سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيا قۇرالدارىن پايدالانۋ
قىزىلوردا وبلىسى، جاڭاقورعان اۋدانى،
№3 مەكتەپ - ينتەرنات اعىلشىن ءتىلى ءپانىنىڭ
وقىتۋشىسى ن. امانوۆا

جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيا قۇرالدارىن پايدالانۋ.
«قازىرگى زاماندا جاستارعا اقپاراتتىق تەحنولوگيامەن بايلانىستى الەمدىك ستاندارتقا ساي مۇددەلى جاڭا ءبىلىم بەرۋ وتە قاجەت»
ن. ءا. نازاربايەۆ

«يننوۆاسيالىق» دەگەن ءسوز - لاتىنىڭ «novus» جاڭالىق جانە «in» ەنگىزۋ دەگەن سوزىنەن شىققان، ال ونىڭ قازاقشا اۋدارماسى «جاڭارۋ، جاڭالىق، وزگەرۋ» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
قازىرگى كەزدە ءبىزدىڭ قوعامىمىز دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە كوشىپ كەلەدى، بۇل كەزەڭ اقپاراتتىق كەزەڭ، ياعني كومپيۋتەرلىك تەحنيكا مەن وعان بايلانىستى بارلىق اقپاراتتىق كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالار پەداگوگتار قىزمەتىنىڭ بارلىق سالالارىنا كىرىگىپ، ونىڭ تابيعي ورتاسىنا اينالىپ وتىر. «ءبىلىم بەرۋدەگى اكت» ۇعىمى «وقىتۋدىڭ جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالارى»، «قازىرگى اقپاراتتىق وقىتۋ تەحنولوگيالارى»، «كومپيۋتەرلىك وقىتۋ تەحنولوگيالارى» جانە ت. ب، تىركەستەرمەن تىعىز بايلانىستى. قازىرگى ءبىلىم سالاسىنداعى وقىتۋدىڭ جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى مەڭگەرمەيىنشە ساۋاتتى، جان - جاقتى بىلگىر مامان بولۋ مۇمكىن ەمەس. جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانى مەڭگەرتۋ ءمۇعالىمنىڭ زەيىن – زەردەلىك، كاسىپتىك، ادامگەرشىلىك، رۋحاني ت. ب، كوپتەگەن ۇستازدىق قابىلەتتەرىنىڭ قالىپتاسۋىنا يگى اسەرىن تيگىزەدى، ءوزىن - ءوزى دامىتىپ، وقۋ تاربيە ءۇردىسىن جۇيەلى ۇيىمداستىرۋىنا كومەكتەسەدى. ءمۇعالىم العاش جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى وقىپ ۇيرەنەدى، ەكىنشىدەن مەڭگەرەدى، ۇشىنشىدەن تاجىريبەدە قولدانادى، تورتىنشىدەن ونى دامىتىپ ناتيجەسىن كورسەتەدى.
«اقپاراتتىق كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالار»- بۇل تەرمين بۇگىندە باسپا ءسوز بەتتەرىندە، تەلەديدار مەن راديودا ءجيى كەزدەسەدى. اقپارات الۋدىڭ قازىرگى كەزدە كوپتەگەن كوزدەرى مەن قۇرالدارى بار. سونىڭ ىشىندە كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيانى قولدانۋدىڭ جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋداعى ونىڭ شىعارماشىلىق مۇمكىندىكتەرىن ارتتىرۋداعى اتقارار ءرولىن قازىرگى زامان تالاپتارى ءوزى انىقتاپ وتىر. كومپيۋتەر ادام قىزمەتىنىڭ بارلىق سالاسىندا ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ قۇرامىنا اينالدى.
اقپاراتتىق تەحنولوگيا

وقۋشىلارعا تاقىرىپ كولەمىندە نەمەسە بەلگىلى ءبىر ۋاقىت ارالىعىندا ايتىلۋعا ءتيىس مالىمەتتەر كولەمىن ۇلعايتادى. ءبىلىم دەگەن ءبىر - بىرىنەن ۇلكەن اراقاشىقتىقتا ورنالاسقان ءارتۇرلى وقۋ ورىندارىندا وتىرىپ قول جەتكىزۋگە بولادى. وقىتۋ جۇيەسىنىڭ كوپ دەڭگەيلى جەتىلدىرىلۋى ولاردىڭ تارامدالۋىمەن وقۋ ماتەريالىنىڭ ساپاسىن ارتتىرادى.

