مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەردە بەينەلەۋ ونەرىن ۇيرەتۋدىڭ ادىستەرى مەن تاسىلدەرى
مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەردە بەينەلەۋ ونەرىن ۇيرەتۋدىڭ ادىستەرى مەن تاسىلدەرى.
بەينەلەۋ ونەرى – بولمىستىڭ قابىلدانعان وبرازدارداعى كوركەم كەسكىنى. بەينەلەۋ ونەرى العاشقى قاۋىمدىق قۇرىلىستا پايدا بولدى. حايۋاناتتاردى جانە اڭ اۋلاۋ كورىنىسىن بەينەلەيتىن العاشقى سۋرەتتەر سۇيەكتەن ويىلىپ، تاستان قاشالىپ جاسالعان ادامدار مەن حايۋاناتتاردىڭ فيگۋرالارى – العاشقى مۇسىندەر، ويۋ - ورنەكتەرمەن اسەمدەلگەن ەڭبەك پەن تۇرمىس زاتتارى سول كەزگە جاتادى. ونەردىڭ وزىنە ءتان ەرەكشەلىگى – بولمىستى كوركەم وبرازدار ارقىلى بەينەلەۋ.
بالاباقشادا بەينەلەۋ ونەرىنىڭ سان الۋان تۇرلەرىمەن: كەسكىندەمەمەن، گرافيكامەن، سكۋلپتۋرامەن، ساندىك - قولدانبالى ونەر تۋىندىلارىمەن تانىسادى. مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى مەكەمەلەردە ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتتەرىندە بالالاردى بەينەلەۋ ونەرىمەن تانىستىرۋ - بالالاردىڭ ءتۇرلى جانرداعى شىعارمالاردى تولىق قابىلداۋىنا جاعداي جاسايدى. بالالار ونەر ارقىلى اسەمدىككە، سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەنەدى، ەستەتيكالىق سەزىمدەرى داميدى. ولاردىڭ الدىنا اينالاداعى دۇنيەنىڭ، فورمالاردىڭ، قيمىل - قوزعالىستاردىڭ بايلىعى مەن سان الۋان رەڭكى اشىلادى. ونەردىڭ كومەگى ارقىلى بالالار جاڭا زاتتارمەن جانە ءومىر قۇبىلىستارىمەن تانىسادى، جوعارى يدەيالارعا بوي ۇرادى، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە بولىپ جاتقان وزگەرىستەرگە ءۇن قوسادى.
ن.ك.كرۋپسكايا:«بالاعا ونەر ارقىلى ءوز ويلارى مەن سەزىمدەرىن تەرەڭىرەك تۇسىنۋگە، ايقىنىراق ويلاپ، تەرەڭىرەك سەزىنۋگە كومەكتەسۋ كەرەك؛ بالاعا مۇنى ءوزىن - ءوزى تانىپ ءبىلۋ، باسقالاردى تانىپ ءبىلۋ قۇرالى، كوللەكتيۆ ارقىلى باسقالارمەن بىرگە ءوسۋ قۇرالى ەتۋگە جانە مۇلدە جاڭا، تەرەڭ دە ەلەۋلى تولعانىستارعا تولى ومىرگە بىرگە اياق باسۋعا كومەكتەسۋ كەرەك» - دەپ جازادى.
الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىندە مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا بالالار ونەرىن دامىتۋ باستى مىندەتتەردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. بالاباقشاداعى بەينەلەۋ ونەرى جەكەلەنگەن زاتتاردى بەينەلەۋ، سيۋجەتتى(وقيعالى)، دەكاراتيۆتى سۋرەت دەپ اتالاتىن ءۇش ءتۇرىن قامتيدى.
تاربيەدەگى جانە ۇيرەتۋدەگى جەتىستىك كوبىنە بەلگىلى مازمۇندى بالالارعا جەتكىزۋ، ولاردا ءبىلىمدى، ىسكەرلىكتەر مەن داعدىلاردى، سونداي - اق ءىس - ارەكەتتىڭ ءقايسىبىر سالاسىنداعى قابىلەتتىلىكتى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن پەداگوگ قانداي ادىستەر مەن تاسىلدەردى قولداناتىنىنا بايلانىستى.
بەينەلەۋ ونەرى – بولمىستىڭ قابىلدانعان وبرازدارداعى كوركەم كەسكىنى. بەينەلەۋ ونەرى العاشقى قاۋىمدىق قۇرىلىستا پايدا بولدى. حايۋاناتتاردى جانە اڭ اۋلاۋ كورىنىسىن بەينەلەيتىن العاشقى سۋرەتتەر سۇيەكتەن ويىلىپ، تاستان قاشالىپ جاسالعان ادامدار مەن حايۋاناتتاردىڭ فيگۋرالارى – العاشقى مۇسىندەر، ويۋ - ورنەكتەرمەن اسەمدەلگەن ەڭبەك پەن تۇرمىس زاتتارى سول كەزگە جاتادى. ونەردىڭ وزىنە ءتان ەرەكشەلىگى – بولمىستى كوركەم وبرازدار ارقىلى بەينەلەۋ.
بالاباقشادا بەينەلەۋ ونەرىنىڭ سان الۋان تۇرلەرىمەن: كەسكىندەمەمەن، گرافيكامەن، سكۋلپتۋرامەن، ساندىك - قولدانبالى ونەر تۋىندىلارىمەن تانىسادى. مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى مەكەمەلەردە ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتتەرىندە بالالاردى بەينەلەۋ ونەرىمەن تانىستىرۋ - بالالاردىڭ ءتۇرلى جانرداعى شىعارمالاردى تولىق قابىلداۋىنا جاعداي جاسايدى. بالالار ونەر ارقىلى اسەمدىككە، سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەنەدى، ەستەتيكالىق سەزىمدەرى داميدى. ولاردىڭ الدىنا اينالاداعى دۇنيەنىڭ، فورمالاردىڭ، قيمىل - قوزعالىستاردىڭ بايلىعى مەن سان الۋان رەڭكى اشىلادى. ونەردىڭ كومەگى ارقىلى بالالار جاڭا زاتتارمەن جانە ءومىر قۇبىلىستارىمەن تانىسادى، جوعارى يدەيالارعا بوي ۇرادى، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە بولىپ جاتقان وزگەرىستەرگە ءۇن قوسادى.
ن.ك.كرۋپسكايا:«بالاعا ونەر ارقىلى ءوز ويلارى مەن سەزىمدەرىن تەرەڭىرەك تۇسىنۋگە، ايقىنىراق ويلاپ، تەرەڭىرەك سەزىنۋگە كومەكتەسۋ كەرەك؛ بالاعا مۇنى ءوزىن - ءوزى تانىپ ءبىلۋ، باسقالاردى تانىپ ءبىلۋ قۇرالى، كوللەكتيۆ ارقىلى باسقالارمەن بىرگە ءوسۋ قۇرالى ەتۋگە جانە مۇلدە جاڭا، تەرەڭ دە ەلەۋلى تولعانىستارعا تولى ومىرگە بىرگە اياق باسۋعا كومەكتەسۋ كەرەك» - دەپ جازادى.
الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىندە مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا بالالار ونەرىن دامىتۋ باستى مىندەتتەردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. بالاباقشاداعى بەينەلەۋ ونەرى جەكەلەنگەن زاتتاردى بەينەلەۋ، سيۋجەتتى(وقيعالى)، دەكاراتيۆتى سۋرەت دەپ اتالاتىن ءۇش ءتۇرىن قامتيدى.
تاربيەدەگى جانە ۇيرەتۋدەگى جەتىستىك كوبىنە بەلگىلى مازمۇندى بالالارعا جەتكىزۋ، ولاردا ءبىلىمدى، ىسكەرلىكتەر مەن داعدىلاردى، سونداي - اق ءىس - ارەكەتتىڭ ءقايسىبىر سالاسىنداعى قابىلەتتىلىكتى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن پەداگوگ قانداي ادىستەر مەن تاسىلدەردى قولداناتىنىنا بايلانىستى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
