سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 كۇن بۇرىن)
جاڭاشا وقىتۋعا - جاڭاشا كوزقاراس
جاڭاشا وقىتۋعا - جاڭاشا كوزقاراس
قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا جۇيەسى دايىندالىپ، الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە ەنۋدىڭ باتىل قادامدارى جاسالىنۋدا. بۇل پەداگوگيكا تەورياسى مەن وقۋ - تاربيە ۇردىسىندەگى ەلەۋلى وزگەرىستەرگە بايلانىستى بولىپ وتىر. ءبىلىم بەرۋ پاراديگماسى /ۇلگىسى/ وزگەردى، ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا مازمۇنى پايدا بولدى. وقۋ ۇردىسىنە جاپپاي جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانىڭ تۇرلەرى ەنگىزىلۋدە. وقۋ - تاربيە ۇردىسىنە جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى ەندىرۋدىڭ العاشقى شارتى: مۇعالىمدەردىڭ يننوۆاسيالىق ءىس - ارەكەتىن قالىپتاستىرۋ بولىپ تابىلادى. جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانى مەڭگەرگەن ءاربىر ءمۇعالىم ءوز ساباعىن ناتيجەلى دامۋ جاعىنان كورسەتە الادى. وتانىمىزدىڭ كەلەشەگى، تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تىرەگى - جاس بۋىندى زاماننىڭ اعىمنان قالىسپايتىن، وسى زامانعى تەحنولوگيالاردى جەتىك مەڭگەرگەن، جان - جاقتى ءبىلىمدار ازامات ەتىپ تاربيەلەۋ اسا ماڭىزدى باسىمدىقتاردىڭ ءبىرى. ۇجىمداعى جۇمىستى جاڭا باعىتتا باسقارۋداعى ماقسات – شىعارماشىلىق ىزدەنىستەگى مۇعالىمدەردىڭ قاتارىن تولىقتىرىپ ءبىلىم بەرۋ وقىتۋ جۇيەسىن جانە ادىستەمەسىن زامان اعىمىنا، تالابىنا ساي جۇرگىزۋ.

ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا ارنالعان “ قازاقستان ەكونوميكالىق، الەۋمەنتتىك جانە ساياسي جەدەل جاڭارتۋ جولىندا” اتتى جولداۋىندا “XXI عاسىردا ءبىلىم دەڭگەيىن دامىتا الماعان ەل تىعىرىققا تىرەلەتىنى انىق” دەپ ايتقانداي، ءبىلىم بەرۋ ءۇردىسىن الەمدىك ستاندارت دەڭگەيىنە جەتكىزۋ ءۇشىن جاڭا سيپاتتاعى پەداگوگيكالىق ماماندار قورىن دايارلاۋ قاجەت ەكەندىگىن باسا ايتقانى ءمالىم.
مەكتەپتەگى مۇعالىمدەردىڭ قازىرگى زامان تالابىنا قاراي، ءار مۇعالىمدەر ءوزىنىڭ پەداگوگيكالىق بىلىمدەرىن جەتىلدىرە وتىرىپ جاڭا فورماسياعا ساي نەگىزدەلگەن يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى پايدالانىپ ساباقتاردى وتكىزۋ، ءتيىمدى ساباق بولۋى ءتيىس. ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى ىزگىلىكتىلىكتەندىرۋ، ديفەرەنسيالاۋ جانە جەكەلەي ىقپال ەتۋ، ينتەللەكتىلىكتى كوتەرۋ، شىعارماشىلىق باستامالارى ءبىلىم مەكەمەسىندە جوعارعى دەڭگەيدە قالانۋى ءتيىس. سەبەبى ءمۇعالىم شىعارماشىلىعى ارقىلى وقۋشى شىعارماشىلىعى مەن قوعامدىق ومىردەگى بەلسەندىلىكتەرى قالىپتاسادى. جاس ماماندارعا، مۇعالىمدەرگە جاڭاشىلدىقتان، وزگەرىستەن قورىقپاۋعا باعىت بەرىلۋى كەرەك. وسىلاي دايىندىقتان وتكەن مامان قىزمەتكە بەلسەنە ارالاسۋى، ودان راحات تابۋى عاجاپ ەمەس. وسى جاعدايدا ناتيجەگە باعدارلانعان ءبىلىم بەرۋدە پەداگوگتى دامىتۋدىڭ باستى كوزى جاساندى تۇردە مىندەتتەلگەن « ادىستەمەلىك جۇمىس»،
«تاجىريبەنى ەنگىزۋ» ەمەس، ناقتى وقۋ - تاربيە ۇدەرىسىندەگى جانە ونى بولجاۋ مەن ۇيىمداستىرۋداعى بىرىككەن قىزمەت بولۋى ءتيىس.
ياعني تەك ىزدەمپاز، شىعارماشىلىقپەن ويلاي بىلەتىن پەداگوگ قاۋىم عانا وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق قىزمەتىن بەلسەندىرۋگە جول تابا بىلەدى
قازاقستان مەكتەپتەرىندە ءبىلىم بەرۋ مەن تاربيەنى جاڭاشا جۇرگىزۋدە تومەندەگىدەي جۇمىستار جۇرگىزىلسە.
- مەكتەپ قۇرىلىمىن مازمۇنىنى سايكەس جاڭارتۋ
- وقىتۋدىڭ جاڭا يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالارىن ەندىرۋ.
- مەكتەپ باسقارۋدا، پەداگوگيكالىق ادىستەمەلىك جۇمىستاردى عىلىمي نەگىزىندە جۇرگىزۋ، ونىڭ ساپالىق دەڭگەيىن كوتەرۋ.
ءبىلىم بەرۋ مازمۇنىڭ جاڭارتۋ مەن قاتار، وقىتۋدىڭ جاڭا ءادىس - تاسىلدەردىڭ ءار - الۋان قۇرالدارىن قولدانۋ - بۇگىنگى كۇننىڭ كوكەيتەستى ماسەلەسى.
جاڭا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى، جاڭا تالاپقا ساي پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى وقۋ - تاربيە پروسەسىندە پايدالانۋ ارقىلى قالىپتاسادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم زاڭىنىڭ باپتارىندا: «ءبىلىم جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتى - ۇلتتىق جانە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتار، عىلىم مەن پراكتيكا جەتىستىكتەرى نەگىزىندە جەكە ادامدى قالىپتاستىرۋعا، دامىتۋعا جانە كاسىبي شەبەرلىگىن شىنداۋعا باعىتتالعان ءبىلىم الۋ ءۇشىن قاجەتتى جاعدايلار جاساۋ»- دەلىنگەن.
تۇلعالار قىزمەتىن قالىپتاستىرۋدىڭ نەگىزگى باعىتى - پەداگوگيكالىق يننوۆاسيانى دامىتۋ. ءبىلىم بەرۋدىڭ ماقساتى – ءار ءتۇرلى دەڭگەيدەگى ءبىلىم بەرۋ ارەكەتتەرىنىڭ جوسپارلانعان ناتيجەسىنە جەتۋ. بۇل جەردە ءبىزدىڭ مەكتەپكە كەرەگى مەكتەپ دەڭگەيى. مەكتەپ دەڭگەيىندەگى ماقسات مەكتەپتىڭ بەلگىلى باسپالداقتارى بويىنشا كوزدەلگەن ءبىلىم ناتيجەسىنە جەتۋ. كاسىبي ءبىلىم مەن ومىرگە پايدالى بىلىكتىلىك پەن داعدىلاردى قابىلداۋ، بەلگىلى كاسىپتىك پەن الەۋمەنتتىك ماقساتقا جەتۋ، ومىردە ءوزىنىڭ لايىقتى ورنىن تابۋ. جالپى العاندا كەز - كەلگەن سالادا بىلىكتى مامان بولىپ قالىپتاسۋى ءۇشىن جاعداي جاساۋ.
بۇقارالىق مەكتەپ جاعدايىنداعى قازاقستاندىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە ونىڭ « بىلىمدىك» ۇلگىسىن، ونىڭ ماقساتتى، مازمۇندى جانە ىسكەرلىك سيپاتتاماسىن ىسكە اسىرۋشى ءداستۇرلى ءتۇرى باسىم. مۇنداي مەكتەپتىڭ نەگىزگى ماقساتى - مادەني مىنەز - قۇلىقتى يگەرۋ، ءبىلىم الۋدى جوعارعى وقۋ ورنىندا جالعاستىرۋعا دايىنداۋ. قازاقستاندا بۇرىنعىشا جالپى قابىلدانعان سىنىپ - ساباق جۇيەسى بويىنشا جۇمىس ىستەپ كەلەدى.
ءبىلىم بەرۋدىڭ زامانا پاراديگمالارى بۇگىنگى كۇنى بىلىمدەگى باستى ماقسات «تۇلعا بويىندا ۇلتتىق، الەمدىك مادەنيەتتىڭ ۇشتاسۋىن، ونىڭ وتكەندى، بۇگىنگى كۇن مەن بولاشاقتى مەڭگەرە وتىرىپ، ونىڭ قالىپتاسۋىنا ەنۋدى قامتاماسىز ەتەتىن ءوزىن - ءوزىن جەتىلدىرۋگە دايارلىعىن قالىپتاستىرۋدان» اتاپ كورسەتەدى. الەمدىك ءبىلىم بەرۋ تاجىريبەسى دامۋىنىڭ وسى زامانعى ءۇردىسى يننوۆاسيالىق رەجيمدەگى ءبىلىم بەرۋ پروسەسىن ۇيىمداستىرۋدا العا قويىپ وتىر.
 مەكتەپتەردە بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋدى جۇزەگە اسىرۋ. ادىستەمەلىك بىرلەستىك جۇمىستى جاندىرا وتىرىپ مۇعالىمدەردىڭ بىرلەسكەن توپتىق جۇمىسى ارقىلى جۇمىستى دۇرىس جولعا قويۋعا بولادى.
 ءبىلىم جۇيەسى الەمدىك دەڭگەيگە جەتكىزۋ ءۇشىن، اشىق تۇردە ءبىلىم بەرۋ، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ، ديالوگتىق وقىتۋ، كەرى بايلانىس، ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ مەن وقىتۋ ادىستەمەلەرىن وڭتايلاندىرۋ، رەفلەكسيۆتى ويلاۋ تەحنولوگياسىن قارقىندى پايدالانىپ ساباق وتكىزۋ.
ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ بارلىق دەڭگەيىنىڭ مازمۇنىن جاڭارتۋ مىسالى (ساباق
جوسارلارىن) جانە زامانا تالاپتارىنا ساي دايىنداۋ ساپاسىن جوعارلاتۋ؛
 الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىنە شوعىرلانۋ جانە تۇلعا مەن قوعامنىڭ بىلىمگە
نەگىزدەلگەن قاجەتتىلىگىن قاناعاتتاندىرۋ ءۇشىن كوپ دەڭگەيلى ۇزدىكسىز
ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇلتتىق ۇلگىسىن مودەرنيزاسيالاۋ ماقساتىندا ءبىلىم بەرۋ
ءىسىن، عىلىم مەن ءوندىرىستى ۇشتاستىرا جۇرگىزۋ.
 اتا - انالاردىڭ بالالاردىڭ وقىتۋ مەن تاربيەلەۋگە بەلسەندى قاتىسۋىن قامتاماسىز ەتۋ، مەكتەپ ومىرىنە ءجيى ارالاستىرۋ.

الماتى وبلىسى، الاكول اۋدانى،
قابانباي اۋىلى №3 قابانباي ورتا مەكتەبىنىڭ
ينفورماتيكا ءپان ءمۇعالىمى ابدولدينوۆا ايمان تولەگەنوۆنا

تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما