“جارايسىڭدار” (سىنىپتان تىس ينتەللەكتۋالدى تاپقىرلار كەشى)
“جارايسىڭدار” (سىنىپتان تىس ينتەللەكتۋالدى تاپقىرلار كەشى)
سايىستىڭ ماقساتى: مۇعالىمدەر مەن وقۋشى اراسىنداعى بايلانىستى نىعايتۋ شاپشاڭدىققا باۋلۋ. وقۋشىلاردىڭ حيميا، بيولوگيا پانىنە قىزىعۋشىلىعىن، ىنتاسىن ارتتىرۋ، وي - ءورىسىن جانە تانىمدىق قابىلەتتەرىن، شىعارماشىلىققا باۋلۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە ءبىلۋ جانە وتكەندى شاپشاڭ ەسكە ءتۇسىرۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، ادىلدىككە، نامىسقويلىققا جەتەلەۋ.
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! بۇگىنگى «جارايسىڭدار» اتتى بىلگىرلەر مەن تاپقىرلار كەشىنە قوش كەلدىڭىزدەر! سايىسىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
سەناداعى كورىنىس: حان تاعىندا وتىرادى، ەكى جاعىندا ەكى نوكەرى جەلپەۋىشپەن جەلپىپ تۇرادى. سۇلتان الدىندا ەكى قىز بالا شىعىس بي بيلەيدى.
حان:- «جالىقتىم» (دەيدى قولىن ءبىر سەرمەپ، جان – جاعىنا قاراپ جۇرەدى).
حان: - مۇمكىن سەنىڭ باسىڭدى شابارمىن، ۋاقىتىم قىزىق وتەتىن شىعار – دەيدى
(سەنا ارتىندا سيرەنانىڭ داۋىسىمەن، شۋ باستالىپ كەتەدى)
حان نوكەرلەرىنە قاراپ: - نە جاعداي، بارىپ بىلىڭدەر!!!! – دەيدى حان.
(ەكى ۇل جۇگىرىپ كەتەدى دە، ءبىر توپ وقۋشىلارمەن ۇستازداردى الىپ كەلەدى)
حان: - مىنالار نە قىلعان بالالار.
وقۋشى (ەرسىن): – ءبىز ۋشينسكيي اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ وقۋشىلارىمىز.
حان: - وزدەرىڭ قىزىق كيىم كيىپ العان ەكەنسىڭدەر. ءبىزدىڭ عاسىرىمىزعا قايدان كەلىپ قالدىڭدار؟
وقۋشى(الماگۇل): ءبىز حيميا ساباعىندا تاجىريبە جاساپ وتىرعانبىز، كورشى فيزيكا كابينەتىندە وقۋشىلار ماشينا ۋاقىتىن جاساپ، ۇستازدارعا كورسەتىپ جاتقان ەدى، ءبىر كەزدە شۋ، ءدۇرسىل ەستىلىپ ءبىز وسىندا كەلىپ قالدىق.
حان: جارايدى تۇسىنىكتى. ەندى ماعان قۇلاق سالىڭىزدار، ەگەردە مەنى قىزىقتىرىپ، تاڭ قالدىرساڭدار ءوز زاماندارىڭىزعا قايتارام.
وقۋشىلار: ولاي بولماسا شە...........
حان: ولاي بولماسا باستارىڭمەن قوش ايتىساسىزدار.
ۇستازدار: ەندەشە سايىسىمىزدى باستايىق
حان: سايىستارىڭىزدى باستاماس بۇرىن مەنىڭ سۋسىنىم ءبىتىپ قالدى، ماعان سارى... جوق قىزىل ءتۇستى سۋسىن دايارلاپ بەرىڭىزدەر. (وقۋشىلار رەاكسيا ورىنداپ، قىزىل ءتۇستى سۋسىن دايىنداپ بەرەدى دە حانعا ۇسىنادى)
سوندا تاڭشولپان: توقتاڭىز سۇلتان ءتۇسى بار سۋسىن ىشكەن ادام اعزاسىنا زيان، اق سۋ ىشكەن پايدالى (دەيدى دە سۋسىندى اعارتادى.) مىنەكەي ءىشىڭىز.
(وسى كەزدە وقۋشىلار ءبىر دوڭگەلەك ۇستەلگە قاراما - قارسى دوڭگەلەك ۇستەلگە ۇستازدار وتىرادى)
جۇرگىزۋشى: ۋا، حالايىق، حالايىق،
بارىنە جار سالايىق،
بۇگىنگى كەش تورىندە
ەسەپ شەشىپ، اڭدىسىپ،
شابىت تاسىپ شالقىسىپ
كوڭىلدى كەش جاسايىق! - دەپ العان ءبىلىم، ولەڭ - جىر، جۇمباق، ونەرىمىزدى بارىمىزدى ورتاعا سالايىق.
قازىلار ورنىقتىرار ادىلدىكتى
كىمدەردىڭ جاۋاپتارى كامىل شىقتى
ءبىلىم مەن تاپقىرلىقتىڭ سايىسىندا
جەڭىسكە جەتەر دەيمىز ناعىز مىقتى دەي وتىرىپ، ءادىلقازى القالارىن تانىستىرىپ وتەيىك:
جۇرگىزۋشى: سالەم بەر، ەلگە سالەم بەر،
تانىستىر كوپكە اتىڭدى
سالەم بەر، كوپكە سالەم بەر
شىعارشى قانە اتىڭدى - دەي كەلە
الدارىڭىزدا مۇعالىمدەردەن قۇرىلعان «ويشىلدار» توبى.
وقۋشىلاردان قۇرىلعان «كۇن الەمى» توبى.
توپتارىمەن، ۇراندارىمەن تانىستىرادى.
تاپقىر، بىلگىر، دارىندى
جارىس بار بۇگىن ارىندى
جاراتىلىستانۋ پاندەرىن سۇيسەڭ سەن
ورتاعا سال بارىڭدى -
دەپ، سايىسقا قاتىسۋشى توپتارعا ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ، سايىسىمىزدىڭ العاشقى تۋرىن باستاساق.
سايىستىڭ ماقساتى: مۇعالىمدەر مەن وقۋشى اراسىنداعى بايلانىستى نىعايتۋ شاپشاڭدىققا باۋلۋ. وقۋشىلاردىڭ حيميا، بيولوگيا پانىنە قىزىعۋشىلىعىن، ىنتاسىن ارتتىرۋ، وي - ءورىسىن جانە تانىمدىق قابىلەتتەرىن، شىعارماشىلىققا باۋلۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە ءبىلۋ جانە وتكەندى شاپشاڭ ەسكە ءتۇسىرۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، ادىلدىككە، نامىسقويلىققا جەتەلەۋ.
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! بۇگىنگى «جارايسىڭدار» اتتى بىلگىرلەر مەن تاپقىرلار كەشىنە قوش كەلدىڭىزدەر! سايىسىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
سەناداعى كورىنىس: حان تاعىندا وتىرادى، ەكى جاعىندا ەكى نوكەرى جەلپەۋىشپەن جەلپىپ تۇرادى. سۇلتان الدىندا ەكى قىز بالا شىعىس بي بيلەيدى.
حان:- «جالىقتىم» (دەيدى قولىن ءبىر سەرمەپ، جان – جاعىنا قاراپ جۇرەدى).
حان: - مۇمكىن سەنىڭ باسىڭدى شابارمىن، ۋاقىتىم قىزىق وتەتىن شىعار – دەيدى
(سەنا ارتىندا سيرەنانىڭ داۋىسىمەن، شۋ باستالىپ كەتەدى)
حان نوكەرلەرىنە قاراپ: - نە جاعداي، بارىپ بىلىڭدەر!!!! – دەيدى حان.
(ەكى ۇل جۇگىرىپ كەتەدى دە، ءبىر توپ وقۋشىلارمەن ۇستازداردى الىپ كەلەدى)
حان: - مىنالار نە قىلعان بالالار.
وقۋشى (ەرسىن): – ءبىز ۋشينسكيي اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ وقۋشىلارىمىز.
حان: - وزدەرىڭ قىزىق كيىم كيىپ العان ەكەنسىڭدەر. ءبىزدىڭ عاسىرىمىزعا قايدان كەلىپ قالدىڭدار؟
وقۋشى(الماگۇل): ءبىز حيميا ساباعىندا تاجىريبە جاساپ وتىرعانبىز، كورشى فيزيكا كابينەتىندە وقۋشىلار ماشينا ۋاقىتىن جاساپ، ۇستازدارعا كورسەتىپ جاتقان ەدى، ءبىر كەزدە شۋ، ءدۇرسىل ەستىلىپ ءبىز وسىندا كەلىپ قالدىق.
حان: جارايدى تۇسىنىكتى. ەندى ماعان قۇلاق سالىڭىزدار، ەگەردە مەنى قىزىقتىرىپ، تاڭ قالدىرساڭدار ءوز زاماندارىڭىزعا قايتارام.
وقۋشىلار: ولاي بولماسا شە...........
حان: ولاي بولماسا باستارىڭمەن قوش ايتىساسىزدار.
ۇستازدار: ەندەشە سايىسىمىزدى باستايىق
حان: سايىستارىڭىزدى باستاماس بۇرىن مەنىڭ سۋسىنىم ءبىتىپ قالدى، ماعان سارى... جوق قىزىل ءتۇستى سۋسىن دايارلاپ بەرىڭىزدەر. (وقۋشىلار رەاكسيا ورىنداپ، قىزىل ءتۇستى سۋسىن دايىنداپ بەرەدى دە حانعا ۇسىنادى)
سوندا تاڭشولپان: توقتاڭىز سۇلتان ءتۇسى بار سۋسىن ىشكەن ادام اعزاسىنا زيان، اق سۋ ىشكەن پايدالى (دەيدى دە سۋسىندى اعارتادى.) مىنەكەي ءىشىڭىز.
(وسى كەزدە وقۋشىلار ءبىر دوڭگەلەك ۇستەلگە قاراما - قارسى دوڭگەلەك ۇستەلگە ۇستازدار وتىرادى)
جۇرگىزۋشى: ۋا، حالايىق، حالايىق،
بارىنە جار سالايىق،
بۇگىنگى كەش تورىندە
ەسەپ شەشىپ، اڭدىسىپ،
شابىت تاسىپ شالقىسىپ
كوڭىلدى كەش جاسايىق! - دەپ العان ءبىلىم، ولەڭ - جىر، جۇمباق، ونەرىمىزدى بارىمىزدى ورتاعا سالايىق.
قازىلار ورنىقتىرار ادىلدىكتى
كىمدەردىڭ جاۋاپتارى كامىل شىقتى
ءبىلىم مەن تاپقىرلىقتىڭ سايىسىندا
جەڭىسكە جەتەر دەيمىز ناعىز مىقتى دەي وتىرىپ، ءادىلقازى القالارىن تانىستىرىپ وتەيىك:
جۇرگىزۋشى: سالەم بەر، ەلگە سالەم بەر،
تانىستىر كوپكە اتىڭدى
سالەم بەر، كوپكە سالەم بەر
شىعارشى قانە اتىڭدى - دەي كەلە
الدارىڭىزدا مۇعالىمدەردەن قۇرىلعان «ويشىلدار» توبى.
وقۋشىلاردان قۇرىلعان «كۇن الەمى» توبى.
توپتارىمەن، ۇراندارىمەن تانىستىرادى.
تاپقىر، بىلگىر، دارىندى
جارىس بار بۇگىن ارىندى
جاراتىلىستانۋ پاندەرىن سۇيسەڭ سەن
ورتاعا سال بارىڭدى -
دەپ، سايىسقا قاتىسۋشى توپتارعا ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ، سايىسىمىزدىڭ العاشقى تۋرىن باستاساق.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
