سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 كۇن بۇرىن)
ىزدەگەندە تابىلاتىن قاسىڭنان اتتى تاربيە ساعاتى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «ىزدەگەندە تابىلاتىن قاسىڭنان» اتتى تاربيە ساعاتى
6 سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) وقۋشىلارعا دوستىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزى، ورنى، دوستىقتىڭ شىنايى بەلگىسى تۋرالى ايتىپ ءتۇسىندىرۋ، دوسقا دەگەن تانىمىن، تالعامىن شىڭداۋ؛
ب) ءوز ويلارىن اشىق ايتا بىلۋگە، سۇراققا ويلانىپ ناقتىلى تولىق جاۋاپ بىلۋگە ۇيرەتۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن، تىلدەرىن دامىتۋ؛
س) وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، يماندىلىققا، ادالدىققا، تاتۋ، مەيىرىمدى بولۋعا تاربيەلەۋ، دوستىق تۋرالى جاقسى پىكىر قالىپتاستىرۋ؛ وقۋشىلاردىڭ دوستىق تۋرالى وي - پىكىرلەرىن دامىتۋ، دوستىقتى قادىرلەي بىلۋگە تاربيەلەۋ، ادال دوس تابا بىلۋگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ، توپتىق سايىسۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دوستىق تۋرالى ناقىل سوزدەر، ماقال – ماتەلدەر، بۋكلەت، سىزبا نۇسقالار، پرەزەنتاسيا.
ساباقتىڭ بارىسى:
گۇلجاميلا اپاي: قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار بۇگىنگى ءبىزدىڭ 6 «ب»- سىنىبىندا «ىزدەگەندە تابىلاتىن قاسىڭنان» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىنا قوش كەلدىڭىزدەر.
دوسىم، ساعان سەنەمىن، سەنىپ وتەم،
جولى بوتەن دەمەيمىن، ءجونى بوتەن.
دوستىق دەگەن ءومىردىڭ كورىگى ەكەن،
دوستىق دەگەن ءومىردىڭ تىرەگى ەكەن، - دەپ اقيىق اقىن مۇقاعالي ماقاتايەۆ جىرلاعانداي بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىز ومىرگە ءسان بەرەتىن ادام بويىنداعى عاجايىپ سەزىم «دوستىق» تۋرالى. ومىردە كوپ كورگەنى بار، دوستىق مەكتەبىندە شىڭدالعان اقىنداردىڭ جىرلارىن وقىپ، ۇلتىمىزدىڭ قاسيەتتى حاديستەرىن جاتتاپ، دانالاردىڭ سوزدەرىن سانامىزعا توقىپ، دوستىق دەگەن ۇعىمنىڭ ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەر ەكەنىنە كوز جەتكىزىپ، ادال دوستى جالعان دوستان ايىرا ءبىلۋىمىز كەرەك دەپ ويلايمىن.

گۇلجاميلا اپاي: ارمىسىزدار! دوستىق – ادامداردىڭ ءبىر - ءبىرىن جانى قالاپ، شىن جاقىن كورىپ، قالتقىسىز سەنىپ، تىلەكتەس، مۇراتتاس بولۋى. دوستىق تۋرالى ۇلى فيلوسوفتار مەن اقىن - جازۋشىلارعا قوسا، ۇستازدار مەن عالىمداردىڭ وي تولعاماعانى، ونىڭ ءمانىن، سىرىن بىلۋگە تالپىنباعان ادام كەمدە - كەم. مۇنىڭ ءوزى دوستىقتىڭ ادام ومىرىندە الاتىن كيەلى ورنىنا، زور ماڭىزدى بايلانىس ەكەنى داۋسىز.

گۇلجاميلا اپاي: «شىن دوس ءۇشىن قالايدا
تىك قاتەرگە باسىڭدى.
ايىرا ءبىل الايدا
دوسىڭ مەنەن قاسىڭدى» - دەي كەلە سىزدەردى دوستىق تۋرالى اشىق اڭگىمەگە شاقىرامىن.

گۇلجاميلا اپاي: ءبىزدىڭ سىنىبىمىز ءۇش توپقا ءبولىنىپ وتىر. ءبىرىنشى توپ دوس، ەكىنشى توپ جولداس، ءۇشىنشى توبىمىز قۇربى – قۇرداس. ءبىرىنشى توپ باسشىسى ارىستانبەك، ەكىنشى توپ باسشى سۇلتانبەك، ءۇشىنشى توپ باسشىمىز جولامان.

ارىستانبەك: ناعىز دوس ءبىر – بىرىنە تارىلمايدى،
جۋىردا تۇرتكەنىنە جارىلمايدى.
جاقسى – جامان ايتار دەپ ەلەمەيدى،
ب ا ق - داۋلەت سول ادامنان ايىرىلمايدى.

سۇلتانبەك: نە جەتەدى ناعىز دوسقا، اسىلعا،
قۋانساڭ دا، قايعىرساڭ دا قاسىڭدا.
قينالادى - سەن قينالساڭ بولعانى،
ۇيىقتاماساڭ - ۇيىقتامايدى ول داعى.

جولامان: ادال دوس بارلىق جەردە كەرەك ەكەن،
ومىردە دوستىڭ ورنى بولەك ەكەن.
جاقسى دوس جادىراتسا جان دۇنيەڭدى،
جامان دوستان جاماندىق كەلەدى ەكەن!

گۇلجاميلا اپاي: سىزدەر دوستىقتى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟ دوستىقتىڭ شىنايى بەلگىسى قانداي؟ ءۇش توپ ءوز ويلارىن جازىپ تاپسىرادى.

قۋات: دوس ەمەس، دوستىڭ ءسوزىن كوتەرمەسە،
سالعان جەردەن تۇبىڭە جەتەم دەسە.
نە قىلىپ، دوس اتىنا قوسىلادى،
كوتەرىپ ءبىر ءسوزىڭدى بۇيتەم دەسە.

ۆەنەرا: ناعىز دوس ءبىر – بىرىنە تارىلمايدى،
جۋىردا تۇرتكەنىنە جارىلمايدى.
جاقسى – جامان ايتار دەپ ەلەمەيدى،
ب ا ق - داۋلەت سول ادامنان ايىرىلمايدى.

