جومارت اتا باعىندا
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: قاتىناس
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: ءتىل دامىتۋ
تاقىرىبى: «جومارت اتا باعىندا»
ماقساتى: بالالاردىڭ سوزدىك قورىن دامىتۋ، كۇز تۋرالى ولەڭ، تاقپاقتار، ماقال - ماتەل، جۇمباق شەشۋ ارقىلى بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋ. كۇزدە ءونىم بەرەتىن جەمىستەر مەن كوكونىستەردى اجىراتا بىلۋگە جاتتىقتىرۋ. كورسەتۋ، اڭگىمەلەۋ، سۇراق - جاۋاپ، ويىن تۇرلەرى ادىسكەرلىك ءتاسىل رەتىندە قولدانىلادى.
سوزدىك جۇمىس: ءونىم، سالقىن. كورنەكىلىك: كوكونىستەر، جەمىستەر، مۋلياجدار، جاپىراقتار، كۇز مەزگىلى بەينەلەنگەن سۋرەتتەر، اۆتوبۋس.
بالالار قوناقتارمەن سالەمدەسىپ، شاتتىق شەڭبەرىنە جينالۋ.
شاتتىق شەڭبەرى:
ارمىسىز كوك اسپان!
ارمىسىز التىن كۇن!
ارمىسىز جەر انا!
ارمىسىز قوناقتار!
- بالالار، ساياحاتقا قانداي كولىك تۇرلەرىمەن شىعۋعا بولادى؟
اۆتوبۋس، ۇشاق
- بىزدەر، «جومارت اتايدىڭ باعىنا» ساياحاتقا شىعامىز.
ساياحاتقا اۆتوبۋسپەن شىعامىز.
كانە، بالالار، اۆتوبۋسقا
جايعاسايىق. قوعامدىق ورىنداردا، اۆتوبۋستىڭ ىشىندە ادەپتىلىك ساقتاپ، قاۋىپسىزدىك جاعدايلاردى ەسىمىزدەن شىعارمايىق.
- بالالار، اينالامىزعا كوز سالىپ قاراپ وتىرايىق. جومارت اتايدىڭ باعىنا جاقىنداپ ايالدايىق.
اينالادان نەنى بايقادىڭىزدار؟
جاپىراقتاردىڭ جەرگە ءتۇسىپ جاتقانىن
ءقازىر قاي مەزگىل؟
كۇز مەزگىلى.
جاپىراقتاردىڭ ءتۇسى قانداي؟
سارى
قۇستار قاي جاققا ۇشىپ بارا جاتىر؟
جىلى جاققا
بالالار كوكونىستەر مەن جەمىستەردى نە ىستەپ جاتىر؟
جيناپ جاتىر
مىنا كولىكتەر نە جيناپ ءجۇر؟
بيداي
مىنە، بالالار كۇز مەزگىلىندە جەمىستەر مەن كوكونىستەر پىسەدى. ديقانشىلار ەگىن ورىپ قامباعا ەگىن جينايدى. كۇزدە تابيعات ەرەكشە كۇيگە ەنەدى. كۇز جىلدىڭ بەرەكەلى مەزگىلى.
- بالالار، بىزدەر جومارت اتايدىڭ باعىنا بارىپ، اتامىزدىڭ جەمىستەرى مەن كوكونىستەرىن جيناسىپ كومەكتەسەيىك.
سالەمەتسىز بە، اتا؟
جومارت اتا: بالالارىم، مەنىڭ باعىما قوش كەلدىڭىزدەر. مەنىڭ اعاشتارىم مەن جەرىم بيىلعى جىلى كوپ ءونىم بەردى. مەن جيناپ ۇلگەرە الماي، سىزدەردى كۇتىپ وتىر ەدىم. جومارت اتامىزعا كۇز تۋرالى كىم تاقپاق ايتىپ بەرەدى؟
التىناي: ءبىزدىڭ دالا باي دالا
التىن استىق اينالا
ەل ەگىندى جينايدى
قىرمانعا ءدان سىيمايدى.
ايدا: التىن، سارى، قىزىل. كوك
الۋان، الۋان جاپىراق
كۇزگى باقتا كۇلىمدەپ
كوز تارتادى اتىراپ
نۇراي: استىق، جەمىس
جينالدى
قامبامىزعا قۇيىلدى
ارداقتى كۇز مىڭ العىس
الدىق ءونىم، سىيىمدى
ەسەت: ساپ - سارى عىپ دالانى
بوياپتى عوي كۇز دەگەن
قۇستار قانات قاعادى
قوشتاسقانداي بىزبەنەن
ماقال - ماتەل كىم بىلەدى؟
اعاش كوركى - جاپىراق
ەڭبەك - ەر اتاندىرادى
جومارت اتامىزدىڭ جەمىستەرى مەن كوكونىستەرىن اجىراتىپ بەرەيىك.
ويىن: «جەمىس پە، كوكونىس پە؟»
شارتى: بالالار، ەكى سەبەتكە جەمىستەر مەن كوكونىستەردى اجىراتىپ جينايدى.
كانە، بالالار جۇمباق شەشەيىك. اتامىز بىزگە جۇمباق ايتادى، بىزدەر شەشۋىن تابامىز.
جۇمباق
1. ءارى قىزىل، ءارى ءتاتتى
تاتقان جاندى تاڭىرقاتتى.
/قاربىز/
2. قولىڭمەن تيمە،
ءۇستى تولعان ينە.
/كىرپى/
جومارت اتا: وي، بالالارىم مەنىڭ بەرگەن تاپسىرمامدى مۇلتىكسىز
ورىنداپ، جەمىستەرىم مەن كوكونىستەرىمدى دە جيناپ بەردىڭىزدەر. سىزدەرگە راحمەت. وتە ءبىلىمدى بالالار ەكەنسىزدەر. مەن ەندى سىزدەرمەن قوشتاسىپ باعىمدى ارالاپ جۇرە بەرەيىن.
مىنە، بالالار كىرپى نە جەگەندى جاقسى كورەدى ەكەن؟ جان - جانۋارلار دا جەمىس - جيدەكتەرمەن قورەكتەنەدى ەكەن.
شىعارماشىلىق جۇمىس
كىرپىنىڭ ۇستىندە نە بولادى؟
الدارىڭىزداعى ەرمەكسازدان جاسالعان كىرپىنىڭ مۇسىنىنە شەكىلدەۋىكتىڭ دانىنەن ينەسىن جاسايمىز.
سەرگىتۋ ءساتى
جەل سوقتى گۋ - گۋ
جاڭبىر جاۋدى تىرس - تىرس
جاڭبىر باسىلدى
كۇن اشىلدى
بالالاردى ماداقتاۋ
بالالاردىڭ كىرپىنىڭ ينەسىن داننەن جاساۋى.
وقۋ ءىس - ارەكەتىن «كۇز جومارت» انىمەن قورىتىندىلاۋ.
«كۇز جومارت»ءانى
كۇتىلەتىن ناتيجە
ءبىلۋى كەرەك: كۇز مەزگىلى تۋhالى
بولۋى كەرەك: ەستە ساقتاۋ قابىلەتى
قولىنان كەلۋى: كىرپىنى مۇسىندەي ءبىلۋى
ماڭعىستاۋ وبلىسى،
ءتۇپقاراعان اۋدانى، فورت - شيەۆچەنكو قالاسى
مكقك «ايگولەك» بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى
راۋشان سيسەنبايەۆا
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: ءتىل دامىتۋ
تاقىرىبى: «جومارت اتا باعىندا»
ماقساتى: بالالاردىڭ سوزدىك قورىن دامىتۋ، كۇز تۋرالى ولەڭ، تاقپاقتار، ماقال - ماتەل، جۇمباق شەشۋ ارقىلى بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋ. كۇزدە ءونىم بەرەتىن جەمىستەر مەن كوكونىستەردى اجىراتا بىلۋگە جاتتىقتىرۋ. كورسەتۋ، اڭگىمەلەۋ، سۇراق - جاۋاپ، ويىن تۇرلەرى ادىسكەرلىك ءتاسىل رەتىندە قولدانىلادى.
سوزدىك جۇمىس: ءونىم، سالقىن. كورنەكىلىك: كوكونىستەر، جەمىستەر، مۋلياجدار، جاپىراقتار، كۇز مەزگىلى بەينەلەنگەن سۋرەتتەر، اۆتوبۋس.
بالالار قوناقتارمەن سالەمدەسىپ، شاتتىق شەڭبەرىنە جينالۋ.
شاتتىق شەڭبەرى:
ارمىسىز كوك اسپان!
ارمىسىز التىن كۇن!
ارمىسىز جەر انا!
ارمىسىز قوناقتار!
- بالالار، ساياحاتقا قانداي كولىك تۇرلەرىمەن شىعۋعا بولادى؟
اۆتوبۋس، ۇشاق
- بىزدەر، «جومارت اتايدىڭ باعىنا» ساياحاتقا شىعامىز.
ساياحاتقا اۆتوبۋسپەن شىعامىز.
كانە، بالالار، اۆتوبۋسقا
جايعاسايىق. قوعامدىق ورىنداردا، اۆتوبۋستىڭ ىشىندە ادەپتىلىك ساقتاپ، قاۋىپسىزدىك جاعدايلاردى ەسىمىزدەن شىعارمايىق.
- بالالار، اينالامىزعا كوز سالىپ قاراپ وتىرايىق. جومارت اتايدىڭ باعىنا جاقىنداپ ايالدايىق.
اينالادان نەنى بايقادىڭىزدار؟
جاپىراقتاردىڭ جەرگە ءتۇسىپ جاتقانىن
ءقازىر قاي مەزگىل؟
كۇز مەزگىلى.
جاپىراقتاردىڭ ءتۇسى قانداي؟
سارى
قۇستار قاي جاققا ۇشىپ بارا جاتىر؟
جىلى جاققا
بالالار كوكونىستەر مەن جەمىستەردى نە ىستەپ جاتىر؟
جيناپ جاتىر
مىنا كولىكتەر نە جيناپ ءجۇر؟
بيداي
مىنە، بالالار كۇز مەزگىلىندە جەمىستەر مەن كوكونىستەر پىسەدى. ديقانشىلار ەگىن ورىپ قامباعا ەگىن جينايدى. كۇزدە تابيعات ەرەكشە كۇيگە ەنەدى. كۇز جىلدىڭ بەرەكەلى مەزگىلى.
- بالالار، بىزدەر جومارت اتايدىڭ باعىنا بارىپ، اتامىزدىڭ جەمىستەرى مەن كوكونىستەرىن جيناسىپ كومەكتەسەيىك.
سالەمەتسىز بە، اتا؟
جومارت اتا: بالالارىم، مەنىڭ باعىما قوش كەلدىڭىزدەر. مەنىڭ اعاشتارىم مەن جەرىم بيىلعى جىلى كوپ ءونىم بەردى. مەن جيناپ ۇلگەرە الماي، سىزدەردى كۇتىپ وتىر ەدىم. جومارت اتامىزعا كۇز تۋرالى كىم تاقپاق ايتىپ بەرەدى؟
التىناي: ءبىزدىڭ دالا باي دالا
التىن استىق اينالا
ەل ەگىندى جينايدى
قىرمانعا ءدان سىيمايدى.
ايدا: التىن، سارى، قىزىل. كوك
الۋان، الۋان جاپىراق
كۇزگى باقتا كۇلىمدەپ
كوز تارتادى اتىراپ
نۇراي: استىق، جەمىس
جينالدى
قامبامىزعا قۇيىلدى
ارداقتى كۇز مىڭ العىس
الدىق ءونىم، سىيىمدى
ەسەت: ساپ - سارى عىپ دالانى
بوياپتى عوي كۇز دەگەن
قۇستار قانات قاعادى
قوشتاسقانداي بىزبەنەن
ماقال - ماتەل كىم بىلەدى؟
اعاش كوركى - جاپىراق
ەڭبەك - ەر اتاندىرادى
جومارت اتامىزدىڭ جەمىستەرى مەن كوكونىستەرىن اجىراتىپ بەرەيىك.
ويىن: «جەمىس پە، كوكونىس پە؟»
شارتى: بالالار، ەكى سەبەتكە جەمىستەر مەن كوكونىستەردى اجىراتىپ جينايدى.
كانە، بالالار جۇمباق شەشەيىك. اتامىز بىزگە جۇمباق ايتادى، بىزدەر شەشۋىن تابامىز.
جۇمباق
1. ءارى قىزىل، ءارى ءتاتتى
تاتقان جاندى تاڭىرقاتتى.
/قاربىز/
2. قولىڭمەن تيمە،
ءۇستى تولعان ينە.
/كىرپى/
جومارت اتا: وي، بالالارىم مەنىڭ بەرگەن تاپسىرمامدى مۇلتىكسىز
ورىنداپ، جەمىستەرىم مەن كوكونىستەرىمدى دە جيناپ بەردىڭىزدەر. سىزدەرگە راحمەت. وتە ءبىلىمدى بالالار ەكەنسىزدەر. مەن ەندى سىزدەرمەن قوشتاسىپ باعىمدى ارالاپ جۇرە بەرەيىن.
مىنە، بالالار كىرپى نە جەگەندى جاقسى كورەدى ەكەن؟ جان - جانۋارلار دا جەمىس - جيدەكتەرمەن قورەكتەنەدى ەكەن.
شىعارماشىلىق جۇمىس
كىرپىنىڭ ۇستىندە نە بولادى؟
الدارىڭىزداعى ەرمەكسازدان جاسالعان كىرپىنىڭ مۇسىنىنە شەكىلدەۋىكتىڭ دانىنەن ينەسىن جاسايمىز.
سەرگىتۋ ءساتى
جەل سوقتى گۋ - گۋ
جاڭبىر جاۋدى تىرس - تىرس
جاڭبىر باسىلدى
كۇن اشىلدى
بالالاردى ماداقتاۋ
بالالاردىڭ كىرپىنىڭ ينەسىن داننەن جاساۋى.
وقۋ ءىس - ارەكەتىن «كۇز جومارت» انىمەن قورىتىندىلاۋ.
«كۇز جومارت»ءانى
كۇتىلەتىن ناتيجە
ءبىلۋى كەرەك: كۇز مەزگىلى تۋhالى
بولۋى كەرەك: ەستە ساقتاۋ قابىلەتى
قولىنان كەلۋى: كىرپىنى مۇسىندەي ءبىلۋى
ماڭعىستاۋ وبلىسى،
ءتۇپقاراعان اۋدانى، فورت - شيەۆچەنكو قالاسى
مكقك «ايگولەك» بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى
راۋشان سيسەنبايەۆا
You Might Also Like
-
ادىستەمەلىك ۇسىنىستار مۇعالىمگە 5 - سىنىپ ءبىلىم الۋشىلارىنا «جاراتىلىستانۋ» ءپانى بويىنشا جيىنتىق باعالاۋدى جوسپارلاۋ، ۇيىمداستىرۋ جانە وتكىزۋگە كومەك قۇرالى رەتىندە قۇراستىرىلعان. ادىستەمەلىك ۇسىنى...
