InfoHub Logo

وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، ماقتارال اۋدانى،
"قىزىل تاڭ" جالپى ورتا مەكتەبىنىڭ ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
اسىلبەك ءامىرحان ساحى ۇلى

ساباقتىڭ تاقىرىبى: كەڭەيتىلگەن الماستىرۋ بۋفەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وبەكتىلەردى كەڭەيتىلگەن الماسۋ بۋفەرىنىڭ كومەگىمەن جىلجىتۋ مەن كوشىرۋ ەرەجەلەرىمەن تانىستىرۋ؛
تاربيەلىلىك: وقۋشىلاردى كەڭەيتىلگەن الماسۋ بۋفەرىن پايدالانۋعا، تاربيەلىككە، ۇقىپتىلىققا، تياناقتىلىققا ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، لوگيكالىق - ابستراكسياسىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكتى قۇرالدار: كومپيۋتەر، وقۋلىق، جۇمىس داپتەرى

ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
1. وقۋشىلاردى ۇيىمداستىرۋ - 1مين.
2. ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ - 3مين.
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ - 12مين.
4. كومپيۋتەرمەن جۇمىس - 20مين.
5. ساباقتى بەكىتۋ - 5مين.
6. وقۋشىلاردى باعالاۋ - 3مين
7. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ - 1مين.

وتكەن ماتەريالدى قايتالاۋ سۇراقتارى:
1. ستيلدەر دەگەنىمىز نە؟
2. ستيلدەردى قالاي وزگەرتەمىز؟
3. جاڭا ستيلدەردى قالاي قۇرامىز؟
جاۋاپ: 1. ستيل — قارىپتەردىڭ، ءقارىپ مولشەرىنىڭ، ابزاستار ارالىعىنداعى ارا قاشىقتىقتاردىڭ ت. ت. — ۇيلەسۋىن تاعايىندايدى.

2. فورماتيروۆانيە ينسترۋمەنتتەر پانەلىندەگى ءماتىندى ءار ءتۇرلى قارىپتەرمەن، قارىپتەردىڭ مولشەرلەرىمەن جانە قارىپتەردىڭ كەسكىندەرىمەن سان الۋان تۇرگە قۇبىلتاتىن (جارتىلاي قارا، كۋرسيۆ جانە جول استىن سىزۋ سياقتى) كوماندالار ارقىلى.
3. جاڭا ءستيلدى جاساۋ ءۇشىن ۇلگى رەتىندە كەز كەلگەن بەزەندىرىلگەن ابزاستى پايدالانۋعا بولادى.

جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
كەڭەيتىلگەن الماستىرۋ بۋفەرى ارقىلى قاپشىقتاردى، فايلدار مەن تاڭباشالاردى جىلجىتۋ مەن كوشىرۋ:
Windows وبەكتىلەرىمەن جۇمىس ىستەگەندە، وبەكتىلەردى كوشىرۋ نەمەسە ءبىر ورىننان ەكىنشى ورىنعا جىلجىتۋ قاجەت بولادى.
وبەكتىلەردى كوشىرگەندە، وبەكت بۇرىنعى ورىندا قالادى، ال كوشىرمەسى جاڭا ورىنعا ورنالاستىرادى. قانشا كوشىرمە قاجەت بولسا، سونشا الۋعا بولادى. وبەكتىنى جىلجىتقاندا، ول جاڭا ورىنعا ورنالاستىرىلادى دا، بۇرىنعى ورىننان جوق بولىپ كەتەدى.
وبەكتىلەردى جىلجىتۋ مەن كوشىرۋدىڭ بىرنەشە جولى بار. سولاردى قاراستىرايىق:
1. تىشقاننىڭ وڭ جاق باتىرماسىنىڭ كومەگىمەن.
وبەكتىنى قاپشىقتىڭ تەرەزەسىندە جىلجىتۋ نەمەسە كوشىرۋ ءۇشىن، تىشقان نۇسقاعىش وبەكتىنىڭ ۇستىنە ورنالاستىرىپ، ونىڭ وڭ جاق باتىرماسىن باسىپ تۇرىپ، جاڭا ورىن جىلجىتادى دا، باتىرمانى بوساتادى. بۇدان كەيىن ەكراندا ديناميكالىق مەنيۋ پايدا بولادى. وندا كەلەسى: ەگەر كوشىرۋ قاجەت بولسا، كوپيروۆات، جىلجىتۋ قاجەت بولسا، پەرەمەستيت، تاڭباشا قاجەت بولسا، سوزدات يارلىك كوماندالارىنىڭ ءبىرىن تاڭداۋعا بولادى.
2. تىشقاننىڭ سول جاق باتىرماسىنىڭ كومەگىمەن.
تىشقاننىڭ سول جاق باتىرماسىمەن وبەكتىنى جىلجىتقاندا، Ctrl نەمەسە Shift پەرنەلەر قولدانۋعا بولادى.
1. جىلجىتۋ كەزىندە Ctrl پەرنەسى باسۋلى تۇرسا، وندا تاڭدالعان وبەكتىلەر فايلدىڭ ءتيپى جانە ونىڭ تاعايىندالعان ورنىنا قاراماستان كوشىرىلەدى.
2. Shift پەرنەسى باسۋلى بولسا، Windows وبەكتىنى جىلجىتادى.
وبەكتىلەردى جابىق قاپشىققا كوشىرۋ جانە جىلجىتۋ:
وبەكتىلەردى باسقا قاپشىقتارعا بۇل قاپشىقتاردى اشپاي - اق كوشىرۋگە نەمەسە جىلجىتۋعا (اۋىستىرۋعا) بولادى. ول ءۇشىن جابىق قاپشىققا ورنالاستىراتىن فايل بەلگىشەسىن تىشقانمەن ءىلىپ الىپ، ونى فايلدى ورنالاستىراتىن قاپشىق بەلگىشەسىنە تاسىمالداپ، ماۋستىڭ باتىرماسىن بوساتۋ كەرەك.
مەنيۋ كوماندالارى ارقىلى كوشىرۋ جانە جىلجىتۋ:
وبەكتىلەردى جىلجىتۋدا ’’اپارىپ قويۋ’’ ءادىسى ۇنەمى قولايلى بولا بەرمەيدى. سوندىقتان گلاۆنايا مەنيۋىنىڭ كوشىرۋ (كوپيروۆات)، قيۋ (ۆىرەزات) دەپ اتالاتىن كوماندالارىن پايدالانۋعا بولادى. بۇل كوماندالاردى پايدالانعاندا، اقپارات الدىمەن الماسۋ بۋفەرىنە ورنالاستىرىلادى.
الماسۋ بۋفەرى – جىلجىتىلاتىن نەمەسە كوشىرىلەتىن اقپاراتتاردى ۋاقىتشا ساقتاۋعا ارنالعان جادتىڭ ارنايى بولىگى. الماسۋ بۋفەرىندەگى اقپارات وعان جاڭا اقپارات بولىگى كەلىپ تۇسكەنشە ساقتالادى، ال سودان كەيىن الدىڭعى اقپارات جويىلادى.
الماسۋ بۋفەرىنىڭ كومەگىمەن دەرەكتەردى ءار ءتۇرلى قۇجاتتار مەن قولدانبالاردىڭ اراسىندا الماستىرىپ وتىرۋعا بولادى. بۇل پروسەدۋرانى قيىپ الىپ كىرىستىرۋ نەمەسە كوشىرىپ الىپ كىرىستىرۋ پروسەدۋراسى دەپ اتايدى.
كوشىرۋ دەپ العاشقى قۇجاتتاعى بەلگىلەنگەن اقپاراتتىڭ الماسۋ بۋفەرىنە وسى دەرەكتەردىڭ كوشىرمەسى تۇرىندە ورنالاستىرىلۋىن ايتادى.
قيىپ الۋ دەپ العاشقى قۇجاتتاعى بەلگىلەنگەن اقپاراتتىڭ بەرىلگەن قۇجاتتان الىنىپ، الماسۋ بۋفەرىنە ورنالاستىرىلۋىن ايتادى.
كىرىستىرۋ دەپ قازىرگى كەزدە الماسۋ بۋفەرىندە بار اقپاراتتاردى قۇجاتتىڭ قاجەتتى جەرىنە كىرىستىرۋدى ايتادى.
الماسۋ بۋفەرىندەگى اقپاراتتار كومپيۋتەردى وشىرگەنشە نەمەسە وندا باسقا اقپاراتتار جىبەرىلگەنشە ساقتالادى. الماسۋ بۋفەرىندەگى اقپاراتتاردى وسى قۇجاتقا، سونداي - اق Windows - تىڭ باسقا دا قولدانبالارىنا كىرىستىرۋ ءۇشىن بىرنەشە رەت قولدانۋعا بولادى.
كوشىرۋ (كوپيروۆات)، قيىپ الۋ (ۆىرەزات) جانە كىرىستىرۋ (ۆستاۆيت) كوماندالارىن پەرنەتاقتانىڭ كومەگىمەن وبەكتىلەردى كوشىرۋ ءۇشىن Ctrl+C، قيىپ الۋ ءۇشىن Ctrl+X، قاجەتتى ورىنعا كىرىستىرۋ ءۇشىن Ctrl+V پەرنەلەرىن باسىپ ورىنداۋعا بولادى.

كومپيۋتەرمەن جۇمىس جاساۋ:
1. قۇجاتتاردى اشۋ.
2. قاجەتتى ابزاستى بەلگىلەۋ.
3. بەلگىلەنگەن وبەكتىنى كوشىرۋ.
4. بەلگىلەنگەن وبەكتىنى قيىپ الۋ.
5. كوشىرىلگەن وبەكتىنى كىرىستىرۋ.
6. قيىپ الىنعان وبەكتىنى كىرىستىرۋ.

الگوريتمدەر كورسەتىمىنىڭ بلوك - سحەماسىن اتتارىمەن سايكەستەندىرۋ:

جاڭا ساباقتى بەكىتۋ: ول ءۇشىن بالالارعا جاڭا ساباقتان بىرنەشە سۇراقتار قويا وتىرىپ ساباقتى اياقتايمىن.
 الماسۋ بۋفەرى – دەگەنىمىز نە؟
 كوشىرۋ دەپ نەنى ايتادى؟
 قيىپ الۋ دەپ نەنى ايتادى؟
 كىرىستىرۋ دەپ نەنى ايتادى؟

ساباقتى قورىتىندىلاۋ: جاڭا ماتەريالدى پىسىقتاۋ، وقۋشىلاردىڭ مەنگەرگەن بىلىمدەرىن تالداۋ، باعالاۋ.

وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: كەڭەيتىلگەن الماستىرۋ بۋفەرى.