مىڭ ءبىر ماقال، ءجۇز ءبىر جۇمباق
"مىڭ ءبىر ماقال، ءجۇز ءبىر جۇمباق"
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ حالىق اۋىز ادەبيەتىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ حالىق اۋىز ادەبيەتىنە قۇرمەتتەپ، ونى دامىتۋعا، ءتىل مادەنيەتىنە، دوستىق قارىم - قاتىناسقا، وي ۇشقۇرلىعى مەن تاپقىرلىققا ءوز ۇلتىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: حالىق اۋىز ادەبيەتى بويىنشا.
ەل اۋزىنان اڭگىمەلەر، ماقال - ماتەلدەر، جۇمباقتار، ناقىل سوزدەر.
ءجۇرىسى:
كىرىسپە. قۇرمەتتى وقۋشىلار!!!
بۇگىن ءبىزدىڭ سىنىبىمىزدا " مىڭ ءبىر ماقال، ءجۇز ءبىر جۇمباق" ويىن جارىسى وتكەلى وتىر. مۇنداعى ماقساتىمىز - حالىق اۋىز ادەبيەتىن دامىتۋ، حالىق مۇراسىن ساقتاۋ جانە جالعاستىرۋ. ماقال ماتەلدەر عاسىرلار شەجىرەسى وندا حالىق تاريحى، ونىڭ الەۋمەتتىك شەجىرەسى اقىل ونەگەسى مول كورىنىس تاپقان.
جۇمباقتار دا اۋىز ادەبيەتىنىڭ ەرتەدەن كەلە جاتقان ءتۇرى. جۇمباقتان حالىقتىڭ ويلاۋ جۇيەسىن تانيمىز.
جارىستىڭ شارتى:
1. ماقال - ماتەل ايتۋدان جارىس.
2. جۇمباق شەشۋدەن جارىس.
3. جەڭىمپازداردىڭ ءوزارا سايىسى.
4. شەشەندىك ونەر.
جۇرگىزۋشى: ماقال ءسوز اتاسى دەگەندەي ورتامىزعا ماقال ماتەل
سايىسىنا قاتىسۋشىلاردى شاقىرامىز.
جارىستىڭ 1 - ءشى شارتى: جۇرگىزۋشى قويعان سۇراققا قاتىسۋشى ماقالمەن جاۋاپ بەرەدى.
مىسالى: جىلاندى ىننەن قالاي شاقىرادى
جاۋابى: جىلى - جىلى سويلەسە، جىلان ىننەن شىعادى.
1. قار جانا ما؟ (قالاۋىن تاپسا، قار جانادى).
2. ينەمەن قۇدىق قازۋعا بولا ما؟ (ءبىلىم ينەمەن قۇدىق قازعانداي).
3. اپپاق قارعا بولا ما؟( قارعا بالاسىن اپپاعىم دەيدى).
4. قوي مەن قاسقىر ويلانا ما؟ (قويدىڭ ويلاعانى اماندىق، قاسقىردىڭ ويلاعانى ارامدىق)،
5. ەڭ ءتاتتى نە؟ (ءسۇتى - ءتاتتى، بالانىڭ ءتىلى - ءتاتتى).
6. ادامنىڭ قاي مۇشەسى - قورقاق، قاي مۇشەسى - باتىر؟ (كوز - قورقاق، قول -باتىر).
7. كىمنەن كىم جامان؟ (ولاقتان سالاق جامان).
8. شاشۋ مەن جيناۋدىڭ قايسىسى وڭاي؟ (شاشۋ وڭاي، جيناۋ قيىن).
9. ەر نەشە رەت، قورقاق نەشە رەت ولەدى؟ (ەر ءبىر ولەدى، قورقاق مىڭ ولەدى).
10. وتقا ءتۇسىپ كۇيمەۋگە بولا ما؟ (وتان ءۇشىن وتقا ءتۇس، كۇيمەيسىڭ)
11. وتان دا ىستىق نە؟ (وتان وتتان دا ىستىق).
