كۇيزەلىسكە – جول جوق!
كۇيزەلىسكە – جول جوق!
ماقساتى: كۇيزەلىسكە تەوريالىق تۇرعىدان حابار بەرىپ، ونى بەيتاراپتاندىرۋ مەن شەشۋ جولىن كورسەتۋ، مەڭگەرتۋ.
سالەمدەسۋ، تانىستىرۋ.
نەگىزگى ءبولىم:
1. كۇيزەلىس تۋرالى اڭگىمە - سۇحبات جۇرگىزۋ.
ول تومەندەگى سۇراق ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. (5 - 7 مين)
1. كۇيزەلىس دەگەنىمىز نە؟
2. ول نەدەن پايدا بولادى؟
3. ونىڭ بەلگىلەرى قانداي؟
4. ونىڭ ادام ومىرىنە نەمەسە دەنساۋلىعىنا زيانى نەمەسە پايداسى بار ما؟
5. بار بولسا قانداي؟
6. كۇيزەلىستى بولدىرماۋ جولىن بىلەسىزدەر مە؟
7. ءوز تاجىريبەسىمەن ءبولىسۋ؟
8. كۇيزەلىسكە ۇشىراعان كەزدە، ونىمەن كۇرەسۋ ءادىسى بار ما؟
9. قانداي ءادىس قولداناسىز؟
كۇيزەلىس - بۇل ناقتى جاعدايدا باسقارۋعا كەلمەيتىن قيىن ەموسيالىق - فيزيكالىق قىسىم. عىلىمي تىلدە جەتكىزەتىن بولساق، اعزانىڭ بولعان جاعدايعا فيزيكالىق، پسيحيكالىق، ەموسيالىق جانە حيميالىق اسەرى.
كۇيزەلىس: 3 دەڭگەيدە كورىنەدى: اقىل، وي، كوڭىل - كۇي.
ەڭ الدىمەن، اقپاراتتى وي ەلەگىنەن (سانالى، ساناسىز)، سوسىن ەموسيالىق سەزىنۋ (ءالسىز جانە كۇشتى)، كەيىننەن بارىپ بۇل ءۇردىس فيزيكالىق دەڭگەيدە بەكيدى. ەڭ العاشقى بۇلشىقەتتەگى قىسىمدى شەشۋدى، العاشقى سىنىپتان - اق بىلەمىز.(ساۋساقتى اشامىز، جۇمامىز). كۇيزەلىس كەزىندە قانداي دا ءبىر بۇلشىقەتتىڭ قىسىمدا تۇرعانىن سەزىنەسىز. ول جاقسۇيەكتىڭ، ءىشتىڭ، ارقانىڭ بۇلشىقەتىندەگى قىسىم بولۋى مۇمكىن.
2. كۇيزەلىستىڭ دەنساۋلىققا زيانى.
كۇيزەلىس كۇيدەن («سترەسس») ارىلماۋ، تورىعۋ دەنساۋلىققا زيان ەكەنىن ءبارىمىز دە بىلەمىز. بولماشى نارسەگە كۇيگەلەكتەنۋ - جۇيكەنى توزدىرادى، جۇرەككە كۇش تۇسىرەدى، ءومىردى قىسقارتادى، ادامنىڭ مىنەز - قۇلقىن وزگەرتەدى.
كۇيزەلىستى جاعدايدا بۇيرەك بەزدەرى قانعا قۋاتتى گارمونداردى ايدايدى، ونى بۇكىل اعزاعا جايىپ جىبەرەدى. ول قان قىسىمىن كوتەرەدى، تامىردىڭ سوعىسى مەن تىنىس الۋدى جيىلەتەدى، بۇلشىقەتتەرى تارتىلادى، باۋىر قانعا قانتتى كوبىرەك جىبەرەدى. بۇلار ادامنىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن السىرەتەدى، تەز شارشاپ - شالدىعاتىن كۇيگە تۇسىرەدى، نەشە ءتۇرلى ويلار باسىنا كەلىپ، ۇيقىسى قاشادى. بۇلشىقەتتەرىنىڭ بوساڭسىپ، باستىڭ اۋىرۋى، جىنىستىق دارمەنسىزدىك پەن تەرى اۋرۋىنىڭ مازالاۋى دا سارى ۋايىمنان ارىلا الماۋدان بولادى.
كۇيزەلىس كەزىندە اعزاداعى دارۋمەن جەدەل جويىلادى، كەيىن ورنىن تولتىرۋ قيىنعا سوعادى.
وسى قىسىمنان ارىلۋ ءۇشىن بۇلشىق ەتكە دۇرىس جاتتىعۋ جاساي ءبىلۋ قاجەت.
3. بويداعى كۇيزەلىستەن ارىلۋعا ارنالعان جاتتىعۋ كەشەنى. (10 مين)
مويىن - ارقانى تىك ۇستاپ، توبەدەن ىلگەكپەن تارتىپ جاتقانداي مويىندى بارىنشا سوزۋ. ەندى ىلگەكتەن تومەن ءتۇسىرىپ جىبەرگەندەي، بىردەن بوساڭسىتۋ.
ارقا - ەكى جاۋىرىننىڭ اراسىن جاقىنداتىپ، ءوزىڭىزدى كيىم ىلگىشتە ءىلىنىپ تۇرعانداي سەزىنۋ. ەكى جاۋىرىننىڭ اراسىن بارىنشا جاقىنداتۋ. بىردەن بوساڭسۋ.
ءىش - مۇرىنمەن وكپەنى اۋاعا تولتىرۋ، ءىشتىڭ كولەمىنىڭ ۇلكەيۋىنە جول بەرمەي تارتىپ ۇستاۋ. اۋانى اۋىز ارقىلى سىرتقا شىعارۋ كەزىندە ءىشتى دە بوساڭسىتۋ.
قول - الاقاننىڭ قىرىمەن قاتتى زاتتى ۇرعىلاۋ. كاراتە شەبەرلەرى وسى ءادىستى ءجيى پايدالانادى.
ساۋساق - ەكى قولىمىزدى الدىعا سوزىپ، الاقانىمىزداعى ليموندى سىعىپ، شىرىنىن شىعارۋ كەرەك دەپ ەلەستەتۋ. الاقاندى قىسۋدى بارىنشا كۇشەيتىپ، بىردەن تەز بوساڭسىتۋ كەرەك.
اياق - وتىرعان قالىپتا اياقتىڭ ۇشىن بارىنشا الدىعا سوزۋ. بارىنشا قاتتى سوزۋ. بىردەن تومەن بوساڭسىتۋ.
ەسكەرتۋ: ءار جاتتىعۋدى 3 رەتتەن جاساۋ كەرەك.
كۇيزەلىستەن ارىلۋ!- جاتتىعۋ (15 مين).
ماقساتى: جاعىمسىزدى جاعىمدىعا اينالدىرۋ داعدىسىن يگەرتۋ.
ميعا شابۋىل.
قاجەتتى قۇرال: اق قاعاز بەن قالامساپ.
نۇسقاۋ: كۇيزەلىس ءسوزىن تىگىنەن جازىپ، ءار ارپىنە سايكەس، جاعىمدى سوزدەردەن (كەز كەلگەن تىلدە) تۇراتىن ءسوز جۇمباق قۇراۋ. جانىنداعى اداممەن الماسىپ، شەشۋ.
مىسالى: ك - كۇلكى
ءۇ - ءۇمىت
پل ي - يز (وتىنەمىن)
سەز - ءىم
Liv ە - (ءومىر)
ل - يۋبوۆ (ماحاببات)
ءى - نجۋ
س - ۇلۋلىق
تالداۋ:
ءبىلىم الۋشىڭمەن كەرى بايلانىس ورناتۋ. تاپسىرمانى ورىنداۋ كەزىندە تۋىنداعان قيىندىقتى تالقىلاۋ. وي قورىتۋ.
كەرى بايلانىس: كەزدەسۋ نەسىمەن ەستە قالماق؟
ماقساتى: كۇيزەلىسكە تەوريالىق تۇرعىدان حابار بەرىپ، ونى بەيتاراپتاندىرۋ مەن شەشۋ جولىن كورسەتۋ، مەڭگەرتۋ.
سالەمدەسۋ، تانىستىرۋ.
نەگىزگى ءبولىم:
1. كۇيزەلىس تۋرالى اڭگىمە - سۇحبات جۇرگىزۋ.
ول تومەندەگى سۇراق ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. (5 - 7 مين)
1. كۇيزەلىس دەگەنىمىز نە؟
2. ول نەدەن پايدا بولادى؟
3. ونىڭ بەلگىلەرى قانداي؟
4. ونىڭ ادام ومىرىنە نەمەسە دەنساۋلىعىنا زيانى نەمەسە پايداسى بار ما؟
5. بار بولسا قانداي؟
6. كۇيزەلىستى بولدىرماۋ جولىن بىلەسىزدەر مە؟
7. ءوز تاجىريبەسىمەن ءبولىسۋ؟
8. كۇيزەلىسكە ۇشىراعان كەزدە، ونىمەن كۇرەسۋ ءادىسى بار ما؟
9. قانداي ءادىس قولداناسىز؟
كۇيزەلىس - بۇل ناقتى جاعدايدا باسقارۋعا كەلمەيتىن قيىن ەموسيالىق - فيزيكالىق قىسىم. عىلىمي تىلدە جەتكىزەتىن بولساق، اعزانىڭ بولعان جاعدايعا فيزيكالىق، پسيحيكالىق، ەموسيالىق جانە حيميالىق اسەرى.
كۇيزەلىس: 3 دەڭگەيدە كورىنەدى: اقىل، وي، كوڭىل - كۇي.
ەڭ الدىمەن، اقپاراتتى وي ەلەگىنەن (سانالى، ساناسىز)، سوسىن ەموسيالىق سەزىنۋ (ءالسىز جانە كۇشتى)، كەيىننەن بارىپ بۇل ءۇردىس فيزيكالىق دەڭگەيدە بەكيدى. ەڭ العاشقى بۇلشىقەتتەگى قىسىمدى شەشۋدى، العاشقى سىنىپتان - اق بىلەمىز.(ساۋساقتى اشامىز، جۇمامىز). كۇيزەلىس كەزىندە قانداي دا ءبىر بۇلشىقەتتىڭ قىسىمدا تۇرعانىن سەزىنەسىز. ول جاقسۇيەكتىڭ، ءىشتىڭ، ارقانىڭ بۇلشىقەتىندەگى قىسىم بولۋى مۇمكىن.
2. كۇيزەلىستىڭ دەنساۋلىققا زيانى.
كۇيزەلىس كۇيدەن («سترەسس») ارىلماۋ، تورىعۋ دەنساۋلىققا زيان ەكەنىن ءبارىمىز دە بىلەمىز. بولماشى نارسەگە كۇيگەلەكتەنۋ - جۇيكەنى توزدىرادى، جۇرەككە كۇش تۇسىرەدى، ءومىردى قىسقارتادى، ادامنىڭ مىنەز - قۇلقىن وزگەرتەدى.
كۇيزەلىستى جاعدايدا بۇيرەك بەزدەرى قانعا قۋاتتى گارمونداردى ايدايدى، ونى بۇكىل اعزاعا جايىپ جىبەرەدى. ول قان قىسىمىن كوتەرەدى، تامىردىڭ سوعىسى مەن تىنىس الۋدى جيىلەتەدى، بۇلشىقەتتەرى تارتىلادى، باۋىر قانعا قانتتى كوبىرەك جىبەرەدى. بۇلار ادامنىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن السىرەتەدى، تەز شارشاپ - شالدىعاتىن كۇيگە تۇسىرەدى، نەشە ءتۇرلى ويلار باسىنا كەلىپ، ۇيقىسى قاشادى. بۇلشىقەتتەرىنىڭ بوساڭسىپ، باستىڭ اۋىرۋى، جىنىستىق دارمەنسىزدىك پەن تەرى اۋرۋىنىڭ مازالاۋى دا سارى ۋايىمنان ارىلا الماۋدان بولادى.
كۇيزەلىس كەزىندە اعزاداعى دارۋمەن جەدەل جويىلادى، كەيىن ورنىن تولتىرۋ قيىنعا سوعادى.
وسى قىسىمنان ارىلۋ ءۇشىن بۇلشىق ەتكە دۇرىس جاتتىعۋ جاساي ءبىلۋ قاجەت.
3. بويداعى كۇيزەلىستەن ارىلۋعا ارنالعان جاتتىعۋ كەشەنى. (10 مين)
مويىن - ارقانى تىك ۇستاپ، توبەدەن ىلگەكپەن تارتىپ جاتقانداي مويىندى بارىنشا سوزۋ. ەندى ىلگەكتەن تومەن ءتۇسىرىپ جىبەرگەندەي، بىردەن بوساڭسىتۋ.
ارقا - ەكى جاۋىرىننىڭ اراسىن جاقىنداتىپ، ءوزىڭىزدى كيىم ىلگىشتە ءىلىنىپ تۇرعانداي سەزىنۋ. ەكى جاۋىرىننىڭ اراسىن بارىنشا جاقىنداتۋ. بىردەن بوساڭسۋ.
ءىش - مۇرىنمەن وكپەنى اۋاعا تولتىرۋ، ءىشتىڭ كولەمىنىڭ ۇلكەيۋىنە جول بەرمەي تارتىپ ۇستاۋ. اۋانى اۋىز ارقىلى سىرتقا شىعارۋ كەزىندە ءىشتى دە بوساڭسىتۋ.
قول - الاقاننىڭ قىرىمەن قاتتى زاتتى ۇرعىلاۋ. كاراتە شەبەرلەرى وسى ءادىستى ءجيى پايدالانادى.
ساۋساق - ەكى قولىمىزدى الدىعا سوزىپ، الاقانىمىزداعى ليموندى سىعىپ، شىرىنىن شىعارۋ كەرەك دەپ ەلەستەتۋ. الاقاندى قىسۋدى بارىنشا كۇشەيتىپ، بىردەن تەز بوساڭسىتۋ كەرەك.
اياق - وتىرعان قالىپتا اياقتىڭ ۇشىن بارىنشا الدىعا سوزۋ. بارىنشا قاتتى سوزۋ. بىردەن تومەن بوساڭسىتۋ.
ەسكەرتۋ: ءار جاتتىعۋدى 3 رەتتەن جاساۋ كەرەك.
كۇيزەلىستەن ارىلۋ!- جاتتىعۋ (15 مين).
ماقساتى: جاعىمسىزدى جاعىمدىعا اينالدىرۋ داعدىسىن يگەرتۋ.
ميعا شابۋىل.
قاجەتتى قۇرال: اق قاعاز بەن قالامساپ.
نۇسقاۋ: كۇيزەلىس ءسوزىن تىگىنەن جازىپ، ءار ارپىنە سايكەس، جاعىمدى سوزدەردەن (كەز كەلگەن تىلدە) تۇراتىن ءسوز جۇمباق قۇراۋ. جانىنداعى اداممەن الماسىپ، شەشۋ.
مىسالى: ك - كۇلكى
ءۇ - ءۇمىت
پل ي - يز (وتىنەمىن)
سەز - ءىم
Liv ە - (ءومىر)
ل - يۋبوۆ (ماحاببات)
ءى - نجۋ
س - ۇلۋلىق
تالداۋ:
ءبىلىم الۋشىڭمەن كەرى بايلانىس ورناتۋ. تاپسىرمانى ورىنداۋ كەزىندە تۋىنداعان قيىندىقتى تالقىلاۋ. وي قورىتۋ.
كەرى بايلانىس: كەزدەسۋ نەسىمەن ەستە قالماق؟
You Might Also Like
-
ساباق تاقىرىبى: تولەن ابدىكوۆ «قوناقتار» اڭگىمەسى «كوپ كۇتتىرگەن قوناقتار»
