ماتىندىك رەداكتوردا ءماتىندى فورماتتاۋ
شىعىس قازاقستان وبلىسى،
اباي اۋدانى، قاراۋىل اۋىلى،
قاراۋىل گيمنازياسىنىڭ ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
كۋنافينا مەرۋەرت نۋرجانوۆنا
اشىق ساباق جوسپارى
8 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ماتىندىك رەداكتوردا ءماتىندى فورماتتاۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: قورىتىندىلاۋ، بەكىتۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ادىس-تاسىلدەرى:
ستو ويلاۋ ستراتەگيالارى (وي قوزعاۋ، اقپاراتتار بۇرقانىسى، كىشى ۇستەل، ءببۇ، سەرگىتۋ ءساتى)، دەڭگەيلەپ وقىتۋ تەحنولوگياسى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىكتەرى:
كومپيۋتەر، پروەكتور، پرەزەنتاسيالار، كارتوچكالار، تاپسىرمالار، پلاكات.
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
بىلىمدىلىك:
العان بىلىمدەرىن قورىتىندىلاۋ، تەوريالىق بىلىمدەرىن جۇيەلى تۇردە تاجىريبە جۇزىندە كورسەتە ءبىلۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
دامىتۋشىلىق:
كومپيۋتەردە جۇمىس جاساي ءبىلۋ داعدىلارىن ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ءوز بىلىمدەرىن ساۋاتتى تۇردە جەتكىزە ءبىلۋدى، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتى دامىتۋ.
تاربيەلىك:
وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، قۇجاتپەن جۇمىس جاساۋ ماقساتىندا كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىققا، ءوزارا كومەكتەسۋگە، ءوزىن-وزى باعالاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ.
وقۋشىلارمەن سالەمدەسىپ، ولارمەن تانىسۋ. اركىم ءوز اتىنىڭ باس ارپىنەن باستالاتىن وزىنە سيپاتتاما ايتسىن. مىسالى: مەن مەرۋەرت ءمۇعالىم – مەيىرىمدى، مەيىربانمىن. {ستو ستراتەگياسىنىڭ ءبىرىنشى ءادىسى «تانىسۋ»}
2. ساباقتىڭ كەزەڭدەرى:
ا) كىرىسپە.
كومپيۋتەرلىك ساۋاتتى بولۋ قازىرگى زاماننىڭ تالابى. قاي سالا بولماسىن، مەيلى ول دارىگەر، ءمۇعالىم، ينجەنەر، ارحيتەكتور بولسىن، بارلىق جۇمىس وسى كومپيۋتەرمەن تىعىز بايلانىستا. سوندىقتان كومپيۋتەردى قولدانۋ ۇلكەن قارقىنمەن دامىپ كەلە جاتىر. مىسالى: قاراپايىم سەندەردى الايىق. بەلگىلى ءبىر پاننەن سەندەرگە رەفەرات جازىپ كەلۋ ۇسىنىلدى دەلىك. ەگەر سەن رەفەراتتىڭ سىرتقى مۇقاباسىن كومپيۋتەرلىك ساۋاتتى، مادەنيەتتى ەتىپ تولتىرىپ، ءوز ءبىلىمىڭنىڭ ناتيجەسىن كورسەتسەڭ، سەن كەز-كەلگەن ءمۇعالىمنىڭ كوڭىلىنەن شىعاسىڭ. سوندىقتان ساباعىمىزدىڭ سوڭىندا ءوز ءبىلىمىمىزدى دالەلدەۋ ءۇشىن بەلگىلى ءبىر تاقىرىپتىڭ سىرتقى مۇقاباسىن جاساپ، ناتيجەگە جەتۋىمىز كەرەك.
ءا) تەوريا.
تاقتاداعى «بىلەمىن، بىلگىم كەلەدى، ۇيرەندىم» ستراتەگياسى بويىنشا مىنا باعانداردى تولتىرۋ ارقىلى ساباقتىڭ قانشالىقتى ناتيجەلى بولعاندىعىن كورەمىز. ال، ناتيجەگە جەتۋىمىز ءۇشىن، ءبىز ءماتىندى فورماتتاۋ كەزىندەگى ارەكەتتەردى ەسكە تۇسىرەيىك. ياعني، ءماتىندى فورماتتاۋدىڭ مودەلىن قۇرىپ الايىق.
وقۋشىلار، الدارىڭداعى اسسوسياسيالىق كارتانى تولتىرايىق.
ءماتىندى تۋرالاۋ
ءماتىندى فورماتتاۋ
شريفت ءتۇسى
شريفت كولەمى، ءتۇرى
شەگىنىستەر
بەتكە رامكا قويۋ
شريفتەردىڭ
جازىلۋى
Word Art وبەكتىسى
سۋرەتتەر قويۋ
وقۋشىلار، تاقتاداعى كەستەنى دە ۇمىتپاي، تولتىرىپ وتىرايىق.
بىلەمىن----------بىلگىم كەلەدى----------ۇيرەندىم
{مودەلدى قۇرۋ بارىسىندا وقۋشىلار اراسىندا ءوزارا كومەك، ءوزىن-وزى باعالاۋ، تولىقتىرۋلار جۇرگىزىلىپ جاتادى. ياعني، مودەلدى از تولتىرعان وقۋشىعا تولىق تولتىرعان وقۋشى بارىپ، كومەكتەسەدى. بۇل «كىشى ستول» ستراتەگياسى. كەرىسىنشە، از تولتىرعان وقۋشى تولىق تولتىرعان وقۋشىعا بارىپ، ءوز مودەلىنە تولىقتىرۋلار اكەلگەندە، «اقپاراتتار بۇرقانىسى» ستراتەگياسى ورىندالادى. ەكراننان دۇرىس جاۋاپتار شىعادى دا وقۋشى ءوزىن-وزى باعالاپ وتىرادى.}
ب) سەرگىتۋ ءساتى
وقۋشىلار، پراكتيكالىق جۇمىستى جاساماس بۇرىن، «سەرگىتۋ ءساتىن» وتكىزىپ جىبەرەيىك. ويتكەنى ينفورماتيكا ءپانى ويلاۋدى قاجەت ەتەتىن، جانە ساباقتىڭ كەزەڭدەرىنە اۋىسۋ كەزىندە ميىمىزدى تىڭىقتىرىپ الايىق. «ينفورماتيكا» ءسوزىنىڭ ءاربىر ارىپتەرىنەن باستالاتىن ينفورماتيكا پانىمەن بايلانىستى سوزدەر نەمەسە تەرميندەردى تەز-تەز ايتىپ وتەيىك. {بۇل «سەرگىتۋ ءساتى» ستراتەگيا ارقىلى وقۋشى تەرميندەردى ەسكە ءتۇسىرىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرى، كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىقتارىن كورسەتەدى.}
مىسالى:
«ي»-ينفورماتيكا، ينفورماسيا، يىلگىش ديسك، ينتەرنەت، ينتەرفەيس.
«ن»-نوۋتبۋك، نومەر، نادپيس.
«ف»-فورمات، فايل، فلەشكا، فيگۋرا، فورمۋلا.
«و»-ورنالاستىرۋ، وراۋ.
«ر»-رەتتەۋ، رەداكتور، ريسۋنوك.
«م»-مەنيۋ، مونيتور، ماۋس، ماركەر، مودەم.
«ا»-اقپارات، ارحيۆتەۋ، انتيۆيرۋس، ابزاس.
«ت»-تاقىرىپتىق جول، ءتىزىم، تەرمين، ءتۇس.
«ي»-ينفورماتيكا ساباعىنىڭ ءمۇعالىمى.
«ك»-كومپيۋتەر، كوشىرۋ، كلاۆيشا، كلاۆياتۋرا.
«ا»-اقپاراتتاندىرۋ، اينالدىرۋ جولاعى، اداپتەر، اشۋ، الماستىرۋ.
ۆ) پراكتيكا
پراكتيكالىق جۇمىسقا كىرىسۋ ءۇشىن الدارىڭداعى كارتوچكالار بويىنشا پاندەردىڭ اتى مەن تاقىرىبىن پايدالانا وتىرىپ، رەفەراتتىڭ سىرتقى مۇقاباسىن جاساپ شىعارىڭدار. تاپسىرمادا ءماتىندى فورماتتاۋدىڭ مۇمكىندىگىنشە كوپ ارەكەتتەرىن پايدالانىڭدار. ال، جۇمىسىمىزدى باستايىق.
{تاقتادا ەكى-ۇش رەفەراتتىڭ ۇلگىسى تۇرادى}
سونىمەن، وقۋشىلار، پراكتيكالىق جۇمىسىمىزدى اياقتايىق. كەستەمىزدىڭ «ۇيرەندىم» باعانىنا بۇگىنگى ساباقتان نەنى ۇعىپ، نەنى ەستە تۇسىرگەندەرىڭدى جازىپ، ويلارىڭدى جيناقتايىق.
3. وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ساباعىمىز اياقتالدى.
