مەكتەپ - ءبىزدىڭ ورتاق ءۇيىمىز
ءوزiءن-وزi تانۋ ساباعىنىڭ جوسپارى
تاقىرىپ: مەكتەپ - ءبىزدىڭ ورتاق ءۇيىمىز
قۇندىلىق: دۇرىس ارەكەت
قاسيەتتەر: ۇقىپتىلىق، جاۋاپكەرشىلىك، قۇرمەتتەۋ.
2 سىنىپ
ساباق ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ مەكتەپتى ورتاق ءۇيى رەتىندەگى كوزقاراستارىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، دۇرىس ارەكەت قۇندىلىعىنىڭ ءمانىن اشۋ.
مىندەتتەرى:
- مەكتەپتەگى مىنەز - قۇلىق ەرەجەسىنىڭ ءمانىن دۇرىس ارەكەت قۇندىلىعىمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، ۇعىندىرۋ؛
- ۇقىپتىلىق، جاۋاپكەرشىلى قاسيەتتەرىن دامىتۋ؛
- ۇقىپتىلىققا، جاۋاپكەرشىلىككە، قۇرمەتتەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭi.
تىنىشتىق ءساتi.(باياۋ اۋەن)
نۇرعا بولەنۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
27 - بەت "مەنىڭ مەكتەبىم" (ج. جايلاۋبەك قىزى)
سۇراقتار:
1. اتايدىڭ ءوز مەكتەبىن ماقتانىش ەتۋدىڭ سەبەبى نەدە؟
2. اتاسى مەكتەبىندە كىمدى (نەنى) اسقاق، جارىق، تازا دەدى؟ نەلىكتەن؟
3. سەن ءوز مەكتەبىڭدە كىمدى (نەنى) اسقاق، ەڭ جارىق، ەڭ تازا دەر ەدىڭ؟
3. دايەك ءسوز.
مەكتەپ - كەمە، ءبىلىم - تەڭىز،
بارار جەرگە تەز جەتەمىز. ( ق. امانجولوۆ)
دايەكسوزدى حورمەن وقۋ، قايتالاۋ داپتەرگە كوشىرىپ جازۋ.
دايەكسوزدىڭ ءمانىن اشۋ.
سۇراقتار:
1. ۇستاز قانداي بولۋ كەرەك؟
2. ۇستامى جاقسى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
3. شاكىرت ۇستازىنان وزادى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
4. اڭگiمەلەۋ (سۇحبات). ءمۇعالىم سىيى:
تاباندى بالا
ەرتە زاماندا ءالىم دەگەن بالا ءومىر ءسۇرىپتى. ونىڭ اكەسى قايتىس بولىپ، جالعىز اناسىمەن قالادى. ولار كەدەي وتباسىنان ەدى.
كۇن ارتىنان كۇن وتە بەرەدى. بالانىڭ مەكتەپكە بارىپ، وقيتىن ۋاقىتى كەلەدى. ءبىراق ونى مەكتەپكە اپارۋعا ەش مۇمكىندىك بولمايدى. الايدا ءالىم «مەن وقۋىم كەرەك» دەپ ارلانادى.
كىشكەنتاي ءالىمنىڭ كورشىلەرى وتە باي ادامدار ەدى. ءالىم كورشىسىنە كەلىپ: «ءسىز ۇيىڭىزگە قىزمەتشى ىزدەپ ءجۇر ەكەنسىز، مەنى الىڭىزشى! ەڭبەگىمە كوپ اقى سۇرامايمىن، تەك قانا اندا - ساندا ءسىزدىڭ ۇلدارىڭىز قالاي وقىپ جاتقانىن كورسەم، جەتكىلىكتى»، – دەيدى.
باي تەگىن جۇمىسشى تاپقانىنا قۋانىپ، كەلىسە كەتەدى.
بالا بايدىڭ ۇيىندە تاڭ اتقاننان كەش باتقانعا دەيىن بەل جازباي جۇمىس ىستەيدى. ءبىراق ءالىم مۇعالىمگە كورىنبەي، ونىڭ ايتقاندارىن تىعىلىپ تۇرىپ تىڭداپ الاتىن ەدى. ءسويتىپ، ءالىم وقۋ مەن جازۋدى ۇيرەنىپ الادى.
ءبىر جىلدان كەيىن ءوز بەتىنشە سوزدەردى اجىراتا الاتىن بولدى. ءبىراق قايدا، نەمەن جازارىن بىلمەي، باسى قاتادى.
ءالىم ءوزىنىڭ اناسىمەن تەڭىز جاعاسىنداعى كىشكەنتاي ۇيدە تۇراتىن ەدى. تەڭىز تولقىنى قۇم بەتىن شايىپ، تەگىستەپ كەتەتىن. ءالىم قولىنا تاياق الىپ، تەڭىز جاعاسىنا كەلىپ، قۇم بەتىنە ارىپتەردى جازا باستادى. تەڭىز تولقىنى شايىپ، جازعاندارىن ءوشىرىپ كەتەدى. ءالىم ەرىنبەي قايتا جازۋدان جالىقپايدى. ەندى وعان وقيتىن كىتاپ كەرەك بولدى.
ءبىر كۇنى بايعا كەلىپ: «ءسىز ماعان ءوز كىتاپتارىڭىزدى وقۋعا رۇقسات ەتسەڭىز، مەن تاعى دا ءبىر جىل اقىسىز جۇمىس ىستەۋگە كەلىسەر ەدىم»، – دەيدى.
باي مۇنداي تەگىن جۇمىسشىدان ايىرىلعىسى كەلمەي، كەلىسە كەتەدى.
الىمگە ەرتەدەن قارا كەشكە دەيىن جۇمىس ىستەپ، تۇندە وقۋعا تۋرا كەلدى.
ودان بەرى كوپ جىلدار ءوتتى. ءالىم ءوز ماقساتىنا جەتىپ، ۇلكەن عالىم بولىپتى.
ادامدار كىشكەنتاي ءالىمنىڭ تاباندىلىعىن ءالى كۇنگە دەيىن ەسكە الىپ وتىرادى ەكەن.
سۇراقتار:
• بالا ءوز ماقساتىنا قالاي جەتتى؟
• بالانىڭ عالىم بولۋىنا قانداي قاسيەتتەرى كومەكتەستى؟
• قازاق حالقىنىڭ قانداي عۇلاما عالىمدارىن بىلەسىڭدەر؟
شاعان جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن
مۇعالiم: سابيروۆا ا. ب.
مەكتەپ - ءبىزدىڭ ورتاق ءۇيىمىز. جۇكتەۋ
تاقىرىپ: مەكتەپ - ءبىزدىڭ ورتاق ءۇيىمىز
قۇندىلىق: دۇرىس ارەكەت
قاسيەتتەر: ۇقىپتىلىق، جاۋاپكەرشىلىك، قۇرمەتتەۋ.
2 سىنىپ
ساباق ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ مەكتەپتى ورتاق ءۇيى رەتىندەگى كوزقاراستارىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، دۇرىس ارەكەت قۇندىلىعىنىڭ ءمانىن اشۋ.
مىندەتتەرى:
- مەكتەپتەگى مىنەز - قۇلىق ەرەجەسىنىڭ ءمانىن دۇرىس ارەكەت قۇندىلىعىمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، ۇعىندىرۋ؛
- ۇقىپتىلىق، جاۋاپكەرشىلى قاسيەتتەرىن دامىتۋ؛
- ۇقىپتىلىققا، جاۋاپكەرشىلىككە، قۇرمەتتەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭi.
تىنىشتىق ءساتi.(باياۋ اۋەن)
نۇرعا بولەنۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
27 - بەت "مەنىڭ مەكتەبىم" (ج. جايلاۋبەك قىزى)
سۇراقتار:
1. اتايدىڭ ءوز مەكتەبىن ماقتانىش ەتۋدىڭ سەبەبى نەدە؟
2. اتاسى مەكتەبىندە كىمدى (نەنى) اسقاق، جارىق، تازا دەدى؟ نەلىكتەن؟
3. سەن ءوز مەكتەبىڭدە كىمدى (نەنى) اسقاق، ەڭ جارىق، ەڭ تازا دەر ەدىڭ؟
3. دايەك ءسوز.
مەكتەپ - كەمە، ءبىلىم - تەڭىز،
بارار جەرگە تەز جەتەمىز. ( ق. امانجولوۆ)
دايەكسوزدى حورمەن وقۋ، قايتالاۋ داپتەرگە كوشىرىپ جازۋ.
دايەكسوزدىڭ ءمانىن اشۋ.
سۇراقتار:
1. ۇستاز قانداي بولۋ كەرەك؟
2. ۇستامى جاقسى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
3. شاكىرت ۇستازىنان وزادى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
4. اڭگiمەلەۋ (سۇحبات). ءمۇعالىم سىيى:
تاباندى بالا
ەرتە زاماندا ءالىم دەگەن بالا ءومىر ءسۇرىپتى. ونىڭ اكەسى قايتىس بولىپ، جالعىز اناسىمەن قالادى. ولار كەدەي وتباسىنان ەدى.
كۇن ارتىنان كۇن وتە بەرەدى. بالانىڭ مەكتەپكە بارىپ، وقيتىن ۋاقىتى كەلەدى. ءبىراق ونى مەكتەپكە اپارۋعا ەش مۇمكىندىك بولمايدى. الايدا ءالىم «مەن وقۋىم كەرەك» دەپ ارلانادى.
كىشكەنتاي ءالىمنىڭ كورشىلەرى وتە باي ادامدار ەدى. ءالىم كورشىسىنە كەلىپ: «ءسىز ۇيىڭىزگە قىزمەتشى ىزدەپ ءجۇر ەكەنسىز، مەنى الىڭىزشى! ەڭبەگىمە كوپ اقى سۇرامايمىن، تەك قانا اندا - ساندا ءسىزدىڭ ۇلدارىڭىز قالاي وقىپ جاتقانىن كورسەم، جەتكىلىكتى»، – دەيدى.
باي تەگىن جۇمىسشى تاپقانىنا قۋانىپ، كەلىسە كەتەدى.
بالا بايدىڭ ۇيىندە تاڭ اتقاننان كەش باتقانعا دەيىن بەل جازباي جۇمىس ىستەيدى. ءبىراق ءالىم مۇعالىمگە كورىنبەي، ونىڭ ايتقاندارىن تىعىلىپ تۇرىپ تىڭداپ الاتىن ەدى. ءسويتىپ، ءالىم وقۋ مەن جازۋدى ۇيرەنىپ الادى.
ءبىر جىلدان كەيىن ءوز بەتىنشە سوزدەردى اجىراتا الاتىن بولدى. ءبىراق قايدا، نەمەن جازارىن بىلمەي، باسى قاتادى.
ءالىم ءوزىنىڭ اناسىمەن تەڭىز جاعاسىنداعى كىشكەنتاي ۇيدە تۇراتىن ەدى. تەڭىز تولقىنى قۇم بەتىن شايىپ، تەگىستەپ كەتەتىن. ءالىم قولىنا تاياق الىپ، تەڭىز جاعاسىنا كەلىپ، قۇم بەتىنە ارىپتەردى جازا باستادى. تەڭىز تولقىنى شايىپ، جازعاندارىن ءوشىرىپ كەتەدى. ءالىم ەرىنبەي قايتا جازۋدان جالىقپايدى. ەندى وعان وقيتىن كىتاپ كەرەك بولدى.
ءبىر كۇنى بايعا كەلىپ: «ءسىز ماعان ءوز كىتاپتارىڭىزدى وقۋعا رۇقسات ەتسەڭىز، مەن تاعى دا ءبىر جىل اقىسىز جۇمىس ىستەۋگە كەلىسەر ەدىم»، – دەيدى.
باي مۇنداي تەگىن جۇمىسشىدان ايىرىلعىسى كەلمەي، كەلىسە كەتەدى.
الىمگە ەرتەدەن قارا كەشكە دەيىن جۇمىس ىستەپ، تۇندە وقۋعا تۋرا كەلدى.
ودان بەرى كوپ جىلدار ءوتتى. ءالىم ءوز ماقساتىنا جەتىپ، ۇلكەن عالىم بولىپتى.
ادامدار كىشكەنتاي ءالىمنىڭ تاباندىلىعىن ءالى كۇنگە دەيىن ەسكە الىپ وتىرادى ەكەن.
سۇراقتار:
• بالا ءوز ماقساتىنا قالاي جەتتى؟
• بالانىڭ عالىم بولۋىنا قانداي قاسيەتتەرى كومەكتەستى؟
• قازاق حالقىنىڭ قانداي عۇلاما عالىمدارىن بىلەسىڭدەر؟
شاعان جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن
مۇعالiم: سابيروۆا ا. ب.
مەكتەپ - ءبىزدىڭ ورتاق ءۇيىمىز. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «مەنىڭ وتباسىم جانە دوستارىم». مەنىڭ دوستارىم. د دىبىسى مەن ءارپى.
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: پاسكال پروگراممالاۋ ءتىلى جانە قۇرىلىمى.
