InfoHub Logo

جاراقاتتانۋلار قۇرىلىمىندا قۇرساق قۋىسىنا ەنگەن جاراقاتتار ءقازىرى ۋاكىتتا 3-5 پايىزدى قۇرايدى جانە ولاردىڭ سانى ازاياتىن ەمەس. ءىش اعزالارىنىڭ ۇيلەسكەن جابىق جاراقاتتارىن العان ناۋقاستار سانى انىق كوبەيۋگە بەيىم جانە بارلىق زاقىمدار ىشىندە 22-45% قۇرايدى.

ىشكە ەنگەن جاراقاتتارى بار ەمدەلۋشىلەردىڭ 1%-دان 50%-عا دەيىنگى بولىگىندە قۇرساق كۋىسى اعزالارى زاقىمدانباعان. ءىشتىڭ وقشاۋلانعان جانە ۇيلەسكەن جاراقاتتارى كەزىندەگى ناقتامالىق («بەكەر») لاپاروتوميالار سانى 24،3%-دان 52%-عا دەيىنگى جاعدايلاردى قۇراپ، قازىرگى ۋاقىتقا دەيىن نەگىزسىز جوعارى بولىپ وتىر. تاعى 5-9% جاعدايدا قۇرساق قۋىسى اعزالارىنىڭ ءۇستىرت زاقىمدارى انىقتالادى.

زەرتتەۋ ماقساتى

قۇرساق قۋىسى اعزالارىنىڭ جاراقاتتارى بار ناۋقاستاردى ناقتامالاۋ جانە حيرۋرگيالىق ەم ناتيجەلەرىن جاقسارتۋ.

زەرتتەۋ ماتەريالدارى مەن ادىستەرى

جۇمىستىڭ نەگىزى رەتىندە 1992 جىلدان 2009 جىلعا دەيىنگى كەزەڭدە ءىش جاراقاتتارىن (ءىج) العان 371 ناۋقاستى ەمدەۋ تاجىريبەسى الىندى. ولاردىڭ ىشىندە ەر ادامدار — 288 (77،6%)، ايەلدەر — 83 (22،4%). ناۋكاستاردىڭ جاسى 16 مەن 65 جاس ارالىعىندا، ورتا جاس — 29،1.

ناۋقاستاردى زەرتتەۋ ەكى باعىتتا جۇرگىزىلدى: ءبىرىنشى — كلينيكادا 1992 جىلدان باستاپ جاتقان جانە ءداستۇرلى ادىستەرمەن ەمدەلگەن ءىش جاراقاتتارىن (ءىج) العان 194 (52،3%) زارداپ شەگۋشىنىڭ سىرقاتنامالارىن شولا تالداۋ، ەكىنشى — 1998 جىلدان 2009 جىلعا دەيىنگى كەزەڭدە بەينەلاپاروسكوپيالىق (بلس) تەحنولوگيالار قولدانا وتىرىپ ەمدەلگەن ءىج بار 177 (47،7%) ناۋقاستىڭ كلينيكالىق باقىلانۋىن تالداۋ.

ءىشتىڭ جابىق جاراقاتتارى كەزىندە بەينەلاپاروسكوپيالىق ناقتامالاۋ ءۇشىن كورسەتكىشتەر مىنالار دەپ ەسەپتەيمىز:

— جاراقات مەحانيزمى بويىنشا ىشكى اعزالاردىڭ زاقىمدالۋىن جوققا شىعارۋعا بولمايتىن ءىشتىڭ جابىق جاراقاتى؛

— «جالعان ءجىتى ءىش» كلينيكاسى بار ءىشتىڭ جابىق جاراقاتى؛

— قۇرساقىشىلىك قان كەتۋ كلينيكاسى بار ءىشتىڭ جابىق جاراقاتى.

ىشكە ەنگەن جاراقاتتار كەزىندە بەينەلاپاروسكوپيالىق ناقتامالاۋعا كورسەتىمدەر:

— العاشقى حيرۋرگيالىق وڭدەۋ (ءاحو) كەزىندە انىقتالعان جاراقاتتىن ىشكە ەنۋ سيپاتى؛

— ءاحو كەزىندە جاراقات ارناسىن قايتا قاراۋ ناتيجەلەرى كۇماندى بولعان جاعدايدا، جاراقات ىشكە ەنگەن دەگەن ءقاۋىپ بولعاندا؛

— جاراقاتتى قايتا قاراۋ از اقپارات بەرگەن جاعدايدا، ءىشتىڭ تەسكەن جانە كوپ جاراقاتتارى؛

— جاراقاتتىڭ بەل اۋماعىنا شوعىرلانۋى.

زاقىمداردىڭ سيپاتىنا قاراماستان، ءىشتىڭ جابىق جاراقاتتارى (ءىجج) كەزىندە ءداستۇرلى لاپاروتوميا جاساۋ كەزىندە جەتۋ جولى جاراقاتتى، «قاندى» (قان جوعالتۋ 400،0 مل-گە دەيىن) بولادى. جانە دە قۇرساق قۋىسىنا ەنۋگە جۇمسالعان ۋاقىت 12-دەن 25 مينۋتقا (17+ 5،4) دەيىن سوزىلدى. باقىلاۋ توبى بولىگىنىڭ 79 پاسيەنتىنە جاسالعان لاپاروتوميا بارىسىندا 12 (15،2%) ناۋقاستا قۇرساق قۋىسى اعزالارىنىڭ ەشقانداي زاقىمى انىقتالعان جوق، تاعى 21-دە (28%) ىشكى اعزالاردىڭ بار جاراقاتتارى قانداي دا ءبىر حيرۋرگيالىق ارالاسۋدى تالاپ ەتكەن جوق. 33 (43،2%) ناۋقاسقا لاپاروتوميا جاساۋ قاجەتتىلىگىنىڭ بولماعاندىعى وسىدان كورىنىپ تۇر.

كەرىسىنشە، بەينەلاپاروسكوپيا كەزىندە قۇرساق قۋىسىنا جەتۋ ءۇشىن كوسىمشا جاراقاتسىز جانە قان جوعالتۋسىز 3-4 مينۋت ۋاقىت جۇمسالدى. ءادىس 34 مينۋت ىشىندە 6 (7،1%) ناۋقاستا ىشكى اعزالار زاقىمدارىنىڭ جوقتىعىن انىقتاۋعا، 21 ناۋقاستا (24،7%) بار زاقىمدانۋلارعا قانداي دا ءبىر ارالاسۋلاردى ورىنداۋدىڭ قاجەتسىزدىگىن دالەلدەۋگە، 17 (20%) ناۋقاستا قۇرساق قۋىسى اعزالارىنىڭ ءۇستىرت جاراقاتتارىنا بلس تۇزەتۋ جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەردى. باسقاشا ايتقاندا، نەگىزگى توپ بولىگىندەگى 85 پاسيەنتتىڭ 51،7 پايىزىندا كەن لاپاروتوميا جاساۋ قاجەتتىگى جوققا شىعارىلدى.

ىشكە ەنگەن ءىش جاراقاتتارى كەزىندە ورىندالاتىن لاپاروتوميانىڭ كەمشىلىكتەرى ءدال ءىشتىڭ جابىق جاراقاتتارى كەزىندەگىمەن بىردەي، ءبىراق ودان گورى ۇزاق (2 مينۋتقا) جانە قان كوبىرەك جوعالادى (100،0 مل-گە). باقىلاۋ توبى بولىگىندەگى 115 زارداپ شەگۋشىنىڭ 17-سىندە (14،8%) جاراقاتتار ىشكە ەنبەگەن، 30-دا (26،1%) ءىشتىڭ ىشكە ەنگەن جاراقاتتارى ىشكى اعزالاردى زاقىمداماعان، باۋىرى (5) جانە ۇيقى بەزى (1) ءۇستىرت جاراقاتتانعان تاعى 6 پاسيەنتتە (5،2%) قانداي دا ءبىر حيرۋرگيالىق ارالاسۋ قاجەتسىز بولدى. نەگىزىندە باقىلاۋ توبى بولىگىندەگى 115 زارداپ شەگۋشىنىڭ 53ء-ى (46،1%) لاپاروتوميا جاساۋدى قاجەت ەتكەن جوق.

بلس ورىنداۋ ناتيجەسىندە نەگىزگى توپ بولىگىندەگى 92 ناۋقاستىڭ 11-دە (12%) جاراقاتتىڭ ىشكە ەنبەگەن ءتۇرى، 31-دە (33،7%) — قۇرساق قۋىسى اعزالارىن زاقىمداماعان ءىشتىڭ ىشكە ەنگەن جاراقاتى، 11-دە (12%) باۋىردىڭ (8)، اسكازاننىڭ (2) جانە ۇيكى بەزىنىڭ (1) ەشقانداي شارالاردى قاجەت ەتپەيتىن ءۇستىرت جاراقاتتارى انىقتالادى. ياعني بلس 53 جاعدايدا (57،7%) جاراقاتتى لاپاروتوميا ورىنداۋدان باس تارتۋعا مۇمكىندىك بەردى.

بەينەلاپاروسكوپيانىڭ جوعارى ناقتامالىق جانە شۇعىل مۇمكىندىكتەرى ءىش جاراقاتتارى بار ناۋقاستارعا تولىق كولەمدەگى مامانداندىرىلعان حيرۋرگيالىق كومەك كورسەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

شۇعىل لاپاروسكوپيانىن ۇسىنىلىپ وتىرعان پرينسيپتەرى وتادان كەيىنگى كەزەڭنىڭ جاعىمدى جانە اسقىنۋسىز وتۋىنە، ءىش جاراقاتىن العان ناۋقاستاردىڭ ەرتە فۋنكسيونالدىق وڭالۋىنا، ولاردىڭ ەمدەلۋ مەرزىمىنىڭ قىسكارۋىنا، پاسيەنتتەردىڭ وتادان كەيىنگى ءومىر ساپاسىن جاقسارتۋعا كومەكتەسەدى.

س. ب. سەرعازييەۆ

رەسپۋبليكالىق جەدەل مەديسينالىق جاردەم عىلىمي ورتالىعى

---