باعالاۋ پاراعى:
تاپسىرمالار وقۋشىنىڭ ءاتى-جونى
«ءماتىندى فورماتتاۋدىڭ» مودەلىن قۇرۋ
سىرتقى مۇقابانى جاساۋ (پراكتيكا)
اباي اۋدانى، قاراۋىل اۋىلى،
قاراۋىل گيمنازياسىنىڭ ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
كۋنافينا مەرۋەرت نۋرجانوۆنا
اشىق ساباق جوسپارى
8 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ماتىندىك رەداكتوردا ءماتىندى فورماتتاۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: قورىتىندىلاۋ، بەكىتۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ادىس-تاسىلدەرى:
ستو ويلاۋ ستراتەگيالارى (وي قوزعاۋ، اقپاراتتار بۇرقانىسى، كىشى ۇستەل، ءببۇ، سەرگىتۋ ءساتى)، دەڭگەيلەپ وقىتۋ تەحنولوگياسى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىكتەرى:
كومپيۋتەر، پروەكتور، پرەزەنتاسيالار، كارتوچكالار، تاپسىرمالار، پلاكات.
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
بىلىمدىلىك:
العان بىلىمدەرىن قورىتىندىلاۋ، تەوريالىق بىلىمدەرىن جۇيەلى تۇردە تاجىريبە جۇزىندە كورسەتە ءبىلۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
دامىتۋشىلىق:
كومپيۋتەردە جۇمىس جاساي ءبىلۋ داعدىلارىن ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ءوز بىلىمدەرىن ساۋاتتى تۇردە جەتكىزە ءبىلۋدى، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتى دامىتۋ.
تاربيەلىك:
وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، قۇجاتپەن جۇمىس جاساۋ ماقساتىندا كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىققا، ءوزارا كومەكتەسۋگە، ءوزىن-وزى باعالاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ.
وقۋشىلارمەن سالەمدەسىپ، ولارمەن تانىسۋ. اركىم ءوز اتىنىڭ باس ارپىنەن باستالاتىن وزىنە سيپاتتاما ايتسىن. مىسالى: مەن مەرۋەرت ءمۇعالىم – مەيىرىمدى، مەيىربانمىن. {ستو ستراتەگياسىنىڭ ءبىرىنشى ءادىسى «تانىسۋ»}
2. ساباقتىڭ كەزەڭدەرى:
ا) كىرىسپە.
كومپيۋتەرلىك ساۋاتتى بولۋ قازىرگى زاماننىڭ تالابى. قاي سالا بولماسىن، مەيلى ول دارىگەر، ءمۇعالىم، ينجەنەر، ارحيتەكتور بولسىن، بارلىق جۇمىس وسى كومپيۋتەرمەن تىعىز بايلانىستا. سوندىقتان كومپيۋتەردى قولدانۋ ۇلكەن قارقىنمەن دامىپ كەلە جاتىر. مىسالى: قاراپايىم سەندەردى الايىق. بەلگىلى ءبىر پاننەن سەندەرگە رەفەرات جازىپ كەلۋ ۇسىنىلدى دەلىك. ەگەر سەن رەفەراتتىڭ سىرتقى مۇقاباسىن كومپيۋتەرلىك ساۋاتتى، مادەنيەتتى ەتىپ تولتىرىپ، ءوز ءبىلىمىڭنىڭ ناتيجەسىن كورسەتسەڭ، سەن كەز-كەلگەن ءمۇعالىمنىڭ كوڭىلىنەن شىعاسىڭ. سوندىقتان ساباعىمىزدىڭ سوڭىندا ءوز ءبىلىمىمىزدى دالەلدەۋ ءۇشىن بەلگىلى ءبىر تاقىرىپتىڭ سىرتقى مۇقاباسىن جاساپ، ناتيجەگە جەتۋىمىز كەرەك.
ءا) تەوريا.
تاقتاداعى «بىلەمىن، بىلگىم كەلەدى، ۇيرەندىم» ستراتەگياسى بويىنشا مىنا باعانداردى تولتىرۋ ارقىلى ساباقتىڭ قانشالىقتى ناتيجەلى بولعاندىعىن كورەمىز. ال، ناتيجەگە جەتۋىمىز ءۇشىن، ءبىز ءماتىندى فورماتتاۋ كەزىندەگى ارەكەتتەردى ەسكە تۇسىرەيىك. ياعني، ءماتىندى فورماتتاۋدىڭ مودەلىن قۇرىپ الايىق.
وقۋشىلار، الدارىڭداعى اسسوسياسيالىق كارتانى تولتىرايىق.
ءماتىندى تۋرالاۋ
ءماتىندى فورماتتاۋ
شريفت ءتۇسى
شريفت كولەمى، ءتۇرى
شەگىنىستەر
بەتكە رامكا قويۋ
شريفتەردىڭ
جازىلۋى
Word Art وبەكتىسى
سۋرەتتەر قويۋ
وقۋشىلار، تاقتاداعى كەستەنى دە ۇمىتپاي، تولتىرىپ وتىرايىق.
