مەكتەپ وقۋشىلارىنا ارنالعان قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى
مەكتەپ وقۋشىلارىنا ارنالعان قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى
نۇسقاۋلىق № ___
كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبى مەن قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى
كوشە ەرەجەلەرى تۋرالى تىڭداۋ.
1. كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن ورىنداماۋ ترانسپورتتىڭ ءجۇرىپ - تۇرۋىنا كەدەرگى كەلتىرەدى، جۇمىسشىلار جۇمىسقا، وقۋشىلار ساباققا، باسقا دا باراتىن جەرلەرىنە دەر كەزىندە جەتپەۋى مۇمكىن.
2. كوشەدەن ءوتۋ ءۇشىن ارنايى بەلگىلەنگەن جەرمەن جۇرگەن دۇرىس.
ەگەر بار بولسا، جەر استى جولىن پايدالانعان ءجون.
3. مەكتەپكە كەلە جاتقاندا وزىڭە ءقاۋىپسىز بولاتىن جولدى تاڭداي ءبىل. وتكەل تار بولسا، قارسى
كەزدەسكەن ۇلكەن كىسىگە جول بەر.
4. تروتۋارمەن كەلە جاتىپ قاقپادان كورىنگەن ماشينانى بايقاساڭ وتكىزىپ جىبەر. كوشەدە توقتاپ تۇرعان ماشينانىڭ قاسىنان ابايلاپ ءوت، ماشينا ەسىگىن اشىپ قالۋى مۇمكىن.
اۋىلدا
ءبىز پەرۆوماي اۋىلىندا تۇرامىز. التىن ۇيا مەكتەبىمىز اۋىلدىڭ ورتاسىندا ورنالاسقان. ورتالىق جەردەن وتەتىن ەرسىلى - قارسىلى ماشينالار سانى كوپ. سوندىقتان ءاربىر وقۋشى كۇندەلىكتى مەكتەپكە كەلەردە كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن جاقسى ءبىلۋى كەرەك.
1. مەكتەپكە كەلە جاتىپ ۇلكەن جولدىڭ شەتىمەن ءجۇر.
2. الدىڭنان ماشينا شىقسا جول بەر. توقتاپ تۇرعان ماشينانىڭ قاسىنان ابايلاپ ءوت.
3. جول ۇستىندە ويناما، سىرعاناق تەپپە.
4. جەر تايعاق بولسا، جولدا ابايلا.
5. اۋىلىمىزدا تروتۋار جوق، سوندىقتان جولدىڭ وڭ جاق شەتىمەن ءجۇر.
قالادا
سەن ءبىر قالاعا كەلدىڭ دەلىك. اۋىلعا قاراعاندا مۇندا ادام دا كوپ، ماشينا دا كوپ. ال ەندى سول قالا كوشەلەرىندەگى لەك - لەك حالىق پەن ەرسىلى - قارسىلى اعىلعان ماشينا، اۆتوبۋس، تروللەيبكس،
ترامۆايلار اراسىنان دۇرىس جول تاۋىپ ءوتۋ ءۇشىن سەن كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىنىڭ نەگىزگى
ەرەجەلەرىن جاتقا ءبىلۋىڭ كەرەك.
ول مىنا ەرەجەلەر:
1. ەكى كوشەنىڭ قيىلىسقان ءارى «وتەتىن جەر» دەپ جازىلعان ءتۇستى، اسفالتتا سىزىلعان جالپاق اق
جولاقتارى بار جەردە، قارسى الدىڭداعى باعدارشامنىڭ جاسىل شامى جانعان كەزدە عانا
كوشەنى كەسىپ وتۋگە بولادى.
2. ءجۇرىپ كەلە جاتقان ماشينالاردىڭ الدىنان ءوتىپ كەتەمىن دەۋشى بولما، ول توقتاعانشا، نە ءوتىپ كەتكەنشە توسا تۇر.
3. كوشەدەن وتەردە اۋەلى سول جاعىڭا، كوشەنىڭ ورتا تۇسىنا جەتكەندە وڭ جاعىڭا قارا. ەگەر ماشينا كەلە جاتسا، ءوتىپ كەتكەنشە سول ورنىڭدا، اق جولاق سىزىلعان تۇستا كۇتە تۇر.
4. كوشە قيىلىستارىندا باعدارشامدا جاسىل شام جانعان كەزدە نە بولماسا وتىڭىزدەر دەگەن ءسوز كورىنگەندە عانا كوشەنى كەسىپ وتۋگە بولادى.
