جاز كەلدى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جاز كەلدى
ساباقتىڭ ماقساتى: زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر ونىڭ سويلەمدە اتقاراتىن قىزمەتى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى:
1. زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەرمەن زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەردىڭ بايلانىسىن مەڭگەرتۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورىن، ويلاۋ ءورىسىن دامىتۋ. شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋعا دەربەس جۇمىس جاساۋعا ۇيرەتۋ. ءوز ويىن تەز ءارى جۇيەلى جەتكىزۋگە داعدىلاندىرۋ.
3. وقۋشىلاردى مەيىرىمدىلىككە، تابيعاتتى قورعاپ جۇرۋگە تاربيەلەۋ
كورنەكىلىك: ەرەجەلەر، سايكەستەندىرۋ، ديداكتيكالىق سۋرەتتەر
ساباقتىڭ ءتۇرى: دامىتۋشىلىق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءوز بەتىمەن جۇمىس، وزدىك ديكتانت
ساباقتىڭ بارىسى
I. ۇيىمداستىرۋ
- وقۋشىلارمەن امانداسۋ
- ساباققا زەيىندەرىن اۋدارۋ
- سەرگىتۋ ءساتى
II. وتكەن ساباقتى پىسىقتاۋ
- زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر (ەرەجەسىن سۇراۋ)
- زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر (ەرەجەسىن سۇراۋ)
- مىسال كەلتىرۋ
III. جاڭا ساباق
1) ەرەجەمەن جۇمىس («دجيگسو» ءادىسى)
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ءبىر – ءبىرىنىڭ ءسوزىن مۇقيات تىڭداۋعا، ەرەجەنى ەستە ساقتاپ الۋعا ۇيرەتۋ
وقۋشىلارعا ەرەجەلەر بىرنەشە بولىككە ءبولىنىپ بەرىلەدى. ەرەجەنىڭ باسىن ءبىر وقۋشى باستايدى، قالعان بولىگىن العان وقۋشىلار جالعاستىرادى.
2) ماتىنمەن جۇمىس
ماقساتى: ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ
- «جاز كەلدى» ولەڭىن مانەرلەپ وقۋ
- وقۋشىلارعا تىزبەكتەپ وقىتۋ
- اۆتور تۋرالى مالىمەت بەرۋ
تولەگەن ايبەرگەنوۆ - 1937 جىلى 8 ناۋرىزدا قاراقالپاق ەلىنىڭ قوڭىرات دەگەن جەرىندە دۇنيەگە كەلگەن. 1959 جىلى تاشكەنتتىڭ نيزامي اتىنداعى پەدوگوگيكا ينستيتۋتىنىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى فاكۋلتەتىن ءبىتىرىپ، تۋعان اۋىلىندا مۇعالىمدىك قىزمەت اتقارادى.
نيزامي اتىنداعى تاشكەنت پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىن بىتىرگەن (1959). 1959 - 62 ج. قوڭىرات اۋدانداعى ورتا مەكتەپتە ءمۇعالىم، 1962 - 65 ج. شىمكەنت وبلىسىنىڭ سارىاعاش اۋدانىنداعى كەشكى جاستار I مەكتەبىندە ديرەكتور. 1965 جىلدان قازاقستان جازۋشىلار وداعى جانىنداعى ادەبيەتتى ناسيحاتتاۋ بيۋروسىندا قىزمەت ىستەدى. ايبەرگەنوۆتىڭ ولەڭدەرى رەسپۋبليكالىق باسپاسوزدە 1957 جىلدان جاريالاندى. تۋعان جەرگە دەگەن البىرت ساعىنىش پەن ءمولدىر ماحابباتقا تولى ءبىر توپ ولەڭدەرى 1961 جىلى شىققان "جاس داۋرەن" اتتى توپتاما جيناقتا باسىلدى. وتانعا، تۋعان ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، زامانداستارىمىزدىڭ رۋحاني سەزىم بايلىعىن، ىزگى تىلەۋ، اق نيەتىن جارقىراتا اشقان، قازاق پوەزياسىندا وزىندىك جاڭعىرىق، تەگەۋرىندى ەكپىن اكەلگەن پوەتيكالىق جىر كىتاپتارى - "ارمان ساپارى" (1963)، "ومىرگە ساياحات" (1965)، "قۇمداعى مۇنارالار" (1968)، "مەن ساعان عاشىق ەدىم" (1970)، "امانات" (1975)، "ءبىر تويىم بار" (1981)، بالالارعا ارنالعان "باقشاعا ساياحات" سۋرەت - كىتاپشاسى (1985) جارىق كوردى. سونداي - اق ورىس تىلىندە "مير سوزۆەزديا" (1987) دەگەن اتپەن تاڭدامالى ولەڭدەرى اۋدارىلىپ باسىلدى. ايبەرگەنوۆتىڭ "اق ەركە، اق جايىق"، "جاڭعىرعان ماڭعىستاۋ"، "قازاقستان"، "سەنى ويلادىم"، "مەنى ويلا"، "اق قايىڭدار"، "ءبىر تويىم بار"، ت. ب. ولەڭدەرىنە جازىلعان اندەر ەل اراسىنا كەڭىنەن تانىمال. قازاقستان لەنين كومسومولى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى (1974، قايتىس بولعاننان كەيىن). 1997 ج. اقىننىڭ "تاڭدامالى ولەڭدەر" جيناعى مەن ول تۋرالى جازىلعان "بىرگەمىن مەن سەندەرمەن" اتتى ەستەلىك كىتابى جارىق كوردى.
3) جاتتىعۋ جۇمىسى
ماقساتى: الدىڭعى ساباقتاردا العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ
118 – جاتتىعۋ. سويلەمدەردى وقىپ، كوشىرىپ جازىڭدار. قارا ارىپپەن جازىلعان سوزدەرگە سۇراق قويىڭدار.
كوكتەمدە مال تولدەيدى. جازدا ەگىن شىعادى. كۇزدە اعاش جاپىراقتارى سارعايىپ، تۇسەدى. قىستا دالا اق قار جامىلادى.
4) سايكەستەندىرۋ تەستى
ماقساتى: جانۋارلار مەن ولاردىڭ دىبىستارى ارقىلى سوزدەرگە سۇراقتار قويدىرۋ، ولاردىڭ زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر نەمەسە قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەر ەكەنىن اجىراتتىرۋ
زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر مەن قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەرگە سۇراقتار قويدىرۋ
ارىستان............ بوزدايدى
تۇيە................. اقىرادى
ايۋ................... موڭىرەيدى
جىلقى............ ماڭىرايدى
قوي................. كىسىنەيدى
سيىر............... باقىرادى
5) تەرمە ديكتانت
ماقساتى: سويلەم ىشىنەن زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەردى ايىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ
جاز كەلدى. وقۋشىلار دەمالىسقا شىقتى. جيدەكتەر ءپىستى. بالالار دالادا وينادى
IV. ساباقتى قورىتىندىلاۋ
- زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەرگە مىسال كەلتىرۋ
- سويلەم ويلاتۋ (اۋىزشا)
V. ۇيگە تاپسىرما
«ناۋرىز» تاقىرىبىنا شىعارما جازۋ
باعالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر ونىڭ سويلەمدە اتقاراتىن قىزمەتى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى:
1. زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەرمەن زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەردىڭ بايلانىسىن مەڭگەرتۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورىن، ويلاۋ ءورىسىن دامىتۋ. شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋعا دەربەس جۇمىس جاساۋعا ۇيرەتۋ. ءوز ويىن تەز ءارى جۇيەلى جەتكىزۋگە داعدىلاندىرۋ.
3. وقۋشىلاردى مەيىرىمدىلىككە، تابيعاتتى قورعاپ جۇرۋگە تاربيەلەۋ
كورنەكىلىك: ەرەجەلەر، سايكەستەندىرۋ، ديداكتيكالىق سۋرەتتەر
ساباقتىڭ ءتۇرى: دامىتۋشىلىق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءوز بەتىمەن جۇمىس، وزدىك ديكتانت
ساباقتىڭ بارىسى
I. ۇيىمداستىرۋ
- وقۋشىلارمەن امانداسۋ
- ساباققا زەيىندەرىن اۋدارۋ
- سەرگىتۋ ءساتى
II. وتكەن ساباقتى پىسىقتاۋ
- زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر (ەرەجەسىن سۇراۋ)
- زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر (ەرەجەسىن سۇراۋ)
- مىسال كەلتىرۋ
III. جاڭا ساباق
1) ەرەجەمەن جۇمىس («دجيگسو» ءادىسى)
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ءبىر – ءبىرىنىڭ ءسوزىن مۇقيات تىڭداۋعا، ەرەجەنى ەستە ساقتاپ الۋعا ۇيرەتۋ
وقۋشىلارعا ەرەجەلەر بىرنەشە بولىككە ءبولىنىپ بەرىلەدى. ەرەجەنىڭ باسىن ءبىر وقۋشى باستايدى، قالعان بولىگىن العان وقۋشىلار جالعاستىرادى.
2) ماتىنمەن جۇمىس
ماقساتى: ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ
- «جاز كەلدى» ولەڭىن مانەرلەپ وقۋ
- وقۋشىلارعا تىزبەكتەپ وقىتۋ
- اۆتور تۋرالى مالىمەت بەرۋ
تولەگەن ايبەرگەنوۆ - 1937 جىلى 8 ناۋرىزدا قاراقالپاق ەلىنىڭ قوڭىرات دەگەن جەرىندە دۇنيەگە كەلگەن. 1959 جىلى تاشكەنتتىڭ نيزامي اتىنداعى پەدوگوگيكا ينستيتۋتىنىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى فاكۋلتەتىن ءبىتىرىپ، تۋعان اۋىلىندا مۇعالىمدىك قىزمەت اتقارادى.
نيزامي اتىنداعى تاشكەنت پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىن بىتىرگەن (1959). 1959 - 62 ج. قوڭىرات اۋدانداعى ورتا مەكتەپتە ءمۇعالىم، 1962 - 65 ج. شىمكەنت وبلىسىنىڭ سارىاعاش اۋدانىنداعى كەشكى جاستار I مەكتەبىندە ديرەكتور. 1965 جىلدان قازاقستان جازۋشىلار وداعى جانىنداعى ادەبيەتتى ناسيحاتتاۋ بيۋروسىندا قىزمەت ىستەدى. ايبەرگەنوۆتىڭ ولەڭدەرى رەسپۋبليكالىق باسپاسوزدە 1957 جىلدان جاريالاندى. تۋعان جەرگە دەگەن البىرت ساعىنىش پەن ءمولدىر ماحابباتقا تولى ءبىر توپ ولەڭدەرى 1961 جىلى شىققان "جاس داۋرەن" اتتى توپتاما جيناقتا باسىلدى. وتانعا، تۋعان ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، زامانداستارىمىزدىڭ رۋحاني سەزىم بايلىعىن، ىزگى تىلەۋ، اق نيەتىن جارقىراتا اشقان، قازاق پوەزياسىندا وزىندىك جاڭعىرىق، تەگەۋرىندى ەكپىن اكەلگەن پوەتيكالىق جىر كىتاپتارى - "ارمان ساپارى" (1963)، "ومىرگە ساياحات" (1965)، "قۇمداعى مۇنارالار" (1968)، "مەن ساعان عاشىق ەدىم" (1970)، "امانات" (1975)، "ءبىر تويىم بار" (1981)، بالالارعا ارنالعان "باقشاعا ساياحات" سۋرەت - كىتاپشاسى (1985) جارىق كوردى. سونداي - اق ورىس تىلىندە "مير سوزۆەزديا" (1987) دەگەن اتپەن تاڭدامالى ولەڭدەرى اۋدارىلىپ باسىلدى. ايبەرگەنوۆتىڭ "اق ەركە، اق جايىق"، "جاڭعىرعان ماڭعىستاۋ"، "قازاقستان"، "سەنى ويلادىم"، "مەنى ويلا"، "اق قايىڭدار"، "ءبىر تويىم بار"، ت. ب. ولەڭدەرىنە جازىلعان اندەر ەل اراسىنا كەڭىنەن تانىمال. قازاقستان لەنين كومسومولى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى (1974، قايتىس بولعاننان كەيىن). 1997 ج. اقىننىڭ "تاڭدامالى ولەڭدەر" جيناعى مەن ول تۋرالى جازىلعان "بىرگەمىن مەن سەندەرمەن" اتتى ەستەلىك كىتابى جارىق كوردى.
3) جاتتىعۋ جۇمىسى
ماقساتى: الدىڭعى ساباقتاردا العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ
118 – جاتتىعۋ. سويلەمدەردى وقىپ، كوشىرىپ جازىڭدار. قارا ارىپپەن جازىلعان سوزدەرگە سۇراق قويىڭدار.
كوكتەمدە مال تولدەيدى. جازدا ەگىن شىعادى. كۇزدە اعاش جاپىراقتارى سارعايىپ، تۇسەدى. قىستا دالا اق قار جامىلادى.
4) سايكەستەندىرۋ تەستى
ماقساتى: جانۋارلار مەن ولاردىڭ دىبىستارى ارقىلى سوزدەرگە سۇراقتار قويدىرۋ، ولاردىڭ زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر نەمەسە قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەر ەكەنىن اجىراتتىرۋ
زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر مەن قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەرگە سۇراقتار قويدىرۋ
ارىستان............ بوزدايدى
تۇيە................. اقىرادى
ايۋ................... موڭىرەيدى
جىلقى............ ماڭىرايدى
قوي................. كىسىنەيدى
سيىر............... باقىرادى
5) تەرمە ديكتانت
ماقساتى: سويلەم ىشىنەن زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەردى ايىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ
جاز كەلدى. وقۋشىلار دەمالىسقا شىقتى. جيدەكتەر ءپىستى. بالالار دالادا وينادى
IV. ساباقتى قورىتىندىلاۋ
- زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەرگە مىسال كەلتىرۋ
- سويلەم ويلاتۋ (اۋىزشا)
V. ۇيگە تاپسىرما
«ناۋرىز» تاقىرىبىنا شىعارما جازۋ
باعالاۋ
You Might Also Like
