جارىقتىڭ تولقىندىق جانە كۆانتتىق قاسيەتتەرى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جارىقتىڭ تولقىندىق جانە كۆانتتىق قاسيەتتەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك ءمانى: جارىق جانە ونىڭ قاسيەتى تۋرالى العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ.
تاربيەلىك ءمانى: ساۋاتتىلىققا دۇرىس مادەنيەتى سويلەۋگە، جىلدامدىققا ەڭبەك سۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ. مامانادىق تاڭداۋعا بەيىمدەۋ
دامىتۋشىلىق ءمانى: قازىرگى زامان اعىمىنا كوزقاراسىن، دۇنيە تانىمىن،
بەلسەندىلىگىن سايكەس دامىتۋ، قارجىنى ۇنەمدى پايدالانۋعا داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس كونكۋرس ساباق
وقىتۋعا قاجەتتى قۇرالدار: مۋلتيمەديالىق ەكران، پلاكاتتار، ت. ب
ساباقتىڭ ءپانارالىق بايلانىسى: بيولوگيا، قارجى – ساۋاتتىلىق
نەگىزدەرى، ەكولوگيا ت. ب
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ.
ءىى قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ:
قازىرگى نارىقتىق ەكونوميكا جاعدايىندا مەنەدجەر - باسقارۋشى ماماندىعىنىڭ ءرولى زور. مەنەدجەر - باسقارۋشى ءارى ءبىلىمدى، ءارى ىسكەر، ءارى ادىسكەر پسيحولوگيالىق جاعىنان جيناقى، ءارى تەرەڭ ويلايتىن ءوزى شىعارعان زاتتارىنىڭ نارقىن تەك ءوز جەرىندە ەمەس، شەت ەلدە قالاي باعالاناتىندىعىن دا ءبىلۋى كەرەك. دەمەك بۇل ساباعىمىزدا بىرنەشە ءوندىرىستىڭ مەنەدجەر - باسقارۋشى ماماندىعىنىڭ بوس ورىنىنا بايقاۋ جاريالايمىز. كونكۋرسقا وقۋشىلارمەن قاتار بىرنەشە ماماندار دا كەلىپ وتىر.
ولار: 1) دارىگەر - رەنتگەنولوگ
2) دارىگەر - فيزيولوگ
3) ءمۇعالىم - بيولوگ
4) ميليسيا قىزمەتكەرى
5) فوتوگراف
ءبىر اپتا بۇرىن كونكۋرستىڭ ءوتىلۋى جايلى ايتىلىپ، جوسپارى وقۋشىلارعا ءتۇسىندىرىلىپ، دايىندالۋ كەرەكتىگى ۇسىنىلدى.
ءىىى ماعىنانى تانۋ:- 3 مين
جوسپارى:
1. اق جارىق ساۋلەسى، ونىڭ فيزيكالىق قاسيەتتەرى
2. ينفراقىزىل ساۋلەلەر، ونىڭ قاسيەتتەرى
3. ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەر.
4. رەنتگەن ساۋلەلەرى.
5. راديواكتيۆتى ساۋلەلەر
سايىسقا قاتىساتىن كاسىپورىندار:
1. «وپتيكا» فيرماسى (كوزىلدىرىك شىعارادى)
2. «ينفرا» فيرماسى (تۇندە كورۋگە مۇمكىنشىلىك تۋعىزاتىن ءدۇربى، قارۋ - جاراق
شىعارادى)
3. «شام» زاۆودى (ەلەكتر شامىن شىعارادى)
4. اقتوبە رەنتگەن زاۆودى (رەنتگەن اپپاراتتارىن شىعارادى)
5. «كەسكىن» فيرماسى (فوتواپپارات جانە فوتوقاعاز شىعارادى)
وقۋشى - ماماندارعا بايقاۋ ءىى كەزەڭنەن تۇراتىنىن ەسكەرتەمىز
1) تەوريالىق سايىس: وقۋشىلاردان ءبىلىمى سىنالادى. ماماندار قوسىمشا مالىمەتتەر جاسايدى.
2) ىسكەرلىك سايىس: تاقىرىپتىق ماركەتينگ(تاقىرىپتىق پلاكات، جارناما) ءوز ءوندىرىسى شىعاراتىن تاۋارلارىن تاراتۋ قولداناتىن جەرى، قاي جەردە شىعارىلادى. قولدانۋى تۋرالى جارناما بەرۋ
ءىۇ وي - قوزعاۋ: تەوريالىق سايىس
1 - وقۋشى: جارىقتىڭ تولقىندىق قاسيەتى تۋرالى مالىمدەمە جاساۋ
جارىق اسەرىنىڭ جارىق كوزىنەن قابىلداعىشقا بەرىلۋىنىڭ مۇمكىن بولعان ەكى تاسىلىنە سايكەس، جارىقتىڭ نە ەكەنى، ونىڭ تابيعاتى قانداي بولاتىنى جونىندە ءبىر - بىرىنەن مۇلدەم وزگەشە ەكى تەوريا ءحۇىى عاسىردا ءبىر مەزگىلدە دۇنيەگە كەلدى.