ۇرپاق ءۇشىن كىتاپتىڭ ماڭىزى قانداي بولسا، كومپيۋتەردە وقۋشى ءۇشىن قورشاعان الەمدى تانۋدىڭ تابيعي قۇرالى بولىپ تابىلادى. ولاي بولسا، بارلىق ساباقتاردى كومپيۋتەرلەردىڭ قۋاتتانۋىمەن جۇرگىزۋدى ۇيرەنۋ - بۇگىنگى كۇننىڭ كەزەك كۇتتىرمەيتىن وزەكتى ماسەلەلەرىنىڭ ءبىرى. سوندىقتان، ۇستاز – مۇعالىمدەر قاۋىمىنىڭ الدىنا وتە ۇلكەن مىندەت جۇكتەلدى. بۇگىنگى تاڭدا جاس ۇرپاققا ءپاندى ءتيىمدى ۇعىندىرۋدىڭ ءبىرى – جاڭا تەحنولوگيا نەگىزدەرى بولىپ تابىلادى. اقپاراتتاندىرۋ جاعدايىندا وقۋشىلار مەڭگەرۋگە ءتيىستى ءبىلىم، بىلىك، داعدىنىڭ كولەمى كۇننەن كۇنگە ارتىپ، مازمۇنى وزگەرىپ وتىر. ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى ءبىلىمنىڭ ساپاسى ارتادى، ءمۇعالىم ساباق وتكىزگەن كەزدە وقۋشىلارعا ساپالى ءبىلىم بەرۋ ءۇشىن جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ، سونىمەن قاتار كومپيۋتەردى، ينتەراكتيۆتى تاقتانى قولدانۋ ارقىلى ءبىلىم بەرسە، وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعى ارتا تۇسەرى انىق.

وقۋشى قىزمەتىن اكتيۆتەندىرۋ نەگىزىندە پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالارىنىڭ ءبىرى - وقىتۋدىڭ كومپيۋتەرلىك تەحنولوگياسىن ءوز تاجىريبەڭدە قولدانىپ كەلەمىن. وقىتۋدىڭ كومپيۋتەرلىك تەحنولوگياسىن پايدالانۋ مەن ءۇشىن وقۋ پروسەسىن جاڭا وقۋ - ادىستەمەلىك ماتەريالدارمەن قامتاماسىز ەتۋگە جانە وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن اشۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

شىعارماشىلىق ءىس - ارەكەت
زەيىن
ەستە ساقتاۋى
ينتەللەكتىسى
ويلاۋى

وقىتۋدىڭ كومپتەرلىك تەحنولوگياسى – وقىتۋدىڭ باعدارلامالىق يدەيالارىن دامىتادى، مۇلدەم جاڭا تەحنولوگيالىق جولدار اشادى.
مەن ءوزىمنىڭ تاجىريبەمدە:
- ءداستۇرلى (وقۋلىق، كورنەكىلىك قۇرالدار، ەلەكتروندى وقۋلىقتار).
- كومپيۋتەرلىك ( پرەزەنتاسيا، ديسكتەر، مۋلتيمەديا قۇرالدار).
- ينتەرنەت - تەحنولوگيا (ينتەرنەت دەربەس اقپارات كوزى رەتىندە، e - mail - اقپارات الماسۋ قۇرالى رەتىندە، ت. ب.) ءجيى پايدالانامىن.

كومپيۋتەرلىك وقىتۋ تەحنولوگياسى – پەداگوگتىڭ مۇمكىندىگىن كۇشەيتەتىن قۇرال، ءبىراق ول ءمۇعالىمدى الماستىرا المايدى. كومپيۋتەر مۇمكىندىكتەرى پسيحولوگيا مەن ديداكتيكا تۇرعىسىنان تالدانىپ، كەرەك كەزىندە پەداگوگيكالىق تالاپتارعا ساي قولدانىلۋى كەرەك. ديداكتيكانىڭ نەگىزگى ءپرينسيپى - ءبىلىم بەرۋ كەزىندە كورنەكىلىكتەردى پايدالانۋ، وسى سەبەپتى كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيانى پايدالانۋ وقۋ بارىسىندا قويعان ماقساتقا قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
مەن ءوز تاجىريبەمدە كومپيۋتەرلىك وقىتۋ تەحنولوگياسىن پايدالانۋ ارقىلى ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋعا ەرەكشە كوڭىل بولە وتىرىپ ءوز الدىما تومەندەگىدەي ماقسات قويامىن.
وسى كومپتەرلىك وقىتۋ تەحنولوگياسى ارقىلى ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ. مەن ءوزىمنىڭ ساباقتارىمدا:
وقىتۋدى ۇيىمداستىرۋ فورمالارىن: جەكە، توپتىق، ۇجىمدىق جۇمىس جاساۋ فورمالارىن پايدالانامىن.

قولدانىلعان تەحنولوگيالار: جوبالاۋ، كومپيۋتەرلىك ءادىسى، اقپاراتتىق ويىن، توپتىق ت. ب. ەلەمەنتتەرىن قولدانامىن.
قورىتىندى دياگنوستيكا: تەستىلەۋ، جوبانى قورعاۋ. ءمۇعالىم ارالاسپاي - اق، وقۋشىلار وزدەرى مەڭگەرۋگە ءتيىستى اقپاراتتار بەرىلەدى. قاجەتتى اقپاراتتاردى جيناقتاۋدا ەلەكتروندىق تەحنيكالاردى ەنگىزۋ ۋاقىت ۇنەمدەيدى، قاراستىرىپ كەزەڭدە اقپاراتتىڭ تولىقتىعىن جوعارىلاتادى، اقپاراتتىق - انىقتامالىق جۇيە قۇرامىندا ەلەكتروندىق قۇرىلعىلارمەن جۇمىس ىستەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك تۋعىزادى. پەداگوگيكالىق جانە ادىستەمەلىك ادەبيەتتەردە وقىتۋدا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋدىڭ ءبىر نەشە باعىتتارى بار، سولاردىڭ ىشىندە ءوز تاجىريبەمدەگى نەگىزگىلەرى مىنالار:
- كومپيۋتەر – وقۋشى ءبىلىمىن باعالاۋ قۇرالى؛
- كومپيۋتەرلىك مودەلدەۋدى قولداناتىن ەلەكتروندى وقۋلىقتار؛
- مۋلتيمەديا - تەحنولوگيا، جاڭا ماتەريالدى تۇسىندىرۋدەگى قۇرال؛
- دەربەس كومپيۋتەر، ءبىلىم جەتىلدىرۋ قۇرالى؛

1. كومپيۋتەر - وقۋشى ءبىلىمىن باعالاۋ قۇرالى؛
قازىرگى كەزدەگى اقپاراتتىق تەحنولوگيالار وقۋ ماتەريالدارىن يلليۋستراسيا جاساۋ كەزىندە (مىسالى انيماسيالى سلايد - فيلمدەر) قولدانىلادى. بۇل وقۋ ءۇردىسىن قوزعالىستا بەينەلەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. كومپيۋتەردىڭ كومەگىمەن دىبىستىق جانە بەينەفراگمەنتتەردى دە دەمونستراسيا جاساۋعا بولادى. كومپيۋتەردىڭ كومەگىمەن وقۋشى ءوز بەتىنشە، سونداي - اق وزگە وقۋشىلارمەن توپتاسىپ بىرگە جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك الادى.
«كومپيۋتەر كورنەكى – بەينەلى ويلاۋدى، قوزعالىستىق جانە اۋىزشا قارىم - قاتىناس ماشىقتارىن، ماقساتتى ارەكەتتەردى جانە الەۋمەتتەنۋدى دامىتۋ ءۇشىن مۇمكىندىكتەر تۋعىزادى»

2. ەلەكتروندىق وقۋلىق - وقۋشىنى وسى وقۋلىقپەن تانىستىرۋ.
اعىلشىن ءتىلى ءپانىنىڭ مۇعالىمدەرى ءۇشىن وتە ماڭىزدى ءارى ماعىنالى جۇمىس. تاجىريبەلىك تۇرعىدان وقۋشىلاردىڭ نازارىن تۋىنداعان پروبلەمالارعا اۋدارامىن. مىسالى: 10-شى سىنىپقا ارنالعان ەلەكتروندىق وقۋلىقتا ءار تاقىرىپقا ساي تولىق مالىمەت بەرىلگەن.

3. ءمۇعالىمنىڭ ساباققا دەگەن شىعارماشىلىق قابىلەتىنىڭ دەڭگەيىن كورسەتەتىن، كۇندەلىكتى ساباق بارىسىندا پايدالانۋعا بولاتىن قۇرال.
Microsoft Power Point پرەزەنتاسيا ارقىلى ءار تاقىرىپتى قاجەتتى كورنەكىلىك قۇرالدارىمەن بەزەندىرىپ، تارتىمدى ءارى قىزىقتى ەتىپ كورسەتۋگە بولادى. وسى ۋاقىتتا وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ مۇمكىندىكتەرى جۇزەگە اسادى. پرەزەنتاسيا ۋاقىتتى ۇنەمدەۋگە جانە وقۋشىلار پرينتەر ارقىلى قاجەتتى اقپاراتتى شىعارىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

4. ينتەرنەت جەلىسىمەن جۇمىس جاساعاندا:
- جوبالاردىڭ پرەزەنتاسيالارىن دايىنداۋ.
- عىلىمي جۋرنالداردىڭ سايتتارىنا كىرۋ.
- وزگە مەكتەپ وقۋشىلارىمەن ەركىن اڭگىمەلەسۋ.
- ەلەكتروندىق پوشتانى پايدالانۋ مۇمكىندىگى.
- ءوزىن - ءوزى باعالاۋ.

5. ينتەراكتيۆتى تاقتانى پايدالانۋ:
- ينتەراكتيۆتى تاقتا – باسقارۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ەكران، كوپ فۋنكسيونالدى، ساباق بارىسىندا قولداناتىن قاجەتتى قۇرالداردىڭ ءبارى كىرەدى، اتاپ ايتقاندا؛
- بورمەن تاقتاعا جازىلعان كەسكىندى ينتەراكتيۆتى تاقتاداعى ءتۇرلى – ءتۇستى، ۇقىپتى كەسكىنمەن سالىستىرۋعا بولمايدى.
- سلايدتاردا، فليپچارتتا قاتەلەر جىبەرىلسە، تەز ارادا تۇزەتۋگە بولادى.
- ساباقتا Aktiv Vote تەستىلەۋ جۇيەسى ارقىلى تەست الۋ مۇمكىندىگىن قولدانۋعا بولادى.
- Aktiv Wand ۋكازكاسىنىڭ كومەگىمەن تىشقاننىڭ قىزمەتىن اتقارۋ جانە كىشكەنتايلارعا دا تاقتانىڭ جوعارعى بولىگىنە قول جەتكىزۋ مۇمكىندىگى تۋادى.
بۇگىنگى شاكىرت ەرتەڭگى كۇنگى ءار ءتۇرلى سالانىڭ مامان يەسى. مۇنداي ساباقتاردا وقۋشىلاردىڭ تاپسىرىلعان جۇمىستارعا ىسكەرلىگى قالىپتاسادى. بولاشاق ومىرىندە بەلگىلى ءبىر كاسىبي ماماندىقتى تاڭداپ الۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى.
ءمۇعالىم - اقپاراتتانۋشى ەمەس، وقۋشىنىڭ جەكە تۇلعالىق جانە ينتەللەكتۋالدى دامۋىن جوبالاۋشى. ال بۇل مۇعالىمنەن اقپاراتتىق قۇزىرلىلىقتى، ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتتىلىكتى، وقۋشىلاردى قازىرگى قوعامنىڭ تۇبەگەيلى وزگەرىستەرىنە لايىق بەيىمدەۋ، ولاردىڭ زەرتتەۋشىلىك داعدىلارىن دامىتۋ باعىتتارىن تالاپ ەتەدى. كومپيۋتەردى پايدالانۋ وقۋشىنىڭ پاندەر بويىنشا تەرەڭ تانىپ بىلۋىنە عانا ەمەس سونداي - اق، ەسەپتەۋىش تەحنيكامەن جۇمىس ىستەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ - ۋاقىت تالابى ەكەنىن سەزىنۋىنە جاعداي جاسايدى. كەز كەلگەن ساباقتاردا جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيانى پايدالانۋ وقۋشىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن عانا تۋدىرىپ قويماي، باستى ءبىلىم ساپاسىنىڭ ارتۋىنا اسەر ەتەدى.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما