋشىلارىن 3 توپ بويىنشا وتىرعىزۋ. ساباققا قاتىسپاعان وقۋشىلاردى بەلگىلەۋ.
وقۋشىلاردى بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبىمەن جانە ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
باعالاۋ كريتەرييلەرىمەن تانىستىرۋ.
1. ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداپ كەلۋى؛
2. جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرۋى؛
3. توپپەن جۇمىس جاساۋى؛
14 - 15 - وتە جاقسى
10 - 13 – جاقسى
6 - 9 - قاناعاتتانارلىق
5 - تومەن قاناعاتتانارلىقسىز جانە ءار تاپسىرما سايىن وقۋشىلارعا «جۇرەك جىلۋلارىن» تاراتۋ ارقىلى باعالاپ وتىرۋ.
«5» – 5 - 6 جىلۋ
«4» – 3 - 4 جىلۋ
«3» – 1 - 2 جىلۋ
1. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. «وي قوزعاۋ»
- سۋرەتتەر كورسەتۋ.
- تاقتاعا تىرەك سوزدەردى جازۋ
(ىلعال، سۋ وسىمدىكتەر، بەيىمدەلگەن)
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
«اققالا جاساۋ» ويىنى.
1. عالىمداردىڭ ەسەپتەۋى بويىنشا، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە نەشە مىڭنان استام وسىمدىك ءتۇرى وسەدى ەكەن؟
2. ءوزىڭىز بىلەتىن اعاشتار مەن بۇتالاردىڭ ءبىر - بىرىنەن ەڭ نەگىزگى ايىرماسى نەدە؟
3. ال شوپتەسىن وسىمدىكتەردىڭ اعاشتار مەن بۇتالاردان ەرەكشەلىگى قانداي؟
4. وسىمدىكتەردى ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي نەشە توپقا بىرىكتىرەدى؟
5 وسىمدىكتەردىڭ ادام مەن جانۋارلارعا قانداي قاجەتتىلىگى بار؟ مىسال كەلتىر، دالەلدە.
6. ادام ءوز ارەكەتىمەن وسىمدىك الەمىنە قالاي اسەر ەتەدى؟
7. وسىمدىكتى قورعاۋ ءۇشىن قانداي شارا قولدانىلادى؟
جەكە وقۋشىلارعا «جۇرەك جىلۋىن» ۇسىنۋ.
«وي شاقىرۋ» ءار ءتۇرلى تامىرلاردىڭ سۋرەتىن سالۋ.
سۇراق: - قالاي ويلايسىزدار، مىنا وسىمدىكتەر قانداي ورتادا وسەدى؟
- ولاردىڭ تامىرىنا قاراي وتىرىپ انىقتاۋعا بولا ما؟
جەكە وقۋشىلارعا «جۇرەك جىلۋىن» ۇسىنۋ.
- سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپ بولعان سوڭ، دەڭگەيلەرىنە قاراي توپقا ءبىر - بىردەن ىنتالاندىرۋ ءۇشىن شارلار تاراتۋ.
2. جاڭا ماعىنانى تانىتۋ. وقۋلىقپەن جۇمىس. ءماتىندى وقۋ. تىزبەكتەي وقۋ. وقىعاندى تالقىلاۋ.
3.«ويلان - جۇپتاس - تالقىلا»
1 - توپ: وسىمدىك
2 - توپ: ىلعال سۇيگىش وسىمدىكتەر
3 - توپ: سۋ وسىمدىكتەرى
4 - توپ: قۇرعاقشىلىققا ءتوزىمدى وسىمدىكتەر
پوستەر قورعالادى.
- وقۋشىلار قورعار الدىندا ەسكەرتۋ: باسقا توپتىڭ جۇمىستارىن مۇقيات تىڭداڭىزدار.
پوستەرلەرىن قورعاپ بولعان سوڭ، دەڭگەيلەرىنە قاراي توپقا ءبىر - بىردەن ىنتالاندىرۋ ءۇشىن سمايليك تاراتۋ.
جەكە وقۋشىلارعا «جۇرەك جىلۋىن» ۇسىنۋ.
4.«وي - تولعانىس» سەمانتيكالىق كارتا.
جەكە وقۋشىلارعا «جۇرەك جىلۋىن» ۇسىنۋ.
باعالاۋ.
ءمۇعالىم: بۇگىنگى ساباق ۇنادى ما؟
ءمۇعالىم: ولاي بولسا، بۇگىنگى ساباقتا كىم وتە جاقسى جاۋاپ بەرگەنىن باعالايىق. ول ءۇشىن اركىم ءوز باعىتتاۋ پاراعىنا نازار اۋدارىپ، كەستەنى تولتىرامىز.
جۇرەك جىلۋلارىن ساناپ قورىتىندى شىعارۋ:
«5» – 5 - 6 جىلۋ
«4» – 3 - 4 جىلۋ
«3» – 1 - 2 جىلۋ
ريزاسىزدار ما؟ وندا «ريزامىن» ءانىن ورىندايىق.
رەفلەكسيا.
- ساباق ۇنادى ما؟
- قانداي تاپسىرما ورىنداعان ۇنادى؟
- قانداي تاپسىرما ورىنداعاندا قيىندىق كەلتىردى؟
وقۋشىلار ساباقتى دۇرىس تۇسىنبەسە قىزىل ءتۇستى قوراپشانىڭ ىشىنە قىزىل دوڭگەلەكتەردى، ەگەردە ورتاشا تۇسىنسە سارى قوراپشانىڭ ىشىنە سارى دوڭگەلەكتەردى، ال ەگەردە جاقسى تۇسىنسە جاسىل قوراپشانىڭ ىشىنە جاسىل دوڭگەلەكتەردى سالادى.
ۇيگە تاپسىرما: ءماتىندى وقۋ. سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
ءمۇعالىم: بۇگىنگى ساباققا بەلسەنە قاتىسقاندارىڭىزعا راحمەت! ساۋ بولىڭىزدار!
تاقىرىبى: «ىلعال سۇيگىش جانە سۋ وسىمدىكتەرى. قۇرعاقشىلىققا ءتوزىمدى وسىمدىكتەر»
جالپى ماقساتتار: وقۋشىلارعا وسىمدىكتەردىڭ سىرتقى ورتا جاعدايلارىنا بەيىمدىلىگىنە بايلانىستى جالپى تۇسىنىك بەرۋ. ءبىلىمىن، ءتىلىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتتەرىن دامىتۋ. ۇقىپتىلىققا، قامقورلىققا، جاناشىرلىققا تاربيەلەۋ.
وقىتۋ ناتيجەسى:
1. وسىمدىكتەردىڭ تۇرلەرىن ءبىلۋ؛
2. وسىمدىكتەر نە ءۇشىن قاجەت ەكەنىن ءبىلۋ؛
3. سۋرەتپەن دۇرىس جۇمىس جاساي بىلۋگە ۇيرەنۋ.
4. العان بىلىمدەرىن وزدىكتەرىنەن قورىتا الۋ.
نەگىزگى يدەيالار: كوپ وسىمدىكتەر توپىراقتىڭ ىلعالدى بولۋىن قاجەت ەتەدى. شالعىندىق بەدە، باقباق، قوڭىرباس ىلعالى جەتكىلىكتى توپىراقتا وسەدى. توپىراقتىڭ قۇرامىندا ىلعال بولعاندىقتان تامىرلارى ونشا ۇزىن ەمەس، شاشاقتى. جاپىراقتارى جالپاق، ىلعالدى بۋلاندىرۋعا جاقسى بەيىمدەلگەن: جاپىراقتارىندا قاقپاقتى ساڭىلاۋلارى بولادى. سۋدى بۋلاندىرعان كەزدە ساڭىلاۋلار اشىلادى. ارتىق سۋ بۋلانعان سوڭ جابىلادى. وسىلاي وسىمدىك بۋلانۋدى رەتتەيدى. مۇنداي وسىمدىكتەردى ىلعال سۇيگىش وسىمدىكتەر دەپ اتايدى.
تاپسىرمالار: 1. تىرەك سوزدەر (ىلعالدى، ساڭىلاۋلارى، بەيىمدەلگەن).
2. جاڭا ماعىنانى تانىتۋ. وقۋلىقپەن جۇمىس. ءماتىندى وقۋ. تىزبەكتەي وقۋ. وقىعاندى تالقىلاۋ.
3. «ويلان - جۇپتاس - تالقىلا»
4. «وي - تولعانىس» سەمانتيكالىق كارتا.
كەيىنگى تاپسىرمالار: وزگەرىستەردى باعالاۋ؛
باسقا ارىپتەستەرمەن اقىلداسۋ؛
تاجىريبە نەگىزىندە وزگەرىستەردى سيپاتتاۋ.
جۇرگىزەتىن جۇمىسىم
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. ترەنينگ «باقىت شەڭبەرى»
سىنىپپەن سالەمدەسۋ.
سىنىپتىڭ وقۋشىلارىن 3 توپ بويىنشا وتىرعىزۋ. ساباققا قاتىسپاعان وقۋشىلاردى بەلگىلەۋ.
وقۋشىلاردى بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبىمەن جانە ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
باعالاۋ كريتەرييلەرىمەن تانىستىرۋ.
1. ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداپ كەلۋى؛
2. جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرۋى؛
3. توپپەن جۇمىس جاساۋى؛
14 - 15 - وتە جاقسى
10 - 13 – جاقسى
6 - 9 - قاناعاتتانارلىق
5 - تومەن قاناعاتتانارلىقسىز جانە ءار تاپسىرما سايىن وقۋشىلارعا «جۇرەك جىلۋلارىن» تاراتۋ ارقىلى باعالاپ وتىرۋ.
«5» – 5 - 6 جىلۋ
«4» – 3 - 4 جىلۋ
«3» – 1 - 2 جىلۋ
1. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. «وي قوزعاۋ»
- سۋرەتتەر كورسەتۋ.
- تاقتاعا تىرەك سوزدەردى جازۋ
(ىلعال، سۋ وسىمدىكتەر، بەيىمدەلگەن)
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
«اققالا جاساۋ» ويىنى.
1. عالىمداردىڭ ەسەپتەۋى بويىنشا، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە نەشە مىڭنان استام وسىمدىك ءتۇرى وسەدى ەكەن؟
2. ءوزىڭىز بىلەتىن اعاشتار مەن بۇتالاردىڭ ءبىر - بىرىنەن ەڭ نەگىزگى ايىرماسى نەدە؟
3. ال شوپتەسىن وسىمدىكتەردىڭ اعاشتار مەن بۇتالاردان ەرەكشەلىگى قانداي؟
4. وسىمدىكتەردى ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي نەشە توپقا بىرىكتىرەدى؟
5 وسىمدىكتەردىڭ ادام مەن جانۋارلارعا قانداي قاجەتتىلىگى بار؟ مىسال كەلتىر، دالەلدە.
6. ادام ءوز ارەكەتىمەن وسىمدىك الەمىنە قالاي اسەر ەتەدى؟
7. وسىمدىكتى قورعاۋ ءۇشىن قانداي شارا قولدانىلادى؟
جەكە وقۋشىلارعا «جۇرەك جىلۋىن» ۇسىنۋ.
«وي شاقىرۋ» ءار ءتۇرلى تامىرلاردىڭ سۋرەتىن سالۋ.
سۇراق: - قالاي ويلايسىزدار، مىنا وسىمدىكتەر قانداي ورتادا وسەدى؟
- ولاردىڭ تامىرىنا قاراي وتىرىپ انىقتاۋعا بولا ما؟
جەكە وقۋشىلارعا «جۇرەك جىلۋىن» ۇسىنۋ.
- سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپ بولعان سوڭ، دەڭگەيلەرىنە قاراي توپقا ءبىر - بىردەن ىنتالاندىرۋ ءۇشىن شارلار تاراتۋ.
2. جاڭا ماعىنانى تانىتۋ. وقۋلىقپەن جۇمىس. ءماتىندى وقۋ. تىزبەكتەي وقۋ. وقىعاندى تالقىلاۋ.
3.«ويلان - جۇپتاس - تالقىلا»
1 - توپ: وسىمدىك
2 - توپ: ىلعال سۇيگىش وسىمدىكتەر
3 - توپ: سۋ وسىمدىكتەرى
4 - توپ: قۇرعاقشىلىققا ءتوزىمدى وسىمدىكتەر
پوستەر قورعالادى.
- وقۋشىلار قورعار الدىندا ەسكەرتۋ: باسقا توپتىڭ جۇمىستارىن مۇقيات تىڭداڭىزدار.
پوستەرلەرىن قورعاپ بولعان سوڭ، دەڭگەيلەرىنە قاراي توپقا ءبىر - بىردەن ىنتالاندىرۋ ءۇشىن سمايليك تاراتۋ.
جەكە وقۋشىلارعا «جۇرەك جىلۋىن» ۇسىنۋ.
4.«وي - تولعانىس» سەمانتيكالىق كارتا.
جەكە وقۋشىلارعا «جۇرەك جىلۋىن» ۇسىنۋ.
باعالاۋ.
ءمۇعالىم: بۇگىنگى ساباق ۇنادى ما؟
ءمۇعالىم: ولاي بولسا، بۇگىنگى ساباقتا كىم وتە جاقسى جاۋاپ بەرگەنىن باعالايىق. ول ءۇشىن اركىم ءوز باعىتتاۋ پاراعىنا نازار اۋدارىپ، كەستەنى تولتىرامىز.
جۇرەك جىلۋلارىن ساناپ قورىتىندى شىعارۋ:
«5» – 5 - 6 جىلۋ
«4» – 3 - 4 جىلۋ
«3» – 1 - 2 جىلۋ
ريزاسىزدار ما؟ وندا «ريزامىن» ءانىن ورىندايىق.
رەفلەكسيا.
- ساباق ۇنادى ما؟
- قانداي تاپسىرما ورىنداعان ۇنادى؟
- قانداي تاپسىرما ورىنداعاندا قيىندىق كەلتىردى؟
وقۋشىلار ساباقتى دۇرىس تۇسىنبەسە قىزىل ءتۇستى قوراپشانىڭ ىشىنە قىزىل دوڭگەلەكتەردى، ەگەردە ورتاشا تۇسىنسە سارى قوراپشانىڭ ىشىنە سارى دوڭگەلەكتەردى، ال ەگەردە جاقسى تۇسىنسە جاسىل قوراپشانىڭ ىشىنە جاسىل دوڭگەلەكتەردى سالادى.
ۇيگە تاپسىرما: ءماتىندى وقۋ. سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
ءمۇعالىم: بۇگىنگى ساباققا بەلسەنە قاتىسقاندارىڭىزعا راحمەت! ساۋ بولىڭىزدار!
You Might Also Like
-
سىنىپتان تىس جۇمىس تاقىرىبى: ينفورماتيكا بىلگىرلەرى مەن تاپقىرلارى