بۇل تەوريانىڭ بىرەۋى نيۋتوننىڭ، ال ەكىنشىسى گيۋيگەنستىڭ ەسىمدەرىنە بايلانىستى بولى. نيۋتون جارىقتىڭ كورپۋسكۋلالىق تەورياسىن ۇسىندى. بۇل تەوريا بويىنشا جارىق دەگەنىمىز – جارىق كوزىنەن جان - جاققا كەتەتىن بولشەكتەر اعىنى(زات تاسىمالى).
گيۋيگەنستىڭ ويلاۋىنشا جارىق دەگەنىمىز – بۇكىل كەڭىستىكتى تولتىرىپ، بارلىق دەنەلەردىڭ ىشىنە وتەتىن ەرەكشە گيپوتەتيكالىق ورتادا - ەفيردە تارالاتىن تولقىندار.
كەڭىستىكتە قيىلىسا وتىرىپ، جارىق شوقتارىنىڭ ءبىر - بىرىنە نەگە اسەر ەتپەيتىندىگىن كورپۋسكۋلالىق تەوريا بويىنشا ءتۇسىندىرۋ قيىن بولدى. ال تولقىندىق تەوريا مۇنى وڭاي ءتۇسىندىردى.
مامان - دارىگەر: جاقىننان كورگىشتىك، الىستان كورگىشتىك جانە كوز تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
كوز - «ءتىرى» وپتيكالىق اسپاپ، ول ادامعا دا جان - جانۋارلارعا دا قورشاعان الەمدى تانىپ - بىلۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. كوز الماسىنىڭ تور قابىعىن كوز نارسەنىڭ كىشىرەيتىلگەن، شىن، توڭكەرىلگەن كەسكىنىن بەرەدى.
1. قاساڭ قابىق
2. كوز بۇرشاعى
3. نۇرلى قابىق
4. تورلى قابىق
5. كورۋ جۇيكەسى
6. كوز الماسىنىڭ ىشكى بولىگى
7. كوز الماسىنىڭ ءتۇبىن تۇتاس جاۋىپ تۇراتىن تورلاما.
2 - وقۋشى: ينفراقىزىل ساۋلەلەر تۋرالى تۇسىنىك.
اسپاپتىڭ سەزگىش ەلەمەنتىنىڭ قارا پلاستيناسىن سپەكتردىڭ قىزىل ۇشىنا قاراي جىلجىتا قوزعاعاندا، تەمپەراتۋرانىڭ ارتقانىن بايقاۋعا بولادى. وسى قىزۋ تۋعىزاتىن ەلەكتروماگنيتتىك تولقىندار ينفراقىزىل تولقىندار دەپ اتالادى.
ولاردى كەز كەلگەن قىزدىرىلعان دەنە. ءتىپتى جارىقتا الىنباسا دا شىعارادى.
مىسالى: پاتەردى جىلىتاتىن باتارەيا ينفراقىزىل تولقىندار شىعارادى،. سوندىقتان ينفراقىزىل تولقىنداردى جىلۋلىق تولقىندار دەپ اتايدى. كوز قابىلداي المايتىن ينفراقىزىل تولقىنداردىڭ ۇزىندىقتارى قىزىل جارىقتىڭ تولقىندارىنىڭ ۇزىندىعىنان ارتىق. ينفراقىزىل ساۋلەنى لاك قوسىپ بويالعان نارسەلەردى، كوكونىستى، جەمىستەردى، ت. ب كەپتىرۋ ءۇشىن پايدالانادى..
مامان - ميليسيونەر: تۇندە كورۋ قۇرالدارىنىڭ قۇرلىسى، پايدالى جاقتارى
جۇمىس ىستەۋ جاعدايلارىمەن تانىستىرادى
كوزگە كورىنە قويمايتىن وبەكتىنىڭ ينفراقىزىل كەسكىنىن كورىنەتىن كەسكىنگە اينالدىراتىن اسپاپتار جاسايدى. قاراڭعىدا كورۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن دۇربىلەر مەن وپتيكالىق كوزىلدىرىكتەر دايىندايدى
3 - وقۋشى: ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەر، ونىڭ فيزيكالىق قاسيەتتەرى
اسپان سپەكترىنىڭ كۇلگىن ۇشىنان ءارى قاراي تەمپەراتۋرانىڭ از دا بولسا جوعارىلاعانىن انىقتايدى. تولقىن ۇزىندىعى كۇلگىن جارىقتىڭ تولىن ۇزىندىعىنان قىسقا ەلەكتروماگنيتتىك تولقىندار دا بار. ولاردى ۋلتراكۇلگىن تولقىندار دەپ اتايدى.
ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەردىڭ حيميالىق اكتيۆتىلىگى جوعارى، ولار كورۋ بەينەسىن تۋعىزبايدى، كورىنبەيدى. ءبىراق ول كوز تورى مەن تەرىگە وراسان زور اسەر ەتەدى جانە بۇلدىرەدى. كۇنىڭ ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەرى اتموسفەرانىڭ جوعارعى قاباتتارىندا ناشار جۇتىلادى. سوندىقتان بيىك تاۋدا قارا شىنى كوزىلدىرىكسىز جانە ۇزاق ۋاقىت كيىمسىز قالۋعا بولمايدى.
مامان - فيزيوتەراپيەۆت: ۋلترا ساۋلەلى شامنىڭ قۇرلىسى، ونى قولدانۋ تۋرالى تۇسىنىك جاساۋ
ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەردىڭ از مولشەرىنىڭ ەمدىك قاسيەتى بار. ولار ورگانيزمنىڭ وسۋىنە جانە نىعايۋىنا سەبىن تيگىزەدى. ورگانيزمدەگى تىرشىلىككە قاجەتتى فۋنكسيالاردىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى، ورتالىق نەرۆ جۇيەسىنە اسەرىن تيگىزەدى.
اۋرۋ تۋعىزاتىن باكتەريالاردى جويادى، سوندىقتان وسى ماقساتتاردا مەديسينادا پايدالانىلادى.
4 - وقۋشى: رەنتگەن ساۋلەسى. ونىڭ اشىلۋى، فيزيكالىق تابيعاتى تۋرالى تۇسىنىكتەر بەرۋ.
بۇل ساۋلەلەردى 1895ج. نەمىس فيزيگى ۆ. رەنتگەن اشقان. ءحىح عاسىردىڭ اياعىندا از قىسىمدى گازدارداعى رازرياد فيزيكتەردىڭ نازارىن جاپپاي اۋداردى.
كاتود ساۋلەلەرىن زەرتتەۋمەن شۇعىلدانعان رەنتگەن. فوتوپلاستينا قارا قاعازعا وراۋلى تۇرعانىنا قاراماستان. رازريادتىق تۇتىكشەنىڭ ماڭىندا اعارىپ قالعانىن بايقادى.
ءبارييدىڭ پلاتينا ەرىتىندىسىنە باتىرىلعان قاعاز ەكرانعا رازريادتىق تۇتىكشەنى وراعاندا، ەكران اعارا باستاعانىن باقىلادى. ەكراننىڭ اراسىنا قولىن ۇستاعاندا قولدىڭ نوبايىنىڭ قىلاڭ رەڭكىندە سۇيەكتەردىڭ كولەڭكەلەرى كورىندى.
عالىم رازريادتىق تۇتىكشەمەن جۇمىس ىستەگەندە بۇرىن بەلگىسىز كۇشتى، ءوتىمدى ساۋلە پايدا بولاتىنىن تۇسىندىك. ونى ح - ساۋلەلەر دەپ اتادى. سوڭىنان بۇل ساۋلەلەرگە «رەنتگەن ساۋلەلەرى» دەگەن تەرمين قالىپتاستى
مامان - رەنتگەنولوگ: رەنتگەن تۇتىگىنىڭ قۇرلىسىمەن تانىستىرادى
رەنتگەن ساۋلەلەرىنىڭ جۇتىلۋ دارەجەلەرى زاتتىڭ تىعىزدىعىنا پروپورسيونال.
سوندىقتان رەنتگەن ساۋلەلەرىنىڭ جاردەمىمەن ادامنىڭ ىشكى اعزالارىنىڭ فوتوسۋرەتىن الۋعا بولادى.
5 - وقۋشىسى: جارىقتىڭ كۆانتتىق قاسيەتتەرىن تۇسىندىرەدى.