مەرۋەرت: جاقسىنىڭ ءاربىر ءسوزىن قايىرماڭىز،
جاسىعان جەزدەي بولىپ مويىماڭىز.
سىر الماعان بىرەۋمەن دوس بولام دەپ،
سىر العان دوسىڭىزدان ايىرماڭىز.
گۇلجاميلا اپاي: دوستىق ءومىردىڭ ەڭ زور قۋانىشتارىنىڭ ءبىرى، سىرىڭدى ايتاتىن، قۋانىش - قايعىڭدى بولىسەتىن ادامنىڭ بولۋى.
دوس بولۋ كيەلى ۇعىم. ەرتەدەگى ادامدار دوس بولۋ ءۇشىن نە ىستەگەن كىم قالاي ويلايدى؟
گۇلجاميلا اپاي: ەرتەدە دوس بولۋ ءۇشىن ەر ازاماتتار «مال قۇدايى» جاساپ، مالدىڭ باۋىزداۋ قانىنا كويلەكتەرىن باتىرىپ، كويلەك اۋىستىرىپ كيىپ، جۇرەكتەرىن ءتۇيىستىرىپ ىرىم جاساعان، ياعني، «كەۋدەلەرى تۇيىسكەن، قاندى كويلەك كيىسكەن» دەگەن ىرىمەن دوستىقتى سيپاتتايمىز دەپ سەرت بەرگەن ەكەن. سونىمەن، كىمدە قانداي وي بار؟ ەرتەدە دوس بولۋ ءۇشىن نە ىستەگەن ەكەن؟
جارىلعاسىن: اۆستراليالىقتار عانا وزدەرىنەن ءۇش نارسە ساتىپ العان ادامدى عانا دوس ساناعان.
نۇرسۇلتان: ەجەلگى ورىستار ءبىر جاساقتاعى اسكەرلەردى «دوستار» دەپ ساناعان.
جامال: دوستىق كەلىسىم شارتىن ارابتاردا جاساعان. ولار شارت جاسار الدىندا ۇستەلگە ءىرى قارا تۇز سالىنعان ىدىس اكەپ، ءارقايسىسى ءبىر ۋىستان جەگەن. اراب فيلوسوفى فادلان «دوستار دا ءبارى اس ىشەر ىدىستا، جۋىناتىن تاباقتا، ءتىپتى، كيىمى دە ورتاق بولۋى ءتيىس» دەگەندى ايتادى.
گۇلجاميلا اپاي: ەڭ اۋەلى «دوستىق تۋرالى» ۇلى عۇلاما، ويشىلداردىڭ ايتقان سوزدەرىنەن ۇزىندىلەر كەلتىرەيىك.
نۇرجانات: ال، ەجەلگى گرەك فيلوسوفى، عالىم، ويشىل اريستوتەل بىلاي دەگەن ەكەن: «دوستىق – ءومىر ءۇشىن ەڭ قاجەتتى نارسە، ويتكەنى ەشكىم ەشقاشان دا يگىلىككە تۇگەل يە بولا تۇرسا دا، دوس – جارانسىز ءومىردى قالاماق ەمەس».
لولا: ادامدار اراسىنداعى دوستىق سەزىمى ومىردە ولاردىڭ ءبىرىن - ءبىرى قاجەتسىنۋىنەن، قۇرمەت تۇتىنۋىنان، شىنايى تىلەكتەستىك پەن وزىندەي كورىپ سەنۋىنەن، ءبىر - بىرىنە تىرەك، مەدەت بولۋىنان، قام - قايعىسىز كەزدە عانا ەمەس، اسىرەسە، قيىن - قىستاۋ كۇندەرىندە ىركىلمەستەن قاسىنان تابىلۋدان، رياسىز، ەسەپسىز جومارتتىقتان كورىنەدى. اباي ارمانداعانداي، سىن ساعاتتا «مۇنان مەنىڭ قاي جانىم اياۋلى»،- دەپ، قاسىڭدا بىرگە تۇرىپ قانا الاتىن ادام عانا دوسقا لايىق.
مۋستافا: وزبەكتىڭ اقىنى الىشەر ناۋاي ايتقان:
جاقسى كيىم بويعا جاراسادى،
جاقسى جولداس ويعا جاراسادى.
گۇلجاميلا اپاي: ەندى، دوستار تاقتاعا نازار اۋدارىپ، ەكى توپ مىقتى بولساڭ، وزىپ كور بولىمىنە توقتالىپ، سۇراققا جاۋاپ ىزدەيىك.
گۇلجاميلا اپاي: ەندەشە دوس توبىنان سۇراق قويىپ باستاساق. دوستىق سەزىمى دەگەنىمىز نە؟ ول نەنى بىلدىرەدى؟
گۇلسارا: دوستىق اسپانداعى جارىق جۇلدىز، تەڭىزدەگى گاۋحار تاس. جۇلدىز دا، گاۋحار تاستا كىرشىكسىز ءمولدىر. بۇل ەكەۋىن ەشكىمدە، ەش قۇدىرەتتە كىرلەتە المايدى. ناعىز دوسىڭ ادامعا شابىت بەرىپ، ومىردە كەزدەسەتىن ساتسىزدىكتەرگە مويىماۋعا ۇيرەتۋ.
ۆەنەرا: دوستىق سەزىمى – ومىردە ادامدار ءبىرىن – ءبىرى قاجەتسىنۋى مەن شىنايى قۇرمەت تۇتۋى.
مادينا: دوستىق سەزىمى - بىرىنە – ءبىرى تىرەك بولىپ، قيىن قىستاۋ كۇندەردە بىرگە بولىپ جانىنان تابىلۋى.
گۇلجاميلا اپاي: ناعىز دوستىڭ بەلگىسى نە؟ قالاي ويلايسىڭدار؟
دوس توبىنان ەرسۇلتان: «جاقسى ادام ءتاڭىردىڭ نۇرى» دەگەندەي ءوزىڭ جاقسى بولساڭ، دوسىڭ كوپ. جامان بولساڭ دوسىڭ جوق. ورتاشا بولساڭ ءبىر جاقسىعا ىلەسە الاسىڭ.
جولداس توبىنان يسابەك: جانى تازا، ءجۇزى جىلى، ءجونى ءتۇزۋ، اقىلدى، پاراساتتى بولۋ - ناعىز دوستىقتىڭ بەلگىسى.
ىزدەگەندە تابىلاتىن قاسىڭنان اتتى تاربيە ساعاتى جۇكتەۋ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما