ماتەماتيكا الەمى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «تانىم»، «قاتىناس»، «شىعارماشىلىق»
ماتەماتيكا الەمى
ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: بالالاردىڭ ماتەماتيكاعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، اپتا كۋندەرىن رەتىمەن جاڭىلماي ايتۋعا، ءار ءتۇرلى پىشىندەرمەن جۇمىس ىستەۋگە، قاراما - قارسى سوزدەردى تابا بىلۋگە، پىشىندەردەن تانگرامم، پيفاگور، كولۋمبو جۇمىرتقاسىن قۇراستىرۋدى ۇيرەتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: ساندار جايلى تۇسىنىكتەرىن دامىتۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: ءۇي جانۋارلارىنا دەگەن قامقورلىق سەزىمدەرىن تاربيەلەۋ.
قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: اڭگىمەلەسۋ، كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، ويناتۋ، شىعارماشىلىقپەن ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋ، باقىلاۋ، جاپسىرۋ، ماداقتاۋ.
كەرەكتى قۇرالدار: 1 - 10 دەيىن ساندار، ءتورت تۇلىك تولىمەن، ءتورت تۇلىك پىرلەرى، حات، حات تاسۋشى اتا، «تانگرامم»، قۇراستىراتىن پىشىندەر، ءتۇرلى ءتۇستى قاعاز، جەلىم، كۋبيك، دوپ، دەنەش بلوگى ت. ب.
بالالار: 13 بالا مۋزىكا اۋەنىمەن كىرەدى.
شاتتىق شەڭبەرى:
ارايلانىپ تاڭ اتتى،
التىن ساۋلە تاراتتى،
جارقىرايدى كۇنىمىز،
جارقىرايدى دالامىز.
قايىرلى كۇن بالالار!
قايىرلى كۇن قوناقتار!
تاربيەشى: - بالالار كوڭىل كۇيلەرىن قالاي؟ جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟ قىستىڭ قاي ايى؟، ءبىر جىلدا نەشە اي بار؟ وسى 12 ايدىڭ ىشىندەگى ەڭ كۇندەرى از اي، قاي اي؟، ءبىر ايدا نەشە اپتا بار؟، ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟
توسىن ءسات: (اپتا كۇندەرى اۋەنمەن زالعا كىرەدى)
اپتا كۇندەرى: - سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار؟! ءبىز اپتا كۇندەرىمىز. مەن – دۇيسەنبى، مەن – سەيسەنبى، مەن – سارسەنبى، مەن – بەيسەنبى، مەن – جۇما، مەن – سەنبى، مەن – جەكسەنبى دەپ وزدەرىن تانىستىرادى.
تاربيەشى: - اپتا كۇندەرى بىزگە قوناققا كەلگەن ەكەن، ەندەشە ءبىر اپتادا وزدەرىنىڭ جاساعان جۇمىستارى تۋرالى تاقپاق ايتىپ بەرسىن.
دۇيسەنبىدە - باۋعا باردىم.
سەيسەنبىدە – سۋعا باردىم.
سارسەنبىدە - كارتوپ قاپتاپ.
بەيسەنبىدە – باقشا باپتاپ.
جۇما كۇنى تاقپاق جاتتاپ.
سەنبىدە مەن ساعان باردىم.
جەكسەنبىدە ءبىر دەم الدىم.
تاربيەشى: - بۇل كىم ەكەن، ەسىك قاعىپ تۇرعان؟
حات تاسۋشى: - سالەمەتسىڭدەر مە بالالار؟! مەنى ەسەپ اتا «بالىقتار»توبىنىڭ بالالارىنا حات اپارىپ بەر دەپ جىبەردى. سونى اكەلدىم. تاعىدا حاتتى اپاراتىن جەرلەرىم بار. ساۋ بولىڭدار بالالار!
تاربيەشى: حاتتى وقىپ بەرەدى. - بىزگە ەسەپ اتا ءتورت تۇلىك تۋرالى جۇمباقتار جىبەرىپتى.
جۇمباق
1 – كىشكەنە عانا بويىن بار
اينالدىرىپ كيگەن تونى بار. (قوي)
2 - ەكى ايناسى بار، ەكى نايزاسى بار،
ءتورت سىلدىرماعى بار، ءبىر جەلپۋىشى بار. (سيىر)
3 – اپان - اپان، جىرتىق شاپان (تۇيە)
4 – باسىندا ەكى تاياعى بار،
ادام دەۋگە بولمايدى
ءبىراق ساقالى بار. (ەشكى)
تاربيەشى: - بالالار ءتورت تۇلىكتىڭ تولدەرى تۋرالى كىم ولەڭ ايتادى؟
تولدەر تۋرالى تاقپاقتار:
1. قوشاقانى قويدىڭ، قايدا قالىپ قويدىڭ؟
بۇلتيىپ تۇر ءبۇيىرىڭ، قاي ورىستەن تويدىڭ؟
2. سەكەڭ – سەكەڭ، ەي لاق، ءجۇرمىن ساعان كەيىپ – اق،
تىنىم تاپساڭ بولماي ما؟
سەكىرمەي – اق بەي ۋاق.
3. بوتاقانى ناردىڭ، جارعا نەگە باردىڭ،
تىلەرسەگىڭ دىرىلدەپ سەكىرە الماي قالدىڭ.
4. قۇلىنشاعىم - قۇندىزىم،
قۇلدىرايدى، شابادى.
جىلتىلداعان جۇلدىزىم،
قۇستاي قانات قاعادى...
تاپسىرمالار:
قوي: «قاراما – قارسى سوزدەردى اتا» (دوپپەن ويناتۋ)
سيىر: «كۋبيزم» (ءتورت تۇلىك مال تۋرالى اڭگىمەلەۋ)
تۇيە: «دەنەش بلوگى» (ءۇش ءتۇستى ساقينا ارقىلى پىشىندەردى قويۋ)
جىلقى: «تانگرام»، «پيفاگور»، «كولومبو جۇمىرتقاسى»
سەرگىتۋ ءساتى: 1، 2، 3 ال كانەكي ۇش.
4، 5، 6، 7 مىناۋ اۋىل شەتى.
8، 9، 10 ال كانەكي قون.
تاربيەشى: - بالالار، ءبىز ءتورت تۇلىكتىڭ پىرلەرىن اتاپ بەرەيىك.
قوي اتاسى – شوپاناتا
ەشكى اتاسى – سەكسەكاتا
سيىر اتاسى – زەنگىبابا
تۇيە اتاسى – ويسىلقارا
جىلقى اتاسى – قامبار اتا
شوپاناتا: «پىشىندەردەن سۋرەت قۇراستىر»
زەڭگى بابا: «جاڭا عانا شالعىندا جەتى بۇزاۋ ءجۇر ەدى، كەتىپ قالدى ەكەۋى، قالدى ەندى نەشەۋى؟» (5 سيفرىن كورسەتۋ)
ويسىلقارا: «مەندە قانشا بوتا؟». التىدان كوپ، سەگىزدەن از. (جەتى سيفرىن كورسەتۋ)
قامباراتا: «قۇلىنشاقتاردى سالىستىر» (از – كوپ تاڭباسىن قويۋ)
سەكسەكاتا: «سىنارىڭ تاپ» (سۋرەت بويىنشا تولدەرىن تابۋ)
تاربيەشى: - ەسەپ اتانىڭ كەلەسى تاپسىرماسى ءتورت تۇلىك مالدى جۇلمالاۋ ارقىلى جاپسىرۋ. (سيىر، تۇيە، ەشكى، جىلقى)
قورىتىندى: - بالالار، بۇگىنگى ساباق ۇنادى ما؟ بۇگىنگى ساباقتان العان اسەرلەرىڭ قانداي؟ نە ىستەدىك؟ – قالاي ويلايسىڭدار ەڭ كوپ جاۋاپ بەرگەن، بەلسەندى قاتىسقان بالالار كىمدەر؟
تاربيەشى: ورىنداعان تاپسىرمامىزدى حاتقا سالىپ ەسەپ اتاعا بەرىپ جىبەرەيىك، ال ەسەپ اتا سەندەرگە مىناداي ءتاتتى سىيلىق بەرىپ جىبەرىپتى.
ماتەماتيكا الەمى
ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: بالالاردىڭ ماتەماتيكاعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، اپتا كۋندەرىن رەتىمەن جاڭىلماي ايتۋعا، ءار ءتۇرلى پىشىندەرمەن جۇمىس ىستەۋگە، قاراما - قارسى سوزدەردى تابا بىلۋگە، پىشىندەردەن تانگرامم، پيفاگور، كولۋمبو جۇمىرتقاسىن قۇراستىرۋدى ۇيرەتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: ساندار جايلى تۇسىنىكتەرىن دامىتۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: ءۇي جانۋارلارىنا دەگەن قامقورلىق سەزىمدەرىن تاربيەلەۋ.
قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: اڭگىمەلەسۋ، كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، ويناتۋ، شىعارماشىلىقپەن ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋ، باقىلاۋ، جاپسىرۋ، ماداقتاۋ.
كەرەكتى قۇرالدار: 1 - 10 دەيىن ساندار، ءتورت تۇلىك تولىمەن، ءتورت تۇلىك پىرلەرى، حات، حات تاسۋشى اتا، «تانگرامم»، قۇراستىراتىن پىشىندەر، ءتۇرلى ءتۇستى قاعاز، جەلىم، كۋبيك، دوپ، دەنەش بلوگى ت. ب.
بالالار: 13 بالا مۋزىكا اۋەنىمەن كىرەدى.
شاتتىق شەڭبەرى:
ارايلانىپ تاڭ اتتى،
التىن ساۋلە تاراتتى،
جارقىرايدى كۇنىمىز،
جارقىرايدى دالامىز.
قايىرلى كۇن بالالار!
قايىرلى كۇن قوناقتار!
تاربيەشى: - بالالار كوڭىل كۇيلەرىن قالاي؟ جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟ قىستىڭ قاي ايى؟، ءبىر جىلدا نەشە اي بار؟ وسى 12 ايدىڭ ىشىندەگى ەڭ كۇندەرى از اي، قاي اي؟، ءبىر ايدا نەشە اپتا بار؟، ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟
توسىن ءسات: (اپتا كۇندەرى اۋەنمەن زالعا كىرەدى)
اپتا كۇندەرى: - سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار؟! ءبىز اپتا كۇندەرىمىز. مەن – دۇيسەنبى، مەن – سەيسەنبى، مەن – سارسەنبى، مەن – بەيسەنبى، مەن – جۇما، مەن – سەنبى، مەن – جەكسەنبى دەپ وزدەرىن تانىستىرادى.
تاربيەشى: - اپتا كۇندەرى بىزگە قوناققا كەلگەن ەكەن، ەندەشە ءبىر اپتادا وزدەرىنىڭ جاساعان جۇمىستارى تۋرالى تاقپاق ايتىپ بەرسىن.
دۇيسەنبىدە - باۋعا باردىم.
سەيسەنبىدە – سۋعا باردىم.
سارسەنبىدە - كارتوپ قاپتاپ.
بەيسەنبىدە – باقشا باپتاپ.
جۇما كۇنى تاقپاق جاتتاپ.
سەنبىدە مەن ساعان باردىم.
جەكسەنبىدە ءبىر دەم الدىم.
تاربيەشى: - بۇل كىم ەكەن، ەسىك قاعىپ تۇرعان؟
حات تاسۋشى: - سالەمەتسىڭدەر مە بالالار؟! مەنى ەسەپ اتا «بالىقتار»توبىنىڭ بالالارىنا حات اپارىپ بەر دەپ جىبەردى. سونى اكەلدىم. تاعىدا حاتتى اپاراتىن جەرلەرىم بار. ساۋ بولىڭدار بالالار!
تاربيەشى: حاتتى وقىپ بەرەدى. - بىزگە ەسەپ اتا ءتورت تۇلىك تۋرالى جۇمباقتار جىبەرىپتى.
جۇمباق
1 – كىشكەنە عانا بويىن بار
اينالدىرىپ كيگەن تونى بار. (قوي)
2 - ەكى ايناسى بار، ەكى نايزاسى بار،
ءتورت سىلدىرماعى بار، ءبىر جەلپۋىشى بار. (سيىر)
3 – اپان - اپان، جىرتىق شاپان (تۇيە)
4 – باسىندا ەكى تاياعى بار،
ادام دەۋگە بولمايدى
ءبىراق ساقالى بار. (ەشكى)
تاربيەشى: - بالالار ءتورت تۇلىكتىڭ تولدەرى تۋرالى كىم ولەڭ ايتادى؟
تولدەر تۋرالى تاقپاقتار:
1. قوشاقانى قويدىڭ، قايدا قالىپ قويدىڭ؟
بۇلتيىپ تۇر ءبۇيىرىڭ، قاي ورىستەن تويدىڭ؟
2. سەكەڭ – سەكەڭ، ەي لاق، ءجۇرمىن ساعان كەيىپ – اق،
تىنىم تاپساڭ بولماي ما؟
سەكىرمەي – اق بەي ۋاق.
3. بوتاقانى ناردىڭ، جارعا نەگە باردىڭ،
تىلەرسەگىڭ دىرىلدەپ سەكىرە الماي قالدىڭ.
4. قۇلىنشاعىم - قۇندىزىم،
قۇلدىرايدى، شابادى.
جىلتىلداعان جۇلدىزىم،
قۇستاي قانات قاعادى...
تاپسىرمالار:
قوي: «قاراما – قارسى سوزدەردى اتا» (دوپپەن ويناتۋ)
سيىر: «كۋبيزم» (ءتورت تۇلىك مال تۋرالى اڭگىمەلەۋ)
تۇيە: «دەنەش بلوگى» (ءۇش ءتۇستى ساقينا ارقىلى پىشىندەردى قويۋ)
جىلقى: «تانگرام»، «پيفاگور»، «كولومبو جۇمىرتقاسى»
سەرگىتۋ ءساتى: 1، 2، 3 ال كانەكي ۇش.
4، 5، 6، 7 مىناۋ اۋىل شەتى.
8، 9، 10 ال كانەكي قون.
تاربيەشى: - بالالار، ءبىز ءتورت تۇلىكتىڭ پىرلەرىن اتاپ بەرەيىك.
قوي اتاسى – شوپاناتا
ەشكى اتاسى – سەكسەكاتا
سيىر اتاسى – زەنگىبابا
تۇيە اتاسى – ويسىلقارا
جىلقى اتاسى – قامبار اتا
شوپاناتا: «پىشىندەردەن سۋرەت قۇراستىر»
زەڭگى بابا: «جاڭا عانا شالعىندا جەتى بۇزاۋ ءجۇر ەدى، كەتىپ قالدى ەكەۋى، قالدى ەندى نەشەۋى؟» (5 سيفرىن كورسەتۋ)
ويسىلقارا: «مەندە قانشا بوتا؟». التىدان كوپ، سەگىزدەن از. (جەتى سيفرىن كورسەتۋ)
قامباراتا: «قۇلىنشاقتاردى سالىستىر» (از – كوپ تاڭباسىن قويۋ)
سەكسەكاتا: «سىنارىڭ تاپ» (سۋرەت بويىنشا تولدەرىن تابۋ)
تاربيەشى: - ەسەپ اتانىڭ كەلەسى تاپسىرماسى ءتورت تۇلىك مالدى جۇلمالاۋ ارقىلى جاپسىرۋ. (سيىر، تۇيە، ەشكى، جىلقى)
قورىتىندى: - بالالار، بۇگىنگى ساباق ۇنادى ما؟ بۇگىنگى ساباقتان العان اسەرلەرىڭ قانداي؟ نە ىستەدىك؟ – قالاي ويلايسىڭدار ەڭ كوپ جاۋاپ بەرگەن، بەلسەندى قاتىسقان بالالار كىمدەر؟
تاربيەشى: ورىنداعان تاپسىرمامىزدى حاتقا سالىپ ەسەپ اتاعا بەرىپ جىبەرەيىك، ال ەسەپ اتا سەندەرگە مىناداي ءتاتتى سىيلىق بەرىپ جىبەرىپتى.
You Might Also Like