فيزيكادا بولعان ەڭ ۇلكەن جاڭالىقتاردىڭ ءبىرى حح عاسىردىڭ باس كەزىنە ءدال كەلدى. جىلۋلىق ساۋلە شىعارۋ (قىزعان دەنەنىڭ ەلەكتروماگنيتتىك تولقىندار شىعارۋى) سپەكترلەرىندە ەنەرگيانىڭ ۇلەستىرىلۋ زاڭدىلىقتارىن ءتۇسىندىرۋ مۇمكىن بولدى. كلاسسيكالىق تەوريا بويىنشا زات پەن تولقىن شىعارۋ اراسىندا جىلۋلىق تەپە - تەڭدىك بولۋى مۇمكىن ەمەس. قىزعان دەنە ءوزىنىڭ بارلىق ەنەرگياسىن ەلەكتروماگنيتتىك تولقىن شىعارۋعا جۇمسايدى. تەوريا مەن تاجىريبە اراسىنداعى وسى قاراما - قايشىلىقتان شىعۋدىڭ جولىن ىزدەۋ بارىسىندا نەمىس فيزيگى ماكس پلانك اتومدار ەلەكتروماگنيتتىك ەنەرگيانى جەكە ۇلەستەرمەن – كۆانتتارمەن شىعارادى دەپ بولجادى. ءاربىر ۇلەستىڭ ەنەرگياسى ونى شىعارۋ جيىلىگىنە تۋرا پروپورسيونال دەدى. پلانك جاساپ شىعارعان جىلۋلىق ساۋلە شىعارۋ تەورياسى ەكسپەريمەنتپەن تاماشا ۇيلەستى. تاجىريبەدەن بەلگىلى ەنەرگيانىڭ جيىلىكتەرگە قاراي ۇلەستىرىلۋى بويىنشا پلانك تۇراقتىسىنىڭ ءمانى انىقتالدى
مامان - فوتوگراف: سۋرەتكە ءتۇسىرۋ، شىعارۋ ادىستەرىمەن، فوتواپپارات قۇرلىسىمەن تانىستىرادى.
ءۇ وي - تۇجىرىمداۋ: ىسكەرلىك سايىس:
بۇل بولىمدە ءاربىر فيرما ءوز ونىمدەرىنە شاعىن جارنامالار جاسايدى.
1. «وپتيكا» فيرماسى (كوزىلدىرىك شىعارادى)
قىستا دا، جازدا دا كوزىڭدى قورعاعىڭ كەلسە ءبىزدىڭ فيرما شىعارعان كوزىلدىرىكتەردى ساتىپ الۋعا اسىعىڭىزدار! ءساندى، كوركىڭىزگە كورىك قوساتىن كوزىلدىرىكتەردى قالانىڭ وپتيكا دۇكەندەرىنەن تابا الاسىزدار. كوزدەرىڭىز نۇرلى، دەندەرىڭىز ساۋ بولسىن!
«ينفرا» فيرماسى (تۇندە كورۋگە مۇمكىنشىلىك تۋعىزاتىن ءدۇربى، قارۋ – جاراق شىعارادى)
«ينفرا» فيرماسى جاساعان دۇربىلەردى پايدالانساڭىز، ءسىز الەمدەگى بارلىق زاتتاردى، تۇندە دە، كۇندىز دە كورە الاسىز!
3. «شام» زاۆودى (ەلەكتر شامىن شىعارادى)
تۇندە كۇندىزگىدەي جارىق بەرەتىن، دەنساۋلىقتى تۇزەۋگە كومەكتەسەتىن شامداردى ءبىزدىڭ «شام» زاۆودى شىعارادى. كەلىڭىزدەر، كورىڭىزدەر، الىڭىزدار!
4. اقتوبە رەنتگەن زاۆودى (رەنتگەن اپپاراتتارىن شىعارادى)
رەسپۋبليكاعا اتى ءمالىم، « اقتوبە رەنتگەن زاۆودى»شىعارعان اپپاراتتاردى ساتىپ الۋعا اسىعىڭىزدار. قاپى قالماڭىزدار!
5.«كەسكىن» فيرماسى (فوتواپپارات جانە فوتوقاعاز شىعارادى)
«كەسكىن» فيرماسى سىزدەردىڭ ەڭ قۋانىشتى كەزەڭدەرىڭىزدى ەستە قالدىرۋعا كومەكتەسەدى! بىزدە ساپاسى جوعارى فوتواپپارات جانە فوتوقاعازدار
ءۇى كونكۋرستى قورىتىندىلاۋ
وقۋشىلارعا مەنەدجەر - باسقارۋشى، «ماركەتينگ» جاڭا ۇعىمى بەرىلەدى. ماركەتينگ - اعىلشىن ءسوزى -(ماركەت)- رىنوك - بازار دەگەن سوزدەن شىققان.
ءۇىى وقۋشىلاردى باعالاۋ
ءۇىىى ۇيگە تاپسىرما: «رافت» جازۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك ءمانى: جارىق جانە ونىڭ قاسيەتى تۋرالى العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ.
تاربيەلىك ءمانى: ساۋاتتىلىققا دۇرىس مادەنيەتى سويلەۋگە، جىلدامدىققا ەڭبەك سۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ. مامانادىق تاڭداۋعا بەيىمدەۋ
دامىتۋشىلىق ءمانى: قازىرگى زامان اعىمىنا كوزقاراسىن، دۇنيە تانىمىن،
بەلسەندىلىگىن سايكەس دامىتۋ، قارجىنى ۇنەمدى پايدالانۋعا داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس كونكۋرس ساباق
وقىتۋعا قاجەتتى قۇرالدار: مۋلتيمەديالىق ەكران، پلاكاتتار، ت. ب
ساباقتىڭ ءپانارالىق بايلانىسى: بيولوگيا، قارجى – ساۋاتتىلىق
نەگىزدەرى، ەكولوگيا ت. ب
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ.
ءىى قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ:
قازىرگى نارىقتىق ەكونوميكا جاعدايىندا مەنەدجەر - باسقارۋشى ماماندىعىنىڭ ءرولى زور. مەنەدجەر - باسقارۋشى ءارى ءبىلىمدى، ءارى ىسكەر، ءارى ادىسكەر پسيحولوگيالىق جاعىنان جيناقى، ءارى تەرەڭ ويلايتىن ءوزى شىعارعان زاتتارىنىڭ نارقىن تەك ءوز جەرىندە ەمەس، شەت ەلدە قالاي باعالاناتىندىعىن دا ءبىلۋى كەرەك. دەمەك بۇل ساباعىمىزدا بىرنەشە ءوندىرىستىڭ مەنەدجەر - باسقارۋشى ماماندىعىنىڭ بوس ورىنىنا بايقاۋ جاريالايمىز. كونكۋرسقا وقۋشىلارمەن قاتار بىرنەشە ماماندار دا كەلىپ وتىر.
ولار: 1) دارىگەر - رەنتگەنولوگ
2) دارىگەر - فيزيولوگ
3) ءمۇعالىم - بيولوگ
4) ميليسيا قىزمەتكەرى
5) فوتوگراف
ءبىر اپتا بۇرىن كونكۋرستىڭ ءوتىلۋى جايلى ايتىلىپ، جوسپارى وقۋشىلارعا ءتۇسىندىرىلىپ، دايىندالۋ كەرەكتىگى ۇسىنىلدى.
ءىىى ماعىنانى تانۋ:- 3 مين
جوسپارى:
1. اق جارىق ساۋلەسى، ونىڭ فيزيكالىق قاسيەتتەرى
2. ينفراقىزىل ساۋلەلەر، ونىڭ قاسيەتتەرى
3. ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەر.
4. رەنتگەن ساۋلەلەرى.
5. راديواكتيۆتى ساۋلەلەر
سايىسقا قاتىساتىن كاسىپورىندار:
1. «وپتيكا» فيرماسى (كوزىلدىرىك شىعارادى)
2. «ينفرا» فيرماسى (تۇندە كورۋگە مۇمكىنشىلىك تۋعىزاتىن ءدۇربى، قارۋ - جاراق
شىعارادى)
3. «شام» زاۆودى (ەلەكتر شامىن شىعارادى)
4. اقتوبە رەنتگەن زاۆودى (رەنتگەن اپپاراتتارىن شىعارادى)
5. «كەسكىن» فيرماسى (فوتواپپارات جانە فوتوقاعاز شىعارادى)
وقۋشى - ماماندارعا بايقاۋ ءىى كەزەڭنەن تۇراتىنىن ەسكەرتەمىز
1) تەوريالىق سايىس: وقۋشىلاردان ءبىلىمى سىنالادى. ماماندار قوسىمشا مالىمەتتەر جاسايدى.
2) ىسكەرلىك سايىس: تاقىرىپتىق ماركەتينگ(تاقىرىپتىق پلاكات، جارناما) ءوز ءوندىرىسى شىعاراتىن تاۋارلارىن تاراتۋ قولداناتىن جەرى، قاي جەردە شىعارىلادى. قولدانۋى تۋرالى جارناما بەرۋ
ءىۇ وي - قوزعاۋ: تەوريالىق سايىس
1 - وقۋشى: جارىقتىڭ تولقىندىق قاسيەتى تۋرالى مالىمدەمە جاساۋ
جارىق اسەرىنىڭ جارىق كوزىنەن قابىلداعىشقا بەرىلۋىنىڭ مۇمكىن بولعان ەكى تاسىلىنە سايكەس، جارىقتىڭ نە ەكەنى، ونىڭ تابيعاتى قانداي بولاتىنى جونىندە ءبىر - بىرىنەن مۇلدەم وزگەشە ەكى تەوريا ءحۇىى عاسىردا ءبىر مەزگىلدە دۇنيەگە كەلدى.
بۇل تەوريانىڭ بىرەۋى نيۋتوننىڭ، ال ەكىنشىسى گيۋيگەنستىڭ ەسىمدەرىنە بايلانىستى بولى. نيۋتون جارىقتىڭ كورپۋسكۋلالىق تەورياسىن ۇسىندى. بۇل تەوريا بويىنشا جارىق دەگەنىمىز – جارىق كوزىنەن جان - جاققا كەتەتىن بولشەكتەر اعىنى(زات تاسىمالى).
گيۋيگەنستىڭ ويلاۋىنشا جارىق دەگەنىمىز – بۇكىل كەڭىستىكتى تولتىرىپ، بارلىق دەنەلەردىڭ ىشىنە وتەتىن ەرەكشە گيپوتەتيكالىق ورتادا - ەفيردە تارالاتىن تولقىندار.
كەڭىستىكتە قيىلىسا وتىرىپ، جارىق شوقتارىنىڭ ءبىر - بىرىنە نەگە اسەر ەتپەيتىندىگىن كورپۋسكۋلالىق تەوريا بويىنشا ءتۇسىندىرۋ قيىن بولدى. ال تولقىندىق تەوريا مۇنى وڭاي ءتۇسىندىردى.
مامان - دارىگەر: جاقىننان كورگىشتىك، الىستان كورگىشتىك جانە كوز تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
كوز - «ءتىرى» وپتيكالىق اسپاپ، ول ادامعا دا جان - جانۋارلارعا دا قورشاعان الەمدى تانىپ - بىلۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. كوز الماسىنىڭ تور قابىعىن كوز نارسەنىڭ كىشىرەيتىلگەن، شىن، توڭكەرىلگەن كەسكىنىن بەرەدى.
1. قاساڭ قابىق
2. كوز بۇرشاعى
3. نۇرلى قابىق
4. تورلى قابىق
5. كورۋ جۇيكەسى
6. كوز الماسىنىڭ ىشكى بولىگى
7. كوز الماسىنىڭ ءتۇبىن تۇتاس جاۋىپ تۇراتىن تورلاما.
2 - وقۋشى: ينفراقىزىل ساۋلەلەر تۋرالى تۇسىنىك.
اسپاپتىڭ سەزگىش ەلەمەنتىنىڭ قارا پلاستيناسىن سپەكتردىڭ قىزىل ۇشىنا قاراي جىلجىتا قوزعاعاندا، تەمپەراتۋرانىڭ ارتقانىن بايقاۋعا بولادى. وسى قىزۋ تۋعىزاتىن ەلەكتروماگنيتتىك تولقىندار ينفراقىزىل تولقىندار دەپ اتالادى.
ولاردى كەز كەلگەن قىزدىرىلعان دەنە. ءتىپتى جارىقتا الىنباسا دا شىعارادى.
مىسالى: پاتەردى جىلىتاتىن باتارەيا ينفراقىزىل تولقىندار شىعارادى،. سوندىقتان ينفراقىزىل تولقىنداردى جىلۋلىق تولقىندار دەپ اتايدى. كوز قابىلداي المايتىن ينفراقىزىل تولقىنداردىڭ ۇزىندىقتارى قىزىل جارىقتىڭ تولقىندارىنىڭ ۇزىندىعىنان ارتىق. ينفراقىزىل ساۋلەنى لاك قوسىپ بويالعان نارسەلەردى، كوكونىستى، جەمىستەردى، ت. ب كەپتىرۋ ءۇشىن پايدالانادى..
مامان - ميليسيونەر: تۇندە كورۋ قۇرالدارىنىڭ قۇرلىسى، پايدالى جاقتارى
جۇمىس ىستەۋ جاعدايلارىمەن تانىستىرادى
كوزگە كورىنە قويمايتىن وبەكتىنىڭ ينفراقىزىل كەسكىنىن كورىنەتىن كەسكىنگە اينالدىراتىن اسپاپتار جاسايدى. قاراڭعىدا كورۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن دۇربىلەر مەن وپتيكالىق كوزىلدىرىكتەر دايىندايدى
3 - وقۋشى: ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەر، ونىڭ فيزيكالىق قاسيەتتەرى
اسپان سپەكترىنىڭ كۇلگىن ۇشىنان ءارى قاراي تەمپەراتۋرانىڭ از دا بولسا جوعارىلاعانىن انىقتايدى. تولقىن ۇزىندىعى كۇلگىن جارىقتىڭ تولىن ۇزىندىعىنان قىسقا ەلەكتروماگنيتتىك تولقىندار دا بار. ولاردى ۋلتراكۇلگىن تولقىندار دەپ اتايدى.
ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەردىڭ حيميالىق اكتيۆتىلىگى جوعارى، ولار كورۋ بەينەسىن تۋعىزبايدى، كورىنبەيدى. ءبىراق ول كوز تورى مەن تەرىگە وراسان زور اسەر ەتەدى جانە بۇلدىرەدى. كۇنىڭ ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەرى اتموسفەرانىڭ جوعارعى قاباتتارىندا ناشار جۇتىلادى. سوندىقتان بيىك تاۋدا قارا شىنى كوزىلدىرىكسىز جانە ۇزاق ۋاقىت كيىمسىز قالۋعا بولمايدى.
مامان - فيزيوتەراپيەۆت: ۋلترا ساۋلەلى شامنىڭ قۇرلىسى، ونى قولدانۋ تۋرالى تۇسىنىك جاساۋ
ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەردىڭ از مولشەرىنىڭ ەمدىك قاسيەتى بار. ولار ورگانيزمنىڭ وسۋىنە جانە نىعايۋىنا سەبىن تيگىزەدى. ورگانيزمدەگى تىرشىلىككە قاجەتتى فۋنكسيالاردىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى، ورتالىق نەرۆ جۇيەسىنە اسەرىن تيگىزەدى.
اۋرۋ تۋعىزاتىن باكتەريالاردى جويادى، سوندىقتان وسى ماقساتتاردا مەديسينادا پايدالانىلادى.
4 - وقۋشى: رەنتگەن ساۋلەسى. ونىڭ اشىلۋى، فيزيكالىق تابيعاتى تۋرالى تۇسىنىكتەر بەرۋ.
بۇل ساۋلەلەردى 1895ج. نەمىس فيزيگى ۆ. رەنتگەن اشقان. ءحىح عاسىردىڭ اياعىندا از قىسىمدى گازدارداعى رازرياد فيزيكتەردىڭ نازارىن جاپپاي اۋداردى.
كاتود ساۋلەلەرىن زەرتتەۋمەن شۇعىلدانعان رەنتگەن. فوتوپلاستينا قارا قاعازعا وراۋلى تۇرعانىنا قاراماستان. رازريادتىق تۇتىكشەنىڭ ماڭىندا اعارىپ قالعانىن بايقادى.
ءبارييدىڭ پلاتينا ەرىتىندىسىنە باتىرىلعان قاعاز ەكرانعا رازريادتىق تۇتىكشەنى وراعاندا، ەكران اعارا باستاعانىن باقىلادى. ەكراننىڭ اراسىنا قولىن ۇستاعاندا قولدىڭ نوبايىنىڭ قىلاڭ رەڭكىندە سۇيەكتەردىڭ كولەڭكەلەرى كورىندى.
عالىم رازريادتىق تۇتىكشەمەن جۇمىس ىستەگەندە بۇرىن بەلگىسىز كۇشتى، ءوتىمدى ساۋلە پايدا بولاتىنىن تۇسىندىك. ونى ح - ساۋلەلەر دەپ اتادى. سوڭىنان بۇل ساۋلەلەرگە «رەنتگەن ساۋلەلەرى» دەگەن تەرمين قالىپتاستى
مامان - رەنتگەنولوگ: رەنتگەن تۇتىگىنىڭ قۇرلىسىمەن تانىستىرادى
رەنتگەن ساۋلەلەرىنىڭ جۇتىلۋ دارەجەلەرى زاتتىڭ تىعىزدىعىنا پروپورسيونال.
سوندىقتان رەنتگەن ساۋلەلەرىنىڭ جاردەمىمەن ادامنىڭ ىشكى اعزالارىنىڭ فوتوسۋرەتىن الۋعا بولادى.
5 - وقۋشىسى: جارىقتىڭ كۆانتتىق قاسيەتتەرىن تۇسىندىرەدى.