5. ايالدامادا تۇرعاندا اۆتوموبيل، اۆتوبۋس، تروللەيبۋستىڭ تەك ارى جاعىنان اينالىپ ءوت، سوندا سەن ونىڭ سوڭىندا كەلە جاتقان ماشينانى دەر كەزىندە كورە الاسىڭ.
6. ال ترامۆايدىڭ تەك الدىڭعى جاعىنان عانا وتۋگە بولادى.
نۇسقاۋلىق № ___
سۋداعى، سۋ قويمالارىنداعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى
سۋداعى توتەنشە جاعدايلاردىڭ باستى سەبەپتەرى، ازاماتتاردىڭ قۇتقارۋشىلارمەن كۇزەتىلمەيتىن سۋ ايدىندارىندا دەمالۋىنان، شومىلۋعا جابدىقتالماعان جانە ارنالماعان جەرلەردە شومىلۋىنان، سۋداعى قاۋىپسىزدىك تالاپتارىن بىلمەۋىنەن جانە ولاردى ۇستانباۋىنان، ىشىمدىك ءىشىپ شومىلۋىنان، جۇزە بىلمەۋىنەن، بالالاردىڭ سۋ جاعاسىندا ەرەسەكتەردىڭ باقىلاۋىنسىز قالۋىنان بولىپ تۇر.
سۋداعى قايعىلى جاعدايلاردىڭ نەگىزگى سەبەبى بولىپ ازاماتتاردىڭ سۋداعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن دورەكى بۇزۋىنان نەمەسە ونى بىلمەۋلەرىنەن بولىپ تابىلادى.
سۋداعى نەگىزگى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن وقىڭىزدار جانە ەستە ساقتاڭىزدار:
- تەك جابدىقتالعان جاعاجايلار مەن باسقا دا شومىلۋعا ارنالعان ورىنداردا، رەسمي رۇقساتى جانە قۇتقارۋ قىزمەتى بار جەرلەردە شومىلىڭىزدار؛
- شومىلا بىلمەي بەلدەرىڭىزدەن جوعارى كەلەتىن سۋعا كىرمەڭىزدەر؛
- شومىلۋ كەزىندە ءبىر ءبىرىڭىزدى كوزدەن تاسا قىلماڭىزدار؛
- جاعادان الىس، قويىلعان بەلگىدەن ارى ءجۇزىپ كەتپەڭىزدەر؛
- جۇزە بىلمەي، دوڭگەلەكتى، ۇرلەمەلى ماتراستى پايدالانباڭىزدار؛
- ءجۇزىپ كەلە جاتقان كاتەرلەر مەن قايىقتارعا جاقىنداماڭىزدار؛
- قايىقتان، كوپىردەن جانە كەمە ايالدايتىن ورىننان سۋعا سەكىرمەڭىزدەر؛
- سۋعا كوپ شومىلماڭىزدار، اسا توڭىپ جانە شارشاپ قالۋلارىڭىز مۇمكىن؛
- تۇنگى ۋاقىتتا جانە ماس كۇيلەرىڭىزدە سۋعا شومىلماڭىزدار.
قۇرمەتتى اتا - انالار، مۇعالىمدەر!
بالالاردى قاتاڭ باقىلاڭىزدار، ولاردى ۇلكەندەردىڭ باقىلاۋىنسىز قالدىرماڭىزدار. بالالارعا تەك ارنايى جابدىقتالعان ورىندار مەن جەرلەردە ۇلكەندەردىڭ قاداعالاۋىمەن عانا شومىلۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. بالالارعا ۇرلەمەلى ماتراستارمەن، كامەرالارمەن، تاقتايلارمەن، ۇرلەمەلى ويىنشىقتارمەن جۇزۋگە قاتاڭ تيىم سالىنادى. ولاردى جاعادان جەل نەمەسە اعىن الىسقا الىپ كەتۋى مۇمكىن، ال بۇل كومەك كورسەتۋگە قيىندىق تۋعىزادى.
ازاماتتار! سۋدا اباي بولىڭىزدار! سۋداعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى مەن ساقتىق شارالارىن ساقتاڭىزدار، سوندا سۋ جاعاسىنداعى جازعى دەمالىس قايعىلى بولمايدى.
ەستەرىڭىزدە بولسىن! ەگەردە سىزبەن ءقاۋىپتى جاعداي تونسە، سىزگە كومەك قاجەت بولسا «112» قۇتقارۋ قىزمەتىنىڭ تەلەفون نومەرىن تەرىپ الىڭىزدار.
مەكتەپ وقۋشىلارىنا ارنالعان قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى. جۇكتەۋ
نۇسقاۋلىق № ___
كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبى مەن قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى
كوشە ەرەجەلەرى تۋرالى تىڭداۋ.
1. كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن ورىنداماۋ ترانسپورتتىڭ ءجۇرىپ - تۇرۋىنا كەدەرگى كەلتىرەدى، جۇمىسشىلار جۇمىسقا، وقۋشىلار ساباققا، باسقا دا باراتىن جەرلەرىنە دەر كەزىندە جەتپەۋى مۇمكىن.
2. كوشەدەن ءوتۋ ءۇشىن ارنايى بەلگىلەنگەن جەرمەن جۇرگەن دۇرىس.
ەگەر بار بولسا، جەر استى جولىن پايدالانعان ءجون.
3. مەكتەپكە كەلە جاتقاندا وزىڭە ءقاۋىپسىز بولاتىن جولدى تاڭداي ءبىل. وتكەل تار بولسا، قارسى
كەزدەسكەن ۇلكەن كىسىگە جول بەر.
4. تروتۋارمەن كەلە جاتىپ قاقپادان كورىنگەن ماشينانى بايقاساڭ وتكىزىپ جىبەر. كوشەدە توقتاپ تۇرعان ماشينانىڭ قاسىنان ابايلاپ ءوت، ماشينا ەسىگىن اشىپ قالۋى مۇمكىن.
اۋىلدا
ءبىز پەرۆوماي اۋىلىندا تۇرامىز. التىن ۇيا مەكتەبىمىز اۋىلدىڭ ورتاسىندا ورنالاسقان. ورتالىق جەردەن وتەتىن ەرسىلى - قارسىلى ماشينالار سانى كوپ. سوندىقتان ءاربىر وقۋشى كۇندەلىكتى مەكتەپكە كەلەردە كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن جاقسى ءبىلۋى كەرەك.
1. مەكتەپكە كەلە جاتىپ ۇلكەن جولدىڭ شەتىمەن ءجۇر.
2. الدىڭنان ماشينا شىقسا جول بەر. توقتاپ تۇرعان ماشينانىڭ قاسىنان ابايلاپ ءوت.
3. جول ۇستىندە ويناما، سىرعاناق تەپپە.
4. جەر تايعاق بولسا، جولدا ابايلا.
5. اۋىلىمىزدا تروتۋار جوق، سوندىقتان جولدىڭ وڭ جاق شەتىمەن ءجۇر.
قالادا
سەن ءبىر قالاعا كەلدىڭ دەلىك. اۋىلعا قاراعاندا مۇندا ادام دا كوپ، ماشينا دا كوپ. ال ەندى سول قالا كوشەلەرىندەگى لەك - لەك حالىق پەن ەرسىلى - قارسىلى اعىلعان ماشينا، اۆتوبۋس، تروللەيبكس،
ترامۆايلار اراسىنان دۇرىس جول تاۋىپ ءوتۋ ءۇشىن سەن كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىنىڭ نەگىزگى
ەرەجەلەرىن جاتقا ءبىلۋىڭ كەرەك.
ول مىنا ەرەجەلەر:
1. ەكى كوشەنىڭ قيىلىسقان ءارى «وتەتىن جەر» دەپ جازىلعان ءتۇستى، اسفالتتا سىزىلعان جالپاق اق
جولاقتارى بار جەردە، قارسى الدىڭداعى باعدارشامنىڭ جاسىل شامى جانعان كەزدە عانا
كوشەنى كەسىپ وتۋگە بولادى.
2. ءجۇرىپ كەلە جاتقان ماشينالاردىڭ الدىنان ءوتىپ كەتەمىن دەۋشى بولما، ول توقتاعانشا، نە ءوتىپ كەتكەنشە توسا تۇر.
3. كوشەدەن وتەردە اۋەلى سول جاعىڭا، كوشەنىڭ ورتا تۇسىنا جەتكەندە وڭ جاعىڭا قارا. ەگەر ماشينا كەلە جاتسا، ءوتىپ كەتكەنشە سول ورنىڭدا، اق جولاق سىزىلعان تۇستا كۇتە تۇر.
4. كوشە قيىلىستارىندا باعدارشامدا جاسىل شام جانعان كەزدە نە بولماسا وتىڭىزدەر دەگەن ءسوز كورىنگەندە عانا كوشەنى كەسىپ وتۋگە بولادى.
5. ايالدامادا تۇرعاندا اۆتوموبيل، اۆتوبۋس، تروللەيبۋستىڭ تەك ارى جاعىنان اينالىپ ءوت، سوندا سەن ونىڭ سوڭىندا كەلە جاتقان ماشينانى دەر كەزىندە كورە الاسىڭ.
6. ال ترامۆايدىڭ تەك الدىڭعى جاعىنان عانا وتۋگە بولادى.
نۇسقاۋلىق № ___
سۋداعى، سۋ قويمالارىنداعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى
سۋداعى توتەنشە جاعدايلاردىڭ باستى سەبەپتەرى، ازاماتتاردىڭ قۇتقارۋشىلارمەن كۇزەتىلمەيتىن سۋ ايدىندارىندا دەمالۋىنان، شومىلۋعا جابدىقتالماعان جانە ارنالماعان جەرلەردە شومىلۋىنان، سۋداعى قاۋىپسىزدىك تالاپتارىن بىلمەۋىنەن جانە ولاردى ۇستانباۋىنان، ىشىمدىك ءىشىپ شومىلۋىنان، جۇزە بىلمەۋىنەن، بالالاردىڭ سۋ جاعاسىندا ەرەسەكتەردىڭ باقىلاۋىنسىز قالۋىنان بولىپ تۇر.
سۋداعى قايعىلى جاعدايلاردىڭ نەگىزگى سەبەبى بولىپ ازاماتتاردىڭ سۋداعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن دورەكى بۇزۋىنان نەمەسە ونى بىلمەۋلەرىنەن بولىپ تابىلادى.
سۋداعى نەگىزگى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن وقىڭىزدار جانە ەستە ساقتاڭىزدار:
- تەك جابدىقتالعان جاعاجايلار مەن باسقا دا شومىلۋعا ارنالعان ورىنداردا، رەسمي رۇقساتى جانە قۇتقارۋ قىزمەتى بار جەرلەردە شومىلىڭىزدار؛
- شومىلا بىلمەي بەلدەرىڭىزدەن جوعارى كەلەتىن سۋعا كىرمەڭىزدەر؛
- شومىلۋ كەزىندە ءبىر ءبىرىڭىزدى كوزدەن تاسا قىلماڭىزدار؛
- جاعادان الىس، قويىلعان بەلگىدەن ارى ءجۇزىپ كەتپەڭىزدەر؛
- جۇزە بىلمەي، دوڭگەلەكتى، ۇرلەمەلى ماتراستى پايدالانباڭىزدار؛
- ءجۇزىپ كەلە جاتقان كاتەرلەر مەن قايىقتارعا جاقىنداماڭىزدار؛
- قايىقتان، كوپىردەن جانە كەمە ايالدايتىن ورىننان سۋعا سەكىرمەڭىزدەر؛
- سۋعا كوپ شومىلماڭىزدار، اسا توڭىپ جانە شارشاپ قالۋلارىڭىز مۇمكىن؛
- تۇنگى ۋاقىتتا جانە ماس كۇيلەرىڭىزدە سۋعا شومىلماڭىزدار.
قۇرمەتتى اتا - انالار، مۇعالىمدەر!
بالالاردى قاتاڭ باقىلاڭىزدار، ولاردى ۇلكەندەردىڭ باقىلاۋىنسىز قالدىرماڭىزدار. بالالارعا تەك ارنايى جابدىقتالعان ورىندار مەن جەرلەردە ۇلكەندەردىڭ قاداعالاۋىمەن عانا شومىلۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. بالالارعا ۇرلەمەلى ماتراستارمەن، كامەرالارمەن، تاقتايلارمەن، ۇرلەمەلى ويىنشىقتارمەن جۇزۋگە قاتاڭ تيىم سالىنادى. ولاردى جاعادان جەل نەمەسە اعىن الىسقا الىپ كەتۋى مۇمكىن، ال بۇل كومەك كورسەتۋگە قيىندىق تۋعىزادى.
ازاماتتار! سۋدا اباي بولىڭىزدار! سۋداعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى مەن ساقتىق شارالارىن ساقتاڭىزدار، سوندا سۋ جاعاسىنداعى جازعى دەمالىس قايعىلى بولمايدى.
ەستەرىڭىزدە بولسىن! ەگەردە سىزبەن ءقاۋىپتى جاعداي تونسە، سىزگە كومەك قاجەت بولسا «112» قۇتقارۋ قىزمەتىنىڭ تەلەفون نومەرىن تەرىپ الىڭىزدار.
مەكتەپ وقۋشىلارىنا ارنالعان قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