بىلەمىن----------بىلگىم كەلەدى----------ۇيرەندىم
{مودەلدى قۇرۋ بارىسىندا وقۋشىلار اراسىندا ءوزارا كومەك، ءوزىن-وزى باعالاۋ، تولىقتىرۋلار جۇرگىزىلىپ جاتادى. ياعني، مودەلدى از تولتىرعان وقۋشىعا تولىق تولتىرعان وقۋشى بارىپ، كومەكتەسەدى. بۇل «كىشى ستول» ستراتەگياسى. كەرىسىنشە، از تولتىرعان وقۋشى تولىق تولتىرعان وقۋشىعا بارىپ، ءوز مودەلىنە تولىقتىرۋلار اكەلگەندە، «اقپاراتتار بۇرقانىسى» ستراتەگياسى ورىندالادى. ەكراننان دۇرىس جاۋاپتار شىعادى دا وقۋشى ءوزىن-وزى باعالاپ وتىرادى.}
ب) سەرگىتۋ ءساتى
وقۋشىلار، پراكتيكالىق جۇمىستى جاساماس بۇرىن، «سەرگىتۋ ءساتىن» وتكىزىپ جىبەرەيىك. ويتكەنى ينفورماتيكا ءپانى ويلاۋدى قاجەت ەتەتىن، جانە ساباقتىڭ كەزەڭدەرىنە اۋىسۋ كەزىندە ميىمىزدى تىڭىقتىرىپ الايىق. «ينفورماتيكا» ءسوزىنىڭ ءاربىر ارىپتەرىنەن باستالاتىن ينفورماتيكا پانىمەن بايلانىستى سوزدەر نەمەسە تەرميندەردى تەز-تەز ايتىپ وتەيىك. {بۇل «سەرگىتۋ ءساتى» ستراتەگيا ارقىلى وقۋشى تەرميندەردى ەسكە ءتۇسىرىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرى، كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىقتارىن كورسەتەدى.}
مىسالى:
«ي»-ينفورماتيكا، ينفورماسيا، يىلگىش ديسك، ينتەرنەت، ينتەرفەيس.
«ن»-نوۋتبۋك، نومەر، نادپيس.
«ف»-فورمات، فايل، فلەشكا، فيگۋرا، فورمۋلا.
«و»-ورنالاستىرۋ، وراۋ.
«ر»-رەتتەۋ، رەداكتور، ريسۋنوك.
«م»-مەنيۋ، مونيتور، ماۋس، ماركەر، مودەم.
«ا»-اقپارات، ارحيۆتەۋ، انتيۆيرۋس، ابزاس.
«ت»-تاقىرىپتىق جول، ءتىزىم، تەرمين، ءتۇس.
«ي»-ينفورماتيكا ساباعىنىڭ ءمۇعالىمى.
«ك»-كومپيۋتەر، كوشىرۋ، كلاۆيشا، كلاۆياتۋرا.
«ا»-اقپاراتتاندىرۋ، اينالدىرۋ جولاعى، اداپتەر، اشۋ، الماستىرۋ.
ۆ) پراكتيكا
پراكتيكالىق جۇمىسقا كىرىسۋ ءۇشىن الدارىڭداعى كارتوچكالار بويىنشا پاندەردىڭ اتى مەن تاقىرىبىن پايدالانا وتىرىپ، رەفەراتتىڭ سىرتقى مۇقاباسىن جاساپ شىعارىڭدار. تاپسىرمادا ءماتىندى فورماتتاۋدىڭ مۇمكىندىگىنشە كوپ ارەكەتتەرىن پايدالانىڭدار. ال، جۇمىسىمىزدى باستايىق.
{تاقتادا ەكى-ۇش رەفەراتتىڭ ۇلگىسى تۇرادى}
سونىمەن، وقۋشىلار، پراكتيكالىق جۇمىسىمىزدى اياقتايىق. كەستەمىزدىڭ «ۇيرەندىم» باعانىنا بۇگىنگى ساباقتان نەنى ۇعىپ، نەنى ەستە تۇسىرگەندەرىڭدى جازىپ، ويلارىڭدى جيناقتايىق.
3. وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ساباعىمىز اياقتالدى.
باعالاۋ پاراعى:
تاپسىرمالار وقۋشىنىڭ ءاتى-جونى
«ءماتىندى فورماتتاۋدىڭ» مودەلىن قۇرۋ
سىرتقى مۇقابانى جاساۋ (پراكتيكا)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