فيزيكادا بولعان ەڭ ۇلكەن جاڭالىقتاردىڭ ءبىرى حح عاسىردىڭ باس كەزىنە ءدال كەلدى. جىلۋلىق ساۋلە شىعارۋ (قىزعان دەنەنىڭ ەلەكتروماگنيتتىك تولقىندار شىعارۋى) سپەكترلەرىندە ەنەرگيانىڭ ۇلەستىرىلۋ زاڭدىلىقتارىن ءتۇسىندىرۋ مۇمكىن بولدى. كلاسسيكالىق تەوريا بويىنشا زات پەن تولقىن شىعارۋ اراسىندا جىلۋلىق تەپە - تەڭدىك بولۋى مۇمكىن ەمەس. قىزعان دەنە ءوزىنىڭ بارلىق ەنەرگياسىن ەلەكتروماگنيتتىك تولقىن شىعارۋعا جۇمسايدى. تەوريا مەن تاجىريبە اراسىنداعى وسى قاراما - قايشىلىقتان شىعۋدىڭ جولىن ىزدەۋ بارىسىندا نەمىس فيزيگى ماكس پلانك اتومدار ەلەكتروماگنيتتىك ەنەرگيانى جەكە ۇلەستەرمەن – كۆانتتارمەن شىعارادى دەپ بولجادى. ءاربىر ۇلەستىڭ ەنەرگياسى ونى شىعارۋ جيىلىگىنە تۋرا پروپورسيونال دەدى. پلانك جاساپ شىعارعان جىلۋلىق ساۋلە شىعارۋ تەورياسى ەكسپەريمەنتپەن تاماشا ۇيلەستى. تاجىريبەدەن بەلگىلى ەنەرگيانىڭ جيىلىكتەرگە قاراي ۇلەستىرىلۋى بويىنشا پلانك تۇراقتىسىنىڭ ءمانى انىقتالدى
مامان - فوتوگراف: سۋرەتكە ءتۇسىرۋ، شىعارۋ ادىستەرىمەن، فوتواپپارات قۇرلىسىمەن تانىستىرادى.
ءۇ وي - تۇجىرىمداۋ: ىسكەرلىك سايىس:
بۇل بولىمدە ءاربىر فيرما ءوز ونىمدەرىنە شاعىن جارنامالار جاسايدى.
1. «وپتيكا» فيرماسى (كوزىلدىرىك شىعارادى)
قىستا دا، جازدا دا كوزىڭدى قورعاعىڭ كەلسە ءبىزدىڭ فيرما شىعارعان كوزىلدىرىكتەردى ساتىپ الۋعا اسىعىڭىزدار! ءساندى، كوركىڭىزگە كورىك قوساتىن كوزىلدىرىكتەردى قالانىڭ وپتيكا دۇكەندەرىنەن تابا الاسىزدار. كوزدەرىڭىز نۇرلى، دەندەرىڭىز ساۋ بولسىن!
«ينفرا» فيرماسى (تۇندە كورۋگە مۇمكىنشىلىك تۋعىزاتىن ءدۇربى، قارۋ – جاراق شىعارادى)
«ينفرا» فيرماسى جاساعان دۇربىلەردى پايدالانساڭىز، ءسىز الەمدەگى بارلىق زاتتاردى، تۇندە دە، كۇندىز دە كورە الاسىز!
3. «شام» زاۆودى (ەلەكتر شامىن شىعارادى)
تۇندە كۇندىزگىدەي جارىق بەرەتىن، دەنساۋلىقتى تۇزەۋگە كومەكتەسەتىن شامداردى ءبىزدىڭ «شام» زاۆودى شىعارادى. كەلىڭىزدەر، كورىڭىزدەر، الىڭىزدار!
4. اقتوبە رەنتگەن زاۆودى (رەنتگەن اپپاراتتارىن شىعارادى)
رەسپۋبليكاعا اتى ءمالىم، « اقتوبە رەنتگەن زاۆودى»شىعارعان اپپاراتتاردى ساتىپ الۋعا اسىعىڭىزدار. قاپى قالماڭىزدار!
5.«كەسكىن» فيرماسى (فوتواپپارات جانە فوتوقاعاز شىعارادى)
«كەسكىن» فيرماسى سىزدەردىڭ ەڭ قۋانىشتى كەزەڭدەرىڭىزدى ەستە قالدىرۋعا كومەكتەسەدى! بىزدە ساپاسى جوعارى فوتواپپارات جانە فوتوقاعازدار
ءۇى كونكۋرستى قورىتىندىلاۋ
وقۋشىلارعا مەنەدجەر - باسقارۋشى، «ماركەتينگ» جاڭا ۇعىمى بەرىلەدى. ماركەتينگ - اعىلشىن ءسوزى -(ماركەت)- رىنوك - بازار دەگەن سوزدەن شىققان.
ءۇىى وقۋشىلاردى باعالاۋ
ءۇىىى ۇيگە تاپسىرما: «رافت» جازۋ
You Might Also Like
-
«دەنساۋلىق» ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى
