InfoHub Logo

ەرتەدە قوجىق دەگەن باي بولىپتى. ول تالايلارعا دۇرە سوعىپ، قورلىق كورسەتىپتى. ءبىر كۇنى وسى بايدىڭ اۋىلىنا قۇرىش دەگەن قۋ كەلەدى. بايدىڭ وڭ كوزى سوقىر ەكەنىن بايقاپ قالعان قۇرىش قۋ وڭ كوزىن قىسىپ وتىرىك سوقىر بولا قالادى.

— اسسالاۋماعالەيكۋم، بايەكە! — دەپ قوس قولىن ۇسىنادى.

— ۋاعالەيكۇم اسسالام! قاي اۋىلدان كەلەسىڭ؟ قايدا باراسىڭ؟ — دەيدى باي.

— وي، بايەكە! قايدان كەلەسىڭ، قايدا باراسىڭ دەپ نەعىلاسىز؟ ودان دا بەرى تامان كەلىڭىز. ءسىز دە، مەن دە سوقىر ەكەنبىز، كوپ ءسوزدى قويىپ،  ءوزىمىزدىڭ كوزىمىزدى اشايىق، — دەپ دوڭەستەۋ بەتكەيگە وتىرماقشى بولىپ بۇرىلادى.

— ە، قالاي اشاسىڭ؟ وندايعا ەمىڭ بولسا جىلدامداتا كور. نە بولسادا تانبايمىن، — دەپ، باي قۇرىشقا مولتەڭ قاعادى. قۇرىش سولقىلداق ءبىر شىبىقتى الادى دا، بايعا كەلىپ:

— ال، بايەكە، ارقاڭىزدى جالاڭاشتاپ، ماعان بۇرىلىپ جاتىڭىز. مەن وسى شىبىقپەن جون ارقاڭىزدان ەكى-ۇش رەت ۇرعاندا، كوزىڭىز شايداي اشىلادى. تالاي سوقىر وسىدان جازىلىپ كەتتى، — دەپ جىگىت «كوز ەمنىڭ» جايىن ايتادى.

قوجىق باي بۇعان سەنىڭكىرەمەي:

— الدىمەن سەن ءوزىڭ جات، دۇرەنى مەن سوعايىن. سەنىڭ كوزىڭ اشىلا قالسا، مەنى قالاي سوقساڭ دا، شىداپ باعايىن، — دەيدى.

— ماقۇل، جاتسام جاتايىن، — دەپ قۇرىش كويلەگىن ءتۇرىپ، جون ارقاسىن بەرىپ جاتا كەتەدى. باي شىبىقتى الىپ بىر-ەكى سەرمەپ ۇلگىرمەي-اق قۇرىش اتىپ تۇرىپ:

— وي، قولىڭنان اينالايىن، بايەكە، راحمەت! كوزىم شايداي اشىلدى عوي، — دەيدى. — ەندى مەنى سوقىر دەپ جۇرگەن الگى  
سۇمىرايلارعا بارايىن، — دەپ، بايلاۋلى تۇرعان اتىنا قاراي تۇرا ۇمتىلادى.

سول زاماتتا باي:

— ءوز كوزىڭ اشىلعان سوڭ الدى-ارتىنا قاراماي قايدا باراسىڭ؟ ۇر مىنا مەنى! مەنىڭ دە كوزىم اشىلسىن، — دەپ قۇرىشقا جالبارىنىپ، سولقىلداق كوك شىبىقتى قولىنا بەرەدى.

قوجىق باي كويلەگىن جوعارى ءتۇرىپ جىبەرىپ، جون ارقاسىن توسەپ جاتا قالادى. قۇرىش اسپاي-ساسپاي مولداسىن قۇرىپ وتىرادى دا، سولقىلداق كوك شىبىقپەن جالاڭاش ارقاعا شىپ-شىپ ەتكىزىپ سالماقپەن سوعا بەرەدى. سوقىرلىقتى نامىس كورگەن باي، «قايتسەم دە شىدايىن، كوزىم اشىلار» دەگەن ۇمىتپەن تىستەنىپ جاتا بەرەدى. ءبىراق قانشا شىبىق سوعىلسا دا، سوقىر كوزى اشىلمايدى.  ارقاسى كوك الا بولىپ، بىلەۋلەنىپ قانتالاپ شىعا كەلەدى. ءىستىڭ الدى-ارتىن بايىمداماي اڭقاۋلىقپەن تاياق جەپ، ابدەن سىلىكپەسى شىعىپ، مەڭ-زەڭ بولعان باي:

— قانشا سوقساڭدا كوزىمنىڭ اشىلماعانى قالاي! — دەپتى قۇرىشقا ازەر بۇرىلىپ. سوندا قۇرىش:

— دۇنيەگە قۇنىققان، زۇلىمدىق جاساعان ادامنىڭ كوزى ءومىرباقي سۋقاراڭعى بولىپ وتپەك قوي، — دەپتى دە، اتىنا ءمىنىپ ءجۇرىپ كەتىپتى.

---