جەتىم كورسەڭ جەبەي ءجۇر
تاربيە ساعاتى: جەتىم كورسەڭ جەبەي ءجۇر
تاربيە ساعاتىنىڭ ماقساتى: 1. "جەتىم" ءسوزىنىڭ ءمان-ماعىناسىن اشا وتىرىپ، وقۋشىلادىڭ ۇعىمىن كەڭەيتۋ، ومىرگە دەگەن قۇشتارلىقتارىن، قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ.
2. جەتىم اقىسىن جەمەۋگە، ومىردەن ءوز ورىندارىن تابا ءبىلىپ، اينالاسىنا قۋانىش سىيلاي بىلۋگە ۇيرەتۋ، جەتىمگە كومەك قولىن سوزا بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
3. جەتىمگە قۇرمەتپەن قاراۋعا، جاردەم كورسەتۋگە، مەيىرىمدىلىككە، ىزگىلىككە، ومىرگە جاقسى كوزقاراسپەن قاراۋعا، ءومىردى قادىرلەي، باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
تاربيە ساعاتىنىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، بەينەقويىلىمدار.
تاربيە ساعاتىنىڭ ءتۇرى: اۋىزشا جۋرنال.
تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ سالەمدەسۋ.
ءىى ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى. سىنىپ ساعاتىنىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن ءتۇسىندىرۋ.
«جەتىم كورسەڭ، جەبەي ءجۇر» دەپ دانا بابالارىمىز جەتىم - جەسىرىن جىلاتپاعان. ادام بالاسىنىڭ ءبارىنىڭ باراتىن جەرى – بىرەۋ. ءبىراق بىرەۋگە – ەرتە، بىرەۋگە كەش. جاستاي ۇزىلگەن جانداردىڭ ارتىندا ەڭىرەپ اياقتانباعان ۇرپاعى قالادى. تۇل جەتىم قىلعان تاعدىرعا داۋا بار ما، ال قازىرگى زاماندا جەتىمنەن تاستاندى بالا كوپ.
جەتىمىن جىلاتپاۋعا ۇكىمەتىمىز بارىنشا جاعداي جاساعان. ولاردى جان - جاقتى قولدايتىن زاڭ دا بار، قارجى دا اياماي بولىنۋدە. جەتىمدەر ءۇيىن ارالاپ ءجۇرىپ بۇعان كوزىمىز جەتتى. ءبىراق قامكوڭىل جانداردىڭ ءالى دە بارلىق ماسەلەسى شەشىلدى دەپ ايتۋعا بولمايدى.
بۇگىنگى «جەتىم كورسەڭ جەبەي ءجۇر» اتتى اشىق البوم ساعاتىمىزدا وسى ماسەلەلەرگە كەڭىنەن توقتالا كەتۋدى ءجون كوردىك.
1 - جۇرگىزۋشى:
ءومىر، ءومىر! ءومىردىڭ ءمانى قانداي؟
قايراتىڭدى جىگەرگە جانىعانداي.
جۇرىڭدەر بۇل ومىردە قول ۇستاسىپ
دوستىقتارىڭ جاراسىپ ءدال وسىلاي.
2 - جۇرگىزۋشى:
شىدامدىنى مىنا ءومىر ۇناتادى،
بىردە قۋانتىپ، بىردە جىلاتادى،
ءسۇرىندىرىپ كەيدە سەنى قۇلاتادى.
جىلاتىپ تۇرىپ جۇباتادى.
دۇشپاندارعا كەيدە سەنى سىناتادى،
قاتال تاعدىر ءبىراقتا شىداتادى،
مىنا ءومىر ءبىراقتا قىمبات ءالى،- دەمەكشى ءومىر جولى سان تاراۋ، قيا شاتقال، قيا شىڭ.
1 - جۇرگىزۋشى:
سول جولدان اداسپاۋدىڭ ەڭ ءبىرىنشى جولى ول – ءوزىڭدى ءوزىڭ تانۋ، ءوزىڭدى ءوزىڭ سىيلاۋ، ءوزىڭدى ءوزىڭ قادىرلەۋ.
ءومىر دەگەن – اللانىڭ بەرگەن سىيى. ءومىردىڭ اششى دا، ءتاتتى كەزەڭدەرى بولادى. بۇل كەزەڭدەردى جەڭە ءبىلۋ كەرەك. ادامزات ومىرگە كەلگەن سوڭ ءومىرىن قالاي بولسا سولاي وتكىزبەۋى ءتيىس. ياعني ادام سانالى، جارقىن ءومىر ءسۇرۋى ءتيىس. "ءومىردىڭ ءمانى تۋرالى ويلانبايتىن ادام بار ما؟" دەگەن سۇراققا، جەتىم بالالار ءۇيىن كورە وتىرىپ، ءالى دە ويلانبايتىن ادامدار كوپ ەكەنىنە كوز جەتكىزدىك. سوندىقتان ءبىز بۇگىن سىزدەرگە ءومىردىڭ كولەڭكەلى جاقتارىن بەينەلەيتىن «جەتىم كورسەڭ جەبەي ءجۇر» اتتى اشىق البومىمىزدى ۇسىنامىز.
2 - جۇرگىزۋشى:
الدىمەن «جەتىم» ءسوزىنىڭ استارىنا ۇڭىلەلىك. ولاي بولسا البومنىڭ ءبىرىنشى بەتى «جەتىمدەر ءۇيى كوبىرەك»
وقۋشى:
جەتىم اتاۋىنىڭ ءوزى كەزىندە سوعىس زامانىندا اتا - انالارى قايتىس بولعان كەزدە بالانىڭ قاراۋسىز قالىپ وتىرعان. مىنە وسىنداي سوعىس، قيىن - قىستاۋ، اشارشىلىق كەزەڭدەردە پايدا بولعان بولاتىن. ونىڭ وزىندە تاۋكە حاننىڭ – جەتى جارعى، ەسىم حاننىڭ – ەسكى جولى سياقتى زاڭدارىندا جەتىمدەردى باي قاۋقارلى ادامدارعا اسىراپ الۋعا بەرىپ وتىرعان. ح - حح عاسىر ارالىعىنداعى «جەتىم» ۇعىمىنىڭ انىقتاماسى – تولىق جانۇيالىق تاربيە كورمەگەن. ولارعا ءتان قاسيەتتەر: اگرەسسيا، الاڭداۋشىلىق، مىنەزدەگى جات قىلىقتار. كەيىنگى جىلدارى الەۋمەتتىك - ەكونوميكالىق سەبەپتەرگە بايلانىستى جانە ءارتۇرلى سەبەپتەر تۇرعىسىنان الەۋمەتتىك جەتىم بالالار سانى ارتۋدا.
وقۋشى:
جەتىم – اتا - اناسىنىڭ ەكەۋi دە نەمەسە جالعىز باستى اتا - اناسى قايتىس بولعان بالا. سونداي – اتا - انا قۇقىقتارىنىڭ شەكتەلۋiنە نەمەسە ولاردان ايىرىلۋىنا، اتا - اناسى حابار - وشارسىز كەتتi دەپ تانىلۋىنا، ولار ءولدi دەپ جاريالانۋىنا، ارەكەتكە قابiلەتسiز (ارەكەت قابiلەتi شەكتەۋلi) دەپ تانىلۋىنا، اتا - اناسىنىڭ باس بوستاندىعىنان ايىرۋ ورىندارىندا جازاسىن وتەۋiنە، اتا - اناسىنىڭ بالاسىن تاربيەلەۋدەن نەمەسە ونىڭ قۇقىقتارى مەن مۇددەلەرiن قورعاۋدان جالتارۋىنا، ونىڭ iشiندە اتا - اناسىنىڭ ءوز بالاسىن تاربيەلەۋ نەمەسە ەمدەۋ مەكەمەلەرiنەن الۋدان باس تارتۋىنا بايلانىستى، سونداي - اق اتا - اناسى قامقورلىق جاساماعان وزگە دە جاعدايلاردا جالعىزباستى اتا - اناسىنىڭ نەمەسە ەكەۋiنiڭ دە قامقورلىعىنسىز قالعان بالا.
وقۋشى:
جەتىمدىكتىڭ تۇرلەرى
الەۋمەتتىك جەتىم – اتا - اناسى بار نەمەسە قايتىس بولماعان، ءبىراق اتا - انا ءوز كەلىسىمدەرىمەن بالادان باس تارتۋ، سونداي - اق اتا - انانىڭ ءتۇرلى سول قىلىقتارعا بارۋ ارقىلى ولاردىڭ قۇقىقتارىن شەكتەپ بالانى ايىرىپ الۋ.
تۇل جەتىم – اتا - اناسىنىڭ ەكەۋi دە نەمەسە جالعىز باستى اتا - اناسىنىڭ بىرەۋىنىڭ قايتىس بولۋى. قازىرگى تاڭدا الەۋمەتتىك جەتىم تۇل جەتىمگە قاراعاندا 80 پايىزدى قۇراپ وتىر. قالعان پايىزى عانا تۇل جەتىمدەر.
جەتىم كورسەڭ جەبەي ءجۇر جۇكتەۋ
تاربيە ساعاتىنىڭ ماقساتى: 1. "جەتىم" ءسوزىنىڭ ءمان-ماعىناسىن اشا وتىرىپ، وقۋشىلادىڭ ۇعىمىن كەڭەيتۋ، ومىرگە دەگەن قۇشتارلىقتارىن، قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ.
2. جەتىم اقىسىن جەمەۋگە، ومىردەن ءوز ورىندارىن تابا ءبىلىپ، اينالاسىنا قۋانىش سىيلاي بىلۋگە ۇيرەتۋ، جەتىمگە كومەك قولىن سوزا بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
3. جەتىمگە قۇرمەتپەن قاراۋعا، جاردەم كورسەتۋگە، مەيىرىمدىلىككە، ىزگىلىككە، ومىرگە جاقسى كوزقاراسپەن قاراۋعا، ءومىردى قادىرلەي، باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
تاربيە ساعاتىنىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، بەينەقويىلىمدار.
تاربيە ساعاتىنىڭ ءتۇرى: اۋىزشا جۋرنال.
تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ سالەمدەسۋ.
ءىى ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى. سىنىپ ساعاتىنىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن ءتۇسىندىرۋ.
«جەتىم كورسەڭ، جەبەي ءجۇر» دەپ دانا بابالارىمىز جەتىم - جەسىرىن جىلاتپاعان. ادام بالاسىنىڭ ءبارىنىڭ باراتىن جەرى – بىرەۋ. ءبىراق بىرەۋگە – ەرتە، بىرەۋگە كەش. جاستاي ۇزىلگەن جانداردىڭ ارتىندا ەڭىرەپ اياقتانباعان ۇرپاعى قالادى. تۇل جەتىم قىلعان تاعدىرعا داۋا بار ما، ال قازىرگى زاماندا جەتىمنەن تاستاندى بالا كوپ.
جەتىمىن جىلاتپاۋعا ۇكىمەتىمىز بارىنشا جاعداي جاساعان. ولاردى جان - جاقتى قولدايتىن زاڭ دا بار، قارجى دا اياماي بولىنۋدە. جەتىمدەر ءۇيىن ارالاپ ءجۇرىپ بۇعان كوزىمىز جەتتى. ءبىراق قامكوڭىل جانداردىڭ ءالى دە بارلىق ماسەلەسى شەشىلدى دەپ ايتۋعا بولمايدى.
بۇگىنگى «جەتىم كورسەڭ جەبەي ءجۇر» اتتى اشىق البوم ساعاتىمىزدا وسى ماسەلەلەرگە كەڭىنەن توقتالا كەتۋدى ءجون كوردىك.
1 - جۇرگىزۋشى:
ءومىر، ءومىر! ءومىردىڭ ءمانى قانداي؟
قايراتىڭدى جىگەرگە جانىعانداي.
جۇرىڭدەر بۇل ومىردە قول ۇستاسىپ
دوستىقتارىڭ جاراسىپ ءدال وسىلاي.
2 - جۇرگىزۋشى:
شىدامدىنى مىنا ءومىر ۇناتادى،
بىردە قۋانتىپ، بىردە جىلاتادى،
ءسۇرىندىرىپ كەيدە سەنى قۇلاتادى.
جىلاتىپ تۇرىپ جۇباتادى.
دۇشپاندارعا كەيدە سەنى سىناتادى،
قاتال تاعدىر ءبىراقتا شىداتادى،
مىنا ءومىر ءبىراقتا قىمبات ءالى،- دەمەكشى ءومىر جولى سان تاراۋ، قيا شاتقال، قيا شىڭ.
1 - جۇرگىزۋشى:
سول جولدان اداسپاۋدىڭ ەڭ ءبىرىنشى جولى ول – ءوزىڭدى ءوزىڭ تانۋ، ءوزىڭدى ءوزىڭ سىيلاۋ، ءوزىڭدى ءوزىڭ قادىرلەۋ.
ءومىر دەگەن – اللانىڭ بەرگەن سىيى. ءومىردىڭ اششى دا، ءتاتتى كەزەڭدەرى بولادى. بۇل كەزەڭدەردى جەڭە ءبىلۋ كەرەك. ادامزات ومىرگە كەلگەن سوڭ ءومىرىن قالاي بولسا سولاي وتكىزبەۋى ءتيىس. ياعني ادام سانالى، جارقىن ءومىر ءسۇرۋى ءتيىس. "ءومىردىڭ ءمانى تۋرالى ويلانبايتىن ادام بار ما؟" دەگەن سۇراققا، جەتىم بالالار ءۇيىن كورە وتىرىپ، ءالى دە ويلانبايتىن ادامدار كوپ ەكەنىنە كوز جەتكىزدىك. سوندىقتان ءبىز بۇگىن سىزدەرگە ءومىردىڭ كولەڭكەلى جاقتارىن بەينەلەيتىن «جەتىم كورسەڭ جەبەي ءجۇر» اتتى اشىق البومىمىزدى ۇسىنامىز.
2 - جۇرگىزۋشى:
الدىمەن «جەتىم» ءسوزىنىڭ استارىنا ۇڭىلەلىك. ولاي بولسا البومنىڭ ءبىرىنشى بەتى «جەتىمدەر ءۇيى كوبىرەك»
وقۋشى:
جەتىم اتاۋىنىڭ ءوزى كەزىندە سوعىس زامانىندا اتا - انالارى قايتىس بولعان كەزدە بالانىڭ قاراۋسىز قالىپ وتىرعان. مىنە وسىنداي سوعىس، قيىن - قىستاۋ، اشارشىلىق كەزەڭدەردە پايدا بولعان بولاتىن. ونىڭ وزىندە تاۋكە حاننىڭ – جەتى جارعى، ەسىم حاننىڭ – ەسكى جولى سياقتى زاڭدارىندا جەتىمدەردى باي قاۋقارلى ادامدارعا اسىراپ الۋعا بەرىپ وتىرعان. ح - حح عاسىر ارالىعىنداعى «جەتىم» ۇعىمىنىڭ انىقتاماسى – تولىق جانۇيالىق تاربيە كورمەگەن. ولارعا ءتان قاسيەتتەر: اگرەسسيا، الاڭداۋشىلىق، مىنەزدەگى جات قىلىقتار. كەيىنگى جىلدارى الەۋمەتتىك - ەكونوميكالىق سەبەپتەرگە بايلانىستى جانە ءارتۇرلى سەبەپتەر تۇرعىسىنان الەۋمەتتىك جەتىم بالالار سانى ارتۋدا.
وقۋشى:
جەتىم – اتا - اناسىنىڭ ەكەۋi دە نەمەسە جالعىز باستى اتا - اناسى قايتىس بولعان بالا. سونداي – اتا - انا قۇقىقتارىنىڭ شەكتەلۋiنە نەمەسە ولاردان ايىرىلۋىنا، اتا - اناسى حابار - وشارسىز كەتتi دەپ تانىلۋىنا، ولار ءولدi دەپ جاريالانۋىنا، ارەكەتكە قابiلەتسiز (ارەكەت قابiلەتi شەكتەۋلi) دەپ تانىلۋىنا، اتا - اناسىنىڭ باس بوستاندىعىنان ايىرۋ ورىندارىندا جازاسىن وتەۋiنە، اتا - اناسىنىڭ بالاسىن تاربيەلەۋدەن نەمەسە ونىڭ قۇقىقتارى مەن مۇددەلەرiن قورعاۋدان جالتارۋىنا، ونىڭ iشiندە اتا - اناسىنىڭ ءوز بالاسىن تاربيەلەۋ نەمەسە ەمدەۋ مەكەمەلەرiنەن الۋدان باس تارتۋىنا بايلانىستى، سونداي - اق اتا - اناسى قامقورلىق جاساماعان وزگە دە جاعدايلاردا جالعىزباستى اتا - اناسىنىڭ نەمەسە ەكەۋiنiڭ دە قامقورلىعىنسىز قالعان بالا.
وقۋشى:
جەتىمدىكتىڭ تۇرلەرى
الەۋمەتتىك جەتىم – اتا - اناسى بار نەمەسە قايتىس بولماعان، ءبىراق اتا - انا ءوز كەلىسىمدەرىمەن بالادان باس تارتۋ، سونداي - اق اتا - انانىڭ ءتۇرلى سول قىلىقتارعا بارۋ ارقىلى ولاردىڭ قۇقىقتارىن شەكتەپ بالانى ايىرىپ الۋ.
تۇل جەتىم – اتا - اناسىنىڭ ەكەۋi دە نەمەسە جالعىز باستى اتا - اناسىنىڭ بىرەۋىنىڭ قايتىس بولۋى. قازىرگى تاڭدا الەۋمەتتىك جەتىم تۇل جەتىمگە قاراعاندا 80 پايىزدى قۇراپ وتىر. قالعان پايىزى عانا تۇل جەتىمدەر.
جەتىم كورسەڭ جەبەي ءجۇر جۇكتەۋ
You Might Also Like
