InfoHub Logo

مەكتەپ جاسىنداعى بالانىڭ جەكە تۇلعالىعىن قالىپتاستىرۋ مەن دامىتۋدىڭ نەگىزدەرى

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2050 جىلعا دەيىنگى ستراتەگيالىق دامۋ باعدارلاماسىندا ءبىلىم بەرۋدى يننوۆاسيالاندىرۋعا ساي يكەمدەۋ ءۇشىن ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن اقپاراتتاندىرۋ، جاڭا تالاپقا ساي دامىتۋ تالابى قويىلىپ وتىر. وسى تالاپقا ساي بۇگىنگى تاڭدا ءبىلىم بەرۋدە جەكە تۇلعانى دامىتۋ، وزىندىك كوزقاراسى بار بالانى وقىتۋ مەن تاربيەلەۋ جولدارىن ايقىنداۋ قاجەتتىگى ايقىن.

قاي ەلدىڭ بولماسىن ءوسىپ - وركەندەۋى، ءونۋى، الەمدە وزىندىك ورىن الۋى ونىڭ ۇلتتىق ءبىلىم جۇيەسىنىڭ قالىپتاسۋىنا، دامۋ باعىتىنا تىكەلەي بايلانىستى. سوندىقتان دا، مەملەكەت باسشىلىعى بولاشاقتا قازاق ەلىنىڭ كوسەگەسىن كوگەرتىپ، عىلىمىن كوركەيتەر دەگەن ۇمىتپەن تۇلعالىعى بار شىعارماشىل بالالارعا ۇلكەن نازار اۋدارۋدا، قولداۋ كورسەتۋدە. وسى ورايدا قانداي دا بولماسىن ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسى وقۋشىلارعا مەملەكەتتىك ءبىلىم ستاندارتىنا ساي ءبىلىم بەرۋمەن شەكتەلىپ قالماي، ولاردى عىلىمي ىزدەنىس جۇمىستارعا تارتىپ، شىعارماشىلىق، دارىندىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ باعىتىندا جۇمىس جۇرگىزۋى ءتيىس.

مەكتەپ جاسىنداعى بالانىڭ تۇلعالىعىن قالىپتاستىرۋدا نەگە باسا اۋدارۋىمىز كەرەك. سوعان توقتالايىق.
مەكتەپ جاسىنداعى بالالاردىڭ تۇلعالىعىن دامىتۋدا جانە ولاردىڭ شىعارماشىلىعىن قالىپتاستىرۋدا الدىمەن:
1) موتيۆتەرىن؛
2) قاجەتتىلىكتەرىن؛
3) قىزىعۋلارىن ەسكەرۋ كەرەك ەكەنى تۇسىنىكتى بولدى.
بۇلار مەكتەپ جاسىنداعى دامۋىنىڭ نەگىزدەرى بولىپ تابىلادى.

1 - كەستە. مەكتەپ جاسىنداعى بالانىڭ دامۋىنىڭ نەگىزدەرى.
موتيۆتەر
↓
مەكتەپ جاسىنداعى بالانىڭ دامۋىنىڭ نەگىزدەرى
↓----------------------------------------------↓
قىزىعۋلار ------------------------- قاجەتتىلىكتەر

سەبەبى ءار بالانى – دارا دەپ قاراساق ولاردىڭ «دارالىعى» نەمەسە وزىندىك ەرەكشەلىگى موتيۆتەرى مەن دۇنيەتانىمىنان، سەنىمىنەن، تالعام، مۇراتىنان، باعىتتىلىعىنان، قاجەتتىلىگى مەن قىزىعۋىنان جاقسى بايقالادى.
ادامدى ارەكەتكە باعىتتايتىن، قاجەتىن وتەۋگە تالاپتاندىراتىن ءبىر تۇرتكى بولادى. بۇل تۇرتكىنى پسيحولوگيادا موتيۆ (سەبەپ) دەپ اتايدى.
موتيۆتەر دەگەنىمىز – ءىس - ارەكەت پەن مىنەز - قۇلىقتىڭ سانالى تۇردە جاسالىنۋى. ءسويتىپ موتيۆ رەتىندە الۋان ءتۇرلى جايلار كورىنىس بەرەدى. تۇلعانى قانداي دا بولماسىن ءىس - ارەكەتكە يتەرمەلەيتىن نەگىزگى قوزعاۋشى موتيۆ ونىڭ ءتۇرلى قاجەتتەرى، ياعني ءبىر نارسەگە مۇقتاجدانۋى. ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن ادامدار تاماققا، كيىمگە، جانە ت. ب. تولىپ جاتقان قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋعا ءتيىستى.
مەكتەپ جاسىنداعى بالانىڭ ءموتيۆى – ونىڭ ءبىر نارسەنى كەرەك ەتۋى، مۇقتاج بولۋى. پەداگوگ ەڭ ءبىرىنشى بالانىڭ وسى «ءموتيۆىن» تابۋى كەرەك.
قاجەتتىلىك دەگەنىمىز - ءومىر مەن دامۋدىڭ بەلگىلى ءبىر جاعدايىندا ادامنىڭ مىندەتتى تۇردە كەرەك ەتەتىن قاجەتسىنۋلەرى. قاجەتتىلىك ادامنىڭ بويىندا بەلسەندىلىك سەزىمىن وياتادى. ادامدار ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن قوعامدىق ءوندىرىستى دامىتادى. قاجەتتىلىك تە ءوندىرىستىڭ وسۋىمەن بىرگە دامىپ وتىرادى.

قاجەتتىلىكتەر بەلگىلى دارەجەدە ادامنىڭ كۇيىنىش - سۇيىنىشىنە، ويلاۋىنا جانە ەرىك - جىگەرىنە اسەر ەتەدى. قاناعاتتاندىرۋدىڭ ءتۇرى مەن تاسىلىنە قاراي، قاجەتتىلىكتىڭ ورىندالۋ نەمەسە ورىندالماۋىنا بايلانىستى ادامدار مازاسىزدانۋ نەمەسە تىنىشتانۋ، راقاتتانۋ نەمەسە ازاپ شەگۋ سەزىمدەرىنە تاپ بولادى. مەكتەپ جاسىنداعى بالانىڭ قاجەتتىلىگى – ونىڭ بەلسەندىلىگىن دامىتادى، ەرىك - جىگەرىن وياتادى. پەداگوگ پەداگوگيكالىق ءىس - ارەكەتىندە ۇنەمى وسىنى ەسكەرۋى كەرەك.
قاجەتتىلىكتەردىڭ تۇرلەرى. ادامنىڭ قاجەتتىلىكتەرى الۋان ءتۇرلى. ولاردى توپتارعا بولە وتىرىپ، ماتەريالدىق، رۋحاني جانە قوعامدىق قاجەتتىلىكتەر دەپ كورسەتۋگە بولادى.
ماتەريالدىق قاجەتتىلىكتەر بالانىڭ ءومىر تىرشىلىگىنىڭ (بۇل تاماققا، كيىمگە، تۇرعىن ۇيگە، تۇرمىستىق زاتتارعا ت. ب. زاتتارعا قاجەتتىلىكتەر) نەگىزىنە بايلانىستى.
مەكتەپ جاسىنداعى بالالاردىڭ رۋحاني جانە الەۋمەتتىك قاجەتتىلىكتەرى دۇرىس قالىپتاسقان جاعدايدا ماتەريالدىق قاجەتتىلىكتەرىن ورىندى قاناعاتتاندىرىلادى.