كەستە ىشىندەگىلەرىن ەنگىزۋ جانە پىشىمدەۋ
وقو، ماقتارال اۋدانى،
«№123 جالپى ورتا مەكتەبى»
كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسى
ينفورماتيكا ءپان ءمۇعالىمى ينديرا تانيربەرگەنوۆا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كەستە ىشىندەگىلەرىن ەنگىزۋ جانە پىشىمدەۋ.
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى ماتىندىك پروسەسسورىندا كەستە ىشىندەگىلەرىن ەنگىزۋ جانە پىشىمدەۋ.
تاربيەلىلىك: وقۋشىلاردى تاربيەلىككە، ۇقىپتىلىققا، تياناقتىلىققا ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، لوگيكالىق - ابستراكسياسىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكتى قۇرالدار:
كومپيۋتەر، وقۋلىق، ينت. تاقتا، جۇمىس داپتەرى
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى: 1. وقۋشىلاردى ۇيىمداستىرۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ
4. تاپسىرمالاردى ورىنداۋ
5. ساباقتى بەكىتۋ
6. ۇيگە تاپسىرما
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
وقۋشىلارعا سۇراقتار قويۋ ارقىلى ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ.
جاڭا تۇسىنىكتەر:
Word ماتىندىك پروسەسسورىندا كەستەلەردى ەكى ءتۇرلى ادىسپەن: مەنيۋ جولىنداعى تابليسا كومانداسىنىڭ كومەگىمەن جانە اسپاپتار پانەلىندەگى ۆستاۆيت تابليسۋ باتىرماسىن پايدالانىپ قۇرۋعا بولادى. مەنيۋ جولىنان تابليسا " ۆستاۆيت " تابليسا كومانداسىن ورىنداساق ەكراندا ۆستاۆكا تابليسى ديالوگتىك تەرەزەسى شىعادى. (سۋرەتتە)
چيسلو ستولبسوۆ وپسياسىنىڭ ورىسىنە كەستە باعاندارىنىڭ سانى ەنگىزىلەدى.
چيسلو ستروك وپسياسىنىڭ ورىسىنە كەستە جولدارىنىڭ سانى ەنگىزىلەدى. كەيىن تابليسا – ۆستاۆيت – ستروكي كومانداسىن ورىنداپ، جول سانىن كوبەيتۋگە بولادى.
شيرينا ستولبسا ورىسىندە ءۇنسىز كەلىسىم بويىنشا ورناتىلعان اۆتو پارامەترىن قالدىرۋعا بولادى، نە باعانداردىڭ ەنى بىردەي وزگەرەدى.
كەستە بەزەندىرۋ الگوريتمى
1. كەستەنى ءبولىپ الۋ.
2. «تابليسا» – «اۆتوفورمات» كوماندالارىن ورىنداۋ.
3. فورمات ءپىشىمىن تاڭداۋ.
4. وك باتىرماسىن شەرتۋ.
كەستە جيەكتەۋ الگوريتمى
1. 1. كەستە تورىن الىپ تاستاعىلارىڭ كەلەتىن ۇياشىقتى نەمەسە ۇياشىقتى تولىق بەلگىلەۋ.
2. 2. فورمات> گرانيسى ي زاليۆكا
3. 3. گرانيسى ي زاليۆكا ديالوگتىق تەرەزەدە گرانيسا قوسىمشاسى قوسىلادى
4. 4. جاقتاۋدىڭ نەت ءتيپىن تاڭداڭدار دا، وك شەرتۋ.
سونىمەن، ءبىز سىزدەرمەن كەستە قۇرۋ، بەزەندىرۋ مەن جيەكتەۋدىڭ الگوريتمىن جازدىق. ەندى پراكتيكا جۇزىندە قاراستىرىپ شىعايىق.
- مەن ءقازىر سىزدەرگە بىرنەشە مىسال كورسەتەمىن، سەندەردە قانداي كەستە قۇرىلۋى مۇمكىن.
- ەكرانعا مۇقيات قارايمىز. مۇندا ارينە، كەستە باعاندارىنىڭ ەنى بىردەي بولىپ كەلەدى. ماۋستىڭ نەمەسە ابزاستىق شەگىنىستەر كومەگىمەن باعاننىڭ ەنى مەن جولدىڭ بيىكتىگىن وزگەرتۋگە بولادى. Tab پەرنەسىمەن كەستەگە جاڭا جول قوسۋعا بولادى، ال الدىڭعى ۇياشىققا قايتىپ كەلۋ ءۇشىنShift+Tab پەرنەسىن باسسا جەتكىلىكتى.
كەستەگە دوباۆيت ستولبسى، دوباۆيت ستروكي، دوباۆيت ياچەيكي، رازبيت ياچەيكي، رازبيت تابليسۋ، وبەدينيت ياچەيكي، ۋداليت ياچەيكي، ۋداليت ستولبسى، ۋداليت ستروكي(باعاندار مەن جولدار قوسۋعا، ۇياشىقتاردى ءبولۋ، بىرىكتىرۋ، جويۋ) كوماندالارىن ورىنداي وتىرىپ، كەستەنى قۇرۋعا جانە جويۋعا بولادى.
ءارقايسىڭنىڭ پارتاڭدا دەڭگەيلىك تاپسىرمالاردىڭ جوسپارى جاتىر. جوسپار بويىنشا MS Word ماتىندىك پروسەسسورىن جىبەرەمىز.
ۇياشىقتاردى ءبولۋ.
تابليسا – رازبيت ياچەيكي كومانداسىن ورىنداۋ كەرەك. ەكرانعا رازبيەنيە ياچەەك ديالوگتىك تەرەزەسى شىعادى. وسى تەرەزەدە باعانالار سانى ەنگىزۋ ورىسىنە باعانالار سانىن بەينەلەيتىن جاڭا ساندى ەنگىزىپ، وك - ءدى باسۋ جەتكىلىكتى.
كەستەلەردى جيەكتەۋ.
Word ماتىندىك پروسەسسورى جەكە ۇياشىقتارعا، قاتارلارعا، باعانالارعا جانە تولىعىمەن كەستەگە جاقتاۋلار قوسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جاقتاۋدى بارلىق كەستەگە نەمەسە ونىڭ جەكە ەلەمەنتتەرىنە ورناتۋ ءۇشىن كەلەسى ارەكەتتەر ورىندالادى:
جاقتاۋ ىشىنەن الىناتىن تورلاردى تاڭداۋ
فورمات – گرانيسى ي زاليۆكا كومانداسىن ورىنداپ، گرانيسى ي زاليۆكا سۇحبات تەرەزەسىندەگى گرانيسا پاراعىنا كوشۋ كەرەك.
تيپ تىزىمىنەن ستيل ءتۇرى مەن جاقتاۋ سىزىعىنىڭ قالىڭدىعىن تاڭداۋ قاجەت.
ءتۇس تىزىمىنەن سىزىق ءتۇسىن تاڭداۋ قاجەت.
سوڭىندا وك - ءدى باسۋ كەرەك.
V. پراكتيكالىق جۇمىس
پراكتيكالىق جۇمىس №1
1. كەستەنى قولدان سىزىپ شىعۋ ارقىلى (ءتۇر> اسپاپتار تاقتاسى > كەستەلەر مەن شەكارالار(ۆيد > پانەلي ينسترۋمەنتوۆ > تابليسى ي گرانيسى) كومانداسىن ورىنداۋ ارقىلىسىزىقتىڭ ءتيپى مەن ءتۇسىن تاڭداپ كەستە قۇرىڭىز.
2. كەستەنىڭ ءىشىن ماتىندەرمەن تولتىرىڭىز
3. كەستەنى بەلگىلەۋ – فورمات > ناپراۆلەنيە تەكستا /ءماتىن باعىتى/ كومانداسى ارقىلى 1 - ءشى باعاندى تولتىر.
4. 1 - ءشى جولداعى مالىمەتتەردى ورتاعا تۋرالاپ، قارايتىلعان (ج)، قيسايتىلعان (ك) تۇردە جاز.
5. كەستەنىڭ سوڭىنان تاعى 1 باعان قوس وڭ جاعىنا، وعان قولى دەگەن مالىمەت ەنگىز.
6. Tab پەرنەسىن باسىپ 1 جول قوس، 4 - ءشى ۇياشىقتى بىرىكتىر.
7. مۇعالىمگە كورسەتىڭىز.
ساباقتىڭ بەكىتۋ سۇراقتارى:
پراكتيكالىق جۇمىستاردى تەكسەرۋ.
ۇيگە تاپسىرما:
تۇيىندەمە تەرىپ كەلۋ.
«№123 جالپى ورتا مەكتەبى»
كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسى
ينفورماتيكا ءپان ءمۇعالىمى ينديرا تانيربەرگەنوۆا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كەستە ىشىندەگىلەرىن ەنگىزۋ جانە پىشىمدەۋ.
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى ماتىندىك پروسەسسورىندا كەستە ىشىندەگىلەرىن ەنگىزۋ جانە پىشىمدەۋ.
تاربيەلىلىك: وقۋشىلاردى تاربيەلىككە، ۇقىپتىلىققا، تياناقتىلىققا ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، لوگيكالىق - ابستراكسياسىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكتى قۇرالدار:
كومپيۋتەر، وقۋلىق، ينت. تاقتا، جۇمىس داپتەرى
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى: 1. وقۋشىلاردى ۇيىمداستىرۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ
4. تاپسىرمالاردى ورىنداۋ
5. ساباقتى بەكىتۋ
6. ۇيگە تاپسىرما
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
وقۋشىلارعا سۇراقتار قويۋ ارقىلى ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ.
جاڭا تۇسىنىكتەر:
Word ماتىندىك پروسەسسورىندا كەستەلەردى ەكى ءتۇرلى ادىسپەن: مەنيۋ جولىنداعى تابليسا كومانداسىنىڭ كومەگىمەن جانە اسپاپتار پانەلىندەگى ۆستاۆيت تابليسۋ باتىرماسىن پايدالانىپ قۇرۋعا بولادى. مەنيۋ جولىنان تابليسا " ۆستاۆيت " تابليسا كومانداسىن ورىنداساق ەكراندا ۆستاۆكا تابليسى ديالوگتىك تەرەزەسى شىعادى. (سۋرەتتە)
چيسلو ستولبسوۆ وپسياسىنىڭ ورىسىنە كەستە باعاندارىنىڭ سانى ەنگىزىلەدى.
چيسلو ستروك وپسياسىنىڭ ورىسىنە كەستە جولدارىنىڭ سانى ەنگىزىلەدى. كەيىن تابليسا – ۆستاۆيت – ستروكي كومانداسىن ورىنداپ، جول سانىن كوبەيتۋگە بولادى.
شيرينا ستولبسا ورىسىندە ءۇنسىز كەلىسىم بويىنشا ورناتىلعان اۆتو پارامەترىن قالدىرۋعا بولادى، نە باعانداردىڭ ەنى بىردەي وزگەرەدى.
كەستە بەزەندىرۋ الگوريتمى
1. كەستەنى ءبولىپ الۋ.
2. «تابليسا» – «اۆتوفورمات» كوماندالارىن ورىنداۋ.
3. فورمات ءپىشىمىن تاڭداۋ.
4. وك باتىرماسىن شەرتۋ.
كەستە جيەكتەۋ الگوريتمى
1. 1. كەستە تورىن الىپ تاستاعىلارىڭ كەلەتىن ۇياشىقتى نەمەسە ۇياشىقتى تولىق بەلگىلەۋ.
2. 2. فورمات> گرانيسى ي زاليۆكا
3. 3. گرانيسى ي زاليۆكا ديالوگتىق تەرەزەدە گرانيسا قوسىمشاسى قوسىلادى
4. 4. جاقتاۋدىڭ نەت ءتيپىن تاڭداڭدار دا، وك شەرتۋ.
سونىمەن، ءبىز سىزدەرمەن كەستە قۇرۋ، بەزەندىرۋ مەن جيەكتەۋدىڭ الگوريتمىن جازدىق. ەندى پراكتيكا جۇزىندە قاراستىرىپ شىعايىق.
- مەن ءقازىر سىزدەرگە بىرنەشە مىسال كورسەتەمىن، سەندەردە قانداي كەستە قۇرىلۋى مۇمكىن.
- ەكرانعا مۇقيات قارايمىز. مۇندا ارينە، كەستە باعاندارىنىڭ ەنى بىردەي بولىپ كەلەدى. ماۋستىڭ نەمەسە ابزاستىق شەگىنىستەر كومەگىمەن باعاننىڭ ەنى مەن جولدىڭ بيىكتىگىن وزگەرتۋگە بولادى. Tab پەرنەسىمەن كەستەگە جاڭا جول قوسۋعا بولادى، ال الدىڭعى ۇياشىققا قايتىپ كەلۋ ءۇشىنShift+Tab پەرنەسىن باسسا جەتكىلىكتى.
كەستەگە دوباۆيت ستولبسى، دوباۆيت ستروكي، دوباۆيت ياچەيكي، رازبيت ياچەيكي، رازبيت تابليسۋ، وبەدينيت ياچەيكي، ۋداليت ياچەيكي، ۋداليت ستولبسى، ۋداليت ستروكي(باعاندار مەن جولدار قوسۋعا، ۇياشىقتاردى ءبولۋ، بىرىكتىرۋ، جويۋ) كوماندالارىن ورىنداي وتىرىپ، كەستەنى قۇرۋعا جانە جويۋعا بولادى.
ءارقايسىڭنىڭ پارتاڭدا دەڭگەيلىك تاپسىرمالاردىڭ جوسپارى جاتىر. جوسپار بويىنشا MS Word ماتىندىك پروسەسسورىن جىبەرەمىز.
ۇياشىقتاردى ءبولۋ.
تابليسا – رازبيت ياچەيكي كومانداسىن ورىنداۋ كەرەك. ەكرانعا رازبيەنيە ياچەەك ديالوگتىك تەرەزەسى شىعادى. وسى تەرەزەدە باعانالار سانى ەنگىزۋ ورىسىنە باعانالار سانىن بەينەلەيتىن جاڭا ساندى ەنگىزىپ، وك - ءدى باسۋ جەتكىلىكتى.
كەستەلەردى جيەكتەۋ.
Word ماتىندىك پروسەسسورى جەكە ۇياشىقتارعا، قاتارلارعا، باعانالارعا جانە تولىعىمەن كەستەگە جاقتاۋلار قوسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جاقتاۋدى بارلىق كەستەگە نەمەسە ونىڭ جەكە ەلەمەنتتەرىنە ورناتۋ ءۇشىن كەلەسى ارەكەتتەر ورىندالادى:
جاقتاۋ ىشىنەن الىناتىن تورلاردى تاڭداۋ
فورمات – گرانيسى ي زاليۆكا كومانداسىن ورىنداپ، گرانيسى ي زاليۆكا سۇحبات تەرەزەسىندەگى گرانيسا پاراعىنا كوشۋ كەرەك.
تيپ تىزىمىنەن ستيل ءتۇرى مەن جاقتاۋ سىزىعىنىڭ قالىڭدىعىن تاڭداۋ قاجەت.
ءتۇس تىزىمىنەن سىزىق ءتۇسىن تاڭداۋ قاجەت.
سوڭىندا وك - ءدى باسۋ كەرەك.
V. پراكتيكالىق جۇمىس
پراكتيكالىق جۇمىس №1
1. كەستەنى قولدان سىزىپ شىعۋ ارقىلى (ءتۇر> اسپاپتار تاقتاسى > كەستەلەر مەن شەكارالار(ۆيد > پانەلي ينسترۋمەنتوۆ > تابليسى ي گرانيسى) كومانداسىن ورىنداۋ ارقىلىسىزىقتىڭ ءتيپى مەن ءتۇسىن تاڭداپ كەستە قۇرىڭىز.
2. كەستەنىڭ ءىشىن ماتىندەرمەن تولتىرىڭىز
3. كەستەنى بەلگىلەۋ – فورمات > ناپراۆلەنيە تەكستا /ءماتىن باعىتى/ كومانداسى ارقىلى 1 - ءشى باعاندى تولتىر.
4. 1 - ءشى جولداعى مالىمەتتەردى ورتاعا تۋرالاپ، قارايتىلعان (ج)، قيسايتىلعان (ك) تۇردە جاز.
5. كەستەنىڭ سوڭىنان تاعى 1 باعان قوس وڭ جاعىنا، وعان قولى دەگەن مالىمەت ەنگىز.
6. Tab پەرنەسىن باسىپ 1 جول قوس، 4 - ءشى ۇياشىقتى بىرىكتىر.
7. مۇعالىمگە كورسەتىڭىز.
ساباقتىڭ بەكىتۋ سۇراقتارى:
پراكتيكالىق جۇمىستاردى تەكسەرۋ.
ۇيگە تاپسىرما:
تۇيىندەمە تەرىپ كەلۋ.
You Might Also Like