12. بىلگەنىڭ قانشا، بىلمەگەنىڭ قانشا؟ (بىلگەنىڭ ءبىر توعىز، بىلمەگەنىڭ توقسان توعىز).
جۇرگىزۋشى: ەندى مىنا سوزدەرگە ماقال - ماتەل قۇراڭىزدار.
1. قوي، قويشى، قوزى.
2. ارپا، بيداي.
3. بىرلىك، تىرلىك.
4. يت.
5. جەر.
6. ءبىلىم.
7. وتان.
8. ءتىل.
(قاتىسۋشىلاردىڭ ۇپايىن ساناۋ)
جۇرگىزۋشى: ورتامىزعا جەڭىمپاز ماقالشىلاردى شاقىرامىز.
كەلەسى شارت: جەڭىمپاز ەكى ماقالشى ءوزارا سايىسقا تۇسەدى. ءبىرى ايتقان ماقالدىڭ ىشىندەگى ءبىر سوزگە ەكىنشى ماقالشى ماقال قۇرايدى.
(قاتىسۋشىلاردىڭ ۇپايىن ساناۋ).
مۋزىكالىق ءۇزىلىس.
جۇرگىزۋشى: ورتامىزعا جۇمباقشىلاردى شاقىرامىز.
بارىستىڭ شارتى: جۇرگىزۋشى وقىعان جۇمباقتى شەشۋ:
شەڭبەر جاساپ ولەدى، جەلمەن بىرگە كوشەدى.
(قاڭباق)
ۇلپىرشىككە قان قۇيىپ، ءۇرىپ تالعا بايلادىم.
(بۇلدىرگەن)
شيدەگەن ۇزىن سيراعى، تاستاي كەرەڭ قۇلاعى،
ءسويتىپ ءجۇرىپ كوپ جەرگە اسپالى تور قۇرادى.
(ورمەكشى)
اياعى بار جۇرمەيدى، اۋزى بار ءبىراق كۇلمەيدى اينىمايدى بوپەمنەن، ءبىراق سويلەي بىلمەيدى.
(قۋىرشاق)
ەمەس ول كىتاپ تا، داپتەر دە.
جۇرەدى ءبىراق تا پورتفەلدە
كورسەتىپ ونداعى باعاڭدى،
قۋانتىپ قوياسىڭ اعاڭدى.
(كۇندەلىك)
كوتەرەيىن دەسەم، اۋىر كىلەم كوتەرمەيىن دەسەم، ءتاۋىر كىلەم.
(جەر شارى)
(قاتىسۋشىلاردىڭ ۇپايىن ساناۋ)
جۇرگىزۋشى: ورتامىزدا جەڭىمپاز جۇمباقشىلاردى شاقىرامىز.
مۋزىكالىق ءۇزىلىس.
كەلەسى شارت:
ەكى جۇمباقشى ءبىر بىرىنە جۇمباق جاسىرادى.
جۇرگىزۋشى: ورتاعا جەڭىمپاز ماقالشى مەن جەڭىمپاز جۇمباقشى شىعادى. جۇمباقتىڭ شەشۋىنە ماقالشى ماقال قۇرايدى.
جۇمباقشى: ءتىزىپ وسكەن ءتىسى بار، كوپ ىستەگەن ءىسى بار.
(وراق)
ماقالشى: اۋزىڭمەن وراق ورعانشا، قولىڭمەن شالعى شاپ.
جۇمباقشى: ورتاسىندا اق كولدىڭ، قارا كولگە تاپ بولدىم.
(كوزدىڭ اعى مەن قاراسى)
ماقالشى: كوز جەتپەگەن جەرگە، ءسوز جەتەدى.
جۇمباقشى: اق شاپانىن ۇستىنەن التى اي بويى شەشپەيدى،
قارا شاپان ۇستىنەن التى اي بويى تۇسپەيدى.
(قارا جەر مەن اق قار)
ماقالشى: قالاۋىن تاپسا، قار جانادى.
مۋزىكالىق ءۇزىلىس: جەڭىمپازداردى انىقتاۋ.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ حالىق اۋىز ادەبيەتىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ حالىق اۋىز ادەبيەتىنە قۇرمەتتەپ، ونى دامىتۋعا، ءتىل مادەنيەتىنە، دوستىق قارىم - قاتىناسقا، وي ۇشقۇرلىعى مەن تاپقىرلىققا ءوز ۇلتىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: حالىق اۋىز ادەبيەتى بويىنشا.
ەل اۋزىنان اڭگىمەلەر، ماقال - ماتەلدەر، جۇمباقتار، ناقىل سوزدەر.
ءجۇرىسى:
كىرىسپە. قۇرمەتتى وقۋشىلار!!!
بۇگىن ءبىزدىڭ سىنىبىمىزدا " مىڭ ءبىر ماقال، ءجۇز ءبىر جۇمباق" ويىن جارىسى وتكەلى وتىر. مۇنداعى ماقساتىمىز - حالىق اۋىز ادەبيەتىن دامىتۋ، حالىق مۇراسىن ساقتاۋ جانە جالعاستىرۋ. ماقال ماتەلدەر عاسىرلار شەجىرەسى وندا حالىق تاريحى، ونىڭ الەۋمەتتىك شەجىرەسى اقىل ونەگەسى مول كورىنىس تاپقان.
جۇمباقتار دا اۋىز ادەبيەتىنىڭ ەرتەدەن كەلە جاتقان ءتۇرى. جۇمباقتان حالىقتىڭ ويلاۋ جۇيەسىن تانيمىز.
جارىستىڭ شارتى:
1. ماقال - ماتەل ايتۋدان جارىس.
2. جۇمباق شەشۋدەن جارىس.
3. جەڭىمپازداردىڭ ءوزارا سايىسى.
4. شەشەندىك ونەر.
جۇرگىزۋشى: ماقال ءسوز اتاسى دەگەندەي ورتامىزعا ماقال ماتەل
سايىسىنا قاتىسۋشىلاردى شاقىرامىز.
جارىستىڭ 1 - ءشى شارتى: جۇرگىزۋشى قويعان سۇراققا قاتىسۋشى ماقالمەن جاۋاپ بەرەدى.
مىسالى: جىلاندى ىننەن قالاي شاقىرادى
جاۋابى: جىلى - جىلى سويلەسە، جىلان ىننەن شىعادى.
1. قار جانا ما؟ (قالاۋىن تاپسا، قار جانادى).
2. ينەمەن قۇدىق قازۋعا بولا ما؟ (ءبىلىم ينەمەن قۇدىق قازعانداي).
3. اپپاق قارعا بولا ما؟( قارعا بالاسىن اپپاعىم دەيدى).
4. قوي مەن قاسقىر ويلانا ما؟ (قويدىڭ ويلاعانى اماندىق، قاسقىردىڭ ويلاعانى ارامدىق)،
5. ەڭ ءتاتتى نە؟ (ءسۇتى - ءتاتتى، بالانىڭ ءتىلى - ءتاتتى).
6. ادامنىڭ قاي مۇشەسى - قورقاق، قاي مۇشەسى - باتىر؟ (كوز - قورقاق، قول -باتىر).
7. كىمنەن كىم جامان؟ (ولاقتان سالاق جامان).
8. شاشۋ مەن جيناۋدىڭ قايسىسى وڭاي؟ (شاشۋ وڭاي، جيناۋ قيىن).
9. ەر نەشە رەت، قورقاق نەشە رەت ولەدى؟ (ەر ءبىر ولەدى، قورقاق مىڭ ولەدى).
10. وتقا ءتۇسىپ كۇيمەۋگە بولا ما؟ (وتان ءۇشىن وتقا ءتۇس، كۇيمەيسىڭ)
11. وتان دا ىستىق نە؟ (وتان وتتان دا ىستىق).
12. بىلگەنىڭ قانشا، بىلمەگەنىڭ قانشا؟ (بىلگەنىڭ ءبىر توعىز، بىلمەگەنىڭ توقسان توعىز).
جۇرگىزۋشى: ەندى مىنا سوزدەرگە ماقال - ماتەل قۇراڭىزدار.
1. قوي، قويشى، قوزى.
2. ارپا، بيداي.
3. بىرلىك، تىرلىك.
4. يت.
5. جەر.
6. ءبىلىم.
7. وتان.
8. ءتىل.
(قاتىسۋشىلاردىڭ ۇپايىن ساناۋ)
جۇرگىزۋشى: ورتامىزعا جەڭىمپاز ماقالشىلاردى شاقىرامىز.
كەلەسى شارت: جەڭىمپاز ەكى ماقالشى ءوزارا سايىسقا تۇسەدى. ءبىرى ايتقان ماقالدىڭ ىشىندەگى ءبىر سوزگە ەكىنشى ماقالشى ماقال قۇرايدى.
(قاتىسۋشىلاردىڭ ۇپايىن ساناۋ).
مۋزىكالىق ءۇزىلىس.
جۇرگىزۋشى: ورتامىزعا جۇمباقشىلاردى شاقىرامىز.
بارىستىڭ شارتى: جۇرگىزۋشى وقىعان جۇمباقتى شەشۋ:
شەڭبەر جاساپ ولەدى، جەلمەن بىرگە كوشەدى.
(قاڭباق)
ۇلپىرشىككە قان قۇيىپ، ءۇرىپ تالعا بايلادىم.
(بۇلدىرگەن)
شيدەگەن ۇزىن سيراعى، تاستاي كەرەڭ قۇلاعى،
ءسويتىپ ءجۇرىپ كوپ جەرگە اسپالى تور قۇرادى.
(ورمەكشى)
اياعى بار جۇرمەيدى، اۋزى بار ءبىراق كۇلمەيدى اينىمايدى بوپەمنەن، ءبىراق سويلەي بىلمەيدى.
(قۋىرشاق)
ەمەس ول كىتاپ تا، داپتەر دە.
جۇرەدى ءبىراق تا پورتفەلدە
كورسەتىپ ونداعى باعاڭدى،
قۋانتىپ قوياسىڭ اعاڭدى.
(كۇندەلىك)
كوتەرەيىن دەسەم، اۋىر كىلەم كوتەرمەيىن دەسەم، ءتاۋىر كىلەم.
(جەر شارى)
(قاتىسۋشىلاردىڭ ۇپايىن ساناۋ)
جۇرگىزۋشى: ورتامىزدا جەڭىمپاز جۇمباقشىلاردى شاقىرامىز.
مۋزىكالىق ءۇزىلىس.
كەلەسى شارت:
ەكى جۇمباقشى ءبىر بىرىنە جۇمباق جاسىرادى.
جۇرگىزۋشى: ورتاعا جەڭىمپاز ماقالشى مەن جەڭىمپاز جۇمباقشى شىعادى. جۇمباقتىڭ شەشۋىنە ماقالشى ماقال قۇرايدى.
جۇمباقشى: ءتىزىپ وسكەن ءتىسى بار، كوپ ىستەگەن ءىسى بار.
(وراق)
ماقالشى: اۋزىڭمەن وراق ورعانشا، قولىڭمەن شالعى شاپ.
جۇمباقشى: ورتاسىندا اق كولدىڭ، قارا كولگە تاپ بولدىم.
(كوزدىڭ اعى مەن قاراسى)
ماقالشى: كوز جەتپەگەن جەرگە، ءسوز جەتەدى.
جۇمباقشى: اق شاپانىن ۇستىنەن التى اي بويى شەشپەيدى،
قارا شاپان ۇستىنەن التى اي بويى تۇسپەيدى.
(قارا جەر مەن اق قار)
ماقالشى: قالاۋىن تاپسا، قار جانادى.
مۋزىكالىق ءۇزىلىس: جەڭىمپازداردى انىقتاۋ.
You Might Also Like
