ءىلياس جاسۇگىروۆ «قۇلاگەر» پوەماسىنداعى قۇلاگەر بەينەسى
ادەبيەت ءپانى 9 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءى. جاسۇگىروۆ «قۇلاگەر» پوەماسىنداعى قۇلاگەر بەينەسى.
ساباقتىڭ ماقساتى: قۇلاگەر بەينەسى ارقىلى الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك سىرىن اشۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى:
ب) قۇلاگەر بەينەسى ارقىلى قازاق حالقىنىڭ شىنايى ءومىر تۇرمىسىن، اقىن كوزقاراسىن ۇعىندىرتۋ.
ت) وقۋشىلاردىڭ ونەرگە دەگەن قۇرمەتتەۋشىلىك سەزىمىن تۋدىرا وتىرىپ، تەكتىلىك پەن تەڭسىزدىكتىڭ الا جىگىن باعامداي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
د) پوەمانىڭ وپتيميستىك رۋحتاعى قۋاتىن جەتكىزۋگە جول سالۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ىزدەنۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءتيپى: بىلىك پەن داعدىنى قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءسوز، پراكتيكالىق، مانەرلەپ وقۋ ءادىسى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دايەكتەمەلەر، «قۇلاگەر» پوەماسى، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايد-شوۋ.
ساباقتىڭ بارىسى: I. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
ا) سىنىپ وقۋشىلارىن تەكسەرۋ
ءا) سىنىپتىڭ سانيتارلىق تازالىعى
ب) وقۋ قۇرالىن تەكسەرۋ
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ: ا) «وسىنداي اس بوپ جاتتى ارقادا ءبىر» (اس سۋرەتى)
ءا) بالۋان كۇرەسى
سۇراقتار: (اكت-داۋ)
1. «اس» تاراۋىندا قانداي ءتۇيىندى وي جاتىر؟
2. اسقا كەلگەن قوناقتاردى اقىن قالاي بەينەلەيدى؟
3. استا قازاقتىڭ قانداي سالت-داستۇرلەرى كورىنەدى؟
4. اقىن مەن باتىراشتىڭ العاشقى كەزدەسۋىنەن نە بايقادىڭدار؟
5. باتىراش اقانعا نەگە ىزالى؟
6. اقان قالىڭ قاۋىم اراسىندا قالاي باعالانادى؟
7. اقان اسا قانداي دايىندىقپەن كەلىپ ەدى؟
جاڭا ساباق: قۇلاگەر بەينەسى. ءيا، ءبىز بۇگىن سول «قۇلاگەر» ءانى بولاتىن. اقان مەن قۇلاگەر داڭقىن بۇكىل قازاق دالاسىنا جەتكىزگەن دە وسى ءان ەدى. ايتسە دە، اقىن ءىلياس اقاننىڭ باسقا دا ءان ولەڭدەرىن پايدالانعان، ونىڭ ورىنداۋشىلىق شەبەرلىگى مەن انشىلىك ونەرىنىڭ قۇدىرەتىن تانىتقان.
اق وتاۋ توپىرلادى اقان تۇسكەن
قالىڭ جۇرت كەتتى سىرتتان ىشتەن
شىعادى اقان داۋسى انگە تالىپ،
بەزىلگەن عاشىق جارمەن، قىران قۇسپەن
كوكشەدەن قۇيىلعانداي ءبىر بال بۇلاق
ءتاتتى انگە حالىق قاندى ەل سۋسىنداپ.
سول سەبەپتى، وسىلاي جۇرتتى سەرپىلتكەن اقان كىم ەدى؟ سوعان توقتالايىق
وسى اقان بەينەسىن اشا تۇسكەن قۇلاگەر بەينەسى. قۇلاگەر-شىندىق ومىردە دە، ءىلياس پوەماسىن دا اقاننىڭ جان سەرىگى. اقان جانىن جارالاپ، جالعىزدىققا ۇشىراتتى.
اقاندا قىزىق تا جوق، ساۋىق تا جوق
ولاردى ىزدەپ جۇرتپەن جاۋىقپاق جوق
قاپىدا قاتتى تيگەن سول سوققىدان
قيراعان جان قاناتىن ساۋىقپاق جوق
جار دا جوق، جالىن دا جوق، جاقسى ات تا جوق.
ولاردى ەندى كوكسەر ماقساتتا جوق
كۇڭىرەنگەن كۇنى-تۇنى «قۇلاگەرگە»
اسقاق ءان، اسەم ءۇندى زار جوق تا جوق.
اسان مەن قۇلاگەر ءبىرىن ءبىرى تولىقتىراتىن، ءبولىپ الۋعا بولمايتىن بەينەلەر. دامىتۋ
ءىلياس پوەمادا «قىرعا بىتكەن شىنايى جەل جۇيرىكتەرىنىڭ» تالايىنىڭ ءمۇسىنىن مۇسىندەگەن. ال قۇلاگەرگە كەلگەندە اقىن ءوز ءبىلىمى مەن تالانتىنا قوسا، حالىقتىڭ كوپ جىلدىق جۇيرىك ات جونىندەگى پىكىرلەرىن سارقا پايدالانعان. وسى رەتتە ابايدىڭ «اتتىڭ سىنى» ولەڭى مەن اقاننىڭ قۇلاگەرگە بايلانىستى ولەڭ جىرلارىن پايدالانا بىلگەن.
ەندى باتىراش قۇلاگەرگە العاش كورگەندە قانداي وي ءتۇيدى؟
سوعان توقتالايىق
ال كۇرەڭباي سىنشى كوزقاراسىمەن قۇلاگەر قالاي سيپاتتالادى؟
سوعان وي جىبەرەيىك.
بەكىتۋ:
ال، ابايدىڭ «اتتىڭ سىنى» ولەڭىندەگى جۇيرىك ات بەينەسى قانداي ەكەن؟
ەندى ەكى جۇيرىكتىڭ ۇقساستىقتارى بار ما؟
اباي
تاۋەت باس
قامىس قۇلاق
قويان جاق
ءىلياس
تاۋەت باس
قامىس قۇلاق
قۋراعان جاق
پوەتيكالىق
ۇندەستىك
ۇيگە تاپسىرما: «قۇلاگەر» پوەماسىن وقۋ، ءۇزىندى جاتتاۋ
باعالاۋ
شالقار قالالىق №8 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
بيسەمبايەۆا اقتوتى جالعاسباي قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءى. جاسۇگىروۆ «قۇلاگەر» پوەماسىنداعى قۇلاگەر بەينەسى.
ساباقتىڭ ماقساتى: قۇلاگەر بەينەسى ارقىلى الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك سىرىن اشۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى:
ب) قۇلاگەر بەينەسى ارقىلى قازاق حالقىنىڭ شىنايى ءومىر تۇرمىسىن، اقىن كوزقاراسىن ۇعىندىرتۋ.
ت) وقۋشىلاردىڭ ونەرگە دەگەن قۇرمەتتەۋشىلىك سەزىمىن تۋدىرا وتىرىپ، تەكتىلىك پەن تەڭسىزدىكتىڭ الا جىگىن باعامداي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
د) پوەمانىڭ وپتيميستىك رۋحتاعى قۋاتىن جەتكىزۋگە جول سالۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ىزدەنۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءتيپى: بىلىك پەن داعدىنى قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءسوز، پراكتيكالىق، مانەرلەپ وقۋ ءادىسى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دايەكتەمەلەر، «قۇلاگەر» پوەماسى، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايد-شوۋ.
ساباقتىڭ بارىسى: I. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
ا) سىنىپ وقۋشىلارىن تەكسەرۋ
ءا) سىنىپتىڭ سانيتارلىق تازالىعى
ب) وقۋ قۇرالىن تەكسەرۋ
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ: ا) «وسىنداي اس بوپ جاتتى ارقادا ءبىر» (اس سۋرەتى)
ءا) بالۋان كۇرەسى
سۇراقتار: (اكت-داۋ)
1. «اس» تاراۋىندا قانداي ءتۇيىندى وي جاتىر؟
2. اسقا كەلگەن قوناقتاردى اقىن قالاي بەينەلەيدى؟
3. استا قازاقتىڭ قانداي سالت-داستۇرلەرى كورىنەدى؟
4. اقىن مەن باتىراشتىڭ العاشقى كەزدەسۋىنەن نە بايقادىڭدار؟
5. باتىراش اقانعا نەگە ىزالى؟
6. اقان قالىڭ قاۋىم اراسىندا قالاي باعالانادى؟
7. اقان اسا قانداي دايىندىقپەن كەلىپ ەدى؟
جاڭا ساباق: قۇلاگەر بەينەسى. ءيا، ءبىز بۇگىن سول «قۇلاگەر» ءانى بولاتىن. اقان مەن قۇلاگەر داڭقىن بۇكىل قازاق دالاسىنا جەتكىزگەن دە وسى ءان ەدى. ايتسە دە، اقىن ءىلياس اقاننىڭ باسقا دا ءان ولەڭدەرىن پايدالانعان، ونىڭ ورىنداۋشىلىق شەبەرلىگى مەن انشىلىك ونەرىنىڭ قۇدىرەتىن تانىتقان.
اق وتاۋ توپىرلادى اقان تۇسكەن
قالىڭ جۇرت كەتتى سىرتتان ىشتەن
شىعادى اقان داۋسى انگە تالىپ،
بەزىلگەن عاشىق جارمەن، قىران قۇسپەن
كوكشەدەن قۇيىلعانداي ءبىر بال بۇلاق
ءتاتتى انگە حالىق قاندى ەل سۋسىنداپ.
سول سەبەپتى، وسىلاي جۇرتتى سەرپىلتكەن اقان كىم ەدى؟ سوعان توقتالايىق
وسى اقان بەينەسىن اشا تۇسكەن قۇلاگەر بەينەسى. قۇلاگەر-شىندىق ومىردە دە، ءىلياس پوەماسىن دا اقاننىڭ جان سەرىگى. اقان جانىن جارالاپ، جالعىزدىققا ۇشىراتتى.
اقاندا قىزىق تا جوق، ساۋىق تا جوق
ولاردى ىزدەپ جۇرتپەن جاۋىقپاق جوق
قاپىدا قاتتى تيگەن سول سوققىدان
قيراعان جان قاناتىن ساۋىقپاق جوق
جار دا جوق، جالىن دا جوق، جاقسى ات تا جوق.
ولاردى ەندى كوكسەر ماقساتتا جوق
كۇڭىرەنگەن كۇنى-تۇنى «قۇلاگەرگە»
اسقاق ءان، اسەم ءۇندى زار جوق تا جوق.
اسان مەن قۇلاگەر ءبىرىن ءبىرى تولىقتىراتىن، ءبولىپ الۋعا بولمايتىن بەينەلەر. دامىتۋ
ءىلياس پوەمادا «قىرعا بىتكەن شىنايى جەل جۇيرىكتەرىنىڭ» تالايىنىڭ ءمۇسىنىن مۇسىندەگەن. ال قۇلاگەرگە كەلگەندە اقىن ءوز ءبىلىمى مەن تالانتىنا قوسا، حالىقتىڭ كوپ جىلدىق جۇيرىك ات جونىندەگى پىكىرلەرىن سارقا پايدالانعان. وسى رەتتە ابايدىڭ «اتتىڭ سىنى» ولەڭى مەن اقاننىڭ قۇلاگەرگە بايلانىستى ولەڭ جىرلارىن پايدالانا بىلگەن.
ەندى باتىراش قۇلاگەرگە العاش كورگەندە قانداي وي ءتۇيدى؟
سوعان توقتالايىق
ال كۇرەڭباي سىنشى كوزقاراسىمەن قۇلاگەر قالاي سيپاتتالادى؟
سوعان وي جىبەرەيىك.
بەكىتۋ:
ال، ابايدىڭ «اتتىڭ سىنى» ولەڭىندەگى جۇيرىك ات بەينەسى قانداي ەكەن؟
ەندى ەكى جۇيرىكتىڭ ۇقساستىقتارى بار ما؟
اباي
تاۋەت باس
قامىس قۇلاق
قويان جاق
ءىلياس
تاۋەت باس
قامىس قۇلاق
قۋراعان جاق
پوەتيكالىق
ۇندەستىك
ۇيگە تاپسىرما: «قۇلاگەر» پوەماسىن وقۋ، ءۇزىندى جاتتاۋ
باعالاۋ
شالقار قالالىق №8 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
بيسەمبايەۆا اقتوتى جالعاسباي قىزى
You Might Also Like
