م. ماقاتايەۆ «اققۋلار ۇيىقتاعاندا» پوەماسىنداعى ايەل - انا مەن كول ەركەسى – اققۋ بەينەسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: م. ماقاتايەۆ «اققۋلار ۇيىقتاعاندا» پوەماسىنداعى ايەل - انا مەن كول ەركەسى – اققۋ بەينەسى. (8 سىنىپ)
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: پوەمانىڭ نەگىزگى كەيىپكەرى انا بەينەسى ارقىلى كول ەركەسى اققۋعا جاسالعان قياناتتىڭ قايعىلى وقيعاعا ۇرىندىرۋ سەبەبىن تانىتۋ، قورشاعان ورتا زاڭدىلىقتارىنا قارسى كەلمەۋ قاجەتتىگىن ماتىنگە سۇيەنە وتىرىپ، ناقتى دالەلدەر ارقىلى ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: ماتىنمەن جۇمىس بارىسىندا اققۋدىڭ كيەلى قۇس ەكەنىن تانىتۋ، وقۋشىنىڭ وزىندىك ويلاۋىنا، ويىن جۇيەلى حابارلاي بىلۋىنە كوڭىل ءبولۋ.
تاربيەلىك ءمانى: «جەتىمكول» كەلبەتى ارقىلى كولدىڭ ءسانى اققۋ ەكەنىن دالەلدەپ، تابيعاتتى ايالاۋعا، قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قورىتىندى ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ساتىلاي كەشەندى تالداۋ. پىكىر - سايىس.
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا، بەينەلەۋ ونەرى، ەكولوگيا.
كورنەكىلىگى: اقىن پورترەتى، اقىن شىعارمالارى.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى: XX عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا قازاق پوەزياسىنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقان اقىن مۇقاعالي - جىر ەلىندە اۋىز ادەبيەتىنىڭ مولدىرىنەن سۋسىنداعان، ابايدىڭ تەرەڭىنە بويلاپ، وزىنە دەيىنگى اقىنداردى ءپىر تۇتقان شاشاسىنا شاڭ جۇقپاس تارلان بوز اقىن.
ءۇي تاپسىرماسى
1. م. ماقاتايەۆ تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
2. اقىننىڭ قانداي ولەڭدەرىن جاتقا بىلەسىڭدەر؟
3. «اققۋلار ۇيىقتاعاندا» پوەماسى قاشان جازىلدى؟
4. پوەمانىڭ وقيعاسىن قىسقاشا بايانداڭدار؟
وقۋشى جاۋابى:
«اققۋلار ۇيىقتاعاندا» پوەماسى 1973 جىلى جازىلعان. مۇقاعالي اقىن بۇل پوەمانى ەڭ ءبىرىنشى جازۋشى ع. مۇسىرەپوۆكە وقىپ بەرەدى. سوندا جازۋشى ريزا بولىپ، ءوزىنىڭ التىن قالامىن اقىنعا سىيعا تارتقان.
پوەمانىڭ مازمۇنى باياندالادى.
وقۋشىلار پوەمادان جاتتاعان ۇزىندىلەر وقىلادى.
2. جاڭا ساباق. (ەكراننان ساتىلاي كەشەندى تالداۋ)
ساتىلاي كەشەندى تالداۋ ارقىلى پوەمانىڭ كومپوزيسيالىق قۇرىلىسى مەن كەيىپكەرىن تالداۋ.
1. شىعارمانىڭ اتى
2. تاقىرىبى
3. جانر ءتۇرى
4. شىعارمانىڭ كومپوزيسيالىق قۇرىلىسى
4. 1. وقيعانىڭ باستالۋى
4. 2. وقيعانىڭ دامۋى
4. 3. بايلانىس
4. 4. شيەلەنىسۋ
4. 5. شارىقتاۋ شەگى
4. 6. شەشىمى
4. 7. كەيىپكەرلەرى
5. كەيىپكەرلەرگە توپتاستىرۋ ستراتەگياسى ارقىلى مىنەزدەمە بەرۋ
6. ولەڭنىڭ نەگىزگى ءتۇيىنى
توپتاستىرۋ. ماتىنمەن جۇمىس جاساۋ ارقىلى تالداۋ.
ولەڭنىڭ نەگىزگى ءتۇيىنى - تابيعاتتى، ونىڭ بايلىعىن قورعاۋ. اقىن اققۋ بەينەسى ارقىلى سۇلۋلىققا، نازىكتىككە، ادالدىق، ونى قادىرلەي بىلۋگە تاربيەلەنەدى.
ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى: ادام - تابيعات پەرزەنتى. دۇنيەدە ەكى انا بار. ءبىرى - تىرشىلىكتىڭ اناسى - تابيعات - انا، ەكىنشىسى - ادامنىڭ اناسى. وسى ەكى اناعا قاتالدىق كورسەتۋگە بولمايدى ەكەن. ەكەۋى دە مەيىرىمدى. ءبىراق ءبىز ادامدار كەيدە قاتالدىققا بارامىز، قاتىگەزدىككە بارامىز. پوەمادا قاسيەتكە وق اتقىزعان قانداي كۇش؟
ول - انانىڭ بالاعا دەگەن مەيىرىمى، ماحابباتى. بالاسى ءۇشىن ولىمگە قارسى تۇردى.
اقىننىڭ كوڭىلى، سەزىمى تابيعاتپەن ۇندەسىپ جاتقان جوق پا؟
ءوز اتا - اناڭا، دوسىڭا قانداي پەيىلدە بولساڭ تابيعاتقا دا سونداي پەيىلدە، ياعني ادامگەرشىلىك قارىم - قاتىناستا بولۋ كەرەك.
سوندا ءبىز «ادام» دەگەن اتقا لايىق بولامىز. تابيعاتتى ايالا، قورعا، ونى سۇيە ءبىل، ويتكەنى ول سەنىڭ ءومىر سۇرەر التىن بەسىگىڭ.
(بالقاش كولىنىڭ ەكولوگياسى تۋرالى قىسقاشا ايتۋ)
(ەكراننان 2030 باعدارلاماسىنان ءۇزىندى كورسەتۋ)
«2030 جىلى قازاقستان سۋى ءمولدىر، اۋاسى تازا، جاسىل جەلەكتى ەلگە اينالادى».
ن. ءا. نازاربايەۆ.
بەكىتۋ كەزەڭى:
اقىن ف. وڭعارسىنوۆا «مۇقاعاليداي اقىنى بار حالىق باقىتتى حالىق» دەگەن ەكەن. ولاي بولسا، سىرشىل اقىننىڭ ومىرشەڭ شىعارمالارىمەن تانىسقان سەندەر دە سول ەلدىڭ باقىتتى ۇرپاعىسىڭدار. بىزدە سۇلۋلىقتى سۇيگەن، تۋعان جەرىن قۇرمەتتەگەن، تابيعاتتى ايالاعان اق يىق اقىنداي، سۇلۋلىقتى ءسۇيىپ، اتا - انانى قۇرمەتتەيىك، تابيعاتتى ايالايىق.
ۇيگە تاپسىرما: پوەماداعى ولەڭ قۇرىلىسى (بۋىن، ۇيقاس)
باعالاۋ كەزەڭى:
م. ماقاتايەۆ «اققۋلار ۇيىقتاعاندا» پوەماسىنداعى ايەل - انا مەن كول ەركەسى – اققۋ بەينەسى. جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: پوەمانىڭ نەگىزگى كەيىپكەرى انا بەينەسى ارقىلى كول ەركەسى اققۋعا جاسالعان قياناتتىڭ قايعىلى وقيعاعا ۇرىندىرۋ سەبەبىن تانىتۋ، قورشاعان ورتا زاڭدىلىقتارىنا قارسى كەلمەۋ قاجەتتىگىن ماتىنگە سۇيەنە وتىرىپ، ناقتى دالەلدەر ارقىلى ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: ماتىنمەن جۇمىس بارىسىندا اققۋدىڭ كيەلى قۇس ەكەنىن تانىتۋ، وقۋشىنىڭ وزىندىك ويلاۋىنا، ويىن جۇيەلى حابارلاي بىلۋىنە كوڭىل ءبولۋ.
تاربيەلىك ءمانى: «جەتىمكول» كەلبەتى ارقىلى كولدىڭ ءسانى اققۋ ەكەنىن دالەلدەپ، تابيعاتتى ايالاۋعا، قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قورىتىندى ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ساتىلاي كەشەندى تالداۋ. پىكىر - سايىس.
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا، بەينەلەۋ ونەرى، ەكولوگيا.
كورنەكىلىگى: اقىن پورترەتى، اقىن شىعارمالارى.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى: XX عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا قازاق پوەزياسىنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقان اقىن مۇقاعالي - جىر ەلىندە اۋىز ادەبيەتىنىڭ مولدىرىنەن سۋسىنداعان، ابايدىڭ تەرەڭىنە بويلاپ، وزىنە دەيىنگى اقىنداردى ءپىر تۇتقان شاشاسىنا شاڭ جۇقپاس تارلان بوز اقىن.
ءۇي تاپسىرماسى
1. م. ماقاتايەۆ تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
2. اقىننىڭ قانداي ولەڭدەرىن جاتقا بىلەسىڭدەر؟
3. «اققۋلار ۇيىقتاعاندا» پوەماسى قاشان جازىلدى؟
4. پوەمانىڭ وقيعاسىن قىسقاشا بايانداڭدار؟
وقۋشى جاۋابى:
«اققۋلار ۇيىقتاعاندا» پوەماسى 1973 جىلى جازىلعان. مۇقاعالي اقىن بۇل پوەمانى ەڭ ءبىرىنشى جازۋشى ع. مۇسىرەپوۆكە وقىپ بەرەدى. سوندا جازۋشى ريزا بولىپ، ءوزىنىڭ التىن قالامىن اقىنعا سىيعا تارتقان.
پوەمانىڭ مازمۇنى باياندالادى.
وقۋشىلار پوەمادان جاتتاعان ۇزىندىلەر وقىلادى.
2. جاڭا ساباق. (ەكراننان ساتىلاي كەشەندى تالداۋ)
ساتىلاي كەشەندى تالداۋ ارقىلى پوەمانىڭ كومپوزيسيالىق قۇرىلىسى مەن كەيىپكەرىن تالداۋ.
1. شىعارمانىڭ اتى
2. تاقىرىبى
3. جانر ءتۇرى
4. شىعارمانىڭ كومپوزيسيالىق قۇرىلىسى
4. 1. وقيعانىڭ باستالۋى
4. 2. وقيعانىڭ دامۋى
4. 3. بايلانىس
4. 4. شيەلەنىسۋ
4. 5. شارىقتاۋ شەگى
4. 6. شەشىمى
4. 7. كەيىپكەرلەرى
5. كەيىپكەرلەرگە توپتاستىرۋ ستراتەگياسى ارقىلى مىنەزدەمە بەرۋ
6. ولەڭنىڭ نەگىزگى ءتۇيىنى
توپتاستىرۋ. ماتىنمەن جۇمىس جاساۋ ارقىلى تالداۋ.
ولەڭنىڭ نەگىزگى ءتۇيىنى - تابيعاتتى، ونىڭ بايلىعىن قورعاۋ. اقىن اققۋ بەينەسى ارقىلى سۇلۋلىققا، نازىكتىككە، ادالدىق، ونى قادىرلەي بىلۋگە تاربيەلەنەدى.
ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى: ادام - تابيعات پەرزەنتى. دۇنيەدە ەكى انا بار. ءبىرى - تىرشىلىكتىڭ اناسى - تابيعات - انا، ەكىنشىسى - ادامنىڭ اناسى. وسى ەكى اناعا قاتالدىق كورسەتۋگە بولمايدى ەكەن. ەكەۋى دە مەيىرىمدى. ءبىراق ءبىز ادامدار كەيدە قاتالدىققا بارامىز، قاتىگەزدىككە بارامىز. پوەمادا قاسيەتكە وق اتقىزعان قانداي كۇش؟
ول - انانىڭ بالاعا دەگەن مەيىرىمى، ماحابباتى. بالاسى ءۇشىن ولىمگە قارسى تۇردى.
اقىننىڭ كوڭىلى، سەزىمى تابيعاتپەن ۇندەسىپ جاتقان جوق پا؟
ءوز اتا - اناڭا، دوسىڭا قانداي پەيىلدە بولساڭ تابيعاتقا دا سونداي پەيىلدە، ياعني ادامگەرشىلىك قارىم - قاتىناستا بولۋ كەرەك.
سوندا ءبىز «ادام» دەگەن اتقا لايىق بولامىز. تابيعاتتى ايالا، قورعا، ونى سۇيە ءبىل، ويتكەنى ول سەنىڭ ءومىر سۇرەر التىن بەسىگىڭ.
(بالقاش كولىنىڭ ەكولوگياسى تۋرالى قىسقاشا ايتۋ)
(ەكراننان 2030 باعدارلاماسىنان ءۇزىندى كورسەتۋ)
«2030 جىلى قازاقستان سۋى ءمولدىر، اۋاسى تازا، جاسىل جەلەكتى ەلگە اينالادى».
ن. ءا. نازاربايەۆ.
بەكىتۋ كەزەڭى:
اقىن ف. وڭعارسىنوۆا «مۇقاعاليداي اقىنى بار حالىق باقىتتى حالىق» دەگەن ەكەن. ولاي بولسا، سىرشىل اقىننىڭ ومىرشەڭ شىعارمالارىمەن تانىسقان سەندەر دە سول ەلدىڭ باقىتتى ۇرپاعىسىڭدار. بىزدە سۇلۋلىقتى سۇيگەن، تۋعان جەرىن قۇرمەتتەگەن، تابيعاتتى ايالاعان اق يىق اقىنداي، سۇلۋلىقتى ءسۇيىپ، اتا - انانى قۇرمەتتەيىك، تابيعاتتى ايالايىق.
ۇيگە تاپسىرما: پوەماداعى ولەڭ قۇرىلىسى (بۋىن، ۇيقاس)
باعالاۋ كەزەڭى:
م. ماقاتايەۆ «اققۋلار ۇيىقتاعاندا» پوەماسىنداعى ايەل - انا مەن كول ەركەسى – اققۋ بەينەسى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
